Mạ mân – cây thuốc trị bệnh gan
Mạ mân – cây thuốc trị bệnh gan
Theo từ điển cây thuốc Việt Nam tập 1 của Võ Văn Chi, Mạ mân là cây thuộc họ Đậu – Fabacea, còn có tên gọi khác là Thai moa, Lốt lài, Cóc kèn Balansa. Tên khoa học là Aganope balansae (Gagnep.) Phan Ke Loc.
Cây gỗ nhỏ, cao tới 8m, thân to 15cm, nhánh non không lông. Lá to, lá chét xoan rộng, dài đến 16cm, rộng 8cm, không lông, gân bên 5-6 đôi, cuống phụ đến 1cm. Chùy hoa ở nách lá. Quả dẹp dài đến 10cm, rộng 4cm, có 2 cánh rộng đến 8mm, màu nâu đỏ, hạt 1-2. Cây phân bố chủ yếu ở vùng núi đông bắc Việt Nam. Theo kinh nghiệm lưu truyền của người bản địa Mạ mân được dùng để điều trị các bệnh về gan. Trong từ điển có ghi tác dụng bảo vệ gan, chống viêm, lợi mật. Bộ phận dùng là thân gỗ và rễ cây.
Thực tế có nhiều lương y từ lâu đã dùng cây Mạ mân điều trị đối với viêm gan, vàng da, cổ trướng nhưng vì chưa có các nghiên cứu chứng minh nên chưa được công bố rộng rãi. Theo thông tin của Viện Dược liệu, Bộ Y tế, năm 1987 nhóm nghiên cứu của Viện Dược liệu DS. Phạm Duy Mai và CS – Phòng Dược lý Sinh hoá đã kết hợp với trạm nghiên cứu Dược liệu tỉnh Lạng Sơn nghiên cứu một số tác dụng chống viêm gan trên invitro cho kết quả tốt, đặc biệt đã thử độc tính của dịch chiết nước thân và rễ cây, kết luận dược liệu không có độc tính. Năm 2006 dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS. TS Nguyễn Duy Thuần nghiên cứu sinh Trần Quốc Toản đã thực hiện và bảo vệ thành công Luận án Tiến sĩ (năm 2012) với đề tài “Nghiên cứu thành phần hoá học và một số tác dụng dược lý của cây Mạ mân (Aganope balansae (Gagnep.) Phan Ke Loc, Fabaceae)”
Kết quả nghiên cứu đã xác định được trong rễ và thân cây đều có 7 nhóm chất: Alcaloid, Acid hữu cơ, Flavonoid, Tanin, đường, tinh dầu và Polysaccharid. Trong lá cây có 4 nhóm chất: Acid hữu cơ, Tanin, tinh dầu và Polysaccharid. Đặc biệt trong thân và rễ cây có nhiều hợp chất quý đã được chiết xuất và phân lập thuộc nhóm Glycosphingolipid và dẫn chất của Chalcone. Nghiên cứu chứng minh thân rễ có tác dụng bảo vệ gan, chống viêm và lợi mật rất tốt trên thực nghiệm.
Nghiên cứu tác dụng dược lý trên gan của cây Mạ mân:
- Tác dụng bảo vệ gan: Saponin toàn phần liều 33mg/kg và 66mg/kg, cao nước liều 165mg/kg và 330mg/kg đều có tác dụng bảo vệ gan trên mô hình gây viêm gan bằng paracetamol liều cao ở chuột nhắt trắng.
- Tác dụng chống viêm: Saponin toàn phần liều 20mg/kg và 40 mg/kg, cao nước liều 100mg/kg và 200mg/kg đều có tác dụng chống viêm cấp và tác dụng chống viêm mạn trên chuột cống trắng.
- Tác dụng lợi mật: Saponin toàn phần liều 33mg/kg và 66mg/kg, cao nước liều 165mg/kg và 330mg/kg đều có tác dụng lợi mật trên chuột nhắt trắng.
Các tác giả Trần Quốc Toản, Vũ Thị Ngọc Thanh, Hoàng Thái Hoa Cương, Nguyễn Duy Thuần đã công bố kết quả nghiên cứu tác dụng bảo vệ gan của rễ cây Mạ mân trên Tạp chí dược học số 396-tháng 4/2009. Kết quả cao nước cả hai liều 330mg/kg và 165mg/kg, cắn n – butanol cả hai liều 66mg/kg và 33mg/kg chiết xuất từ rễ cây Mạ mân đều có tác dụng bảo vệ gan trên mô hình gây tổn thương gan cấp bằng paracetamol trên chuột nhắt trắng. Cao nước liều 165mg/kg và cắn n – butanol liều 33mg/kg thể hiện tác dụng bảo vệ gan tốt nhất, tác dụng tương đương nhau và làm giảm ALT mạnh hơn silymarin 67mg/kg.
