Thảo quyết minh - Vị thuốc cực tốt cho hệ tiêu hoá

Thảo Quyết Minh hay còn gọi là cây Muồng ngủ, cây đậu ma. Tên khoa học là Cassia tora L, thuộc họ Đậu ( Fabaceae). Theo y học cổ truyền, chứng táo bón...

Nhận biết cây thảo quyết minh

Cây Thảo Quyết Minh là loại cỏ mọc hoang và được trồng làm thuốc ở nhiều nơi trong nước ta, có nhiều ở Thái Bình, Hà Bắc… Cây cao chừng 0,3 – 1m hoặc hơn, lá kép lông chim chẵn, mọc so le gồm từ 2 đến 4 đôi lá chét. Lá chét hình trứng ngược. Hoa màu vàng tươi, mọc từ 1 – 3 cái ở kẽ lá, quả là một giáp hình trụ và dài độ 15cm, bên trong chứa nhiều hạt có hình vát chéo màu nâu sáng bóng vị hơi đắng.

Vào khoảng tháng 9, 11 quả chín. Thảo Quyết Minh hay Thảo Quyết Minh tử (Semen cassise) là hạt của cây Thảo Quyết Minh hay còn gọi là cây Muồng Ngủ Cassia tora L họ vang Caesalpiniaceae. Theo thời Lý, Trần, nhà dược liệu học nổi tiếng thời xưa của Trung Quốc cho rằng vị thuốc có tên Thảo Quyết Minh. Từ “minh” ở đây còn có nghĩa là “minh mục”, làm sáng mắt. Còn từ “quyết” có nghĩa là quyết âm can kinh, vì theo y học cổ truyền “can khai khiếu ra mắt”.

Sau khi thu hoạch, phơi khô cho quả. Sau đó cho vào bao tải, đập cho nát vỏ, lấy ra sàng sẩy vỏ lấy hạt. Tiếp tục phơi khô. Trước khi dùng, cần tiến hành chế biến tùy theo mục đích của việc sử dụng. Trước hết cần khẳng định là Thảo Quyết Minh nếu không qua sao chế thì không thể dùng được. Tại sao vậy? Nếu đem sắc các hạt Thảo Quyết Minh sống, mùi nồng như vôi bốc lên. Cho cảm giác buồn nôn, đồng thời nước sắc nhầy và lờ đục.

Thảo quyết minh - Vị thuốc chữa táo bón hiệu quả

Thành phần hóa học chính

Trong hạt Thảo Quyết Minh là các hợp chất thuộc nhóm hợp chất anthranoid: chryso-phanol, physcion, obtusin, aurantio-obtuirin, nor-rubrofusarin, rubro – fusanrin – 6 – beta – gentiobiosid, torlac – ton, crysophannic acid- 9 – anthron, chất nhầy, chất protid và chất béo…

Tác dụng sinh học

Thảo Quyết Minh có tác dụng hạ huyết áp đối với động vật là chó và mèo, thỏ khi đã gây mê. Nước sắc 1,5% có tác dụng ức chế tụ cầu vàng; dịch ngâm với nồng độ 1/20 có tác dụng ức chế một số nấm.

Thảo Quyết Minh có vị ngọt, đắng nhẹ, tính hơi hàn quy kinh, can đởm thận. Có một số công năng chủ trị chính.

Cách chế biến Thảo Quyết Minh

Thảo Quyết Minh sao vàng:

Sau khi đun chảo nóng già, cho Thảo Quyết Minh vào quất đều tay. Từ vỏ ngoài xuất hiện lớp dầu bóng láng, tiếp tục sao. Lớp dầu sẽ khô dần và bắt đầu xuất hiện các tiếng nổ lách tách, màu của hạt vàng dần. Tiếp tục đảo đều tay đến khi hết tiếng nổ lách tách, màu của hạt đã vàng đều là được. Lấy ra tãi mỏng cho nguội.

Thảo Quyết Minh sao cháy:

Đem Thảo Quyết Minh sao như trên cho đến khi sao vàng thì vẫn tiếp tục đảo đều tay. Lớp vở bên ngoài của hạt đen dần, đồng thời trên mặt chảo rang xuất hiện lớp khói màu vàng cam, mỗi lúc một dày đặc, mùi hơi nồng. Đến khi toàn bộ lớp vỏ ngoài đen hết, lớp khói màu vàng nhạt dần rồi chuyển thành khói đen, có mùi thơm “cháy” dễ chịu, nhanh chóng đổ ra khay nhôm, tãi mỏng để tránh bị cháy tiếp.

