Có một loại “Virus” đáng sợ không kém Virus Corona

Tính đến ngày 28/12/2021 nước ta đã có tổng cộng 1.666.545 ca nhiễm Covid – 19, với 31.418 trường hợp tử vong. Đó là một con số khủng khiếp và không ai trong chúng ta có thể nghĩ rằng có một đại dịch quét qua toàn cầu và ảnh hưởng đến hầu hết các quốc gia, trong đó có Việt Nam như vậy. Nhiều gia đình đã tan nát, vợ chồng mất nhau, cha mẹ mất con và con không bao giờ lại nhìn thấy cha mẹ. Tất cả đều như một cơn ác mộng đầy đau đớn, xót xa…

Chính phủ cùng với các ban ngành, địa phương và nhân dân trong cả nước đã rất nỗ lực trong phòng chống dịch bệnh. Hàng ngàn tỷ đồng đã được chi ra để phòng chống dịch như: mua vắc – xin phòng bệnh, xét nghiệm, cứu chữa bệnh, cứu trợ người dân vượt qua cơn bĩ cực, khó khăn…

Với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, cả nước đang gồng mình tập trung sức người sức của để giúp Đất nước, giúp người dân vượt qua cơn đại họa này. Tuy vậy, đâu đó vẫn còn có những kẻ thất đức, tham lam, ích kỷ bất chấp pháp luật, bất chấp nghĩa Đồng Bào, tinh thần dân tộc, tình yêu Quê hương, Đất nước để trục lợi trên chính những nỗi đau thương và sự mất mát của những người Đồng Bào ruột thịt…

Vừa qua sự việc Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á) cấu kết với một số cán bộ biến chất để trục lợi đã làm dư luận vô cùng bức xúc. Hiện tại, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CQCSĐT) Bộ Công an đã khởi tố vụ án, bắt giam ông Phan Quốc Việt – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á; ông Phạm Duy Tuyến – Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Hải Dương và một loạt đồng phạm để điều tra những sai phạm trong việc nâng khống giá bộ xét nghiệm Covid-19. CQCSĐT Bộ Công an cũng đang tiếp tục điều tra mở rộng đối với các cá nhân, tập thể tại nhiều địa phương để làm rõ bản chất của vụ án, yếu tố tư lợi, rà soát, kê biên tài sản đảm bảo thu hồi cho Nhà nước theo đúng quy định của pháp luật.

Theo tài liệu từ CQCSĐT, Công ty Việt Á đã cung ứng sản phẩm kit test cho CDC và các cơ sở y tế của 62/64 tỉnh thành trong cả nước với giá bằng hoặc cao hơn mức 470.000 đồng/test PCR. Tổng doanh thu bán kit test PCR của Công ty Việt Á đến nay là gần 4.000 tỉ đồng. Riêng Hợp đồng giữa Công ty Việt Á và CDC Hải Dương là 115 tỷ đồng và số tiền phần trăm chi “bồi dưỡng” riêng cho Giám đốc CDC Hải Dương đã là 30 tỷ đồng. Điều này đủ thấy giá bộ test đã bị thổi lên cao như thế nào so với giá trị thực tế. Như vậy, với số tiền khổng lồ gần 4.000 tỷ đồng từ việc bán kit test Covid-19 của Công ty Việt Á, có bao nhiêu tỷ đồng là tiền ăn chặn, trấn lột từ người dân và từ ngân sách Nhà nước?

Liên quan đến vụ việc nói trên, Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản số 9373/VPCP-NC ngày 22/12/2021 truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về việc xử lý vi phạm trong sản xuất, kinh doanh kit xét nghiệm COVID-19 xảy ra tại Công ty Việt Á.

