Mới nhất Đọc nhiều

Bệnh dại: Một căn bệnh "đáng sợ" nhất lịch sử nhân loại

Bệnh dại là một bệnh truyền nhiễm, do virus dại lây từ động vật có vú sang người. Đây là một loại bệnh nhiễm trùng hiếm gặp nhưng gây hậu quả rất nghiêm trọng ở não và dây thần kinh. Một căn bệnh được cho là đáng sợ nhất lịch sử nhân loại, bởi một khi đã lên cơn dại thì cả người và vật nuôi đều chết. Bệnh dại ở người hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu chúng ta biết cách xử trí ngay. Chính vì vậy, chúng ta phải có những hiểu biết về cách phòng tránh cũng như điều trị để không xảy ra những đáng tiếc.

Bệnh dại là gì?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh dại là một bệnh do virus dại gây ra, hầu như luôn gây tử vong sau khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng. Đây là bệnh truyền nhiễm virus cấp tính, tấn công vào hệ thần kinh trung ương và dẫn đến tử vong. Bệnh dại lây truyền từ súc vật qua các vết cắn, vết liếm của súc vật mắc bệnh dại, đặc biệt là chó.

Bệnh dại: Một căn bệnh "đáng sợ" nhất lịch sử nhân loại
Ảnh minh họa. Ảnh: Internet. https://suckhoeviet.org.vn/

Nguyên nhân dẫn đến bệnh dại ở người

Virus dại chủ yếu lây truyền từ các động vật mắc sẵn bệnh dại qua các vết cắn, vết liếm vào vết thương của người. Bệnh dại vô cùng nguy hiểm, khi đã nhiễm virus dại, khả năng tử vong của người bệnh là vô cùng lớn, gần như là 100%.

Nhóm động vật có nguy cơ mắc bệnh dại cao là động vật có vú máu nóng như: cáo, chó sói đồng, chó sói, chó rừng, chó nhà, chuột, mèo, trâu bò, dơi, gấu trúc…Đặc biệt chó và mèo là những vật nuôi trong nhà phổ biến, có nhiều cơ hội tiếp xúc, gần gũi với con người nên mọi người thường chủ quan, ít đề phòng, tạo cơ hội cho việc truyền nhiễm bệnh dại.

Virus dại được lây truyền qua nước bọt của động vật bị bệnh và bài tiết ra ngoài, theo vết cắn, vết xước trên da vào cơ thể con người rồi dần dần theo dây thần kinh đến thần kinh trung ương. Tại đây, virus sinh sản với tốc độ rất nhanh rồi lại theo dây thần kinh ra tuyến nước bọt. Lúc này, nhìn bề ngoài người bệnh vẫn rất bình thường nhưng virus dại đã xâm nhập trở lại với mật độ cao ở tuyến nước bọt. Virus dại dần phá hoại các tế bào thần kinh và làm xuất hiện các dấu hiệu điển hình của bệnh dại.

Triệu chứng

Ngay khi bị chó cắn (dù cho dại hay chưa xác định chó có mắc bệnh dại hay không) phải nhập viện ngay. Bởi nếu chẳng may bị nhiễm vi rút dại và không điều trị kịp thời thì sau khoảng 3 – 12 tuần, các triệu chứng của bệnh dại có thể xuất hiện; thậm chí dấu hiệu bệnh dại có thể bắt đầu sớm hoặc trễ hơn. Và nguy hiểm khi các triệu chứng dại xuất hiện, người mắc bệnh dại hầu như tử vong.

Bệnh dại có 2 dạng: Thể cuồng và thể liệt.

Triệu chứng bệnh dại thể cuồng

Triệu chứng ở thể cuồng có thể bao gồm: Sốt cao, đau đầu, cảm giác ngứa ran, châm chích hoặc bỏng rát bất thường hoặc không giải thích được (dị cảm) tại vị trí bị cắn;

Vài ngày sau đó, khi vi rút tấn công đến hệ thần kinh trung ương, tình trạng viêm não và tủy sống bắt đầu tiến triển. Lúc này, người bệnh có thể xuất hiện một số biểu hiện như: Bồn chồn, lo lắng, sợ nước, sợ gió, bị ảo giác (nhìn hoặc nghe thấy mọi thứ), lú lẫn, hành vi hung hăng, co thắt cơ bắp, khó thở, nuốt khó, tiết nhiều nước bọt, sủi bọt ở miệng, tê liệt, ngưng tim ngưng thở, tử vong.

