Đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ năm nay ở châu Phi có gì khác?
Trong đợt bùng phát đậu mùa khỉ vào năm 2022, nam giới đồng tính chiếm phần lớn các ca mắc. Tuy nhiên, trong đợt bùng phát năm nay, trẻ em dưới 15 tuổi hiện chiếm hơn 70% số ca mắc và 85% số ca tử vong do đậu mùa khỉ ở Congo.
| WHO tuyên bố dịch đậu mùa khỉ là tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu Phát hiện ca bệnh đậu mùa khỉ đầu tiên ngoài châu Phi |
Virus đậu mùa khỉ lây truyền từ người sang người qua các giọt hô hấp lớn hoặc dịch cơ thể, đặc biệt là qua vết phát ban và vết loét, cũng như tiếp xúc thân mật bao gồm ôm, hôn và quan hệ tình dục.
Không giống như các đợt bùng phát đậu mùa khỉ trước đây, khi các tổn thương chủ yếu xuất hiện ở ngực và tay chân, dạng bệnh mới này gây ra các triệu chứng nhẹ hơn và tổn thương ở bộ phận sinh dục. Điều đó khiến việc phát hiện bệnh khó khăn hơn, nghĩa là người bệnh cũng có thể lây nhiễm cho người khác mà không hề hay biết.
 |
| Nhân viên y tế khám cho bệnh nhân đậu mùa khỉ ở châu Phi. |
Từ đầu năm 2022 đến nay, châu Phi ghi nhận hơn 38.000 trường hợp mắc đậu mùa khỉ và hơn 1.450 ca tử vong, phần lớn xuất hiện tại Cộng hòa Dân chủ Congo. Các nước láng giềng gồm Burundi, Kenya, Rwanda và Uganda hồi tháng 7 vừa qua đã lần đầu ghi nhận các ca nhiễm bệnh đậu mùa khỉ.
Đợt dịch bắt nguồn từ chủng đậu mùa khỉ đặc hữu Clade I, song hiện biến chủng mới Clade Ib lại lây lan dễ dàng hơn, đặc biệt là ở trẻ em. Theo WHO, trẻ em dưới 15 tuổi hiện chiếm hơn 70% trong tổng số gần 15.000 ca mắc bệnh và 85% số ca tử vong tại “tâm dịch” Cộng hòa Dân chủ Congo. Tỷ lệ tử vong ở trẻ nhỏ tại đây cao hơn gần 4 lần người lớn.
Thống kê của WHO cho thấy, tỷ lệ tử vong ở trẻ em dưới 1 tuổi là 8,6% so với 2,4% ở người từ 15 tuổi trở lên. Thậm chí, đã có trường hợp mắc bệnh ở trẻ sơ sinh dưới 2 tuần tuổi.
Các chuyên gia cho biết vẫn chưa rõ tại sao trẻ em lại là đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở Cộng hòa Dân chủ Congo, song phỏng đoán trẻ em dễ bị nhiễm virus hơn hoặc do các yếu tố xã hội như quá đông đúc và tiếp xúc với cha mẹ mắc bệnh.
Thế giới đã ghi những ca mắc đậu mùa khỉ đầu tiên bên ngoài châu Phi ở Thụy Điển và Pakistan sau khi WHO ban bố trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng toàn cầu vì căn bệnh này.
Hiện có 2 hai loại vaccine ngừa đậu mùa khỉ được cấp phép ở Mỹ, Canada và khu vực châu Âu. Ngoài ra còn có ít nhất hai loại thuốc kháng virus được cấp phép sử dụng ở những người mắc bệnh nặng.