Hiểu đúng về gan nhiễm mỡ và những lầm tưởng về bệnh gan nhiễm mỡ

Hiểu đúng về gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ đang trở thành một trong những vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng ở nhiều quốc gia trên thế giới. Đây là căn bệnh liên quan đến chế độ ăn uống không lành mạnh, dẫn đến tích tụ mỡ thừa trong tế bào gan. Hiểu đúng về gan nhiễm mỡ không chỉ giúp ngăn ngừa bệnh tật mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Phân loại gan nhiễm mỡ

Gan, cơ quan lớn thứ hai trong cơ thể, có chức năng chuyển hóa các chất dinh dưỡng từ thực phẩm và đồ uống, đồng thời lọc máu để loại bỏ các chất độc hại. Khi lượng chất béo trong gan tăng lên quá mức, có thể gây ra viêm gan, tổn thương gan và tạo ra các mô sẹo. Trong những trường hợp nghiêm trọng, những vết sẹo này có thể tiến triển thành suy gan. Có hai loại gan nhiễm mỡ phổ biến: gan nhiễm mỡ không do rượu và do rượu.

Thế nào là bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, hay Nonalcoholic Fatty Liver Disease, được chia thành hai loại chính:

Gan nhiễm mỡ đơn thuần (Simple fatty liver): Đây là tình trạng mà chất béo tích tụ trong gan nhưng không kèm theo viêm hoặc tổn thương tế bào gan. Loại này thường ít gây ra các biến chứng nghiêm trọng và không gây hại sức khỏe gan. Đa số người mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu thuộc nhóm này.

Bệnh viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (Nonalcoholic Steatohepatitis): Tình trạng này nghiêm trọng hơn gan nhiễm mỡ đơn thuần, bao gồm cả viêm và tổn thương tế bào gan. Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn như xơ hóa và xơ gan, hình thành sẹo trong gan và thậm chí là ung thư gan. Khoảng 20% trường hợp gan bị nhiễm mỡ không do rượu phát triển thành viêm gan.

Gan nhiễm mỡ do rượu

Bệnh này còn được biết đến với tên gọi Alcohol-Related Fatty Liver Disease, bệnh có thể phòng ngừa hiệu quả nếu người bệnh ngừng uống rượu. Nhưng nếu tiếp tục uống, bệnh có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng:

Gan to: Sự tăng kích thước của gan có thể gây đau hoặc khó chịu ở phần trên bên phải của bụng.

Viêm gan do rượu: Đây là tình trạng viêm và sưng của gan, đi kèm với các triệu chứng như sốt, buồn nôn, nôn, đau bụng, vàng da và vàng mắt.

Xơ gan do rượu: Đặc trưng bởi sự tích tụ mô sẹo trong gan, dẫn đến tình trạng xơ gan cổ trướng hay còn gọi là tích tụ dịch trong bụng, làm tăng áp lực tĩnh mạch cửa, chảy máu trong, lú lẫn, thay đổi hành vi, lách to và cuối cùng là suy gan, có thể dẫn đến tử vong.

Quá trình diễn tiến của bệnh thường bắt đầu từ gan nhiễm mỡ do rượu, tiến triển thành viêm gan nếu người bệnh tiếp tục sử dụng rượu, cuối cùng có thể phát triển thành xơ gan do rượu.

Hiểu đúng về gan nhiễm mỡ và những lầm tưởng về bệnh gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ không có gì đáng lo

Gan nhiễm mỡ là đề cập đến sự tích tụ chất béo trong gan (mỡ trong gan). Đó là tình trạng lượng mỡ tích tụ trong gan > 5% trọng lượng gan. Thực tế cho thấy, bệnh gan nhiễm mỡ có thể làm tăng yếu tố nguy cơ mắc các bệnh có tình trạng nghiêm trọng bao gồm xơ gan, ung thư gan... Nguyên nhân là do sự tích tụ chất béo làm hỏng các tế bào gan và gây nên tình trạng viêm.

Gan là cơ quan duy nhất trong cơ thể có thể tái tạo bằng cách thay thế các tế bào cũ hoặc tế bào bị hư hỏng bằng các tế bào mới. Khi gan phải hoạt động với công suất lớn để loại bỏ chất béo, thì các mô sẹo (xơ gan) sẽ tích tụ khiến gan khó vận chuyển các chất dinh dưỡng cho cơ thể và làm tăng áp lực trong tĩnh mạch. Các biến chứng tiềm ẩn từ xơ gan bao gồm: Bầm tím, chảy máu, suy thận, ung thư gan, tiểu đường và cuối cùng là suy gan.

