Ngó sen từ lâu đã được sử dụng làm nguyên liệu chế biến các món ăn dân dã, thanh mát. Không những vậy, ngó sen còn là một dược liệu quý, có tác dụng bổ huyết, giúp thanh lọc cơ thể. Cùng khám phá những lợi ích đáng chú ý của ngó sen, đồng thời tìm hiểu một số bài thuốc dân gian hiệu quả có thành phần từ loại thực vật đặc biệt này.

Ngó sen là thân rễ thắt khúc từng đoạn của cây sen, mọc ngập trong bùn ở ao, đầm, hồ, có đường kính 3 - 5cm, mặt ngoài màu vàng nâu nhạt, mặt cắt có những khoang trống xếp theo hình nan hoa. Ngó sen chứa đến 70% tinh bột và nhiều chất khác. Ngó sen được sử dụng nhiều nhất trong các món ăn như: muối chua ăn sống, nấu lẩu, nấu canh, làm món xào, món gỏi… rất ngon miệng và thanh mát. Ngoài ra ngó sen còn được dùng để chữa bệnh.

Trong y học cổ truyền và kinh nghiệm dân gian, ngó sen được dùng với tên thuốc là liên ngẫu, có vị ngọt, hơi sít do chất nhựa, tính mát bình, không độc. Dược liệu để sống thì hàn, nấu chín thì ôn, có tác dụng cầm máu là chủ yếu, bổ huyết và điều kinh…

Thanh lọc cơ thể, hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh

Hàm lượng chất xơ dồi dào trong ngó sen đóng vai trò như một "người bạn" tận tụy của hệ tiêu hóa, kích thích nhu động ruột, ngăn ngừa và cải thiện hiệu quả các vấn đề thường gặp như táo bón, đầy hơi, khó tiêu.

Chất xơ còn giúp hấp thụ nước, làm mềm phân, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình đào thải chất cặn bã ra khỏi cơ thể, góp phần thanh lọc và duy trì sự khỏe mạnh của đường ruột. Theo Đông y, ngó sen có tính hàn, vị ngọt, giúp thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu.

Tăng cường tuần hoàn máu

Ngó sen là một nguồn cung cấp đáng kể các khoáng chất thiết yếu, đặc biệt là sắt và kali. Sắt đóng vai trò trung tâm trong quá trình sản xuất hồng cầu, giúp vận chuyển oxy đến các tế bào trong cơ thể. Thiếu sắt có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu, gây mệt mỏi, suy nhược.

Việc bổ sung ngó sen vào chế độ ăn uống hàng ngày có thể giúp cải thiện tình trạng thiếu máu, tăng cường lượng hồng cầu, mang lại làn da hồng hào, tươi tắn và cơ thể tràn đầy năng lượng. Bên cạnh đó, hàm lượng kali cao trong ngó sen giúp duy trì sự cân bằng điện giải, ổn định huyết áp, hỗ trợ chức năng tim mạch và tăng cường tuần hoàn máu, đảm bảo các cơ quan trong cơ thể được cung cấp đủ dưỡng chất và oxy.

Khả năng cầm máu tự nhiên và giảm viêm hiệu quả

Một trong những đặc tính quý giá của ngó sen là khả năng cầm máu và kháng viêm. Ngó sen chứa tanin, một hợp chất có tác dụng làm se niêm mạc, giúp cầm máu nhanh chóng trong các trường hợp chảy máu nhẹ như chảy máu cam, chảy máu chân răng. Bên cạnh đó, vitamin K có trong ngó sen cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu.

Ngoài ra, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng ngó sen chứa các hợp chất chống viêm tự nhiên, có khả năng ức chế sự sản xuất các cytokine gây viêm, giúp giảm sưng tấy, đau nhức trong các trường hợp viêm nhiễm nhẹ như viêm họng, viêm khớp.

Tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể

Trong bối cảnh môi trường sống ngày càng ô nhiễm và nhiều tác nhân gây bệnh, việc tăng cường hệ miễn dịch là vô cùng quan trọng. Ngó sen là một nguồn cung cấp vitamin C dồi dào, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, đóng vai trò then chốt trong việc tăng cường chức năng hệ miễn dịch.

Vitamin C giúp kích thích sản xuất tế bào bạch cầu, tăng cường khả năng chống lại vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh khác. Việc thường xuyên bổ sung ngó sen vào chế độ ăn uống có thể giúp cơ thể khỏe mạnh hơn, giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng thông thường.