Thảo quyết minh - Vị thuốc chữa táo bón hiệu quả

Những công dụng của thảo quyết minh

Nhuận tràng thông tiện:

Dùng tốt khi đại tràng táo kết, nhu động ruột giảm, co thắt đại tràng, gây táo bón, bụng đau, căng tức, trướng hơi. Tùy từng thể bệnh có thể dùng các sản phẩm sao chế khác nhau. Trường hợp táo bón nặng, có thể dùng Thảo Quyết Minh sao vàng. Dưới dạng thuốc sắc hoặc hãm với nước sôi nhiều lần, uống trong ngày. Đối với trường hợp táo bón nặng đi ngoài ra máu phối hợp với hòe hoa sao cháy.

Với trẻ nhỏ bị táo bón, dùng vài chục hạt Thảo Quyết Minh sao cháy. Cho vào chén nhỏ thêm nước sôi hoặc sữa mẹ hấp vào nồi cơm vừa cạn lấy nước uống trong mỗi lần 1-2ml uống vài lần trong ngày. Đối với người già nên dùng Thảo Quyết Minh sao chất hãm uống. Mỗi lần 15-20g uống nhiều lần trong ngày. Ngoài tác dụng nhuận tràng Thảo Quyết Minh còn có tác dụng khác như thanh can hỏa, giải uất nhiệt của kinh can, lợi mật. Dùng trong các trường hợp của đau mắt đỏ, mắt sợ ánh sáng, nước mắt chảy dòng do viêm tuyến lệ. Phối hợp với hạ khô thảo (Prunella vulgaris) nếu mắt mờ thì phối hợp với cúc hoa

Bình can hạ áp:

Thảo Quyết Minh sao vàng có tác dụng hạ huyết áp tốt hơn sao cháy. Có thể dùng cho những người tăng huyết áp thể can hỏa, cao huyết áp mà đau đầu, hoa mắt mờ mắt. Có thể hãm uống hàng ngày, phối hợp với hòe mễ sao vàng.

An thần gây ngủ

Thảo Quyết Minh sao cháy, có tác dụng trấn tĩnh cho người dùng thường hay mất ngủ. Đặc biệt có thể can nhiệu huyết nhiệt, tâm hồi hộp người bồn chồn khó ngủ. Hãm nước uống vào các buổi tối phối hợp với hắc táo nhãn (táo nhân sao tồn tính, sao đen).

Những lưu ý khi dùng Thảo Quyết Minh:

Không nên nhầm với Thạch Quyết Minh, bởi Thạch Quyết Minh là loại vỏ sò biển còn gọi là cửu khổng vì trên vở có 9 cái lỗ (khổng) có tên khoa học là Conchahalootidis.

Thạch Quyết Minh thường được sử dụng cho các bệnh mắt: mắt có màng mộng hoặc thị lực giảm. Trong trường hợp này người ta thường phối hợp với tang diệp (lá dâu tằm), cúc hoa kỷ tử. Không nhầm với hạt Lục Lạc (hạt cây lục lạc 3 lá tròn), Crotalaria, mucronata Desv… họ Đậu Fabaceae. Hạt Lục Lạc có hình thận, màu nâu nhạt hoặc vàng da cam, hạt Lục Lạc thường dùng chữa rối loạn tiêu hóa, di tinh viêm tuyến vú. Tránh nhầm với hạt Điền Thanh (họ đậu Fabaceae) điền thanh hạt tròn Sesbani javanica Miq, hạt hình cầu, màu nâu nóng, Điền Thanh bụi Sesbani sesban (L.) Merr, hạt tròn dài. Điền Thanh gai, Sesbania bispinosa (Jacq) Wight. hạt hình trụ, các hạt Điền Thanh dùng cho các bệnh khác như tiêu chảy, điều hòa kinh nguyệt, bệnh ngoài da.

Minh Thuỳ (t/h)
https://suckhoeviet.org.vn/

Tin liên quan

Lan tỏa những bài học giá trị cho cộng đồng

Lan tỏa những bài học giá trị cho cộng đồng

Cuộc thi Lan tỏa Năng lượng tích cực lần thứ Năm với chủ đề “Từ trái tim đến trái tim” hướng đến mục tiêu kết nối mạnh mẽ, chạm đến trái tim nhiều người.
Dự báo thời tiết ngày 26/12/2024: Bắc Bộ có mưa nhỏ, trời rét

Dự báo thời tiết ngày 26/12/2024: Bắc Bộ có mưa nhỏ, trời rét

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia vừa đưa ra thông tin dự báo thời tiết ngày 26/12/2024 tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước.
“Mở khóa” thị trường Halal: Đúc kết từ 27 năm kinh nghiệm xuất khẩu của Vinamilk

“Mở khóa” thị trường Halal: Đúc kết từ 27 năm kinh nghiệm xuất khẩu của Vinamilk

Với hơn 27 năm kinh nghiệm xuất khẩu, Vinamilk là một trong số ít doanh nghiệp có nhiều lợi thế khi thị trường Halal ngày càng rộng cửa. Ngoài việc thực hành sản xuất theo đúng tiêu chuẩn Halal, đại diện Vinamilk cho biết, lời cam kết với người tiêu dùng là yếu tố tiên quyết giúp doanh nghiệp trụ vững tại nhóm thị trường này.

