Mới nhất Đọc nhiều

Bệnh dại: Một căn bệnh "đáng sợ" nhất lịch sử nhân loại

Bệnh dại là một bệnh truyền nhiễm, do virus dại lây từ động vật có vú sang người. Đây là một loại bệnh nhiễm trùng hiếm gặp nhưng gây hậu quả rất nghiêm trọng ở não và dây thần kinh. Một căn bệnh được cho là đáng sợ nhất lịch sử nhân loại, bởi một khi đã lên cơn dại thì cả người và vật nuôi đều chết. Bệnh dại ở người hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu chúng ta biết cách xử trí ngay. Chính vì vậy, chúng ta phải có những hiểu biết về cách phòng tránh cũng như điều trị để không xảy ra những đáng tiếc.

Bệnh dại là gì?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh dại là một bệnh do virus dại gây ra, hầu như luôn gây tử vong sau khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng. Đây là bệnh truyền nhiễm virus cấp tính, tấn công vào hệ thần kinh trung ương và dẫn đến tử vong. Bệnh dại lây truyền từ súc vật qua các vết cắn, vết liếm của súc vật mắc bệnh dại, đặc biệt là chó.

Bệnh dại: Một căn bệnh "đáng sợ" nhất lịch sử nhân loại
Ảnh minh họa. Ảnh: Internet. https://suckhoeviet.org.vn/

Nguyên nhân dẫn đến bệnh dại ở người

Virus dại chủ yếu lây truyền từ các động vật mắc sẵn bệnh dại qua các vết cắn, vết liếm vào vết thương của người. Bệnh dại vô cùng nguy hiểm, khi đã nhiễm virus dại, khả năng tử vong của người bệnh là vô cùng lớn, gần như là 100%.

Nhóm động vật có nguy cơ mắc bệnh dại cao là động vật có vú máu nóng như: cáo, chó sói đồng, chó sói, chó rừng, chó nhà, chuột, mèo, trâu bò, dơi, gấu trúc…Đặc biệt chó và mèo là những vật nuôi trong nhà phổ biến, có nhiều cơ hội tiếp xúc, gần gũi với con người nên mọi người thường chủ quan, ít đề phòng, tạo cơ hội cho việc truyền nhiễm bệnh dại.

Virus dại được lây truyền qua nước bọt của động vật bị bệnh và bài tiết ra ngoài, theo vết cắn, vết xước trên da vào cơ thể con người rồi dần dần theo dây thần kinh đến thần kinh trung ương. Tại đây, virus sinh sản với tốc độ rất nhanh rồi lại theo dây thần kinh ra tuyến nước bọt. Lúc này, nhìn bề ngoài người bệnh vẫn rất bình thường nhưng virus dại đã xâm nhập trở lại với mật độ cao ở tuyến nước bọt. Virus dại dần phá hoại các tế bào thần kinh và làm xuất hiện các dấu hiệu điển hình của bệnh dại.

Triệu chứng

Ngay khi bị chó cắn (dù cho dại hay chưa xác định chó có mắc bệnh dại hay không) phải nhập viện ngay. Bởi nếu chẳng may bị nhiễm vi rút dại và không điều trị kịp thời thì sau khoảng 3 – 12 tuần, các triệu chứng của bệnh dại có thể xuất hiện; thậm chí dấu hiệu bệnh dại có thể bắt đầu sớm hoặc trễ hơn. Và nguy hiểm khi các triệu chứng dại xuất hiện, người mắc bệnh dại hầu như tử vong.

Bệnh dại có 2 dạng: Thể cuồng và thể liệt.

Triệu chứng bệnh dại thể cuồng

Triệu chứng ở thể cuồng có thể bao gồm: Sốt cao, đau đầu, cảm giác ngứa ran, châm chích hoặc bỏng rát bất thường hoặc không giải thích được (dị cảm) tại vị trí bị cắn;

Vài ngày sau đó, khi vi rút tấn công đến hệ thần kinh trung ương, tình trạng viêm não và tủy sống bắt đầu tiến triển. Lúc này, người bệnh có thể xuất hiện một số biểu hiện như: Bồn chồn, lo lắng, sợ nước, sợ gió, bị ảo giác (nhìn hoặc nghe thấy mọi thứ), lú lẫn, hành vi hung hăng, co thắt cơ bắp, khó thở, nuốt khó, tiết nhiều nước bọt, sủi bọt ở miệng, tê liệt, ngưng tim ngưng thở, tử vong.