Triệu chứng bệnh dại thể liệt

Ở nhóm người mắc bệnh dại bị liệt chỉ chiếm khoảng 20% ca bệnh. Người bệnh có dấu hiệu tê liệt cơ bắp, bắt đầu ở vị trí vết thương, cơ bắp tê liệt dần dần bị tê liệt, bắt đầu từ vết cắn hoặc vết xước. Tình trạng hôn mê từ từ phát triển, và cuối cùng là cái chết. Thể liệt của bệnh dại thường bị chẩn đoán nhầm, góp phần vào việc báo cáo chưa đầy đủ về bệnh.

Cách chẩn đoán bệnh dại

Chẩn đoán bệnh dại dựa vào biểu hiện bên ngoài, bác sĩ dựa vào các dấu hiệu đặc trưng của bệnh dại như người bệnh sợ nước, sợ gió, sợ ánh sáng… kết hợp với yếu tố dịch tễ như người bệnh đang sinh sống ở khu vực vẫn có bệnh dại lưu hành. Động vật mắc bệnh dại thường ốm yếu hoặc có biểu hiện bất thường, chưa được tiêm vắc xin phòng bệnh dại. Vết cắn, vết cào có nước bọt của động vật.

Chẩn đoán xác định bệnh dại sẽ thực hiện bằng xét nghiệm kháng thể miễn dịch huỳnh quang của các mảnh cắt da lấy từ dìa tóc ở gáy người bệnh nhân, chẩn đoán huyết thanh, hoặc các kỹ thuật mới có thể phát hiện được ARN của vi rút dại bằng phản ứng sinh học phân tử PCR hoặc phản ứng RT-PCR.

Ở người mắc bệnh dại được chẩn đoán chính xác khi khám nghiệm tử thi bằng nhiều kỹ thuật chẩn đoán khác nhau và phát hiện toàn bộ vi rút, kháng nguyên… trong các mô bị nhiễm bệnh (như não, da, nước bọt).

Cách điều trị bệnh dại

Điều trị bệnh dại sau khi phơi nhiễm

Thời điểm điều trị lý tưởng nhất là ngay khi bị vật nuôi cắn, làm trầy xước, nhất là bị chó dại cắn, người bệnh sẽ lo lắng, hoảng loạn và dễ bị kích thích… Do đó, nhân viên y tế sẽ giúp người bệnh bình tĩnh, thoải mái để tập trung điều trị.

Ngay khi bị chó cắn, nạn nhân cần dự phòng ngay nguy cơ mắc bệnh dại, ngăn vi rút xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương, đối diện cái chết sắp xảy ra. Cụ thể, chỗ vết thương bị chó cắn hay cào xước, cần rửa vết thương rộng bằng nước sạch và các dung dịch có thể tiêu diệt vi rút như: Xà phòng, chất tẩy rửa, povidone iodine… ít nhất 15 phút, rồi băng bó đưa đến bệnh viện.

Tại bệnh viện, người bệnh sẽ được điều trị vết thương, tiêm vắc xin phòng dại, một số trường hợp còn được chỉ định tiêm huyết thanh ngừa bệnh dại. Người bệnh đến bệnh viện càng sớm thì hiệu quả ngăn chặn sự khởi phát triệu chứng và tử vong của bệnh dại càng hiệu quả.

Điều trị bệnh dại sau khi phát bệnh

Thông thường, với người mắc bệnh dại đã có triệu chứng bệnh, người bệnh sẽ được tiêm vắc xin dại tế bào hoặc được dùng kết hợp giữa huyết thanh kháng dại để điều trị dự phòng được thực hiện càng sớm càng tốt. Hiện nay, vắc xin dại tế bào là an toàn và hiệu lực bảo vệ cao. Việt Nam sử dụng vắc xin dại tế bào Verorab từ năm 1992.

Với phác đồ tiêm bắp: Người bệnh được tiêm 0,5ml x 5 liều cho một đợt điều trị dự phòng vào các ngày 0, 3, 7, 14, 28.

Với phác đồ tiêm trong da: Người bệnh được dùng liều đơn 0,1ml x 8 liều cho một đợt điều trị dự phòng vào các ngày 0, 3, 7. Lúc này, mỗi ngày tiêm 2 liều đơn vào 2 vị trí khác nhau của vùng cơ Delta. Sau đó, người bệnh được tiêm tiếp vào ngày 28 kể từ mũi tiêm thứ nhất, tiêm 2 liều vào cơ Delta.

