Công nghệ mới nâng cao hiệu quả giám định ADN hài cốt liệt sĩ

Kết quả bước đầu cho thấy các nhà khoa học của Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam có thể làm chủ công nghệ giải trình tự gene thế hệ mới để nâng cao công suất và hiệu quả giám định ADN hài cốt liệt sĩ.
Công nghệ mới nâng cao hiệu quả giám định ADN hài cốt liệt sĩ
Giám định viên của Trung tâm Giám định ADN phân tích một mẫu hài cốt liệt sĩ - Ảnh: VGP/Hoàng Giang

Thời gian qua, định danh hài cốt liệt sĩ là nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm và ưu tiên. Trong đó, phương pháp giám định bằng ADN được coi là cốt lõi, nhất là với hài cốt thiếu thông tin, không thể định danh bằng phương pháp thực chứng.

Giai đoạn 2000-2003, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam đã nghiên cứu các kỹ thuật tách ADN từ mẫu hài cốt và mẫu lưu bảo tàng cho mục đích phân tích gene.

Các kết quả giám định ADN tại Viện Hàn lâm KH&CN là căn cứ khoa học để Chính phủ quyết định đưa công nghệ giám định ADN trở thành một phương pháp khoa học, tin cậy đối với việc định danh hài cốt liệt sĩ chưa biết thông tin.

GS. TS. Chu Hoàng Hà, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, cho biết, năm 2019, Trung tâm Giám định ADN thuộc Viện Công nghệ sinh học (Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam) chính thức khai trương và đi vào hoạt động, đúng vào dịp kỷ niệm 72 năm ngày Thương binh - Liệt sĩ, đánh dấu việc mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng ứng dụng công nghệ ADN trong giám định hài cốt tại Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam nói riêng và Việt Nam nói chung.

Trung tâm Giám định ADN là một trong 3 đơn vị chủ chốt được Chính phủ giao nhiệm vụ phân tích ADN để định danh các mẫu hài cốt liệt sĩ thiếu thông tin. Thời điểm sơ khai, mỗi tháng đơn vị chỉ chạy được vài mẫu. Đến nay, công suất giám định mỗi năm của Trung tâm đạt mức 4.000 mẫu và có thể nâng lên con số 7.000 mẫu hài cốt liệt sĩ.

Tuy nhiên, cả nước còn gần 180.000 hài cốt liệt sĩ chưa tìm kiếm, quy tập được và gần 300.000 hài cốt liệt sĩ đã được quy tập nhưng chưa xác định được danh tính.

Năm 2024, Ban Chỉ đạo quốc gia về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin đặt ra mục tiêu phấn đấu tìm kiếm, quy tập khoảng 1.500 hài cốt liệt sĩ; giám định ADN khoảng 2.000 mẫu hài cốt liệt sĩ; nâng cao năng lực, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ của các cơ sở giám định ADN và trung tâm lưu trữ cơ sở dữ liệu gen…

Quá trình giám định ADN hài cốt hiện đang gặp phải nhiều thách thức lớn như các mẫu hài cốt bị phân hủy cao do thời gian chiến tranh kết thúc đã lâu, nhiều trường hợp thiếu các thông tin thực chứng bổ sung, do đó rất cần phải có một quy trình công nghệ giám định ADN mới có độ tin cậy và hiệu quả cao để thay thế quy trình công nghệ hiện đang sử dụng.

Nâng cao chất lượng ứng dụng công nghệ ADN trong giám định hài cốt

PGS.TS.Phí Quyết Tiến, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ sinh học cho biết, trước nay, các đơn vị sử dụng công nghệ giám định ADN cho mẫu hài cốt liệt sĩ dựa trên phân tích ADN ty thể.

Mặc dù phương pháp này đã hỗ trợ nhiều kết luận xác định danh tính nhưng quá trình giám định ADN hài cốt gặp không ít thách thức khi số lượng mẫu lớn và chất lượng mẫu giảm. Tính hiệu quả của các phương pháp tách chiết ADN này đối với những mẫu phân huỷ mạnh ngày càng giảm. Do đó, dịch tách ADN thu được có thể không đủ về lượng và chất để sử dụng cho phản ứng giải trình tự gen.