Triệu chứng bệnh dại thể liệt

Ở nhóm người mắc bệnh dại bị liệt chỉ chiếm khoảng 20% ca bệnh. Người bệnh có dấu hiệu tê liệt cơ bắp, bắt đầu ở vị trí vết thương, cơ bắp tê liệt dần dần bị tê liệt, bắt đầu từ vết cắn hoặc vết xước. Tình trạng hôn mê từ từ phát triển, và cuối cùng là cái chết. Thể liệt của bệnh dại thường bị chẩn đoán nhầm, góp phần vào việc báo cáo chưa đầy đủ về bệnh.

Cách chẩn đoán bệnh dại

Chẩn đoán bệnh dại dựa vào biểu hiện bên ngoài, bác sĩ dựa vào các dấu hiệu đặc trưng của bệnh dại như người bệnh sợ nước, sợ gió, sợ ánh sáng… kết hợp với yếu tố dịch tễ như người bệnh đang sinh sống ở khu vực vẫn có bệnh dại lưu hành. Động vật mắc bệnh dại thường ốm yếu hoặc có biểu hiện bất thường, chưa được tiêm vắc xin phòng bệnh dại. Vết cắn, vết cào có nước bọt của động vật.

Chẩn đoán xác định bệnh dại sẽ thực hiện bằng xét nghiệm kháng thể miễn dịch huỳnh quang của các mảnh cắt da lấy từ dìa tóc ở gáy người bệnh nhân, chẩn đoán huyết thanh, hoặc các kỹ thuật mới có thể phát hiện được ARN của vi rút dại bằng phản ứng sinh học phân tử PCR hoặc phản ứng RT-PCR.

Ở người mắc bệnh dại được chẩn đoán chính xác khi khám nghiệm tử thi bằng nhiều kỹ thuật chẩn đoán khác nhau và phát hiện toàn bộ vi rút, kháng nguyên… trong các mô bị nhiễm bệnh (như não, da, nước bọt).

Cách điều trị bệnh dại

Điều trị bệnh dại sau khi phơi nhiễm

Thời điểm điều trị lý tưởng nhất là ngay khi bị vật nuôi cắn, làm trầy xước, nhất là bị chó dại cắn, người bệnh sẽ lo lắng, hoảng loạn và dễ bị kích thích… Do đó, nhân viên y tế sẽ giúp người bệnh bình tĩnh, thoải mái để tập trung điều trị.

Ngay khi bị chó cắn, nạn nhân cần dự phòng ngay nguy cơ mắc bệnh dại, ngăn vi rút xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương, đối diện cái chết sắp xảy ra. Cụ thể, chỗ vết thương bị chó cắn hay cào xước, cần rửa vết thương rộng bằng nước sạch và các dung dịch có thể tiêu diệt vi rút như: Xà phòng, chất tẩy rửa, povidone iodine… ít nhất 15 phút, rồi băng bó đưa đến bệnh viện.

Tại bệnh viện, người bệnh sẽ được điều trị vết thương, tiêm vắc xin phòng dại, một số trường hợp còn được chỉ định tiêm huyết thanh ngừa bệnh dại. Người bệnh đến bệnh viện càng sớm thì hiệu quả ngăn chặn sự khởi phát triệu chứng và tử vong của bệnh dại càng hiệu quả.

Điều trị bệnh dại sau khi phát bệnh

Thông thường, với người mắc bệnh dại đã có triệu chứng bệnh, người bệnh sẽ được tiêm vắc xin dại tế bào hoặc được dùng kết hợp giữa huyết thanh kháng dại để điều trị dự phòng được thực hiện càng sớm càng tốt. Hiện nay, vắc xin dại tế bào là an toàn và hiệu lực bảo vệ cao. Việt Nam sử dụng vắc xin dại tế bào Verorab từ năm 1992.