Cùng chuyên mục

Tác dụng của vừng đen theo Đông y

Tác dụng của vừng đen theo Đông y

Vừng đen là một thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao và vị thuốc chữa bệnh tốt.
Tác dụng của một số loại nấm dược liệu

Tác dụng của một số loại nấm dược liệu

Nấm là một siêu thực phẩm đồng thời là loại dược liệu quý hiếm. Cùng tìm hiểu tác dụng của một số loại nấm thường dùng làm dược liệu.
Các bài thuốc đông y giúp dưỡng da khỏe đẹp mùa hanh khô

Các bài thuốc đông y giúp dưỡng da khỏe đẹp mùa hanh khô

Những bài thuốc đông y có thành phần là các vị thuốc, thảo mộc tự nhiên an toàn, lành tính, cải thiện sắc tố da và ngăn ngừa khô da, nẻ da từ bên trong, giúp da mịn màng.
Những cây thuốc nam hỗ trợ điều trị viêm đại tràng

Những cây thuốc nam hỗ trợ điều trị viêm đại tràng

SKV - Trong khi y học hiện đại đã mang đến nhiều phương pháp điều trị hiệu quả, thì việc sử dụng các vị thuốc nam để hỗ trợ quá trình điều trị viêm đại tràng vẫn luôn được ưa chuộng. Các loại thuốc nam thường an toàn, dễ kiếm, và có thể mang lại hiệu quả tích cực trong việc hỗ trợ giảm triệu chứng cũng như phòng ngừa tái phát.
Bài thuốc chữa bệnh từ các loại hoa cúc

Bài thuốc chữa bệnh từ các loại hoa cúc

Hoa cúc có rất nhiều loại và là một dược liệu quý trong y học cổ truyền. Theo Đông y, hoa cúc vị ngọt, cay, vào 3 kinh phế, can, thận; có tác dụng dưỡng âm, ích can, tán phong thấp, thanh đầu mục, giáng hỏa. Dưới đây là công dụng và bài thuốc từ một số loại hoa cúc.
Cây mâm xôi – Vị thuốc quý

Cây mâm xôi – Vị thuốc quý

SKV - Cây mâm xôi là vị thuốc quý trong vườn thuốc cổ truyền của người Việt, Cây được ứng dụng khá nhiều trong Đông Y nhằm chữa trị một số bệnh về gan, tim, đường huyết, bệnh xương khớp… quả có tác dụng bổ can thận, cường dương, tăng sinh lực.nên vị thuốc rất quý cho giới mày râu.

Các tin khác

Những vị thuốc nên dùng trong mùa đông lạnh

Những vị thuốc nên dùng trong mùa đông lạnh

Mùa đông tiết trời lạnh giá khiến cơ thể dễ gặp các vấn đề về sức khỏe. Các vị thuốc y học cổ truyền dưới đây bổ sung tính ấm, tăng sức đề kháng, hỗ trợ cơ thể hình thành "lá chắn" phòng chống bệnh tật.
[E-Magazine] Củ cải trắng - Nhân sâm mùa đông

[E-Magazine] Củ cải trắng - Nhân sâm mùa đông

Củ cải trắng là loại rau củ quen thuộc, chế biến được nhiều món ăn ngon. Củ cải trắng được mệnh danh là "nhân sâm mùa đông" nhờ giá trị dinh dưỡng cao và nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe.
Tác dụng và bài thuốc từ tiểu hồi hương

Tác dụng và bài thuốc từ tiểu hồi hương

Tiểu hồi hương là loài cây thân thảo, được ứng dụng phổ biến trong cả Đông, Tây y do có chứa các nguồn vitamin thiết yếu và hoạt chất bổ dưỡng.
10 loại nước uống từ thảo dược tốt cho sức khỏe trong mùa đông lạnh

10 loại nước uống từ thảo dược tốt cho sức khỏe trong mùa đông lạnh

Các loại nước từ thảo dược dưới đây mang lại nhiều lợi ích sức khỏe trong mùa đông, có tác dụng phòng và hỗ trợ điều trị một số chứng bệnh thường gặp.
Bất ngờ với những tác dụng của râu ngô