Cách phòng bệnh dại ở người

Bệnh dại: Một căn bệnh "đáng sợ" nhất lịch sử nhân loại
Ảnh minh họa. Ảnh: Internet. https://suckhoeviet.org.vn/

Tiêm phòng cho tất cả chó, mèo nuôi trong nhà

Diệt động vật, gia súc bị nghi là bị súc vật dại cắn;

Phải xích, nhốt chó cẩn thận, không để chó ra ngoài đường mà không có rọ mõm;

Tránh tiếp xúc, vuốt ve và ôm các vật nuôi lạ vì chúng có thể tấn công, cắn người muốn tiếp cận;

Khi bị chó hoặc mèo dại cắn, phải nhanh chóng đến các trung tâm y tế để kiểm tra và tiêm phòng theo hướng dẫn của bác sĩ.

Xử lý vết thương khi bị động vật cắn

Nhanh chóng rửa kĩ vết thương bằng xà phòng đặc 20%, nước muối đặc và dội sạch bằng nước sạch

Bôi chất sát khuẩn (như cồn, cồn iot) vào vết thương;

Không nên băng kín vết thương;

Gây tê tại chỗ gần vết thương để tránh sự lan rộng của virus vào cơ thể;

Đến cơ sở y tế để kiểm tra khi nghi ngờ súc vật bị dại hoặc lên cơn dại.

Bệnh dại khi đã lên cơn thì việc tử vong là điều chắc chắn. Vì vậy, khi bị súc vật cắn, chúng ta tuyệt đối không được chủ quan, lơ là theo dõi diễn biến của bệnh. Khi thấy nghi ngờ, cần nhanh chóng chuyển bệnh nhân đến khám và tiêm phòng tại các bệnh viện, phòng khám hoặc các cơ sở y tế để có biện pháp kịp thời, tránh những hậu quả đáng tiếc xảy đến.

https://suckhoeviet.org.vn/

Ngô Huyền (t/h)

Tin liên quan

Tử vi 12 con giáp ngày 24-3-2023: Tuổi Mão tài lộc tăng tiến, tuổi Hợi đụng độ tiểu nhân

Tử vi 12 con giáp ngày 24-3-2023: Tuổi Mão tài lộc tăng tiến, tuổi Hợi đụng độ tiểu nhân

Xem tử vi 12 con giáp ngày 24-3-2023 cho tất cả các tuổi nhằm dự đoán vận hạn về công danh, tiền bạc, tình duyên, sức khỏe.
Bệnh viện Chợ Rẫy: Nhiều máy móc đã hoạt động trở lại phục vụ người bệnh

Bệnh viện Chợ Rẫy: Nhiều máy móc đã hoạt động trở lại phục vụ người bệnh

Sau hơn 2 tháng bị hư và không thể sửa chữa do vướng các quy định đấu thầu, mua sắm, đến ngày 23-3, nhờ thực thi Nghị định 07/2023/NĐ-CP và Nghị quyết 30/NQ-CP nhiều máy móc tại Bệnh viện Chợ Rẫy đã được sửa chữa và hoạt động trở lại; người bệnh đã vơi bớt khó khăn, lo lắng khi phải đi khám chữa bệnh.
Hà Nội xuất hiện bệnh thủy đậu trái mùa

Hà Nội xuất hiện bệnh thủy đậu trái mùa

Bệnh thủy đậu thường diễn ra vào vụ Đông Xuân (khoảng tháng 11), nhưng hiện tại đã xuất hiện bệnh thủy đậu, ca bệnh lại chủ yếu ở người lớn.

Cùng chuyên mục

Dấu ấn sinh học giúp xác định sớm nguy cơ ung thư tuyến tụy

Dấu ấn sinh học giúp xác định sớm nguy cơ ung thư tuyến tụy

Một nhóm nghiên cứu tại Duke Health đã xác định được tập hợp các dấu ấn sinh học có thể giúp phát hiện ung thư tuyến tụy, từ đó tìm ra đáp án cho câu hỏi: “Liệu u nang trên tuyến tụy có khả năng phát triển thành ung thư hay vẫn lành tính?”
Đợt bùng phát đầu tiên của virus Marburg ở Tanzania

Đợt bùng phát đầu tiên của virus Marburg ở Tanzania

Vào ngày 21/3, Tanzania đã xác nhận các trường hợp đầu tiên nhiễm virus Marburg sau khi thực hiện các đợt xét nghiệm tại phòng thí nghiệm của nước này. Hoạt động kiểm tra được diễn ra sau khi xuất hiện các báo cáo về những trường hợp mắc bệnh và tử vong ở khu vực Kagera, thuộc phía tây bắc của quốc gia này.
Phát hiện hai loại gen liên quan tới đau nửa đầu liệt bán thân