Với phác đồ tiêm bắp: Người bệnh được tiêm 0,5ml x 5 liều cho một đợt điều trị dự phòng vào các ngày 0, 3, 7, 14, 28.

Với phác đồ tiêm trong da: Người bệnh được dùng liều đơn 0,1ml x 8 liều cho một đợt điều trị dự phòng vào các ngày 0, 3, 7. Lúc này, mỗi ngày tiêm 2 liều đơn vào 2 vị trí khác nhau của vùng cơ Delta. Sau đó, người bệnh được tiêm tiếp vào ngày 28 kể từ mũi tiêm thứ nhất, tiêm 2 liều vào cơ Delta.

Cách phòng bệnh dại ở người

Bệnh dại: Một căn bệnh "đáng sợ" nhất lịch sử nhân loại
Ảnh minh họa. Ảnh: Internet. https://suckhoeviet.org.vn/

Tiêm phòng cho tất cả chó, mèo nuôi trong nhà

Diệt động vật, gia súc bị nghi là bị súc vật dại cắn;

Phải xích, nhốt chó cẩn thận, không để chó ra ngoài đường mà không có rọ mõm;

Tránh tiếp xúc, vuốt ve và ôm các vật nuôi lạ vì chúng có thể tấn công, cắn người muốn tiếp cận;

Khi bị chó hoặc mèo dại cắn, phải nhanh chóng đến các trung tâm y tế để kiểm tra và tiêm phòng theo hướng dẫn của bác sĩ.

Xử lý vết thương khi bị động vật cắn

Nhanh chóng rửa kĩ vết thương bằng xà phòng đặc 20%, nước muối đặc và dội sạch bằng nước sạch

Bôi chất sát khuẩn (như cồn, cồn iot) vào vết thương;

Không nên băng kín vết thương;

Gây tê tại chỗ gần vết thương để tránh sự lan rộng của virus vào cơ thể;

Đến cơ sở y tế để kiểm tra khi nghi ngờ súc vật bị dại hoặc lên cơn dại.

Bệnh dại khi đã lên cơn thì việc tử vong là điều chắc chắn. Vì vậy, khi bị súc vật cắn, chúng ta tuyệt đối không được chủ quan, lơ là theo dõi diễn biến của bệnh. Khi thấy nghi ngờ, cần nhanh chóng chuyển bệnh nhân đến khám và tiêm phòng tại các bệnh viện, phòng khám hoặc các cơ sở y tế để có biện pháp kịp thời, tránh những hậu quả đáng tiếc xảy đến.

https://suckhoeviet.org.vn/

Ngô Huyền (t/h)

Tin liên quan

Độc lực của cúm A/H5N1 nguy hiểm thế nào?

Độc lực của cúm A/H5N1 nguy hiểm thế nào?

Từ năm 2014 đến nay, Việt Nam ghi nhận 2 trường hợp mắc cúm A/H5N1 và đã có 1 trường hợp vừa được ghi nhận tử vong ngày 23/3 vừa qua. Cúm A/H5N1 là chủng có độc lực cao, người nhiễm có biểu thường có biểu hiện nặng, với tỷ lệ tử vong tương đối lớn. Làm gì để phân biệt được cúm A/H5N1 và cúm thông thường, làm gì để phòng bệnh là điều rất nhiều người dân quan tâm.
Bài thuốc chữa bệnh từ cây sau sau

Bài thuốc chữa bệnh từ cây sau sau

Nhiều bộ phận của cây sau sau như lá, quả, vỏ, rễ, nhựa đều có thể sử dụng làm thuốc chữa bệnh.

