Lương y Nguyễn Kiều - Hành trình thuốc Nam thế kỷ 20

Việt Nam có một nền y dược cổ truyền lâu đời. Cội nguồn của nền y dược học cổ truyền Việt Nam là từ những kinh nghiệm dân gian hình thành do kết quả đấu tranh sinh tồn giữa con người với những tác nhân gây bệnh. Nền y dược cổ truyền đó như một di sản văn hoá được lưu truyền, được liên tục bổ sung bởi kinh nghiệm của các thế hệ để ngày một hoàn thiện hơn.
Chi Hội Nam Y Pháp Bảo Khỏe: Hoạt động ý nghĩa mùa Phật Đản Lời đường mật của những “cha xứ” “lương y” giả mạo,… khiến bao người “sập bẫy”

Một trong những vị lương y đã xuất hiện trong thế kỷ 20 gắn liền với sự nghiệp cách mạng dân tộc, một lòng một dạ nghiên cứu thuốc Nam chữa bệnh cho cán bộ chiến sĩ và nhân dân là lương y Nguyễn Kiều.

Lương y Nguyễn Kiều - Hành trình thuốc Nam thế kỷ 20
Lương y Nguyễn Kiều.https://suckhoeviet.org.vn/

Lương y Nguyễn Kiều sinh ngày 26/8/1891 ở thôn Long Hậu, xã Hoà Long, huyện Lai Vung, tỉnh Sa Đéc (nay là tỉnh Đồng Tháp) trong một gia đình làm thuốc Bắc nổi tiếng. Ông đã theo con đường của Đại danh y Tuệ Tĩnh, say mê nghiên cứu chữa bệnh cho người lao động. Ông sớm tham gia cách mạng, năm 1930, bị thực dân Pháp bắt, đày ra Côn Đảo với án 20 năm tù khổ sai. Trong 15 năm ở địa ngục trần gian, với vốn nghề thuốc Nam, ông được đồng chí Tôn Đức Thắng giao nhiệm vụ xây dựng tổ thuốc Nam, lợi dụng những lúc làm khổ sai để hái lượm cây thuốc trên đảo và ven biển đem về chế biến thành thuốc chữa bệnh cho tù nhân, nổi danh “ba Kiều Côn Lôn” thầy thuốc giỏi. Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, ông trở về đất liền tiếp tục hoạt động cách mạng và đảm nhận các công tác: Trưởng ty Công an tỉnh Sa Đéc, Phó ban Quân y Nam Bộ, Trưởng ban Quân y - Bộ đội tình nguyện quân Việt Nam - Campuchia.

Năm 1954, tập kết ra Bắc, lương y Nguyễn Kiều tự nguyện về xã Nam Tiến, huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Đông (nay là Hà Nội) xây dựng tủ thuốc Nam Nông hội chữa bệnh cho bà con nông dân và nhiều cơ sở thuốc Nam tại xã. Lương y Nguyễn Kiều cũng đã tiến hành xây dựng Hợp tác xã y dược liên khu 5, Tập đoàn Đông y miền Nam và Hợp tác xã thuộc dân tộc Chùa Bộc nổi tiếng Hà Nội.

Năm 1959, Bộ Y tế mời lương y Nguyễn Kiều về làm Chủ nhiệm khoa thuốc Nam - Viện Nghiên cứu Đông y Trung ương. Tại Viện, ông hoàn thiện cuốn Cơ bản thuốc Nam giới thiệu 250 vị thuốc trong 100 cây thuốc và nhiều vật thuốc Nam gia dụng. Ông cũng viết tập Bệnh án lâm sàng và cuốn Chẩn trị thực tiễn hướng dẫn các môn sinh phương pháp chữa bệnh...

Năm 1962, Bộ Y tế đồng ý cho lương y Nguyễn Kiều mở trường thuốc Nam tại xóm Đậu, xã Đình Trung, tỉnh Vĩnh Phúc. Chỉ trong một thời gian, trường đã có vườn thuốc mẫu, có phòng khám bệnh nội ngoại trú. Dù chỉ mở 3 khoá nhưng trường đã đào tạo được gần 350 lương y, bồi dưỡng 2 lớp thuốc Nam cho 70 y bác sĩ của Bộ Y tế. Cuối năm 1965, lương y Nguyễn Kiều nghỉ hưu ở tuổi 75. Ông cũng làm cố vấn thuốc Nam Bộ Tư lệnh Công an nhân dân vũ trang...

