Mới nhất Đọc nhiều

Hạ khô thảo: Dược liệu quý chữa được nhiều chứng bệnh

Theo đông y cây Hạ khô thảo vị đắng, cay, tính hàn, không độc, vào hai kinh can và đởm. Cây Hạ khô thảo được sử dụng trong dân gian để điều trị nhiều bệnh thanh can hỏa, tán uất kết, tiêu ứ sáng mắt, tăng huyết áp, lở loét, tràng nhạc, mụn nhọt,...
Hạ khô thảo: Dược liệu quý chữa được nhiều chứng bệnh

Cây hạ khô thảo là một loại cây quý được dùng trong Đông Y.

Mô tả cây

Hạ khô thảo là một cây sống dai có thân vuông màu hơi tím đỏ, lá mọc đối, hình trứng hay hình mác dài, mép nguyên hoặc hơi có răng cưa, có ít lông ở thân và lá. Cụm hoa mọc ở đầu cành giống như bông do nhiều hoa có cuống ngắn mọc vòng, mỗi vòng có 5 - 6 hoa. Đài hoa có 2 môi, mới trên có 3 răng, môi dưới có 2 rằng, hình 3 cạnh. Cánh hoa màu tím nhạt hình môi, môi trên như cái mũ, môi dưới xẻ ba, thùy giữa rộng hơn. Nhị 2 dài, 2 ngắn, đều thò ra khỏi tràng. Bầu có bốn ngăn. Vòi nhỏ dài. Quả nhỏ cứng

Phân bố, thu hái và chế biến

Hiện nay, cây Hạ khô thảo mới được phát hiện ở Sapa (Lào Cai), Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Hà Giang vào các tháng 4, 5, 6 rất nhiều, sang đến tháng 8 một số sẽ lụi đi.

Vào mùa hạ, khi một số quả đã chín, sẽ hái cành mang hoa và quả phơi hay sấy khô. Có người dùng cả bộ phận trên mặt đất (tháo) hái về phơi hay sấy khô để dùng.

Thành phần hóa học

Theo một số tài liệu nghiên cứu cho rằng, cành mang hoa và quả chứa chừng 3,5% muối vô cơ tan trong nước. Trong số muối vô cơ này, 68% là kali clorua, ngoài ra còn thấy một chất có tính chất ancaloit.

Hoạt chất khác chưa rõ, gần đây có tác giả lấy được từ cây Brunella vulgaris L. var. lilacina Nakai (Nhật Bản Dược học tạp chí, 1956, 76, 974) hái vào tháng 6 khi ra hoa, chừng 0,56% chất axit ursolic

Tác dụng dược lý

Theo Cửu Bảo, Điền Tình Quang và Đảo Thanh sắc hạ Cát (1940, Hòa hán Dược dụng thực vật) đã thí nghiệm lấy các muối vô cơ trong nước sắc khô thảo, chế thành thuốc tiêm, tiêm tĩnh mạch thỏ, lập tức thấy huyết áp hạ xuống, vận động hô hấp tăng lên, tác dụng lợi tiểu rõ rệt như các muối kali khác. Do đó, suy ra rằng sở dĩ hạ khô thảo có tác dụng là do lượng muối kali khá cao.

Theo báo Y học Liên Xô, 1951 (kỳ 6 năm thứ bảy) và Y dược học (quyển 4 kỳ 6, 1951) các chất tan trong nước của Hạ khô thảo có tác dụng hạ huyết áp lâu dài trên bệnh nhân và làm hết chứng khó chịu của bệnh cao huyết áp.

Tài liệu cổ nói vị hạ khô thảo có tác dụng chữa loa lịch (lở loét, tràng nhạc, mụn nhọt, dò ở trên đầu) rất có hiệu quả.

Bản thảo cương mục của Lý Thời Trân (thế kỷ 16) có kể một trường hợp, ông dùng chữa bệnh nhức mắt bệnh nhức mắt rất công hiệu như sau: “Có một người con trai đau ở trong con ngươi, nhức cả bên quãng xương đầu lông mày và sưng đau thêm nửa đầu, dùng hoàng liên nhỏ vào lại càng đau thêm, uống các thứ thuốc khác cũng đều không công hiệu, liền dùng ngải cứu ở các huyệt quyết âm, thiếu dương tức thời khỏi ngay, nhưng cách đó chỉ nửa ngày lại đau, cứ nhùng nhằng như thế tới hơn một tháng, liền dùng hạ khô thảo 2 lạng (80g), hương phụ (củ gấu) 2 lạng (80g), cam thảo 4 đồng cân (16g). Các vị cùng tán bột, mỗi lần uống 1 đồng rưỡi (6g) hòa với nước chè, uống khỏi miệng, đau nhức bớt ngay. Tiếp đó chỉ uống 4-5 lần nữa bệnh khỏi hẳn”.