Cùng chuyên mục

Loại bỏ virus HIV khỏi tế bào: Bước tiến trong việc điều trị căn bệnh thế kỷ

Loại bỏ virus HIV khỏi tế bào: Bước tiến trong việc điều trị căn bệnh thế kỷ

Mới đây, các nhà khoa học đã thử nghiệm thành công việc loại bỏ virus HIV khỏi tế bào.
Anh phát triển vaccine đầu tiên trên thế giới ngừa ung thư phổi

Anh phát triển vaccine đầu tiên trên thế giới ngừa ung thư phổi

Sử dụng công nghệ tương tự tạo ra vaccine ngừa COVID-19 của AstraZeneca, các nhà khoa học Anh đang phát triển một loại vaccine đầu tiên trên thế giới ngăn chặn ung thư phổi.
Béo phì - mối đe dọa bệnh tật nguy hiểm hơn cả nạn đói

Béo phì - mối đe dọa bệnh tật nguy hiểm hơn cả nạn đói

Với hơn 1 tỷ người mắc bệnh trên toàn thế giới, béo phì hiện được coi là nguy hiểm đối với sức khỏe trên toàn cầu hơn là nạn đói.
Ấn Độ ra mắt vaccine ngừa ung thư cổ tử cung giá rẻ

Ấn Độ ra mắt vaccine ngừa ung thư cổ tử cung giá rẻ

Ấn Độ đã sản xuất thành công vaccine ngừa virus HPV với giá cả phải chăng, sau gần 20 năm nghiên cứu và thử nghiệm.
Phát hiện thành phần không được công bố trong mực xăm gây lo ngại

Phát hiện thành phần không được công bố trong mực xăm gây lo ngại

Nghiên cứu ở Mỹ cho thấy 83% nhãn hiệu mực xăm có chứa các chất không được nêu công khai trên nhãn mác.
Số ca sốt xuất huyết tại Thái Lan tăng mạnh

Số ca sốt xuất huyết tại Thái Lan tăng mạnh

Theo báo cáo của Bộ Y tế Thái Lan, số các ca mắc sốt xuất huyết tại nước này từ đầu năm đến nay đã tăng lên hơn 17.000 trường hợp, cao hơn gấp đôi...

Các tin khác

Muỗi cấy vi khuẩn chống lây nhiễm sốt xuất huyết ở Brazil

Muỗi cấy vi khuẩn chống lây nhiễm sốt xuất huyết ở Brazil

Brazil đang nghiên cứu chống sốt xuất huyết từ chính những con muỗi.
Giải pháp mới khống chế dịch sốt xuất huyết

Giải pháp mới khống chế dịch sốt xuất huyết

Công ty công nghệ sinh học Oxitec, Anh vừa giới thiệu giải pháp mới sử dụng muỗi biến đổi gene để giảm nguy cơ lây lan của virus gây bệnh sốt xuất...
Australia khuyến khích tiêm tăng cường vaccine ngừa COVID-19

Australia khuyến khích tiêm tăng cường vaccine ngừa COVID-19

Australia đang khuyến khích người dân tiêm vaccine ngừa COVID-19 liều tăng cường.
Ấn Độ sắp ra mắt thuốc điều trị ung thư giá 30.000 đồng

Ấn Độ sắp ra mắt thuốc điều trị ung thư giá 30.000 đồng

Các nhà nghiên cứu tại Viện TATA đã phát triển một loại thuốc có thể ngăn ngừa sự tái phát của bệnh ung thư và giảm 50% tác dụng phụ của việc điều...
Nghiên cứu mở ra hy vọng mới cho bệnh nhân suy tim

Nghiên cứu mở ra hy vọng mới cho bệnh nhân suy tim

Đại học Monash (Australia) sẽ dẫn đầu một chương trình nghiên cứu nhằm phát triển và thương mại hóa bộ thiết bị tim cấy ghép.
Triển vọng từ vaccine ngừa ung thư mới

Triển vọng từ vaccine ngừa ung thư mới

Lĩnh vực chế tạo vaccine ngừa ung thư trong những năm qua đã đạt được nhiều bước tiến mới.
Cậu bé 13 tuổi được chữa khỏi hoàn toàn ung thư não