Bên cạnh đó, ADN ty thể có khả năng phân biệt cá thể thấp do xác suất trùng hợp ngẫu nhiên của hồ sơ ADN ty thể trong quần thể cao, vì vậy dữ liệu ADN ty thể không thể được sử dụng độc lập mà cần kết hợp các bằng chứng khác trước khi đưa ra kết luận định danh.

Hiện nay, với sự phát triển công nghệ phân tích hiện đại bằng máy giải trình tự gen thế hệ mới kết hợp công nghệ phân tích vi sinh học, thế giới đã áp dụng công nghệ giám định ADN mới, gọi là phân tích theo gene nhân.

Tiếp cận theo hướng này, Viện Công nghệ Sinh học đã triển khai các nhiệm vụ như giải trình tự thế hệ gen tham chiếu người Việt, làm cơ sở thông tin tham chiếu, phục vụ cho công tác giám định ADN xương cổ và ADN người Việt.

Viện đã ứng dụng công nghệ mới này, phối hợp Viện Khảo cổ học xác định nguồn gốc di truyền với mẫu xương có niên đại vài trăm năm đến hàng nghìn năm. Đây chính là cơ sở tiếp tục phát triển giám định mẫu ADN xương cổ hài cốt liệt sĩ thông thường có thời gian chôn lấp từ 40-80 năm.

Theo PGS.TS.Phí Quyết Tiến, hướng nghiên cứu này đã nhận được sự ủng hộ của Bộ Ngoại giao, Bộ LĐTB&XH, Bộ Quốc phòng và sự chỉ đạo sát sao của Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam.

Tháng 3 vừa qua, dự án ODA về nâng cao năng lực giám định ADN hài cốt liệt sĩ đã được phê duyệt, mở ra những bước tiến mới với kỳ vọng tăng hiệu quả của công tác giám định.

Theo đó, Trung tâm Giám định ADN và Ủy ban quốc tế về Tìm kiếm người mất tích (ICMP) phối hợp phát triển và tối ưu các công nghệ phân tích ADN mới bao gồm công nghệ tách chiết ADN nhân, công nghệ giải trình tự gen thế hệ mới phát hiện và phân tích các chỉ thị SNP (đa hình đơn nucleotide).

Để triển khai dự án này, Viện Công nghệ sinh học đã cử đoàn công tác mang 100 mẫu hài cốt liệt sĩ sang Hà Lan triển khai tách chiết ADN nhân và thực hiện giám định bằng công nghệ mới. Cùng với đó, chuyên gia Hà Lan cũng sang Việt Nam thực hiện nhiệm vụ hai bên đang triển khai.

Kết quả ban đầu cho thấy, với các kỹ năng về chuyên môn và khả năng tiếp cận với trình độ KHCN hiện nay, các nhà khoa học của Viện Công nghệ Sinh học có thể làm chủ công nghệ giải trình tự gene thế hệ mới để nâng cao công suất và hiệu quả giám định ADN hài cốt liệt sĩ.

Trong giai đoạn tới, Trung tâm Giám định ADN sẽ hoàn thiện cơ sở vật chất trên cơ sở tiếp nhận máy giải trình thế hệ mới trong khuôn khổ dự án được tài trợ cho Việt Nam. Đồng thời cải tiến, ứng dụng công nghệ mới vào công tác giám định, nghiên cứu tối ưu thử nghiệm các phương pháp khác nhau trên nền tảng nội lực của cán bộ và tiếp thu công nghệ từ Ủy ban Quốc tế về Người mất tích.

Bên cạnh đó, Viện cũng tăng cường hợp tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực, gửi cán bộ sang Hà Lan tiếp nhận công nghệ, tham gia công tác giám định từ Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước Đông Nam Á, Cơ quan Kiểm kê Tù binh và Người mất tích thuộc Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ để học hỏi, hoàn thiện công nghệ.

