Đắk Lắk: truyền thông cộng đồng thực hành dinh dưỡng tại xã Ea Phê

Tại buổi truyền thông, các bà mẹ đã được cán bộ y tế hướng dẫn một cách cụ thể những kiến thức và kỹ năng cơ bản trong chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ nhỏ và bà mẹ mang thai. Bằng các phương pháp truyền thông sinh động thông qua tranh, ảnh minh họa, mô hình thực phẩm và cách trình bày dễ hiểu, các nội dung về xây dựng khẩu phần ăn hợp lý được làm rõ, giúp người dân hiểu rằng một bữa ăn cân đối cần có đủ 4 nhóm chất: chất bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Cán bộ y tế cũng đưa ra các dẫn chứng minh hoạ cụ thể như: Với một bé 2 tuổi, bữa trưa có thể gồm cơm nát, canh rau mồng tơi nấu cua, một miếng thịt kho nhỏ, ½ quả chuối chín và một thìa cà phê dầu ăn trộn vào cháo hoặc cơm để tăng hấp thu vitamin tan trong dầu.

Còn đối với bà mẹ đang mang thai, thực đơn mẫu được gợi ý là cháo thịt bò với rau ngót, kèm một quả trứng luộc, một ly sữa bầu và trái cây như đu đủ hoặc cam để bổ sung vitamin C, giúp hấp thu sắt tốt hơn. Ngoài ra, các mẹ còn được hướng dẫn phân bổ bữa ăn trong ngày thành 3 bữa chính và 2 bữa phụ như là sữa, trái cây, bánh quy, khoai luộc…, tránh để trẻ ăn quá no một lần hoặc bỏ bữa. Những mẹo đơn giản như đổi món thường xuyên, trình bày món ăn màu sắc, tạo hình vui mắt như cơm tạo hình con thú, rau cắt hoa… cũng được giới thiệu để kích thích trẻ biếng ăn. Bên cạnh đó, cán bộ y tế còn hướng dẫn cho các bà mẹ về phòng tránh suy dinh dưỡng và thiếu vi chất, tầm quan trọng của các vi chất như sắt, kẽm, vitamin A, D, i-ốt, cách chọn thực phẩm sẵn có tại địa phương như: gan gà, trứng, rau ngót, bí đỏ, chuối, đu đủ, sắn dây, hạt vừng... vừa rẻ, vừa giàu vi chất. Ngoài ra, cán bộ y tế còn giải thích lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu sẽ cung cấp kháng thể, phòng bệnh và phát triển trí não, hướng dẫn tư thế cho bé bú đúng, cách vắt sữa và bảo quản sữa trong điều kiện gia đình, khuyến khích các bà mẹ tiếp tục cho con bú đến 24 tháng tuổi hoặc lâu hơn… Không chỉ dừng lại ở kiến thức dinh dưỡng, nội dung về vệ sinh an toàn thực phẩm cũng được truyền tải sinh động, đặc biệt trong thời điểm giao mùa, nguy cơ ngộ độc thực phẩm tăng cao.

Người dân được nhắc nhở rửa tay trước khi chế biến và cho trẻ ăn, bảo quản thức ăn chín ở nơi sạch, thoáng, không để quá 2 giờ ngoài nhiệt độ phòng, và tránh để trẻ ăn thực phẩm ôi thiu, thức ăn chế biến sẵn để lâu ngoài chợ... Bảng minh họa về tháp dinh dưỡng hợp lý và những thực phẩm nên và không nên dùng trong mùa nắng nóng được dán tại nơi dễ nhìn, giúp bà con dễ ghi nhớ. Ngoài ra, các bà mẹ còn được chia sẻ thêm một số mẹo nhỏ trong chế biến thức ăn như: cách rửa rau bằng nước sạch và ngâm nước muối loãng, nấu chín kỹ thực phẩm, dùng nước đun sôi để nguội cho trẻ uống, đồng thời tránh cho trẻ ăn kem, đá lạnh hoặc các món chiên rán nhiều dầu trong mùa nắng nóng…

Chị Nguyễn Thị Họa My, Trạm Y tế xã Ea Phê, huyện Krông Pắc chia sẻ tại buổi truyền thông.