Đầu xuân 1967, lương y Nguyễn Kiều trở về tỉnh Hà Tây cùng các bạn tù cũ Côn Đảo xây dựng tủ thuốc Nam - Hợp tác xã nông nghiệp Hà Trì, xã Hà Cầu (Hà Đông). Tháng 3/1969, Thủ tướng Phạm Văn Đồng đến thăm tủ thuốc Nam Hà Trì. Tại đây, Thủ tướng giao cho lương y Nguyễn Kiều xây dựng trường thuốc Nam nằm trong hệ thống đào tạo các trường trung học, đại học chính quy của Nhà nước. Thủ tướng cũng giao cho Bộ Tư lệnh Công an nhân dân vũ trang cử y bác sĩ quân y đến học thừa kế và giúp lương y Nguyễn Kiều tổ chức, quản lý, điều hành.Trường mang tên Đại Danh y Tuệ Tĩnh. Ở tuổi 79, lương y Nguyễn Kiều được bổ nhiệm là Hiệu trưởng đầu tiên của Trường Tuệ Tĩnh. Trong quá trình giảng dạy, ông đề cao phương pháp chẩn đoán phòng chữa, thừa kế những bài thuốc hay, cây thuốc quý của các dân tộc, kinh nghiệm chữa bệnh của người xưa một cách khoa học sáng tạo...

Lương y Nguyễn Kiều mãi xứng danh là thầy thuốc Nam tiêu biểu của nền YDHCT dân tộc Việt Nam thế kỷ 20...

Theo dòng thời gian, kỳ vọng của lương y Nguyễn Kiều “Trường Tuệ Tĩnh hôm nay - Học viện thuốc ta ngày mai” đã thành hiện thực. Năm 2005, PGS.TS. Trương Việt Bình - Hiệu trưởng tiếp nối đã bảo vệ thành công đề án đưa Trường Tuệ Tĩnh thành Học viện YDHCT Việt Nam. Năm 2015, TS. Đậu Xuân Cảnh đã lấy ngày 2/12 hàng năm - ngày giỗ của lương y Nguyễn Kiều là ngày truyền thống tôn sư trọng đạo, uống nước nhớ nguồn của Học viện YDHCT Việt Nam.

Thể theo đông đảo nguyện vọng của những người làm nghề thuốc Nam ở mọi vùng miền Tổ quốc, ngày 17/5/2017, Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã ra quyết định thành lập Hội Nam y Việt Nam.

Nguồn: Lương y Nguyễn Kiều - Hành trình thuốc Nam thế kỷ 20

Nguyễn Xuân Việt/suckhoedoisong.vn
https://suckhoeviet.org.vn/

Tin liên quan

Sức nóng của Lật Mặt 8: Vòng Tay Nắng - Lập kỷ lục phim Việt với 131.000 vé đặt trước

Sức nóng của Lật Mặt 8: Vòng Tay Nắng - Lập kỷ lục phim Việt với 131.000 vé đặt trước

Cùng với sự thành công của nhiều tác phẩm nội địa ra mắt trong nửa đầu năm 2025, kỷ lục của Lật Mặt 8: Vòng Tay Nắng càng khẳng định khán giả Việt đang dần tin tưởng hơn vào chất lượng của ngành điện ảnh nước nhà.
Hội Nam Y Việt Nam: Dâng hương tưởng niệm Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh tại di tích Đền Bia

Hội Nam Y Việt Nam: Dâng hương tưởng niệm Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh tại di tích Đền Bia

Sáng 27/4/2025, tại Di tích Quốc gia đặc biệt Đền Bia (xã Cẩm Văn, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương), Hội Nam Y Việt Nam phối hợp cùng UBND huyện Cẩm Giàng đã long trọng tổ chức Lễ dâng hương tưởng niệm Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh.
372 thí sinh trên 48 tỉnh thành hào hứng tranh giải Trạng nguyên Tiếng Việt

372 thí sinh trên 48 tỉnh thành hào hứng tranh giải Trạng nguyên Tiếng Việt

Chiều 26/4/2025, tại Hà Nội, 372 thí sinh tham dự kỳ thi Đình, cấp quốc gia. Đây là những thí sinh xuất sắc đã vượt qua 5,2 triệu thí sinh từ 63 tỉnh thành trên cả nước tham gia kỳ thi Trạng nguyên Tiếng Việt năm học 2024-2025. Cuộc thi do Trạng nguyên Education tổ chức.