Theo Trung tâm Giám định ADN, từ 2019 đến nay, Trung tâm đã thực hiện 800 đợt tách chiết ADN nhân, tương đương khoảng 8.000 mẫu hài cốt liệt sĩ. Tỉ lệ tách thành công đạt 22%, tương đương khoảng 1.600 mẫu bàn giao cho Cục Người có công, Bộ LĐTB&XH.

Nguồn: baochinhphu.vn

Tin liên quan

Đề xuất áp dụng thí điểm kê đơn thuốc ngoại trú trên 30 ngày đối với một số bệnh, nhóm bệnh

Đề xuất áp dụng thí điểm kê đơn thuốc ngoại trú trên 30 ngày đối với một số bệnh, nhóm bệnh

Mới đây, Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) có công văn 1724/KCB-NV đề xuất áp dụng thí điểm kê đơn thuốc ngoại trú trên 30 ngày đối với một số bệnh, nhóm bệnh.
Festival hoa Đà Lạt 2024 có gì hấp dẫn?

Festival hoa Đà Lạt 2024 có gì hấp dẫn?

Festival Hoa Đà Lạt lần thứ X - năm 2024 là sự kiện văn hóa, du lịch có quy mô cấp tỉnh, hướng tới quy mô quốc gia và quốc tế, sẽ diễn ra xuyên suốt trong tháng 12/2024.
Vietramed Expo 2024: Cơ hội giao thương, kết nối sản phẩm dược liệu

Vietramed Expo 2024: Cơ hội giao thương, kết nối sản phẩm dược liệu

Hội chợ Dược liệu, Y Dược cổ truyền và các Sản phẩm từ dược liệu toàn quốc lần thứ Hai, năm 2024 (Vietramed Expo) sẽ được tổ chức từ ngày 21-23/11/2024, tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), 799 Nguyễn Văn Linh, Quận 7, TP HCM.

Cùng chuyên mục

Đề xuất Quốc hội cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

Đề xuất Quốc hội cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

Chiều 29/10, Bộ Y tế tổ chức hội thảo Công bố tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Hội thảo có sự tham dự của nhiều bộ, ban ngành, đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam và các tổ chức phòng chống tác hại thuốc lá.
Đề xuất ngân sách bù chi mức đóng BHYT giảm dần đối với hộ gia đình

Đề xuất ngân sách bù chi mức đóng BHYT giảm dần đối với hộ gia đình

Mục tiêu, quan điểm xây dựng Luật là tiếp tục thể chế hóa chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển bảo hiểm y tế toàn dân phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của nước ta. Bảo đảm an sinh xã hội, quyền, lợi ích của người tham gia bảo hiểm y tế, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, từng bước giảm tỷ lệ chi trực tiếp từ tiền túi của người tham gia bảo hiểm y tế; quản lý, sử dụng hiệu quả quỹ bảo hiểm y tế.
Cần phát triển hệ thống kiểm nghiệm thực phẩm

Cần phát triển hệ thống kiểm nghiệm thực phẩm

Mới đây, tại Hà Nội, Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) đã tổ chức Hội nghị quốc tế Kiểm nghiệm thực phẩm năm 2024 với chủ đề “Kiểm soát an toàn thực phẩm dựa trên đánh giá nguy cơ”.
Rà soát, cập nhật thuốc mới trong danh mục bảo hiểm y tế

Rà soát, cập nhật thuốc mới trong danh mục bảo hiểm y tế

Bộ Y tế sẽ cập nhật các thuốc mới có hiệu quả trong điều trị vào danh mục thuốc bảo hiểm y tế (BHYT), đồng thời đưa những thuốc có hiệu quả điều trị thấp ra khỏi danh mục này.
Phát triển ngành công nghiệp dược, giúp người dân tiếp cận thuốc tốt và an toàn

Phát triển ngành công nghiệp dược, giúp người dân tiếp cận thuốc tốt và an toàn

Ngày 23/10, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phối hợp với Ủy ban Xã hội của Quốc hội, Hội Dược học Việt Nam tổ chức Hội thảo góp ý sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược.
Dự thảo Luật Dược (sửa đổi): Quản lý chặt chẽ giá thuốc nhằm bình ổn thị trường

Dự thảo Luật Dược (sửa đổi): Quản lý chặt chẽ giá thuốc nhằm bình ổn thị trường

Sáng 22/10, Quốc hội thảo luận một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược.

