Các bài thuốc chữa bệnh từ dược liệu Chỉ thực

Chỉ thực là quả Trấp, được thu hái lúc còn non ở cây Citrus Hystric D.C. Loại cây này có thân mọc thẳng, nhẵn hoặc có gai, rậm lá. Cây có các lá đơn mọc so le nhau. Lá cây hình bầu dục, dài khoảng 7 – 10cm. Hoá có màu trắng hoặc vàng nhạt, mùi thơm đặc trưng, mỗi hoa có 5 cánh. Quả có vỏ dày màu vàng nhạt, vỏ xù xì, bên trong có nhiều hạt, vị đắng.

Chỉ thực phơi khô

Chỉ thực bao gồm các quả nguyên, hình cầu, đường kính khoảng 0.5 – 1cm, khi bổ đôi có hình bán cầu. Bên ngoài vỏ màu nâu đen, trên quả có vết tích của cuống, đối diện có chấm nhỏ lồi.

Khi bổ đôi quả, quả có đường kính khoảng 1 – 1.5cm. Mắt cắt ngang xuất hiện một vòng vỏ quả bên ngoài mỏng, màu nâu. Lớp cùi hơi lồi lên màu vàng nâu nhạt hoặc màu gà. Ở giữa là phần ruột màu nâu đen, xen kẽ là các múi hình tia nan hoa bánh xe. Bên trong có phần chất cứng chắc, vị đắng chát, mùi thơm.

Một số nghiên cứu khoa học nhận thấy, vị thuốc chỉ thực chứa các thành phần hoá học đa dạng như Synephrine, N-Methyltyramine, Limonene, Camphene, Hesperidin, Neohesperidin, Naringin, Glucozit,…

Các bài thuốc chữa bệnh từ dược liệu Chỉ thực

Do có chứa các thành phần hoá học và dược tính đa dạng nên vị thuốc Chỉ thực thường được dùng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh. Trong Đông y, dược liệu được dùng chữa đau nhức trong ngực, đau cứng dưới tim, bôn đồn khí thống, phong chẩn ngoài da,…

Bài thuốc chữa đau xóc dưới sườn lên tim, đau cứng dưới tim, ngực đau tức:

• Chuẩn bị: Phỉ bạch 240g, 4 quả dược liệu lâu nấm, hậu phác 120g, 1 trái qua lâu, quế 30g.
• Thực hiện: Cho hậu phác và chỉ thực vào ấm cùng với 1 lít nước và đun trên lửa nhỏ. Chắt lấy phần nước rồi cho các dược liệu còn lại vào nồi đun khoảng 30 phút rồi tắt bếp. Chia nước thuốc thành 3 lần và uống hết trong ngày. Mỗi ngày sắc uống 1 thang.

Bài thuốc chữa đau nhức trong ngực:

• Chuẩn bị: Chỉ thực khô
• Thực hiện: Dược liệu đem đi tán bột mịn rồi cho vào lọ thuỷ tinh bảo quản. Mỗi lần dùng lấy12g bột thuốc uống cùng với 250ml nước ấm. Ngày uống 3 lần, áp dụng trong vòng 5 – 7 ngày để cảm nhận triệu chứng thuyên giảm.

Bài thuốc điều trị bôn đồn khí thống:

• Chuẩn bị: Chỉ thực
• Thực hiện: Dược liệu đem đi sao đen, tán bột mịn. Mỗi ngày dùng 12g chia thành 3 lần uống, đêm uống 1 lần.

Bài thuốc điều trị phong chẩn ngoài da:

• Chuẩn bị: Chỉ thực với lượng vừa đủ
• Thực hiện: Dược liệu đem đi tẩm với giấm và sao nóng. Dùng hỗn hợp chườm đắp lên vị trí cần điều trị. Đến khi nguội có thể sao nóng và chườm lại lần nữa để cải thiện.

Bài thuốc điều trị sa thực tràng do bệnh lỵ:

• Chuẩn bị: Dược liệu mài trên đá cho nhẵn
• Thực hiện: Cho Chỉ xác vào chảo sao vàng cùng với một ít mật ong. Dùng hỗn hợp này chườm vào vị trí bệnh đến khi rút lên là được.

Bài thuốc chữa lở đầu ở trẻ nhỏ:

• Chuẩn bị: Chỉ thực với lượng vừa đủ
• Thực hiện: Dược liệu đem đi đốt cháy, đến khi nguội bớt thì đem trộn với mỡ heo. Sau khi vệ sinh sạch vùng da cần điều trị thì dùng thuốc bôi lên. Áp dụng đều đặn 2 ngày/lần đến khi bệnh lý thuyên giảm.