Cậu bé 13 tuổi được chữa khỏi hoàn toàn ung thư não

Một bệnh nhi 13 tuổi vừa trở thành người đầu tiên trên thế giới được chữa khỏi hoàn toàn khỏi chứng bệnh "u thần kinh đệm cầu não lan tỏa”.
Dịch sởi bùng phát ở trẻ em tại Anh

Dịch sởi bùng phát ở trẻ em tại Anh

Tại nước Anh, hàng trăm trẻ em đã bị bệnh sởi trong những tuần gần đây.
AI giúp hồi phục bàn tay cho bệnh nhân liệt tứ chi

AI giúp hồi phục bàn tay cho bệnh nhân liệt tứ chi

Công nghệ AI đã mang đến những cách chữa trị đột phá làm thay đổi cuộc đời bệnh nhân, tuy nhiên AI không hoặc vẫn vẫn tồn tại một số hạn chế.
Thuốc điều trị rối loạn cương dương như Viagra có thể giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer ở nam giới

Thuốc điều trị rối loạn cương dương như Viagra có thể giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer ở nam giới

Một nghiên cứu mới đã liên kết các loại thuốc điều trị rối loạn cương dương với việc giảm nguy cơ mắc Alzheimer, bệnh lý gây mất trí nhớ khá phổ biến hiện nay.
Xem thêm
Hội Nam Y Việt Nam: Dâng hương tưởng nhớ Danh y Tuệ Tĩnh- Một Thiền sư, một nhân cách lớn

Hội Nam Y Việt Nam: Dâng hương tưởng nhớ Danh y Tuệ Tĩnh- Một Thiền sư, một nhân cách lớn

Tuệ Tĩnh Thiền sư (1330 – 1400) là một lang y sống ở giai đoạn cuối thời Trần. Ông được hậu thế suy tôn là tiên thánh của ngành thuốc Nam. Tại Hải Dương còn có các đền thờ ông ở xã Cẩm Văn, Cẩm Vũ ( Đền Bia, Đền Xưa), ở chùa Hải Triều làng Yên Trung, nay
Hội Nam y Việt Nam Tổng kết Công tác Hội năm 2023 và Triển khai nhiệm vụ năm 2024 khu vực phía Nam

Hội Nam y Việt Nam Tổng kết Công tác Hội năm 2023 và Triển khai nhiệm vụ năm 2024 khu vực phía Nam

Sáng ngày 29/2/2024, tại Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ, Hội Nam y Việt Nam đã tổ chức Đại hội Tổng kết Công tác hoạt động năm 2023 và Triển khai nhiệm vụ công tác Hội năm 2024.
Hội Nam y Việt Nam tổ chức Hội nghị Tổng kết Công tác Hội năm 2023 và Triển khai nhiệm vụ công tác năm 2024 khu vực phía Bắc

Hội Nam y Việt Nam tổ chức Hội nghị Tổng kết Công tác Hội năm 2023 và Triển khai nhiệm vụ công tác năm 2024 khu vực phía Bắc

Sáng ngày 28/2/2024, Tại Học viện Y dược học cổ truyền Việt Nam, Hội Nam y Việt Nam tổ chức Hội nghị tổng kết công tác Hội năm 2023 và Triển khai công tác Hội năm 2024 Khu vực phía Bắc.
Hội Nam Y Việt Nam: Dâng hương Tưởng nhớ Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác

Hội Nam Y Việt Nam: Dâng hương Tưởng nhớ Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác

Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1724-1791) là một Đại danh y - nhà văn lớn - nhà văn hóa xuất sắc của dân tộc . Ông đã để lại cho hậu thế một khối di sản văn hóa đồ sộ, có giá trị sâu sắc, bền vững về nhiều mặt, về cơ bản được tập hợp trong bộ “
Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành lần thứ 4

Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành lần thứ 4

Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Hội Nam y Việt Nam nhiệm kỳ 2022 - 2027 đã thể hiện tính đoàn kết, phát huy trí tuệ, tài năng, tài lực, giúp đỡ nhau để xây dựng Hội Nam y Việt Nam phát triển vững mạnh.
Phiên bản di động