Trong Công văn này, Thủ tướng đã biểu dương Bộ Công an và các cơ quan chức năng liên quan đã thực hiện nghiêm các Nghị quyết số 78/NQ-CP ngày 20/7/2021, Nghị quyết số 86/NQ-CP ngày 6/8/2021 và các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại các văn bản: Thông báo số 89/TB-VPCP ngày 1/5/2021, Thông báo số 167/TB-VPCP ngày 23/6/2021… Đặc biệt là chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 7668/CĐ-VPCP ngày 20/10/2021 của Văn phòng Chính phủ về việc tăng cường quản lý mua sắm vật tư, trang thiết bị y tế, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống dịch COVID-19. Bộ Công an đã tích cực chủ động vào cuộc cùng các địa phương và các ban ngành liên quan kịp thời phát hiện, ngăn chặn, tiến hành điều tra, xác minh hành vi vi phạm của Công ty Việt Á và các tổ chức, cá nhân liên quan.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các cơ quan, các địa phương liên quan đẩy nhanh tiến độ điều tra, xác minh, mở rộng vụ án, thu hồi tài sản bị chiếm đoạt và thất thoát, sớm đưa các đối tượng ra xét xử khách quan, nghiêm minh theo đúng quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, việc cấp phép cho kit test của Công ty Việt Á cũng đặt ra nhiều dấu hỏi nghi vấn. Ngày 3/3/2020, Hội đồng Khoa học Công nghệ quốc gia do Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (Bộ KH-CN) thành lập đã họp đánh giá kết quả nghiên cứu chế tạo bộ kit RT-PCR one step với tỷ lệ 8/8 thành viên đồng ý thông qua và nhất trí kiến nghị Bộ Y tế cấp phép sử dụng bộ kit RT-PCR do Công ty Việt Á phối hợp Học viện Quân y nghiên cứu, sản xuất.

Trước kiến nghị trên, ngày 4/3/2020 Bộ Y tế đã có Quyết định số 774/QĐ-BYT về việc ban hành danh mục 2 sinh phẩm chẩn đoán invitro xét nghiệm virus SARS-CoV-2 của Công ty Việt Á. Lý giải về sự cấp phép rất nhanh, Bộ Y tế cho biết “việc cấp phép này đảm bảo đáp ứng nhu cầu xét nghiệm tại thời điểm rất khó khăn khi tiếp cận với nguồn cung ứng sinh phẩm trên thế giới”. Tuy nhiên, thực tế tại thời điểm này đợt bùng phát dịch nghiêm trọng nhất tại TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam vẫn chưa xảy ra…

Đến ngày 26/4/2020 Bộ KH-CN ra thông báo nêu rõ: “Ngày 24/4/2020, WHO đã chấp thuận bộ kit xét nghiệm Covid-19 của Việt Nam do Bộ KH-CN giao cho Học viện Quân y và Công ty Việt Á phối hợp nghiên cứu và sản xuất. WHO đã đánh giá bộ kit theo quy trình danh sách khẩn cấp (EUL) và cấp mã số EUL 0524-210-00”. Thông tin này được nhiều báo chí trong nước đăng tải và cũng được đăng công khai trên website của Bộ KH-CN ngay ở thời điểm đó.

Theo Bộ Y tế, việc cấp phép lưu hành kit test của Công ty Việt Á trên cơ sở căn cứ vào ý kiến của Hội đồng đánh giá, nghiệm thu kết quả giai đoạn 1 đề tài độc lập cấp quốc gia đột xuất phòng chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus SARS-CoV-2. Đây là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia do Bộ KH-CN phê duyệt, được phối hợp thực hiện giữa Học viện Quân y và Công ty Việt Á.

Tuy nhiên trên thực tế, sản phẩm kit test của Công ty Việt Á chưa đáp ứng được tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khi ngày 20/10/2020 WHO công bố báo cáo công khai về đánh giá sử dụng khẩn cấp của WHO thẩm định bộ kit test Covid-19 của Việt Á là: “Not Accepted – Không được chấp nhận”.

Về giá của bộ kit test, Bộ Y tế cho rằng “Dựa theo quy định của Luật Giá, trang thiết bị y tế và sinh phẩm xét nghiệm không thuộc trong danh mục mặt hàng phải quản lý giá”. Tuy nhiên, ngay từ buổi họp báo giới thiệu về bộ kit test này ngày 5/3/2020, ông Phan Quốc Việt đã tự định giá bộ kit test này có giá từ 400.000 đến 600.000 đồng?