Cùng trong tài liệu đó, Lý Thời Trân có kể hoàn một tác giả khác là Lê Sĩ Cư trong bộ sách Giản di phương nói hạ khô thảo chữa chứng đau mắt.

Lâu Toàn Thiện (một tác giả cổ khác) nói: Lace “Hạ khô thảo chữa chứng đau nhức con ngươi, càng về đêm càng đau kịch rất hay”. Chứng đau cây mắt này nếu dùng vị khổ hàn đắng và lạnh (như chứ hoàng liên) mà nhỏ vào lại càng đau thêm, nhưng dùng hạ khô thảo rất hiệu quả.

Hạ khô thảo: Dược liệu quý chữa được nhiều chứng bệnh

Hạ khô thảo có tác dụng chữa đau mắt hiệu quả

Công dụng và liều dùng

Tính vị theo đông y: Vị đắng, cay, tính hàn, không độc, vào hai kinh can và đởm. Có tác dụng thanh can hỏa, tán uất kết, tiêu ứ sáng mắt, làm của thuốc chữa loa lịch, giải trừ nhiệt độc ở tử cung kế và âm hộ.

Những bài thuốc dùng hạ khô thảo trong dân gian

Trị chứng đau mắt đỏ do can hỏa bốc (viêm giác mạc cấp, viêm màng tiếp hợp cấp): Chuẩn bị bồ công anh 40g, cúc hoa và hạ khô thảo mỗi vị 20g. Đem các vị sắc lấy nước uống. Nếu đau mắt đỏ do can hư, có thể gia thêm huyền sâm, cam thảo, đương quy và bạch thược. Với trường hợp đau mắt kèm chảy nước mắt, gia thêm hương phụ và hạ khô thảo bằng lượng nhau, đem tán bột, mỗi lần dùng 4g, uống ngày 2 lần (sáng – tối).

Hoặc dùng dã cúc hoa, tang diệp và xa tiền thảo mỗi vị 12g, bồ công anh và hạ khô thảo (2 vị dùng tươi) mỗi vị 40 – 80g. Đem sắc lấy nước uống.

Trị chứng cao huyết áp khiến mắt đỏ kèm đau đầu, chóng mặt: Dùng hy thiêm thảo, hạ khô thảo và dã cúc hoa mỗi vị 40g, đem các vị sắc uống.

Hoặc dùng hạ khô thảo tươi 40 – 80g, sắc uống hằng ngày trong thời gian dài.

Chữa cao huyết áp: Lấy bồ công anh, hạ khô thảo và thảo quyết minh mỗi vị 20g, lá mã đề và hoa cúc mỗi vị 12g đem các vị sắc uống.

Giúp hạ huyết áp: Chuẩn bị đường trắng 20g, hạ khô thảo 30g và đậu đen 50g. Đem đậu đen và hạ khô thảo sắc với nước cho đến khi đậu đen mềm như. Thêm đường vào khuấy đều và chia thành vài lần ăn trong ngày.

Chữa tràng nhạc, mã đao: Hạ khô thảo 5 lạng (200g) đun lấy nước đặc uống, uống trước khi ăn cơm 2 giờ. (Bài thuốc trích trong sách “Tiết thị ngoại khoa - Bản thảo cương mục”).

Cũng bệnh trên, có thể dùng hạ khô thảo, hương phụ, bối mẫu, viễn chí cùng đun lấy nước đặc uống rất nhanh khỏi. (sách “Kinh nghiệm phương-Bản thảo cương mục”).

Chữa xích bạch đới: Hạ khô thảo tán nhỏ, mỗi lần uống 8g với nước cơm (sách “Từ thị phương”).

Chữa tràng nhạc (loa lịch) hạ khô thảo 8g, cam thảo 2g, nước 3 bát (600ml) sắc còn 200ml chia 3 lần uống trong ngày.

