Masan và hành trình chinh phục hệ sinh thái tiêu dùng Việt

Thương vụ WinCommerce từng bị xem là “ván cược liều lĩnh nhất lịch sử ngành bán lẻ Việt Nam”. Sau khi tiếp quản, Masan đối mặt với hàng loạt khó khăn: từ chi phí vận hành lớn, chuỗi cung ứng rời rạc, đến văn hóa tổ chức khác biệt. Tuy nhiên, thay vì lùi bước, tập đoàn đã chọn cách tái cấu trúc toàn diện.

Thương vụ này không chỉ đơn thuần là một cuộc mua bán, mà còn là bước ngoặt chiến lược của Masan. Tuy nhiên, ngay sau đó, cổ phiếu MSN mất gần 40% giá trị, khiến giới phân tích gọi đây là "ván cược liều lĩnh". Thách thức càng lớn hơn khi Masan phải đối mặt với thực tế gai góc: hàng trăm điểm bán thua lỗ, chi phí vận hành phình to, chuỗi cung ứng rời rạc và văn hóa tổ chức khác biệt.

Vừa bắt đầu tái cấu trúc, đại dịch COVID-19 bất ngờ ập đến, khiến thị trường bán lẻ lao đao. Trong bối cảnh đó, Masan không chọn cách thu mình mà tiếp tục mở rộng sang các lĩnh vực mới như thịt có thương hiệu và đồ uống. Masan MEATLife (MML) ra đời với mục tiêu cung cấp thịt sạch, an toàn từ trang trại đến bàn ăn. Tuy nhiên, thị trường thịt tươi sống cũng không dễ dàng với những biến động giá heo và thói quen tiêu dùng chưa thay đổi.

Ở lĩnh vực F&B, thương hiệu Phúc Long Heritage (PLH) cũng gặp khó khăn khi mô hình “kiosk Phúc Long” không đạt kỳ vọng. Hơn 1.000 kiosk phải đóng cửa vì doanh thu không như mong đợi. Liên tiếp những thất bại khiến thị trường đặt câu hỏi: Liệu Masan có đi quá xa khỏi vùng an toàn?

Giữa giông bão, Masan không dừng lại mà chọn cách đứng vững bằng chiến lược tái cấu trúc triệt để. Từ cuối năm 2020, tập đoàn bắt đầu hành trình "tái sinh" toàn diện. Thay vì mở rộng ồ ạt, Masan đóng cửa các điểm bán kém hiệu quả, tái đàm phán với nhà cung cấp và chuẩn hóa chuỗi cung ứng. Công nghệ cũng được ứng dụng mạnh mẽ với công cụ đặt hàng tự động WiNARE, giúp giảm hàng tồn kho và tối ưu dòng tiền.

WinMart+ được định vị lại theo mô hình “One-stop shop”, nơi khách hàng có thể mua sắm từ thực phẩm tươi sống đến cà phê Phúc Long trong một không gian tiện lợi và tích hợp. Cửa hàng không chỉ là nơi bán hàng mà trở thành không gian phục vụ, mang lại sự an tâm và niềm tin cho người tiêu dùng.

Ở mảng thịt có thương hiệu, Masan MEATLife chuyển hướng tập trung vào sản phẩm chế biến sẵn với biên lợi nhuận tốt hơn. Hệ thống WinCommerce được tận dụng làm kênh phân phối chính, tạo vòng tròn khép kín từ sản xuất đến tiêu dùng.

Phúc Long cũng được “hồi sinh” với chuỗi cửa hàng flagship mang concept "Ủ vị tâm giao", mang đến trải nghiệm F&B tinh tế và giàu bản sắc Việt Nam.

Sau gần 5 năm kiên định với chiến lược xây dựng hệ sinh thái tiêu dùng - bán lẻ tích hợp, Masan đã chứng minh được năng lực phục hồi và khả năng hiện thực hóa chiến lược dài hạn. Tập đoàn chuyển mình từ một doanh nghiệp tiêu dùng nhanh truyền thống thành một nền tảng tiêu dùng toàn diện mang tên “Point-of-Life”.

Trong hệ sinh thái này, WinCommerce là hạ tầng vật lý; Masan Consumer Holdings cung cấp sản phẩm tiêu dùng; Masan MEATLife đảm bảo nguồn thực phẩm an toàn; Phúc Long Heritage mang đến trải nghiệm F&B; và nền tảng dữ liệu WIN hội viên đóng vai trò “bộ não” hiểu rõ người tiêu dùng hơn bất kỳ ai.

Ông Nguyễn Đăng Quang, Chủ tịch Tập đoàn Masan, từng chia sẻ: "Mục tiêu của chúng tôi là xây dựng một nền tảng tiêu dùng tích hợp, nơi công nghệ, dữ liệu và trải nghiệm hòa quyện để phục vụ từng cá nhân một cách thông minh và gần gũi nhất."

Tính đến quý III/2025, Masan đạt doanh thu 58.376 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế tăng gần 64% so với cùng kỳ. Mảng bán lẻ WinCommerce tăng trưởng mạnh mẽ với doanh thu 10.544 tỷ đồng; Masan MEATLife đạt lợi nhuận sau thuế gấp hơn 5 lần năm trước; Phúc Long Heritage cũng trở lại ấn tượng với doanh thu tăng gấp đôi.

Những con số này không chỉ phản ánh sự phục hồi sau khủng hoảng mà còn chứng minh hiệu quả của chiến lược tích hợp chuỗi giá trị. Hệ sinh thái của Masan vận hành như một cỗ máy đồng bộ: từ nhà máy sản xuất, nông trại, kho vận đến cửa hàng WinMart+, tất cả đều cộng hưởng để tạo ra giá trị bền vững.

Masan đang đặt mục tiêu mở rộng mạnh mẽ mạng lưới WinCommerce đến các vùng nông thôn, thu hẹp khoảng cách tiêu dùng giữa thành thị và nông thôn. Đồng thời, tập đoàn hướng tới việc đạt 30 - 50 triệu thành viên hội viên WIN để cá nhân hóa sản phẩm và trải nghiệm cho người tiêu dùng.

Chuyển đổi số tiếp tục là trọng tâm trong chiến lược phát triển của Masan. Công nghệ như WiNARE hay hệ thống quản trị chuỗi cung ứng thông minh sẽ giúp tối ưu hóa vận hành và nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Ông Nguyễn Đăng Quang nhấn mạnh: "Chuyển đổi số chính là mảnh ghép còn thiếu để Masan vươn mình từ hình ảnh một tập đoàn truyền thống thành nền tảng trải nghiệm tiêu dùng tích hợp như Walmart hay Amazon đã làm được."

Hành trình của Masan trong gần hai thập kỷ qua là minh chứng cho tinh thần dám nghĩ, dám làm và dám thay đổi của một doanh nghiệp Việt. Từ “ván cược” WinCommerce từng bị xem là liều lĩnh đến chiến lược tái sinh đầy bản lĩnh, Masan đã chứng minh rằng thành công không đến từ may mắn mà từ niềm tin sắt đá vào con người Việt và khát vọng vươn lên.

Hôm nay, Masan không chỉ là biểu tượng của sự kiên định mà còn là tấm gương sáng về tinh thần đổi mới sáng tạo trong thời đại kinh tế số. Họ không chỉ phục hồi mạnh mẽ mà còn đặt nền móng cho một giai đoạn phát triển bền vững, sáng tạo và phụng sự người tiêu dùng Việt Nam tốt hơn mỗi ngày./.