Kết quả nghiên cứu đã cho thấy cả hai dạng bào chế chiết xuất từ rễ Mạ mân- saponin toàn phần và cao nước với 2 liều khác nhau đều có tác dụng chống viêm cấp, chống viêm mạn và tác dụng lợi mật.
Các nghiên cứu này chứng minh kinh nghiệm sử dụng cây Mạ mân của đồng bào dân tộc làm thuốc chống viêm gan, chữa các bệnh về gan là có cơ sở khoa học.
Nguồn: Mạ mân – cây thuốc trị bệnh gan
Tin liên quan
Đề xuất sửa đổi quy định người được kê đơn thuốc cổ truyền, thuốc dược liệu
19:59 | 23/09/2024 Y học cổ truyền
Kết nối giao thương để phát triển thị trường sản phẩm dược liệu, y dược cổ truyền
01:40 | 23/09/2024 Kinh tế
Thuốc nam trị bệnh ngoài da, hô hấp sau mưa lũ
07:00 | 16/09/2024 Y học cổ truyền
Cùng chuyên mục
[E-Magazine] Hoa hồng - Vị thuốc quý từ thiên nhiên
06:45 | 30/09/2024 SKV- Mag
Điều trị các bệnh xương khớp ở người cao tuổi bằng phương pháp y học cổ truyền.
16:47 | 28/09/2024 Y học cổ truyền
[E-Magazine] Những lợi ích tuyệt vời của quả bí đao
06:45 | 23/09/2024 Y học cổ truyền
Núc nác - Dược liệu tự nhiên với nhiều công dụng
11:12 | 20/09/2024 Y học cổ truyền
Sự kết hợp giữa y học cổ truyền và công nghệ dưỡng sinh hiện đại
08:00 | 10/09/2024 Y học cổ truyền
Bộ Y tế ban hành Danh mục dược liệu độc làm thuốc
10:55 | 09/09/2024 Y học cổ truyền
Các tin khác
Bộ Y tế hướng dẫn phương pháp chế biến dược liệu và vị thuốc cổ truyền
23:39 | 08/09/2024 Y học cổ truyền
Cây phan tả diệp có tác dụng gì?
14:49 | 03/09/2024 Y học cổ truyền
[E-Magazine] Lá trầu không: Vị thuốc quý trong vườn nhà
15:00 | 02/09/2024 SKV- Mag
Bạn có biết tác dụng chữa bệnh của cây sử quân tử?
09:00 | 31/08/2024 Y học cổ truyền
Mần tưới - Cây thuốc nam có tác dụng thanh nhiệt, chữa cảm nắng
07:00 | 28/08/2024 Y học cổ truyền
[E-Magazine] Lợi ích sức khỏe và bài thuốc chữa bệnh từ quả na
17:56 | 27/08/2024 Y học cổ truyền
Bài thuốc dân gian từ cây rau sam
08:00 | 26/08/2024 Y học cổ truyền
Nỗ lực mang tới những sản phẩm dưỡng sinh bền vững cho cộng đồng
00:23 | 26/08/2024 Thông tin đa chiều
Cách trị nhiệt miệng theo Đông y
07:15 | 25/08/2024 Y học cổ truyền
Cậu bé 14 tuổi mắc chứng tự kỷ nặng đạt 8 kỷ lục thế giới Guinness
09:10 | 23/08/2024 Y học cổ truyền
Hội Nam Y Việt Nam: Xây dựng nội dung, kế hoạch tổ chức "Giải thưởng Tuệ Tĩnh" năm 2024
3 ngày trước Hoạt động hội
Hội Nam Y Việt Nam đẩy mạnh phương án phát triển nền y học cổ truyền
30-09-2024 18:58 Tin tức
Hội Nam Y Việt Nam hỗ trợ người dân vùng bão lũ tại Yên Bái
29-09-2024 01:19 Hoạt động hội
Chi hội Nam y Pháp Bảo Khoẻ tặng 1000 phần quà cho thiếu nhi dịp Tết Trung thu 2024
16-09-2024 19:40 Hoạt động hội
Thành lập và Đại hội đại biểu Chi hội Nam y Liên Hoa - Biên Hoà lần thứ I nhiệm kỳ 2024-2029
11-09-2024 07:15 Hoạt động hội