Phát hiện hai loại gen liên quan tới đau nửa đầu liệt bán thân

Các nhà khoa học thuộc Đại học công nghệ Queensland (QUT) và Hà Lan đã xác định được hai loại gen mới có liên quan đến chứng đau nửa đầu liệt bán thân. Đau nửa đầu liệt bán thân là dạng đau nửa đầu đặc biệt, gây nên các triệu chứng tương tự như đột quỵ.
EU cho phép kéo dài thời hạn chứng nhận các thiết bị y tế

EU cho phép kéo dài thời hạn chứng nhận các thiết bị y tế

Theo quy định mới, các nhà sản xuất thiết bị y tế sẽ có thời hạn đến ngày 31/12/2027 để đáp ứng các yêu cầu pháp lý với những thiết bị có nguy cơ thiếu hụt cao.
Tứ đại danh y Trung Hoa cổ đại

Tứ đại danh y Trung Hoa cổ đại

Văn hóa Trung Hoa bác đại tinh thông, mà Trung Y, thuộc văn hóa Thần truyền cũng hết sức huyền diệu tinh vi. Trong đó có một mối quan hệ mật thiết giữa Trung Y và tu luyện mà hầu hết con người không nhận ra.
Thể dục giúp quản lý sức khỏe tâm lý hiệu quả hơn dùng thuốc

Thể dục giúp quản lý sức khỏe tâm lý hiệu quả hơn dùng thuốc

Các nhà nghiên cứu của Đại học Nam Úc khuyến khích mọi người tập thể dục đều đặn hàng ngày. Bởi thông qua nghiên cứu, họ đã phát hiện ra rằng, tập thể dục là một trong những phương pháp kiểm soát trầm cảm hiệu quả.

Các tin khác

Khi nào thuốc Remdesivir có tác dụng hiệu quả đối với COVID-19?

Khi nào thuốc Remdesivir có tác dụng hiệu quả đối với COVID-19?

Remdesivir là một trong những loại thuốc đầu tiên được phê duyệt để điều trị COVID-19. Các nghiên cứu lâm sàng đã đánh giá hiệu quả của thuốc, nhưng chưa thể đưa ra kết quả cuối cùng. Phân tích mới dữ liệu nghiên cứu gần đây nhất cho thấy Remdesivir có hiệu quả rõ rệt trong một nhóm bệnh nhân cụ thể.
COVID-19 ảnh hưởng đến hoạt động của tim như thế nào?

COVID-19 ảnh hưởng đến hoạt động của tim như thế nào?

Việc mắc COVID-19 có thể gây ra các vấn đề về tim, gây đe dọa tính mạng con người. Những người mắc COVID-19 có khả năng gặp biến cố tim mạch nghiêm trọng.
Khuyến nghị không dùng AstraZeneca's Evusheld cho một số nhóm người trưởng thành

Khuyến nghị không dùng AstraZeneca's Evusheld cho một số nhóm người trưởng thành

Lời khuyên liên quan đến việc điều trị cho những người trưởng thành không có khả năng đáp ứng miễn dịch đầy đủ với việc tiêm vaccine Evusheld phòng ngừa COVID-19 hoặc ở những nhóm người không được khuyến nghị tiêm các loại vaccine hiện có.
WHO tăng cường giám sát sau khi Guinea Xích đạo công bố dịch bệnh do virus Marburg

WHO tăng cường giám sát sau khi Guinea Xích đạo công bố dịch bệnh do virus Marburg

Ngày 14/2, đại diện quốc gia của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Guinea Xích đạo George Ameh cho biết WHO đang tăng cường giám sát dịch tễ học tại quốc gia này sau khi xác nhận đợt bùng phát đầu tiên của virus Marburg.
Bệnh dại: Một căn bệnh "đáng sợ" nhất lịch sử nhân loại

Bệnh dại: Một căn bệnh "đáng sợ" nhất lịch sử nhân loại

Bệnh dại là một bệnh truyền nhiễm, do virus dại lây từ động vật có vú sang người. Đây là một loại bệnh nhiễm trùng hiếm gặp nhưng gây hậu quả rất nghiêm trọng ở não và dây thần kinh. Một căn bệnh được cho là đáng sợ nhất lịch sử nhân loại, bởi một khi đã lên cơn dại thì cả người và vật nuôi đều chết. Bệnh dại ở người hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu chúng ta biết cách xử trí ngay. Chính vì vậy, chúng ta phải có những hiểu biết về cách phòng tránh cũng như điều trị để không xảy ra những đáng tiếc.
20 đội y tế của WHO đã đến hỗ trợ Thổ Nhĩ Kỳ

20 đội y tế của WHO đã đến hỗ trợ Thổ Nhĩ Kỳ

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ngày 14/2 đánh giá trận động đất kinh hoàng xảy ra tuần trước với tâm chấn ở Thổ Nhĩ Kỳ, là "thảm họa thiên nhiên tồi tệ nhất" trong 100 năm qua tại châu Âu.
Lý do tình trạng thiếu thuốc tại Châu Âu trở nên trầm trọng

Lý do tình trạng thiếu thuốc tại Châu Âu trở nên trầm trọng

Tình trạng thiếu kháng sinh do các ca nhiễm trùng đường hô hấp tại Châu Âu trở nên nghiêm trọng hơn khi các nhà sản xuất bị ép giá.
Sử dụng Deep Learning để phát hiện trầm cảm từ lời nói

Sử dụng Deep Learning để phát hiện trầm cảm từ lời nói

Công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) đã đạt được những kết quả đầy hứa hẹn và có thể sớm hỗ trợ các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong những năm gần đây, các nhà khoa học máy tính đã sử dụng những công cụ này để phát hiện những dấu hiệu tình trạng thể chất và tâm lý khác nhau.
Australia triển khai tiêm mũi vaccine ngừa COVID-19 thứ 5

Australia triển khai tiêm mũi vaccine ngừa COVID-19 thứ 5

Theo nhóm tư vấn về tiêm chủng của Australia, người đã tiêm đủ 4 mũi vaccine, kể cả những người trên 65 tuổi, vẫn có nguy cơ cao mắc bệnh nghiêm trọng và tử vong, do vậy cần được tiêm mũi tăng cường.
Thuốc lá điện tử ảnh hưởng đến phổi như thế nào?

Thuốc lá điện tử ảnh hưởng đến phổi như thế nào?

Thuốc lá điện tử là loại mô phỏng hình dạng và chức năng của thuốc lá truyền thống. Nhưng khác với thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử không tạo khói mà tạo ra luồng hơi có mùi vị và tác động giống thuốc lá thật. Điều này vô hình chung đã tạo ra trào lưu sử dụng thuốc lá điện tử, dẫn tới những ảnh hưởng khôn lường về sức khỏe.
Xem thêm
Lễ công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Tiền Giang

Lễ công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Tiền Giang

Sáng ngày 19/03, tại Trung tâm Hội nghị Nhà khách Tiền Giang diễn ra lễ công bố Quyết định Thành lập Chi hội Nam y tỉnh Tiền Giang và Đại hội Chi hội Nam y tỉnh lần thứ nhất Nhiệm kỳ 2023 - 2028.
Hội Nam Y Việt Nam dự lễ dâng hương tưởng nhớ Đại Danh y Thiền sư Tuệ Tĩnh

Hội Nam Y Việt Nam dự lễ dâng hương tưởng nhớ Đại Danh y Thiền sư Tuệ Tĩnh

Ngày 6/3/2023 ( rằm tháng 2 âm lịch), Hội Nam Y Việt Nam tới dự lễ dâng hương tưởng nhớ 623 năm ngày mất của Đại danh y Thiền sư Tuệ Tĩnh tại Đền Xưa, Đền Bia, Chùa Giám huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương.
Hội Nam y Việt Nam và Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam củng cố, tăng cường hợp tác

Hội Nam y Việt Nam và Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam củng cố, tăng cường hợp tác

Ngày 14/3, tại Hà Nội, lãnh đạo Hội Nam y Việt Nam và Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam (Hội GDCSSKCĐ Việt Nam) đã có buổi làm việc nhằm đánh giá việc thực hiện nội dung “Bản ghi nhớ” giữa hai Hội đã ký kết năm 2018. Đồng thời, đề ra những phương hướng, chương trình hợp tác và phát triển giữa hai Hội trong năm 2023 và những năm tới.
Hội Nam y Việt Nam tổ chức Hội nghị tổng kết công tác Hội 2022, triển khai công tác năm 2023 (khu vực phía Nam)

Hội Nam y Việt Nam tổ chức Hội nghị tổng kết công tác Hội 2022, triển khai công tác năm 2023 (khu vực phía Nam)

SKV - Sáng ngày 05/03/2023, tại TP.HCM, Hội Nam y Việt Nam đã tổ chức hội nghị tổng kết công tác Hội năm 2022 và triển khai kế hoạch công tác năm 2023 (khu vực phía Nam).
Tăng cường quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Canada

Tăng cường quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Canada

Nhân dịp Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp, Thực phẩm và Nông thôn tỉnh bang Ontario - bà Lisa Thompson có chuyến thăm và làm việc tại TP.HCM, 4 biên bản ghi nhớ đã được ký kết nhằm quảng bá sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao cũng như để tăng cường hợp tác giữa V
Phiên bản di động