Bất ngờ với những tác dụng của râu ngô

Râu ngô là phần thường bị loại bỏ khi chế biến bắp ngô. Tuy nhiên, đây lại là một loại dược liệu quý. Được biết đến với tên gọi ngọc mễ tu, râu ngô thường xuyên được sử dụng trong các bài thuốc cổ truyền để điều trị các bệnh liên quan đến gan và mật.
Tác dụng chữa bệnh và một số bài thuốc từ hoa cúc chi

Tác dụng chữa bệnh và một số bài thuốc từ hoa cúc chi

Những bông hoa cúc chi nhỏ xinh với màu sắc tươi tắn thường nở rộ vào tháng 11-12 hằng năm. Hoa cúc chi là một dược liệu quý có nhiều tác dụng chữa bệnh trong y học cổ truyền.
Một số bài thuốc từ quả cam

Một số bài thuốc từ quả cam

Cam là loại quả quen thuộc trong đời sống. Quả cam bổ dưỡng, giúp tăng cường sức khỏe và là một vị thuốc trong y học cổ truyền.
Phát huy vai trò của người đứng đầu ở Bệnh viện y học Cổ truyền tỉnh Đắk Lắk​

Phát huy vai trò của người đứng đầu ở Bệnh viện y học Cổ truyền tỉnh Đắk Lắk​

SKV- Với lối sống trong sáng, giản dị và sự nỗ lực cống hiến không ngừng nghỉ của bản thân, nhiều năm qua bác sĩ CKII Trịnh Đăng Anh, Bí thư Chi bộ, Giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền (YHCT) tỉnh đã có nhiều đóng góp thiết thực cho ngành y tế tỉnh nhà. Ghi nhận sự nỗ lực này, vừa qua bác sĩ CKII Trịnh Đăng Anh đã vinh dự nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.
Đẩy mạnh phát triển sản phẩm y học cổ truyền phục vụ khách du lịch

Đẩy mạnh phát triển sản phẩm y học cổ truyền phục vụ khách du lịch

Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định số 1289/QĐ-TTg về Kế hoạch thực hiện Kết luận số 86-KL/TW của Ban Bí thư về phát triển nền Y học cổ truyền Việt Nam và Hội Đông y Việt Nam trong giai đoạn mới.
Những bài thuốc từ thảo mộc giúp điều trị một số bệnh về đường hô hấp

Những bài thuốc từ thảo mộc giúp điều trị một số bệnh về đường hô hấp

Giai đoạn chuyển mùa, không khí ô nhiễm khiến các bệnh về đường hô hấp gia tăng. Cùng tham khảo một số bài thuốc đơn giản, lành tính lại dễ thực hiện dưới đây để hỗ trợ điều trị các bệnh về hô hấp như ho, viêm họng, cảm cúm, nghẹt mũi...
Xem thêm
Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam)  tổ chức Hội thảo chuyển đổi số

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) tổ chức Hội thảo chuyển đổi số

Chiều ngày 18/12, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) đã tổ chức Hội thảo chuyển đổi số với chủ đề “Định hướng công tác chuyển đổi số tại Liên hiệp Hội Việt Nam trong thời gian tới”.
Lễ dâng hương và báo cáo kết quả thừa kế di sản của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác

Lễ dâng hương và báo cáo kết quả thừa kế di sản của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác

Sáng 7/12, Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam tổ chức Lễ dâng hương và báo cáo kết quả thừa kế di sản của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác.
Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Lễ dâng hương kỷ niệm 50 năm ngày mất cố Lương Y Nguyễn Kiều

Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Lễ dâng hương kỷ niệm 50 năm ngày mất cố Lương Y Nguyễn Kiều

Sáng 01/12/2024, Tại nhà thờ cố Lương Y Nguyễn Kiều, xã Phượng Dc, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội Hội Nam Y Việt Nam đã tổ chức Lễ dâng hương tưởng niệm 50 năm ngày mất của cố Lương Y Nguyễn Kiều.
An Giang: Hội nghị khoa học Đông dược bào chế

An Giang: Hội nghị khoa học Đông dược bào chế

SKV - Hội nghị khoa học Đông dược bào chế được Trường trung cấp Quốc Tế Khôi Việt phối hợp cùng Chi hội Nam y tỉnh An Giang tổ chức vào sáng ngày 09/11, tại huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang.
Hội Nam y Việt Nam công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Thái Bình

Hội Nam y Việt Nam công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Thái Bình

Chiều 20/10/2024, tại TP Thái Bình, Hội Nam y Việt Nam đã long trọng tổ chức lễ công bố quyết định thành lập và Đại hội lần thứ nhất Chi hội Nam y Thái Bình, nhiệm kỳ 2024-2029.
Phiên bản di động