Cùng chuyên mục

Bắc Ninh tưng bừng chuỗi hoạt động chào mừng các ngày lễ lớn và tôn vinh văn hóa truyền thống

Bắc Ninh tưng bừng chuỗi hoạt động chào mừng các ngày lễ lớn và tôn vinh văn hóa truyền thống

Hòa chung không khí tưng bừng, phấn khởi của cả nước kỷ niệm những ngày lễ trọng đại, Bắc Ninh đang rộn ràng chuẩn bị cho chuỗi hoạt động đặc sắc chào mừng 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), 139 năm Ngày Quốc tế Lao động 01/5, 50 năm nền Văn học nghệ thuật Việt Nam, hướng tới kỷ niệm 71 năm chiến thắng Điện Biên Phủ 7/5 và 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh 19/5.
Đảm bảo công tác khám chữa bệnh và cấp cứu tai nạn dịp nghỉ lễ

Đảm bảo công tác khám chữa bệnh và cấp cứu tai nạn dịp nghỉ lễ

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn đã yêu cầu các cơ sở y tế khẩn trương chuẩn bị, đảm bảo có đủ nhân lực và phương tiện cho công tác khám, chữa bệnh và cấp cứu tai nạn trong dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 sắp tới. Nhiệm vụ này không chỉ nhằm bảo vệ sức khỏe người dân mà còn góp phần thực hiện hiệu quả Công điện số 39/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, nhằm đảm bảo trật tự và an toàn giao thông trong những ngày lễ nơi người dân di chuyển đông đúc và các hoạt động du lịch gia tăng.
Bổ nhiệm lại Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn

Bổ nhiệm lại Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn

Ngày 24/4/2025, tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã chính thức trao Quyết định bổ nhiệm lại ông Trần Văn Thuấn giữ chức vụ Thứ trưởng Bộ Y tế theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Buổi lễ diễn ra trang trọng, thể hiện sự ghi nhận rõ nét từ Đảng và Chính phủ đối với những đóng góp quý giá của ông Trần Văn Thuấn trong suốt thời gian qua.
Hội đồng nhân dân xã Mậu Đông tổ chức kỳ họp thứ XII (chuyên đề): Thống nhất cao, quyết Nghị những nội dung có ý nghĩa chiến lược

Hội đồng nhân dân xã Mậu Đông tổ chức kỳ họp thứ XII (chuyên đề): Thống nhất cao, quyết Nghị những nội dung có ý nghĩa chiến lược

Sáng ngày 25 tháng 4 năm 2025, tại Hội trường UBND xã Mậu Đông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái, Hội đồng nhân dân xã Mậu Đông khóa XVIII, nhiệm kỳ 2021 - 2026 đã long trọng tổ chức Kỳ họp thứ XII (chuyên đề). Kỳ họp này có nhiều nội dung quan trọng, có ý nghĩa chiến lược đối với tổ chức bộ máy và sự phát triển kinh tế - xã hội của xã trong giai đoạn tới.
Festival Tinh hoa Đông Y Dược Việt Nam 2025: Kết nối văn hóa và sức khỏe trong kỷ nguyên mới

Festival Tinh hoa Đông Y Dược Việt Nam 2025: Kết nối văn hóa và sức khỏe trong kỷ nguyên mới

(SKV) - Hà Nội, từ ngày 28/4 đến 4/5/2025, tại khu du lịch giải trí Tuần Châu (Sài Sơn, Quốc Oai, Hà Nội), Triển lãm “Festival Tinh hoa Đông Y Dược Việt Nam 2025” sẽ chính thức diễn ra, quy tụ hơn 150 gian hàng trưng bày với quy mô khoảng 10.000m² và dự kiến thu hút hơn 20.000 lượt khách tham quan.
Tăng cường, nỗ lực đấu tranh phòng chống thuốc và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả

Tăng cường, nỗ lực đấu tranh phòng chống thuốc và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả

Bộ Y tế vừa có công văn gửi đến Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nhằm tăng cường công tác đấu tranh, phòng ngừa việc sản xuất và buôn bán thuốc cùng thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả.