Bài thuốc chữa đau ngực do thương hàn, sau khi chữa chứng đau bụng hàn cơn đau xuất hiện đột ngột ở giữa ngực:

• Chuẩn bị: Chỉ thực khô
• Thực hiện: Dược liệu cho vào chảo cùng với cám và sao vàng. Sau đó đem tán bột mịn và cho vào lọ bảo quản để dùng dần. Mỗi lần dùng 8g bột thuốc uống cùng với 250ml nước ấm. Uống ngày uống 2 lần và áp dụng trong vòng 5 ngày để cảm nhận triệu chứng thuyên giảm.

Bài thuốc chữa đau bụng sau sinh:

• Chuẩn bị: Chỉ xác (sao vàng với cám), thược dược (sao vàng với rượu)
• Thực hiện: Dùng 8gr dược liệu cho vào ấm cũng với 600ml nước. Đun trên lửa nhỏ đến khi còn khoảng 200ml thì tắt bếp. Chắt lấy phần nước chia thành nhiều lần uống trong ngày. Hoặc có thể dùng 2 vị thuốc này tán bột mịn và uống cùng với 350ml nước ấm. Mỗi ngày uống 1 lần, áp dụng từ 3 – 5 ngày.

Bài thuốc chữa âm hộ sưng đau cứng:

• Chuẩn bị 240g chỉ thực
• Thực hiện: Cho dược liệu vào cối giã nát rồi cho vào chảo sao nóng. Sau đó cho tất cả vào túi vải sạch rồi chườm lên vùng bị sưng đau. Mỗi ngày thực hiện 2 lần sẽ cảm nhận triệu chứng thuyên giảm rõ rệt.

Bài thuốc điều trị táo bón:

• Chuẩn bị: Tạo giáp và chỉ thực mỗi vị thuốc 10g
• Thực hiện: Các dược liệu đem tán bột mịn, trộn hồ bộ và làm thành hoàn. Mỗi ngày uống 1 lần. Áp dụng trong vòng 2 – 3 ngày.

Bài thuốc chữa các loại trĩ kinh niên ở trẻ nhỏ:

• Chuẩn bị: Chỉ thực, mật ong nguyên chất
• Thực hiện: Dược liệu tán bột mịn, trộn với mật ong làm thành hoàn, mỗi viên lớn bằng hạt ngô đồng. Uống 30 viên/lần/ngày khi bụng đói.

Bài thuốc chữa trường vị tích nhiệt, bụng căng đầy, táo bón:

• Chuẩn bị: Bạch truật, phục linh, trạch tả, thần khúc, đại hoàng, chỉ thực mỗi vị 12g, sinh khương, hoàng cầm mỗi vị 8g, hoàng liên 4g
• Thực hiện: Các vị thuốc cho vào ấm cùng với 2 lít nước và đun trên lửa nhỏ. Đến khi sắc còn khoảng 1 lít nước thì tắt bếp, chia nước thuốc thành nhiều lần và uống hết trong ngày. Mỗi ngày sắc uống 1 thang đến khi bệnh thuyên giảm hẳn

Bài thuốc chữa đau bụng, đầy tức không yên, khí huyết tích trệ:

• Chuẩn bị: Chỉ xác, bạch thược mỗi vị 12g
• Thực hiện: Các dược liệu đem sắc với 800ml, đến khi còn lại 400ml thì tắt bếp. Chia lượng nước thuốc thành 2 lần và uống hết trong ngày. Mỗi ngày sắc uống 1 thang.

Bài thuốc chữa tiêu hoá kém, đau tức ngực, đầy bụng:

• Chuẩn bị: Bạch truật và chỉ thực mỗi vị 12g
• Thực hiện: Các vị thuốc sau khi rửa sạch thì cho vào ấm sắc cùng với 800ml nước, đến khi còn lại 400ml thì tắt bếp. Chia lượng nước thuốc thành nhiều lần uống trong ngày. Áp dụng đều đặn đến khi bệnh lý thuyên giảm.

Bài thuốc chữa đầy tức dưới tim, ăn uống không ngon, tinh thần mệt mỏi, tiêu hoá kém, đại tiện không thoải mái:

• Chuẩn bị: Hoàng liên, chỉ thực mỗi vị 20g, hậu phác 16g, can khương 4g, mạch nha, bạch truật, phục linh, cam thảo mỗi vị 8g, bán hạ khúc, nhân sâm mỗi vị 12g.
• Thực hiện: Các dược liệu đem tán bột mịn, làm thành hoàn. Mỗi lần uống từ 1 – 12g, ngày uống 3 lần để cải thiện các triệu chứng.

Người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa, thầy thuốc trước khi dùng dược liệu để đảm bảo an toàn cũng như đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất.