Hội Nam Y Việt Nam: Dự lễ khai hội đền Xưa và dâng hương tưởng niệm Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh

Lễ Khai hội truyền thống đền Xưa năm 2025.

Tham dự buổi lễ có ông Ngô Quang Giáp - Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy; ông Đoàn Đình Tuyến - Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện; ông Trần Văn Quyết - Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện; ông Nguyễn Văn Công, Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện; Đại đức Thích Thiện Khánh - Trưởng ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam huyện Cẩm Giàng; Ông Nguyễn Thế Thịnh- Cục trưởng Cục quản lý Y dược cổ truyền, Bộ Y tế; TTND.GS.TS Trương Việt Bình - Chủ tịch Hội Nam Y Việt Nam; PGS.TS Phạm Quốc Bình - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam; PGS.TS Nguyễn Quốc Huy - Giám đốc Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam; ThS.BS Nguyễn Đình Thục - Phó Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam.

Cùng các đồng chí trong BTV Huyện ủy, Thường trực HĐND, lãnh đạo UBND huyện, đại diện các cơ quan, ban, ngành, các doanh nghiệp trên địa bàn huyện.

Ông Nguyễn Văn Công - UV BTV Huyện ủy, Phó Chủ tịch thường trực UBND huyện, Trưởng Ban Tố chức Lễ hội truyền thống đền Xưa đọc diễn văn khai hội.

Tuệ Tĩnh tên thật là Nguyễn Bá Tĩnh, ông sinh năm 1330 tại làng Nghĩa Phú, tổng Văn Thai, phủ Thượng Hồng, nay là thôn Nghĩa Phú, xã Cẩm Vũ, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương. Lên 6 tuổi, ông đã mồ côi cha, mẹ, được sư trụ trì chùa Nghiêm Quang tức chùa Giám đón về nuôi dạy. Suốt cuộc đời tuổi thơ ông nương tựa chốn thiền môn.

Năm 22 tuổi (1351), ông thi đỗ Hoàng giáp nhưng khước từ việc làm quan, bởi ông thường xuyên phải chứng kiến những trận dịch lớn, rình rập cướp đi mạng sống của những người dân nghèo khó, với mong muốn chuyển họa vi phúc, khởi tử hoàn sinh, cứu lấy trăm dân muôn họ, ông đã nghiên cứu cỏ cây, hoa, lá cùng với việc nghiên cứu dược liệu và chủ động việc trồng thuốc, tiếp tục thu thập những phương thuốc quý trong dân gian, lập y xá ngay tại các ngôi chùa để chữa bệnh bằng những bài thuốc, phương pháp đơn giản mà công hiệu cứu giúp những người bệnh nghèo, dập tắt những trận dịch lớn.

Với sự tận tụy của Tuệ Tĩnh, phong trào trồng thuốc Nam ngày càng có uy tín và được truyền bá rộng rãi, nhiều gia đình tự trồng thuốc và tự chữa lấy bệnh đơn giản.

Ông Ngô Quang Giáp - Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy đánh trống khai hội Đền Xưa năm 2025.

Năm 55 tuổi, sự nghiệp làm thuốc của ông đang nở rộ thì ông bị vua Trần xung vào đoàn đi sứ nhà Minh (Trung Quốc). Do có tài năng chữa khỏi bệnh cho Tống Vương Phi (vợ vua Minh), trước tài năng của ông, vua Minh phong ông là Thái y - Thiền sư và giữ lại làm việc ở Viện Thái y, một thời gian sau ông mất tại Giang Nam, Trung Quốc.

Cuộc đời và sự nghiệp của Tuệ̣ Tĩnh đã để lại cho hậu thế những di sản quý báu trên nhiều lĩnh vực đóng góp cho kho tàng tri thức y, dược học dân tộc; về y đức và cao cả hơn đó là tinh thần tự tôn dân tộc, lòng yêu quê hương đất nước.

NSND Trương Mạnh Thắng cung tuyên Văn tế Đức Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh.