Chỉ những người nghiện rượu mới bị gan nhiễm mỡ

Uống rượu hay bất cứ thứ gì khác vượt quá giới hạn an toàn đều có thể khiến cơ thể có nguy cơ bị gan nhiễm mỡ. Giới hạn an toàn cho nam giới và nữ giới là 14 đơn vị rượu mỗi tuần. Mỗi đơn vị rượu tương ứng với một ly rượu nhỏ (125ml).

Các yếu tố khác cũng có thể khiến cho cơ thể có nguy cơ phát triển tình trạng gan nhiễm mỡ. Ví dụ như: Một chế độ ăn nhiều chất béo, nhiều đường có thể là yếu tố nguy cơ không nhỏ gây nên bệnh. Trên thực tế, khi bị thừa cân hoặc mắc bệnh tiểu đường, thì nguy cơ phát triển bệnh gan nhiễm mỡ là trên 30%. Ngoài ra, còn có các nguyên nhân tiềm ẩn khác bao gồm: Tiền sử gia đình bị gan nhiễm mỡ, giảm cân nhanh, dùng steroid thường xuyên.

Gan nhiễm mỡ không do rượu phát triển khi gan phải hoạt động để phân huỷ chất béo. Các triệu chứng có thể có bao gồm: Buồn nôn, nôn, đau và vàng da. Nếu không được điều trị có thể dẫn đến sẹo vĩnh viễn và suy gan.

Uống rượu mạnh có thể nguy hiểm hơn uống bia và rượu

Loại rượu uống không quyết định sự khác biệt của bệnh mà nó phụ thuộc vào lượng rượu uống vào cơ thể. Giới hạn uống rượu ở mức độ khuyến nghị là 14 đơn vị một tuần. Dưới mức này, gan nhiễm mỡ do rượu ít có khả năng xảy ra. Còn thường xuyên vượt quá giới hạn thì nguy cơ mắc bệnh là rất cao.

Bệnh gan nhiễm mỡ là bệnh hiếm gặp

Gan nhiễm mỡ ngày càng trở nên phổ biến trên toàn thế giới. Chế độ ăn uống không lành mạnh, sử dụng rượu bia nhiều, tỷ lệ béo phì cao có thể là lý do làm cho bệnh phát triển nhanh hơn và trở nên rộng rãi. Có khoảng 25-30% người bị gan nhiễm mỡ trong tổng dân số. Và trong số những người bị bệnh này có khoảng 15% người bị bệnh gan ở mức nghiêm trọng có thể dẫn đến xơ gan và ung thư.

Bệnh gan nhiễm mỡ không thể phục hồi được

Hiện nay, không có loại thuốc nào có thể điều trị gan nhiễm mỡ một cách đáng tin cậy. Tuy nhiên, có thể thực hiện một số thay đổi về lối sống để giảm thiểu rủi ro hoặc thậm chí là đảo ngược được tình trạng của bệnh. Đồng thời, tập thói quen sống lành mạnh như tránh sử dụng rượu bia, cắt giảm thực phẩm giàu chất béo trong khẩu phần ăn hàng ngày, thường xuyên tập thể dục, duy trì cân nặng, kiểm soát lượng đường trong máu.

Các bác sĩ khuyến nghị nên sử dụng chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều trái cây tươi, rau, ngũ cốc và thịt nạc như thịt gà và cá. Thực hiện được việc này có thể kiểm soát và phòng ngừa bệnh.

Phụ nữ dễ bị mắc bệnh gan nhiễm mỡ

Hiện nay, các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng gan nhiễm mỡ có nguy cơ cả ở hai giới nam và nữ.

Gan nhiễm mỡ không gây ra tình trạng tổn thương vĩnh viễn. Bệnh này có thể tự phục hồi được trong trường hợp được phát hiện và điều trị sớm. Tuy nhiên, việc duy trì lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống phù hợp góp phần lớn trong việc phòng và điều trị bệnh.

Hiện nay, để đánh giá khách quan nhất về bệnh gan nhiễm mỡ Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec áp dụng phương pháp chẩn đoán siêu âm đàn hồi mô gan; đây là phương pháp tốt nhất để đánh giá tổn thương trong nhu mô gan do các bệnh lý: Gan nhiễm mỡ do rượu, Bệnh gan không do rượu, Viêm gan vi rut B, C mạn, Bệnh gan ứ mật mạn...

Tham khảo: Lý Luận Cơ Bản Y Học Cổ Truyền và Y học Cổ Truyền Cơ sở Và Bệnh Học Y Học Cổ Truyền