Từ khi Công ty Việt Á tự công bố giá cho đến ngày 13/7/2021, khi Bộ Y tế có văn bản số 5583 do ông Nguyễn Minh Tuấn (khi đó là Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và công trình y tế) ký gửi các sở y tế, bệnh viện, viện trực thuộc bộ cập nhật danh sách sinh phẩm, khả năng cung ứng và giá bán kit test, thì kit test của Công ty Việt Á luôn đứng ở vị trí số 1 trong danh sách. Kèm theo công văn của Bộ Y tế là giá bán công bố chính thức của bộ kit này 470.000 đồng/bộ, áp dụng cho đơn hàng dưới 500.000 bộ…

Một số vấn đề cũng được nhiều người đem ra “mổ sẻ” là vai trò và trách nhiệm của Bộ KH – CN và Bộ Y tế trong vụ việc nêu trên?

Về Bộ KH-CN cần phải xem xét lại quy trình đánh giá, nghiệm thu và chấp thuận bộ kit test của Công ty Việt Á để làm cơ sở cho Bộ Y tế cấp phép lưu hành? Đồng thời, Bộ KH-CN có kiểm tra, đánh giá về quy trình, công nghệ, điều kiện cơ sở vật chất để sản xuất kit test của Công ty Việt Á hay không? Bởi sau khi bị điều tra, Cơ quan điều tra mới “bất ngờ” về quy trình và công nghệ sản xuất kit test của Công ty Việt Á, khi nhân công điều chế thì đa số không có chuyên môn, nhà xưởng chật hẹp (khoảng 10 m2), máy móc sơ sài…

Về Bộ Y tế, nếu chỉ căn cứ kiến nghị của Bộ KH-CN để cấp phép mà không kiểm tra, kiểm nghiệm liệu có đảm bảo đúng quy trình, quy định? Bộ Y tế có thực hiện công tác hậu kiểm sản phẩm hay không? Và dựa vào những điều kiện, quy định nào để Bộ Y tế “ưu ái” đưa kit test của Việt Á luôn ở vị trí số 1 và giá bán là 470.000 đồng/bộ cũng là một vấn đề rất đáng lưu tâm…?

Liên quan đến vấn đề trục lợi trong lĩnh vực y tế, trong vài năm gần đây dư luận cũng đã nhiều lần sôi sục vì những vụ việc tương tự.

Cuối năm 2020, nguyên Giám đốc CDC Hà Nội Nguyễn Nhật Cảm đã bị tuyên án 10 năm tù do đơn vị này mua hệ thống Realtime PCR tự động để xét nghiệm phòng chống dịch COVID-19 theo hình thức chỉ định thầu với giá 7 tỷ đồng, trong khi giá nhập thực tế chỉ hơn 2 tỷ đồng, tức cao hơn gấp 3 lần.

Cũng trong năm 2020, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) đã mua máy robot Rosa hỗ trợ phẫu thuật sọ não với giá 39 tỷ đồng trong khi giá nhập thực tế chỉ 7,6 tỷ đồng. Những người bệnh hiểm nghèo đến điều trị tại đây phải trả 19 triệu đồng, thay vì chỉ 4 triệu đồng cho mỗi ca. Sự việc này kéo dài liên tục suốt 7 năm trời. Liên quan đến vụ việc, một số cựu lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai cùng các thuộc cấp và những người liên quan đã bị truy tố về tội “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Một vụ nâng khống giá thiết bị y tế khác cũng bị khui ra ở Hà Tĩnh vào năm 2020 khiến hàng loạt giám đốc bệnh viện và lãnh đạo công ty liên quan bị khởi tố. Được tỉnh hỗ trợ kinh phí mua máy giặt, máy sấy phục vụ việc giặt giũ, chăm sóc bệnh nhân, cả 5 bệnh viện đa khoa huyện Thạch Hà, Can Lộc, Đức Thọ, Hương Sơn và Nghi Xuân đều mua hàng của Công ty Cổ phần Đầu tư Trang thiết bị Y tế Hà Tĩnh với giá từ 2,5 tỷ đến 3 tỷ đồng cho đơn hàng của mỗi bệnh viện, mặc dù tổng giá sau thuế của cặp máy này chỉ hơn 587 triệu đồng.