Các tin khác

Toả sáng “Tinh hoa tay nghề làm đẹp 2025”: Nới hội tự đam mê và chuyên môn

Toả sáng “Tinh hoa tay nghề làm đẹp 2025”: Nới hội tự đam mê và chuyên môn

Cuộc thi “Tinh hoa tay nghề làm đẹp 2025” với nhiều giải thưởng tài năng, giải Nhất đã thuộc về thí sinh Nguyễn Thị Nga (SBD 010) với màn trình diễn thực hành tinh tế và kiến thức chuyên môn vững vàng.
Đột phá y học từ tế bào gốc: Kỳ vọng mới trong điều trị tương lai

Đột phá y học từ tế bào gốc: Kỳ vọng mới trong điều trị tương lai

Trong chuỗi hoạt động tại Triển lãm Beautycare Expo Hà Nội 2025, hội thảo khoa học “Công nghệ tế bào gốc: Hướng tới các giải pháp điều trị trong tương lai”, diễn ra với sự tham gia của nhiều chuyên gia đầu ngành.
Anruti – Dược mỹ phẩm từ Đài Loan, đồng hành cùng chuyên gia làm đẹp Việt

Anruti – Dược mỹ phẩm từ Đài Loan, đồng hành cùng chuyên gia làm đẹp Việt

Tại Beautycare Expo – triển lãm lớn nhất trong ngành làm đẹp năm nay, hàng trăm thương hiệu đình đám đã góp mặt. Góp mặt trong chuỗi sự kiện xuyên suốt tại triển lãm là các hoạt động giao thương, tham quan, trải nghiệm sản phẩm
Liên chi Hội Làm đẹp miền Bắc ra mắt: Kết nối chuyên gia, đón đầu xu hướng AI an toàn

Liên chi Hội Làm đẹp miền Bắc ra mắt: Kết nối chuyên gia, đón đầu xu hướng AI an toàn

Ngày 24/ 4 vừa qua, ngành chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp khu vực miền Bắc đã đánh dấu một bước phát triển quan trọng với sự kiện ra mắt Liên Chi Hội Giáo Dục Chăm Sóc Sức Khỏe, Sắc Đẹp và Spa Thẩm Mỹ Miền Bắc. Sự kiện long trọng này được tổ chức tại Trống Đồng Palace, Hà Đông.
Bộ Y tế khuyến cáo không sử dụng 2 sản phẩm bổ sung dinh dưỡng cho trẻ em

Bộ Y tế khuyến cáo không sử dụng 2 sản phẩm bổ sung dinh dưỡng cho trẻ em

Bộ Y tế khuyến cáo người dân không nên sử dụng 2 sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Baby Shark và Medi Kid Calcium K2 cho đến khi có kết luận cuối cùng của Cơ quan Công an.
Làm đẹp không xâm lấn - Giải pháp an toàn trong xu thế hiện đại

Làm đẹp không xâm lấn - Giải pháp an toàn trong xu thế hiện đại

Trong không khí sôi nổi của chương trình Giao lưu tay nghề Chăm sóc da Spa – EBC Awards, ngành làm đẹp một lần nữa khẳng định sức hút và tiềm năng phát triển mạnh mẽ. Tại đây, các chuyên gia đầu ngành như TS.BS. Nguyễn Tiến Dũng – Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Ứng dụng Công nghệ Tế bào (IRACT) và BS. Ngô Thị Thu Yến – Học viện LIGI đã cùng đưa ra những chia sẻ sâu sắc, cập nhật xu hướng và đưa ra định hướng cho ngành thẩm mỹ trong thời đại mới.
Bộ Y tế yêu cầu tập trung kiểm tra hoạt động kinh doanh mỹ phẩm trên TikTok, Zalo, Facebook, YouTube

Bộ Y tế yêu cầu tập trung kiểm tra hoạt động kinh doanh mỹ phẩm trên TikTok, Zalo, Facebook, YouTube

Cục Quản lý dược, Bộ Y tế, đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố thường xuyên phối hợp với các đơn vị liên quan, tập trung kiểm tra hoạt động kinh doanh mỹ phẩm trên TikTok, Zalo, Facebook, YouTube... nhằm phát hiện và xử lý kịp thời việc sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm trái phép, mỹ phẩm giả.
Xử lý nghiêm hành vi quảng cáo trái phép của Công ty TNHH Iris Premium HDC

Xử lý nghiêm hành vi quảng cáo trái phép của Công ty TNHH Iris Premium HDC

Mới đây, Sở Y tế TP.HCM đã phát hiện hành vi nghiêm trọng liên quan đến việc sử dụng hình ảnh bằng tốt nghiệp giả để quảng cáo các dịch vụ làm đẹp không phép trên các trang mạng xã hội. Đây là một vấn đề không thể xem nhẹ và cần được giải quyết một cách triệt để.
Bộ Y tế thu giữ 21 sản phẩm thuốc bị làm giả