Các tin khác

Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt để giảm tỷ lệ hút thuốc lá

Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt để giảm tỷ lệ hút thuốc lá

Theo các chuyên gia, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với sản phẩm thuốc lá thực chất là giúp người tiêu dùng khi giảm sử dụng sẽ tránh được những tổn thất về sức khỏe và kinh tế. Điều này không chỉ có lợi cho chính những người dùng mà còn cho cả gia đình họ và toàn xã hội.
Giải pháp phát triển thị trường dược phẩm trong nước

Giải pháp phát triển thị trường dược phẩm trong nước

Mới đây, tại Hà Nội, báo Tuổi Trẻ phối hợp với các đơn vị tổ chức hội thảo “Phát triển thị trường dược phẩm trong nước - Giải pháp từ chuyển đổi số”.
Khuyến khích kết hợp y học cổ truyền điều trị bệnh lý về trực tràng

Khuyến khích kết hợp y học cổ truyền điều trị bệnh lý về trực tràng

Theo các chuyên gia y tế, các bệnh lý về hậu môn trực tràng đang có xu hướng gia tăng và trẻ hoá. Bệnh thường gây đau nhức, khó chịu, lo âu cho người bệnh. Nếu không được phát hiện sớm, chẩn đoán điều trị đúng và kịp thời, bệnh sẽ biến chứng nguy hiểm.
Số ca được ghép giác mạc tăng 10%

Số ca được ghép giác mạc tăng 10%

Chiều 15/10, tại Hà Nội, Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia và Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 đã tổ chức tọa đàm chia sẻ kinh nghiệm thu nhận và điều phối giác mạc Việt Nam và Singapore.
Đề xuất ban hành tiêu chuẩn dinh dưỡng đối với bữa ăn học đường

Đề xuất ban hành tiêu chuẩn dinh dưỡng đối với bữa ăn học đường

Ngày 12/10, tại Hà Nội đã diễn ra Hội thảo quốc tế dinh dưỡng người Việt lần II với chủ đề Dinh dưỡng học đường. Tham dự hội thảo có hơn 300 đại biểu là các chuyên gia dinh dưỡng, nhà khoa học hàng đầu trong và ngoài nước, đại diện từ các cơ quan quản lý, các tổ chức quốc tế…
Ngành Tim mạch can thiệp của Việt Nam hội nhập với thế giới

Ngành Tim mạch can thiệp của Việt Nam hội nhập với thế giới

Mới đây, tại TP Đà Nẵng, Hội Tim mạch học Việt Nam tổ chức Hội nghị Khoa học Tim mạch can thiệp toàn quốc lần thứ 10 với chủ đề “Can thiệp tim mạch trong kỷ nguyên mới: Kết nối - Chia sẻ - Thành công”.
Đảm bảo đầy đủ vi chất dinh dưỡng cho sự phát triển của con người

Đảm bảo đầy đủ vi chất dinh dưỡng cho sự phát triển của con người

Sáng 11/10/2024, tại Hà Nội, Bộ Y tế tổ chức hội thảo góp ý dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 09/2016/ND-CP ngày 28/01/2016 của Chính phủ về tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm.
Ứng dụng thiết thực dược lâm sàng vào hoạt động khám, chữa bệnh

Ứng dụng thiết thực dược lâm sàng vào hoạt động khám, chữa bệnh

Ngày 10/10, tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã tổ chức Hội nghị khoa học Dược lâm sàng năm 2024, nhằm cập nhật các chuyên đề, báo cáo khoa học mới nhất của các nhà khoa học Việt Nam trong, ngoài quân đội và quốc tế về dược lâm sàng, dược bệnh viện.
Nâng cao chất lượng công tác giám định bảo hiểm y tế