Thông tiểu tiện: Hạ khô thảo 8g, hương phụ tử 2g, cam thảo 1g, nước 600ml, sắc còn 200ml chia ra 3 lần uống trong ngày.

Trị xây xát mô mềm do chấn thương: Bị đánh hay bị thương dùng hạ khô thảo tươi tán nhỏ đắp vào vết thương.

Ngoài ra, có thể dùng chữa bệnh cao huyết áp với liều 6-15g dưới dạng thuốc sắc.

Ánh Nguyệt- Văn Thuỷ

Tin liên quan

Kinh nghiệm thuốc nam Nguyễn Kiều trong điều trị các bệnh rối loạn chuyển hóa, các bệnh mạn tính

Kinh nghiệm thuốc nam Nguyễn Kiều trong điều trị các bệnh rối loạn chuyển hóa, các bệnh mạn tính

Sáng 1/12/2023, tại Học viện Y dược học cổ truyền, Hội Nam Y Việt Nam đã tổ chức hội thảo khoa học “Nam dược Thần diệu” với chủ đề: Ứng dụng thuốc nam nói chung và kinh nghiệm thuốc nam Nguyễn Kiều trong điều trị các bệnh rối loạn chuyển hóa, các bệnh mạn tính.
Hy thiêm - dược liệu quen thuộc, nhiều công dụng tốt cho sức khoẻ

Hy thiêm - dược liệu quen thuộc, nhiều công dụng tốt cho sức khoẻ

Hy thiêm còn được gọi với nhiều cái tên khác nhau như cỏ đĩ, chó đẻ hoa vàng, hy tiên, hy kiểm thảo, cứt lợn hoa vàng,… Đây là loại dược liệu quen thuộc, được sử dụng làm thuốc phổ biến nhờ có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe.
Bài thuốc sử dụng đinh hương trị bệnh

Bài thuốc sử dụng đinh hương trị bệnh

Đinh hương không chỉ là gia vị trong các món ăn mà còn là dược liệu được sử dụng phổ biến trong điều trị và phòng ngừa nhiều bệnh lý.

Cùng chuyên mục

Phường Bình Hưng Hòa B Tổ Chức Buổi Lễ Kỷ Niệm 20 Năm Thành Lập (3/12/2003 – 3/12/2023)

Phường Bình Hưng Hòa B Tổ Chức Buổi Lễ Kỷ Niệm 20 Năm Thành Lập (3/12/2003 – 3/12/2023)

SKV - Buổi lễ kỷ niệm 20 năm thành lập phường Bình Hưng Hòa B (3/12/2003 – 3/12/2023) được diễn ra trong bầu không khí hân hoan với sự góp mặt của các cấp lãnh đạo Ủy ban nhân dân quận Bình Tân.
Bắc Ninh: Xử phạt 60 triệu đồng, buộc tiêu hủy hơn 400 kg khí cười

Bắc Ninh: Xử phạt 60 triệu đồng, buộc tiêu hủy hơn 400 kg khí cười

Đội Quản lý thị trường số 3, Cục Quản lý thị trường tỉnh Bắc Ninh vừa tiến hành kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi kinh doanh khí cười.
Bắc Ninh: Nhiều chỉ tiêu phát triển năm 2023 vượt kế hoạch đề ra

Bắc Ninh: Nhiều chỉ tiêu phát triển năm 2023 vượt kế hoạch đề ra

Năm 2023, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức bởi tình hình thế giới bên ngoài và trong nước ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân. Tỉnh Bắc Ninh đã hoàn thành nhiều nhiệm vụ trọng tâm, đạt được nhiều kết quả nổi bật, nhiều chỉ tiêu vượt kế hoạch đề ra.
Thêm một trường hợp tử vong do ăn cóc ở Gia Lai

Thêm một trường hợp tử vong do ăn cóc ở Gia Lai

SKV - Chi cục An toàn Vệ sinh thực phẩm tỉnh Gia Lai cho biết, đơn vị vừa ghi nhận thêm một vụ ngộ độc thực phẩm do ăn cóc xảy ra tại địa phương khiến một người tử vong, một người nguy kịch.
Bộ Y tế: Cải cách thủ tục hành chính giúp tiết kiệm được hơn 570 tỷ đồng