Còn rất nhiều vụ việc “ăn trên xương máu người bệnh” đã được phanh phui và pháp luật cũng đã thể hiện sự nghiêm minh khi nhiều cá nhân, tập thể vi phạm đã phải trả một cái giá rất đắt… Những kẻ “kiếm ăn” bằng việc bòn rút ngân sách Nhà nước, đặc biệt là trên nỗi đau, trên sự bần cùng của người bệnh có thể gọi là một loại “virus” nguy hiểm không kém virus dịch bệnh. Vì nếu không nghiêm trị những con “”virus” này sẽ dễ làm mất niềm tin của nhân dân vào các đường lối, chính sách, chủ trương của Đảng và Nhà nước trong cuộc chiến chống lại dịch bệnh đầy thử thách hiện nay. Điều này là vô cùng nguy hiểm…

Có thể thấy những đồng tiền bất chính kiếm được quá dễ dàng khiến cho nhiều người bị “tha hóa”, biến chất dẫn tới việc sẵn sàng “kiếm ăn” trên chính nỗi đau thương mất mát của Đồng Bào. Đặc biệt là trong tình hình dịch bệnh vô cùng phức tạo như hiện nay, những hành vi đó càng thể hiện sự táng tận lương tâm, độc ác, khốn nạn tột cùng. Đồng tiền đã che mờ mắt họ, khiến họ đâu thấy được biết bao nỗ lực của Nhà nước và nhân dân đang ngày đêm chống dịch. Chính họ đã xúc phạm đến nhiều người, trong đó có cả những người là đồng nghiêp của họ như các y bác sĩ, rồi hàng ngàn chiến sĩ bộ đội, công an, các tình nguyện viên… chống dịch không ngừng nghỉ, sẵn sàng hy sinh cuộc sống riêng tư, sức khỏe và tính mạng bản thân. Hành động của họ cũng chính là nhát dao cứa vào lòng những bệnh nhân đã bị móc túi không thương tiếc, trong đó có những bệnh nhân nghèo có khi phải bán cả gia tài để có thể giữ lại mạng sống của mình bằng dụng cụ, máy móc tân tiến nhất. Rồi hàng ngàn chiến sĩ dầm mưa, dãi nắng, chịu rét mướt để canh giữ bờ cõi, ngăn chặn dịch bệnh từ bên ngoài tràn vào để họ được bình yên…

Với vụ nâng khống giá kit test Covid-19 của Công ty Việt Á, chúng ta mong rằng cơ quan điều tra nhanh chóng, quyết liệt đi đến cùng, tiếp tục khui ra những tổ chức, cá nhân đã bắt tay cấu kết với ông Phan Quốc Việt ở nhiều địa phương khác. Những kẻ thất đức, tham lam, ích kỷ bất chấp tất cả sẵn sàng trục lợi trên chính những nỗi đau và sự mất mát của những người Đồng Bào ruột thịt trong dịch bệnh có thể nói là một tội ác “trời không dung, đất không tha”. Tất cả những kẻ đó cần phải nhận những hình phạt thích đáng để làm gương răn răn đe cho những kẻ vì lợi ích bản thân mà sẵn sàng bán rẻ lương tâm, danh dự bản thân, danh dự nghề nghiệp, đặc biệt là bán rẻ sức khỏe, tính mạng của Đồng Bào.

Đó cũng chính là niềm tin mà nhân dân gửi gắm vào Đảng, Nhà nước và các cơ quan chức năng trong thời điểm toàn Đảng, toàn quân, toàn dân đang cùng đoàn kết chung tay thực hiện nhiệm vụ kép vừa phòng chống dịch bệnh, vừa phát triển kinh tế – xã hội…/.

Phạm Sinh