Nâng cao chất lượng công tác giám định bảo hiểm y tế

Nhiều ý kiến cho rằng, cần sửa đổi, bổ sung quy trình giám định bảo hiểm y tế để nâng cao chất lượng công tác giám định bảo hiểm y tế. Đồng thời, Bảo hiểm xã hội Việt Nam cần chủ động chia sẻ dữ liệu về khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế cho Bộ Y tế để phục vụ cho việc xây dựng và hoàn thiện chính sách pháp luật về bảo hiểm y tế.
Nghiện mạng xã hội gây các tác động tiêu cực tới sức khỏe tâm thần

Nghiện mạng xã hội gây các tác động tiêu cực tới sức khỏe tâm thần

Mới đây, Viện Đào tạo Y học Dự phòng và Y tế Công cộng (Trường đại học Y Hà Nội) phối hợp Sáng kiến Z&Alpha tổ chức hội thảo với chủ đề: "Mạng xã hội và tới sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên tại Việt Nam".
Xem thêm
Hội Nam y Việt Nam công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Thái Bình

Hội Nam y Việt Nam công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Thái Bình

Chiều 20/10/2024, tại TP Thái Bình, Hội Nam y Việt Nam đã long trọng tổ chức lễ công bố quyết định thành lập và Đại hội lần thứ nhất Chi hội Nam y Thái Bình, nhiệm kỳ 2024-2029.
Hội Nam Y Việt Nam và Công ty Cổ phần Ao Vua hỗ trợ, sẻ chia khó khăn với nhân dân xã Phượng Vĩ (Cẩm Khê, Phú Thọ)

Hội Nam Y Việt Nam và Công ty Cổ phần Ao Vua hỗ trợ, sẻ chia khó khăn với nhân dân xã Phượng Vĩ (Cẩm Khê, Phú Thọ)

Đoàn công tác của Hội Nam Y Việt Nam và Công ty Cổ phần Ao Vua đã tổ chức chương trình thăm và tặng quà cho bà con bị ảnh hưởng bởi bão số 3 tại xã Phượng Vĩ, huyện Cẩm Khê.
Hội Nam y Việt Nam chia sẻ khó khăn với đồng bào vùng cao Nậm Nhùn (Lai Châu)

Hội Nam y Việt Nam chia sẻ khó khăn với đồng bào vùng cao Nậm Nhùn (Lai Châu)

Đây là chương trình ý nghĩa, nhân văn, góp phần hỗ trợ, tháo gỡ những khó khăn cho đồng bào dân tộc cũng như trong công tác dạy và học nơi biên giới.
Hội Nam Y Việt Nam: Xây dựng nội dung, kế hoạch tổ chức "Giải thưởng Tuệ Tĩnh" năm 2024

Hội Nam Y Việt Nam: Xây dựng nội dung, kế hoạch tổ chức "Giải thưởng Tuệ Tĩnh" năm 2024

Sáng 6/10, Ban Thường trực Hội Nam Y và Ban Thi đua khen thưởng Hội Nam Y đã tổ chức họp tổng kết, đánh giá quá trình thành lập và kết nạp hội viên từ đầu năm 2024 đến nay.
Hội Nam Y Việt Nam đẩy mạnh phương án phát triển nền y học cổ truyền

Hội Nam Y Việt Nam đẩy mạnh phương án phát triển nền y học cổ truyền

Sáng ngày 29/09, Ban Thường vụ Hội Nam Y Việt Nam đã tổ chức kỳ họp thứ VI nhằm thảo luận và triển khai các kế hoạch quan trọng về công tác đào tạo bồi dưỡng chuyên môn trong lĩnh vực y tế và tổ chức biểu dương thầy thuốc nam tiêu biểu lần thứ 2. Cuộc họp diễn ra với sự tham dự của các ủy viên thường vụ Hội hướng đến nâng cao chất lượng nhân lực y tế, đặc biệt là trong lĩnh vực y học cổ truyền.
Phiên bản di động