Bộ Y tế: Cải cách thủ tục hành chính giúp tiết kiệm được hơn 570 tỷ đồng

SKV - Bộ Y tế đã góp phần giúp cho các doanh nghiệp dược, trang thiết bị y tế tiết kiệm được hơn 570 tỷ đồng với việc cắt giảm, đơn giản hoá 153 quy định thủ tục hành chính và 14 quy định về điều kiện kinh doanh.
Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 điều trị thành công cho người đàn ông bị vi khuẩn Whitmore ăn mòn cơ thể

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 điều trị thành công cho người đàn ông bị vi khuẩn Whitmore ăn mòn cơ thể

SKV - Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết mới tiếp nhận và điều trị thành công cho một bệnh nhân 50 tuổi bị áp xe vùng cổ và lưng do bệnh Whitmore (vi khuẩn ăn thịt người).

Các tin khác

Người phụ nữ đi khám phát hiện xương cá đâm thủng ruột, áp xe buồng trứng

Người phụ nữ đi khám phát hiện xương cá đâm thủng ruột, áp xe buồng trứng

SKV – Ngày 2/12, thông tin từ Bệnh viện Hùng Vương (TPHCM) cho biết, bệnh viện này vừa cứu sống một trường hợp hi hữu do hóc xương cá.
Hà Nội: Kiểm tra công tác y tế trường học huyện Hoài Đức và Đan Phượng

Hà Nội: Kiểm tra công tác y tế trường học huyện Hoài Đức và Đan Phượng

Ngày 30/11, đoàn kiểm tra liên ngành số 1 của thành phố về y tế trường học do Phó Giám đốc Sở Giáo dục và đào tạo thành phố Hà Nội Trần Lưu Hoa làm trưởng đoàn, đã làm việc và kiểm tra công tác y tế trường học trên địa bàn huyện Đan Phượng và huyện Hoài Đức.
Mở đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm trên toàn quốc dịp Tết Nguyên đán

Mở đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm trên toàn quốc dịp Tết Nguyên đán

Để tiếp tục giữ vững an ninh, trật tự (ANTT), ổn định xã hội, bảo vệ tuyệt đối an ninh, an toàn Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 và các sự kiện lớn của đất nước, tạo nền tảng thực hiện tốt các nhiệm vụ năm 2024 ngay từ đầu năm, Bộ Công an mở đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, bảo đảm ANTT trên phạm vi toàn quốc.
Hà Nội ra quân cho trẻ uống bổ sung vitamin A đợt 2

Hà Nội ra quân cho trẻ uống bổ sung vitamin A đợt 2

Chiến dịch bổ sung vitamin A đợt 2 cho trẻ từ 6 đến 35 tháng được thành phố Hà Nội triển khai đồng loạt bắt đầu từ ngày hôm nay - 1/12.
Báo Tri thức và Cuộc sống có tân Tổng biên tập

Báo Tri thức và Cuộc sống có tân Tổng biên tập

Tiến sĩ Phạm Ngọc Linh, Phó Bí thư Đảng đoàn, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam trao quyết định bổ nhiệm bà Nguyễn Thị Mai Hương, Phó Tổng biên tập phụ trách, giữ chức Tổng biên tập Báo Tri thức và Cuộc sống.
Nghệ An: Thành công nối bàn chân gần đứt lìa cho người đàn ông bị tai nạn khi đang làm cỏ

Nghệ An: Thành công nối bàn chân gần đứt lìa cho người đàn ông bị tai nạn khi đang làm cỏ

SKV - Các bác sĩ Bệnh viện Chấn thương - Chỉnh hình Nghệ An vừa phẫu thuật nối thành công bàn chân phải của người đàn ông bị tai nạn lao động.
Phẫu thuật thành công cho một bệnh nhân mắc nấm trong xoang bướm

Phẫu thuật thành công cho một bệnh nhân mắc nấm trong xoang bướm

SKV - Khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vừa tiếp nhận và phẫu thuật thành công cho một bệnh nhân mắc nấm trong xoang bướm.
Nam sinh tổn hại sức khỏe vì ma túy có trong thuốc lá điện tử hình hộp sữa

Nam sinh tổn hại sức khỏe vì ma túy có trong thuốc lá điện tử hình hộp sữa

SKV - Nam sinh học lớp 12 được gia đình đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai do các biểu hiện ngộ độc ma túy có trong thuốc lá điện tử. Kiểm tra phổi, bác sĩ bất ngờ vì phát hiện tình trạng tắc nghẽn, xơ hóa như người già hút thuốc lâu năm.
Golfer đầu tiên đạt eagle tại giải Vinpearl DIC Legends Việt Nam 2023 là ai?