Hỗ trợ đắc lực cho quá trình giảm cân

Đối với những người đang quan tâm đến việc kiểm soát cân nặng, ngó sen là một lựa chọn thông minh. Với hàm lượng calo thấp nhưng lại chứa nhiều chất xơ, ngó sen tạo cảm giác no lâu, giúp bạn hạn chế lượng thức ăn tiêu thụ trong các bữa ăn khác.

Chất xơ còn giúp làm chậm quá trình hấp thu đường, ổn định lượng đường trong máu, ngăn ngừa các cơn đói bất chợt. Việc bổ sung ngó sen vào chế độ ăn uống lành mạnh và kết hợp với tập luyện thể dục thường xuyên sẽ hỗ trợ hiệu quả quá trình giảm cân và duy trì vóc dáng thon gọn.

Bí quyết cho làn da tươi trẻ và rạng rỡ

Không chỉ tốt cho sức khỏe bên trong, ngó sen còn mang lại những lợi ích tuyệt vời cho làn da. Hàm lượng vitamin C và các chất chống oxy hóa trong ngó sen giúp bảo vệ tế bào da khỏi tác hại của các gốc tự do, ngăn ngừa quá trình lão hóa sớm. Các dưỡng chất này còn giúp kích thích sản xuất collagen, tăng độ đàn hồi cho da, làm mờ các vết thâm nám, tàn nhang, mang lại làn da tươi sáng, mịn màng và rạng rỡ.

Một số bài thuốc từ ngó sen

Tác dụng thanh nhiệt, giải trừ nắng nóng: Ngó sen (loại tươi) 200 - 250g cắt thành đoạn ngắn, lá đạm trúc diệp 10g. Tất cả cho vào nồi, đổ nước nấu lấy nước uống thay nước trà trong ngày.

Trị cảm cúm, trúng nóng, trúng nắng khát nước: Ngó sen tươi 100g, mật ong, hoặc mật mía 50g. Ngó sen giã dập rồi vắt lấy nước hòa 60g mật mía, trộn đều để uống trong ngày.

Hỗ trợ điều trị ho lâu ngày, ho ra máu: Ngó sen 20g, lá trắc bá 20g, cỏ nhọ nồi 10g. Tất cả thái nhỏ, phơi khô, rửa sạch, cho vào ấm đổ 3 bát nước, đun nhỏ lửa còn 1 bát nước, chia 2 lần uống trong ngày. Dùng liền 10 ngày.

Trị đái dắt, đái buốt do nhiệt: Ngó sen tươi 500g, mía tươi 500g. Mía rửa sạch, róc vỏ, cắt vụn, ép lấy nước. Ngó sen rửa sạch, bỏ đốt, thái vụn để vào bát to, đổ nước mía vào ngâm từ nửa ngày, lấy ngó sen ra xay nhuyễn, ép lấy nước, ngày uống 3 lần. Dùng liền 1 tuần. Hoặc ngó sen 30g, sinh địa 30g, củ cải 30g. Xay, ép, lọc lấy nước, mỗi lần 1 cốc (khoảng 100ml) uống với mật hoặc nước đường nóng.

Kinh nguyệt không đều: Ngó sen 20g, củ gấu 12g (rang cháy hết rễ và lông), phơi khô, tán nhỏ, rây bột mịn, trộn với mật ong hoàn viên bằng hạt đỗ xanh. Ngày uống hai lần, mỗi lần 50 viên với nước nóng.

Trị chảy máu cam do nóng: Ngó sen tươi 200g rửa sạch, giã lấy nước uống trong ngày; hoặc đem ngó sen cắt khúc nấu canh để ăn giúp thanh nhiệt cơ thể.

Trị chảy máu chân răng, khai vị hỗ trợ tiêu hóa: Ngó sen 150g, đại táo 250g. Ngó sen rửa sạch, cắt đoạn, đại táo thái thành 2 - 4 lát. Cho 500ml nước vào nấu nhừ, gạn lấy nước uống. Dùng liền 10 ngày.

Chữa kém ăn, mất ngủ, miệng khát, ngực bứt rứt khó chịu: Bột ngó sen 25g, gạo tẻ 25g, đem nấu cháo, chia ăn sớm- tối, có thể thêm đường, ăn khi cháo còn ấm.