Bộ Y tế thu giữ 21 sản phẩm thuốc bị làm giả

Theo thông tin từ Cục Quản lý Dược trực thuộc Bộ Y tế, trong quá trình điều tra, cơ quan chức năng đã phát hiện và thu giữ 21 sản phẩm thuốc bị làm giả. Đặc biệt, trong số đó có 4 loại thuốc đã được Bộ Y tế cấp phép lưu hành chính thức, nhưng lại bị giả mạo với hình thức tinh vi đáng báo động.
Xử phạt hàng loạt cơ sở thuộc Hệ thống Thế giới Nha khoa AB

Xử phạt hàng loạt cơ sở thuộc Hệ thống Thế giới Nha khoa AB

Trong bối cảnh ngành y tế đang ngày càng được chú trọng và kiểm soát chặt chẽ, hàng loạt cơ sở thuộc Hệ thống Thế giới Nha khoa AB bị xử phạt, tước giấy phép hoạt động vì vi phạm trong hoạt động khám chữa bệnh. Đặc biệt, các cơ sở này đều sử dụng người hành nghề "chui", không đăng ký hành nghề khám chữa bệnh theo quy định của pháp luật.
Xem thêm
Hội Nam Y Việt Nam: Dâng hương tưởng niệm Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh tại di tích Đền Bia

Hội Nam Y Việt Nam: Dâng hương tưởng niệm Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh tại di tích Đền Bia

Sáng 27/4/2025, Hội Nam Y Việt Nam phối hợp cùng UBND huyện Cẩm Giàng đã long trọng tổ chức Lễ dâng hương tưởng niệm Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh.
Thanh Oai, Hà Nội: Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi - Lan tỏa giá trị y học cổ truyền trong cộng đồng

Thanh Oai, Hà Nội: Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi - Lan tỏa giá trị y học cổ truyền trong cộng đồng

Sáng 19/4, tại hội trường UBND xã Cự Khê (huyện Thanh Oai, TP Hà Nội), chương trình “Chăm sóc sức khỏe cộng đồng - Dưỡng Sinh Viện chăm sóc người cao tuổi” đã được tổ chức thành công tốt đẹp.
Chi Hội Nam Y An Giang tổ chức trao quà thiện nguyện tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước

Chi Hội Nam Y An Giang tổ chức trao quà thiện nguyện tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước

SKV – Ngày 16/4/2025, thực hiện kế hoạch công tác quý II năm 2025, Chi Hội Nam Y tỉnh An Giang đã tổ chức đoàn thiện nguyện đến trao quà cho các hộ dân có hoàn cảnh khó khăn tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước, huyện An Phú. Hoạt động diễn ra trong không khí ấm áp, nghĩa tình và đầy tính nhân văn.
Hội Nam Y TP. HCM tổ chức khám chữa bệnh và tặng quà cho người khiếm thị tại chùa Chánh Giác

Hội Nam Y TP. HCM tổ chức khám chữa bệnh và tặng quà cho người khiếm thị tại chùa Chánh Giác

SKV - ngày 29/03/2025, Chi Hội Nam Y TP. HCM cùng các đơn vị đồng hành đã tổ chức chương trình khám chữa bệnh và tặng quà cho bà con tại chùa Chánh Giác Suối Rao, huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Trong chương trình, gần 200 người, bao gồm người khiếm thị, bà con nghèo và tăng ni Phật tử, đã được khám chữa bệnh miễn phí. Đồng thời, gần 300 phần quà thiết thực đã được trao tận tay những hoàn cảnh khó khăn. Sự kiện này thể hiện vai trò tiên phong của Hội Nam Y TP. HCM trong việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng và lan tỏa tinh thần nhân ái.
Hợp tác chiến lược toàn diện cùng kế thừa, bảo tồn và phát triển tinh hoa y dược cổ truyền

Hợp tác chiến lược toàn diện cùng kế thừa, bảo tồn và phát triển tinh hoa y dược cổ truyền

Chiều 26/3, tại Khu du lịch sinh thái Tuần Châu (Sài Sơn, Quốc Oai, Hà Nội) đã diễn ra lễ ký kết hợp tác chiến lược toàn diện giữa Hội Nam y Việt Nam và Tập đoàn Đông y dược Việt Nam.
Phiên bản di động