Hơn 30 năm hoạt động khoa học ông đã tập hợp, nghiên cứu, hệ thống, tổng kết các phương pháp chữa bệnh, gồm 10 khoa, 2 môn, bằng 3.873 phương thuốc, 580 vị thuốc chữa cho 184 bệnh, Tuệ Tĩnh có cống hiến to lớn về lý luận và thực tiễn cho nền y dược dân tộc, sự nghiệp của ông không ngừng được kế thừa và phát huy. Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác là người kế tục xứng đáng sự nghiệp của ông ở thế kỷ XVIII.

Các đại biểu thực hiện nghi lễ dâng hương

Bằng những cống hiến to lớn như vậy, mặc dù gần 700 năm ông đi xa, nhưng tại quê hương Cẩm Giàng, chỉ trong một không gian hẹp 3 km2 đã có 3 nơi thờ ông, đó là đền Xưa ở thôn Nghĩa Phú, xã Cẩm Vũ, chùa Giám ở xã Định Sơn và đền Bia ở xã Cẩn Văn. Ngày 25/12/2017 ba di tích này đã được Nhà nước công nhận là di tích quốc gia đặc biệt.

Đại biểu Hội Nam Y Việt Nam, Hội Đông y Việt Nam, các viện, học viện, trường học đại diện các sở, ngành của tỉnh, cùng đại diện Hội Đông y các huyện, thành phố trong tỉnh cùng các đồng chí đại diện cho các cơ quan, ban, ngành, các công ty doanh nghiệp đóng trên địa bàn huyện lên dâng hương.

Theo ông Nguyễn Văn Công, Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Cẩm Giàng, Trưởng Ban tổ chức lễ hội, căn cứ vào các nguồn tài liệu hiện còn cho biết, Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh đã tham gia xây dựng được 24 ngôi chùa và biến các ngôi chùa thành các cơ sở chữa bệnh, cứu được nhiều người qua cơn bệnh tật.

“Trong công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa của Đảng bộ và nhân dân Cẩm Giàng nói riêng, tỉnh Hải Dương nói chung luôn coi trọng di sản văn hóa đền Xưa - quê hương Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh thể hiện sự trân trọng lịch sử, phát huy truyền thống uống nước, nhớ nguồn, tôn vinh y đức góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Đảng bộ và nhân dân huyện Cẩm Giàng luôn quan tâm đưa công trình trở thành một thiết chế giáo dục truyền thống về y, đức, về lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc, tiếp tục phát huy nền y học dân tộc một cách toàn diện để cụm di tích quốc gia đặc biệt đền Xưa, chùa Giám, đền Bia - nơi ông sinh ra, nơi ông gắn bó, tỏa sáng tên tuổi và sự nghiệp, nơi lưu giữ kỷ vật thiêng liêng của y tổ sẽ góp phần vào việc phát triển kinh tế xã hội của huyện Cẩm Giàng nói riêng, tỉnh Hải Dương nói chung”, ông Nguyễn Văn Công cho biết thêm.

Không gian thư pháp tại lễ hội tái hiện truyền thống hiếu học và nét đẹp văn hóa của người Việt xưa.

Ngày nay, đền Xưa được đông đảo nhân dân, du khách thập phương cùng cán bộ công nhân viên ngành y đến tham quan chiêm bái. Hàng trăm năm qua, nơi đây đã trở thành trung tâm y, dược dân tộc nổi tiếng. Mặc dù quy mô và kiến trúc giản dị nhưng có ý nghĩa lớn lao nên đền Xưa đã được Nhà nước xếp hạng quốc gia từ năm 1990, di tích quốc gia đặc biệt năm 2017.

Đai diện Hội Nam y Việt Nam dâng hương tại Đền Bia

Trước đó, Đoàn của Hội Nam Y Việt Nam do TTND.GS.TS Trương Việt Bình dẫn đầu đã tổ chức dâng hương tại đền Bia (huyện Cẩm Giàng), đền Kiếp Bạc, Côn Sơn thuộc khu di tích Côn Sơn Kiếp Bạc và đền thờ Chu Văn An (TP Chí Linh).

Đền Bia là một trong 3 di tích quốc gia đặc biệt thờ Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh tại huyện Cẩm Giàng (cùng với đền Xưa và chùa Giám).