Buổi truyền thông không chỉ là dịp để các bà mẹ tiếp cận những kiến thức mới, mà còn là cơ hội để nhiều bà mẹ được tháo gỡ những băn khoăn, lo lắng bấy lâu trong hành trình chăm sóc con. Chị Nguyễn Thị Hạnh, bà mẹ có con nhỏ 2 tuổi, trú tại thôn 2, xã Ea Phê, huyện Krông Pắc, chia sẻ: Trước đây chị thường cho con ăn theo thói quen, nghĩ đơn giản rằng ăn nhiều là tốt mà chưa hiểu rõ thế nào là ăn đúng, ăn đủ. Những khái niệm như “cân đối nhóm chất”, “hấp thu vi chất” từng rất mơ hồ với chị, nhưng sau buổi truyền thông, mọi thứ như được rõ ràng từng chút một.

Cách trình bày món ăn hấp dẫn, biết thay đổi khẩu vị, và nhất là hiểu được con cần gì ở mỗi giai đoạn phát triển, đó là điều mà trước nay chị chưa từng nghĩ đến. Còn với chị H’ Dớt Mlô, đang mang thai tháng thứ 6, trú tại Buôn Pon A, xã Ea Phê, huyện Krông Pắc, chia sẻ: Buổi truyền thông giống như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng mà thiết thực về việc chăm sóc bản thân để chuẩn bị cho con chào đời một cách khỏe mạnh. Chị từng chỉ nghe người lớn truyền miệng cái này tốt, cái kia kiêng, nhưng chưa bao giờ thật sự hiểu rõ tại sao. Nay được cán bộ y tế phân tích rõ ràng, dễ hiểu, chị mới biết mình cần bổ sung những gì, ăn ra sao để không thiếu sắt, không bị chuột rút, mệt mỏi, và quan trọng là giúp con phát triển đầy đủ ngay từ trong bụng mẹ.

Các bà mẹ chăm chú lắng nghe cán bộ y tế truyền thông về thực hành dinh dưỡng.

Nhiều bà mẹ khác cũng chia sẻ cảm giác an tâm, nhẹ lòng hơn sau buổi truyền thông. Họ không còn lúng túng trước những lời khuyên trái chiều hay áp lực từ người thân, mà bắt đầu xây dựng được cho mình một nền tảng kiến thức khoa học để nuôi con. Một số chị em còn hẹn nhau về nhà thử nấu theo thực đơn hôm nay của cán bộ y tế, hay rủ nhau lập nhóm cùng theo dõi sự phát triển cân nặng, chiều cao của con… Chia sẻ tại buổi truyền thông, chị Nguyễn Thị Họa My, Trạm Y tế xã Ea Phê, huyện Krông Pắc nhấn mạnh: “Chúng tôi không chỉ muốn người dân nghe hiểu trong một buổi, mà quan trọng hơn là giúp họ thay đổi hành vi một cách bền vững. Khi bà mẹ biết cách chọn thực phẩm phù hợp, nấu ăn đúng cách và theo dõi sức khỏe của con, thì mỗi bữa ăn sẽ là một liều thuốc bổ tự nhiên, rẻ tiền và hiệu quả...”

Buổi truyền thông khép lại trong không khí sôi nổi và ấm áp. Thông qua cách tiếp cận trực quan, dễ hiểu và sát với thực tế đời sống, hoạt động không chỉ giúp người dân nắm bắt kiến thức dinh dưỡng cơ bản mà còn góp phần xây dựng nền tảng thay đổi hành vi lâu dài, hướng đến thói quen ăn uống lành mạnh và chăm sóc sức khỏe bền vững cho mẹ và bé. Đây không chỉ là một buổi truyền thông đơn lẻ, mà là một phần trong chiến lược truyền thông dài hạn, giúp người dân chủ động tiếp cận kiến thức, duy trì hành vi tích cực, và cùng nhau xây dựng một môi trường sống khỏe mạnh, bền vững từ chính mỗi gia đình./.