Golfer đầu tiên đạt eagle tại giải Vinpearl DIC Legends Việt Nam 2023 là ai?

Sáng 30-11-2023, vòng thi đấu chính thức của Vinpearl DIC Legends Việt Nam 2023 đã diễn ra. Rất nhanh chóng, các golfer huyền thoại đã thể hiện đẳng cấp thế giới trên sân Vinpearl Golf Nha Trang.
HLV Mai Đức Chung được tặng món quà chăm sóc sức khỏe đặc biệt

HLV Mai Đức Chung được tặng món quà chăm sóc sức khỏe đặc biệt

Huấn luyện viên (HLV) Mai Đức Chung và phu nhân được Công ty cổ phần đầu tư BVK Việt Hàn gửi tặng sản phẩm cao hồng sâm Lavivant - quà tặng chăm sóc sức khỏe trọn đời. Sản phẩm cao hồng sâm nhập khẩu từ Hàn Quốc rất tốt cho người lớn tuổi, phục hồi, bồi bổ sức khỏe.
Xem thêm
Kinh nghiệm thuốc nam Nguyễn Kiều trong điều trị các bệnh rối loạn chuyển hóa, các bệnh mạn tính

Kinh nghiệm thuốc nam Nguyễn Kiều trong điều trị các bệnh rối loạn chuyển hóa, các bệnh mạn tính

Sáng 1/12/2023, tại Học viện Y dược học cổ truyền, Hội Nam Y Việt Nam đã tổ chức hội thảo khoa học “Nam dược Thần diệu” với chủ đề: Ứng dụng thuốc nam nói chung và kinh nghiệm thuốc nam Nguyễn Kiều trong điều trị các bệnh rối loạn chuyển hóa, các bệnh mạn
TP.HCM: Hội thảo khoa học “Năng lượng sinh học trong chăm sóc sức khoẻ cộng đồng” lần thứ I – năm 2023

TP.HCM: Hội thảo khoa học “Năng lượng sinh học trong chăm sóc sức khoẻ cộng đồng” lần thứ I – năm 2023

SKV - Ngày 26/11, Chi hội Nam y Đồng Nai phối hợp với Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch đã tổ chức Hội thảo khoa học “Năng lượng sinh học trong chăm sóc sức khoẻ cộng đồng” lần thứ I – năm 2023.
Chi hội Nam y huyện Ba Vì tổ chức Đại hội lần thứ II nhiệm kỳ 2023-2028

Chi hội Nam y huyện Ba Vì tổ chức Đại hội lần thứ II nhiệm kỳ 2023-2028

Ngày 26/9/2023 Chi hội Nam y huyện Ba Vì tổ chức Đại hội lần thứ II nhiệm kỳ 2023-2028 và xây dựng phương hướng nhiệm vụ nhiệm kỳ 2023-2028.
Hội Nam Y Việt Nam: Hội nghị Ban thường vụ lần thứ IV, phát huy trí tuệ, tinh thần để xây dựng Hội vững mạnh

Hội Nam Y Việt Nam: Hội nghị Ban thường vụ lần thứ IV, phát huy trí tuệ, tinh thần để xây dựng Hội vững mạnh

SKV - Sáng 24/9/2023, tại Văn phòng Hội Nam y Việt Nam đã diễn ra Hội nghị Ban thường vụ lần thứ IV
Chi hội Nam y Pháp bảo khỏe đạt nhiều thành tích ấn tượng tại Chương trình Asia Top Brand Awards 2023

Chi hội Nam y Pháp bảo khỏe đạt nhiều thành tích ấn tượng tại Chương trình Asia Top Brand Awards 2023

Ngày 6 tháng 8 năm 2023, tại Hội trường Thống Nhất – Dinh Độc Lập, sự kiện tôn vinh và vinh danh các thương hiệu uy tín hàng đầu tại Châu Á - Asia Top Brand Awards 2023 đã diễn ra, và đáng chú ý, Chi Hội Nam Y Pháp Bảo Khỏe (Hội Nam Y Việt Nam) đã giành được những thành tích ấn tượng tại sự kiện này.
Phiên bản di động