Đền Bia nguyên được xây dựng từ thời Lê và xây dựng lại vào năm 1936, theo kiểu tiền nhất Hậu chữ Đinh (丁) mặt tiền quay về hướng Bắc. Năm 1993 tòa Tiền tế được trùng tu phỏng theo phong cách kiến trúc thời Nguyễn khá đẹp, gồm 5 gian bằng gỗ, rộng 120m2. Trung từ và Hậu cung tuy nhỏ nhưng còn chắc chắn và khá đồng bộ. Đến năm 1995 - 1996, nhân dân địa phương đã cho xây dựng tam quan và nhà bia.

Đại diện Hội Nam y Việt Nam chụp ảnh lưu niệm tại di tích Đền Bia

Năm 2025, di tích đền Bia được đầu tư trung tu, tôn tạo và nâng cấp cấp nhiều hạng mục như khu thờ tự, nhà khách, nhà sắp lễ (nhà Đông vu, Tây vu), khu nhà y xá, khu vườn thuốc, sân bãi, đường vào di tích, đường dạo, sân vườn, cổng tam quan, hồ nước... tạo không gian cảnh quan hoàn chỉnh cho di tích.

Nhiều thế kỷ qua, đền Bia đã lưu giữ một kỷ vật thiêng liêng về đại danh y Tuệ Tĩnh như một huyền thoại, thế hiện sự tôn vinh của những thế hệ đời sau, đó là tấm bia về thân thế sự nghiệp của ông.

Đại diện Hội Nam y Việt Nam tại di tích Côn Sơn- Kiếp Bạc

Đền Kiếp Bạc thuộc địa phận hai thôn Dược Sơn và Vạn Kiếp, xã Hưng Đạo, thành phố Chí Linh, là nơi thờ phụng Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Kiếp Bạc là tên ghép của hai vùng Vạn Yên (làng Kiếp) và Dược Sơn (làng Bạc). Đây là di tích quan trọng thuộc khu di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc.

Khu vực đền Kiếp Bạc là một thung lũng trù phú ba phía có dãy núi Rồng bao bọc, một phía là Lục Đầu Giang. Núi tạo thành thế rồng chầu, hổ phục, sông tạo thành minh đường rộng rãi. Phía trước đền có cổng lớn có ba cửa ra vào nguy nga, đồ sộ. Trên trán cổng mặt ngoài có bốn chữ "Hưng thiên vô cực", dưới có 5 chữ "Trần Hưng Đạo Vương từ".​

Đền thờ Chu Văn An tọa lạc trên núi Phượng Hoàng, thuộc địa phận phường Văn An, thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương.

Đại diện Hội Nam y Việt Nam tại di tích Đền thờ Chu Văn An

Đền thờ chính tọa lạc trên thế đất cao, rộng, theo phong thủy, đây chính là mắt của chim Phượng. Phía trước đền có núi Ngọc làm tiền án, phía sau có núi Phượng làm hậu trẩm, hai bên là núi Kì Lân và núi Phượng Hoàng chầu về. Đền được xây dựng theo hình chữ Nhị (二), kiểu chồng diêm 2 tầng 8 mái, ngói liệt với 8 góc đao cong, bao gồm 5 gian tiền tế và 1 gian hậu cung. Nghệ thuật trang trí trong đền theo đề tài tứ linh (Long, Ly, Quy, Phượng), tứ quý (Tùng, Cúc, Trúc, Mai). Các bức y môn sơn son thếp vàng trang trí mỹ thuật theo hình tượng “rồng chầu hoa cúc mãn khai”. Phía trước đền là đôi rồng đá mang phong cách kiến trúc thời Trần…

Hàng năm, tại đền Chu Văn An diễn ra lễ khai bút đầu xuân vào ngày 6 tháng Giêng với 4 chữ thư pháp Hán Nôm: Chính - Học - Thuần - Hành, và 10 chữ Quốc ngữ: Tâm - Đức - Chí - Nghĩa - Trung - Tài - Minh - Trí - Thành - Vinh. Đây là nét đẹp văn hóa được gìn giữ từ khi thầy Chu Văn An về đây mở lớp dạy học. Lễ hội đền Chu Văn An mùa thu diễn ra từ ngày 1 - 25/8 âm lịch (chính hội ngày 25).

Một số hình ảnh của Hội Nam y Việt Nam tại chương trình: