Kỷ Tử – Vị thuốc quý trong y học cổ truyền

Kỷ tử, hay còn gọi là Câu kỷ tử, là quả chín của cây Câu kỷ (Lycium barbarum) thuộc họ Cà (Solanaceae). Loài cây này mọc phổ biến ở Trung Quốc, Việt Nam và một số nước châu Á khác. Quả kỷ tử khi chín có màu đỏ cam, vị ngọt nhẹ, thường được sấy khô để làm thuốc hoặc thực phẩm bổ dưỡng.
Kỷ Tử – Vị thuốc quý trong y học cổ truyền
Ăn kỷ tử có tốt không là thắc mắc của nhiều người sử dụng

Giới thiệu về Kỷ Tử

Trong Đông y, kỷ tử được xem là vị thuốc quý, thường được dùng để bồi bổ sức khỏe, kéo dài tuổi thọ, và hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh mãn tính. Y học hiện đại cũng ngày càng quan tâm đến loại quả này nhờ các nghiên cứu cho thấy nó chứa nhiều hoạt chất có lợi cho sức khỏe.

Thành phần dinh dưỡng và hoạt chất

Kỷ tử chứa nhiều thành phần có giá trị sinh học cao:

Vitamin: Đặc biệt là vitamin C, vitamin A, B1, B2, B6, E

Khoáng chất: Kẽm, sắt, đồng, canxi, selenium

Axit amin thiết yếu

Polysaccharide: Giúp tăng cường miễn dịch

Chất chống oxy hóa: Zeaxanthin, beta-caroten, lutein, giúp bảo vệ tế bào khỏi lão hóa

Công dụng của Kỷ Tử trong chữa bệnh

1. Bổ can thận, cải thiện sinh lý nam giới

Kỷ tử được biết đến với công dụng bổ thận, ích tinh, giúp cải thiện sinh lý nam giới. Đông y cho rằng thận khỏe thì tinh khí đầy đủ, kéo theo sức khỏe toàn thân được cải thiện. Người bị suy nhược, mệt mỏi, di tinh, liệt dương… có thể dùng kỷ tử phối hợp với các vị thuốc như ba kích, dâm dương hoắc.

2. Cải thiện thị lực, sáng mắt

Một công dụng nổi bật khác là minh mục – giúp sáng mắt. Nhờ chứa hàm lượng cao zeaxanthin và beta-caroten, kỷ tử giúp bảo vệ võng mạc, chống khô mắt, giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng và mờ mắt do tuổi tác. Người làm việc nhiều với máy tính hoặc người lớn tuổi nên dùng thường xuyên.

3. Tăng cường miễn dịch, phòng chống bệnh tật

Các polysaccharide trong kỷ tử đã được chứng minh giúp tăng cường hệ miễn dịch, kích thích sản xuất tế bào bạch cầu và tăng khả năng chống lại vi khuẩn, virus. Đây là lý do kỷ tử được dùng trong nhiều bài thuốc bồi bổ sau ốm, hoặc hỗ trợ điều trị bệnh mạn tính.

4. Làm chậm quá trình lão hóa

Kỷ tử là chất chống oxy hóa mạnh, có tác dụng trung hòa các gốc tự do, bảo vệ tế bào khỏi lão hóa sớm. Ngoài ra, chất selenium và vitamin C trong kỷ tử còn giúp làm đẹp da, giảm nếp nhăn, duy trì làn da khỏe mạnh.

5. Hạ đường huyết và mỡ máu

Một số nghiên cứu hiện đại cho thấy kỷ tử có thể giúp ổn định đường huyết, cải thiện độ nhạy insulin và giảm mỡ máu (cholesterol xấu LDL), từ đó hỗ trợ điều trị tiểu đường và bệnh tim mạch.

6. Bảo vệ gan

Kỷ tử có khả năng giải độc gan, bảo vệ tế bào gan trước các tổn thương do rượu, thuốc hoặc viêm gan virus. Một số bài thuốc dân gian dùng kỷ tử phối hợp với chi tử, nhân trần để hỗ trợ điều trị viêm gan.

Cách dùng Kỷ Tử hiệu quả

Kỷ tử có thể được dùng theo nhiều cách, đơn giản và tiện lợi:

Sắc uống như thuốc: 6–15g/ngày, nấu với nước uống

Ngâm rượu: Kỷ tử ngâm cùng ba kích, nhục thung dung để bổ thận tráng dương

Ngâm trà: Dùng 5–10g kỷ tử hãm với nước sôi uống hàng ngày, có thể kết hợp với hoa cúc hoặc cam thảo

Nấu cháo, hầm canh: Dùng kỷ tử nấu cùng gà, cá chép hoặc sườn heo để tăng giá trị dinh dưỡng

Kỷ Tử – Vị thuốc quý trong y học cổ truyền
Quả kỷ tử có công dụng điều trị một số bệnh lý

Lưu ý khi sử dụng

Dù kỷ tử là vị thuốc lành tính, nhưng cũng cần lưu ý:

Không nên dùng quá liều: Uống quá nhiều có thể gây đầy bụng, rối loạn tiêu hóa

Người đang bị cảm, tiêu chảy, viêm nhiễm cấp tính nên hạn chế dùng

Phụ nữ mang thai: Nên hỏi ý kiến thầy thuốc trước khi dùng

Không dùng kỷ tử kết hợp với trà xanh: Dễ gây tiêu chảy, vì trà xanh có tính hàn

Kỷ tử không chỉ là vị thuốc dân gian quý báu trong Đông y mà còn là một loại thực phẩm chức năng rất tốt cho sức khỏe trong cuộc sống hiện đại. Với khả năng bồi bổ cơ thể, bảo vệ gan, sáng mắt, hỗ trợ sinh lý và chống lão hóa, kỷ tử xứng đáng được xem là một “siêu thực phẩm” tự nhiên. Tuy nhiên, người dùng cần sử dụng đúng cách, phù hợp với thể trạng và có sự tư vấn từ chuyên gia y học cổ truyền để đạt hiệu quả tốt nhất.

Đức Anh (T/h)

Cùng chuyên mục

Những loại cây chữa đau nhức xương khớp

Những loại cây chữa đau nhức xương khớp

Một số loại cây thuốc nam chữa đau nhức xương khớp như: Cây xấu hổ, cây dây đau xương, cây ngải cứu....
Việt Nam - Ấn Độ và cơ hội định hình chuỗi giá trị y học cổ truyền toàn cầu

Việt Nam - Ấn Độ và cơ hội định hình chuỗi giá trị y học cổ truyền toàn cầu

Việt Nam và Ấn Độ đang đứng trước cơ hội tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị y học cổ truyền toàn cầu. Hai quốc gia đã sẵn sàng nâng tầm quan hệ đối tác song phương đang phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực y học cổ truyền.
Cải cúc - Loại rau bình dị, vị thuốc trong vườn nhà

Cải cúc - Loại rau bình dị, vị thuốc trong vườn nhà

Rau cải cúc (còn gọi là tần ô) từ lâu đã là nguyên liệu quen thuộc trong bữa ăn của nhiều gia đình Việt. Không chỉ có hương thơm dịu, vị ngọt mát đặc trưng, cải cúc còn được y học cổ truyền đánh giá là một loại rau có dược tính, giúp hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh thường gặp.
Vườn thuốc nam tại gia: 7 loại cây dễ trồng và công dụng chữa bệnh thông thường

Vườn thuốc nam tại gia: 7 loại cây dễ trồng và công dụng chữa bệnh thông thường

Việc tự tay tạo một "tủ thuốc" xanh ngay tại nhà không chỉ là một thú vui tao nhã mà còn là giải pháp thông minh, cung cấp nguồn dược liệu tươi sạch, hiệu quả để xử lý nhanh chóng các vấn đề sức khỏe thường gặp. Dưới đây là 7 loại cây thuốc nam quen thuộc, dễ trồng và có giá trị cao mà gia đình bạn nên sở hữu.
Bài thuốc dân gian từ cốt khí củ

Bài thuốc dân gian từ cốt khí củ

Cây cốt khí hay còn gọi là hổ trượng căn, điền thất, hoạt huyết đan, ban trượng căn…có vị đắng, tính ấm. Cây cốt khí thường mọc hoang ở các vùng đồi núi nước ta, rễ củ của loại cây này có khả năng kháng khuẩn, kháng virus, chống u xơ, chống huyết khối. Thường được dùng để chữa phong thấp, chấn thương, huyết áp, viêm gan, điều hoà kinh nguyệt,… Dưới đây là những bài thuốc dân gian từ cốt khí củ để bà con tham khảo.
Lá lốt - Vị thuốc dân gian giúp giảm đau xương khớp hiệu quả

Lá lốt - Vị thuốc dân gian giúp giảm đau xương khớp hiệu quả

Lá lốt là loại thảo dược gần gũi, dễ sử dụng và mang lại nhiều lợi ích cho hệ xương khớp nhờ khả năng chống viêm, giảm đau, tán hàn và hoạt huyết. Khi được dùng đúng cách, lá lốt có thể trở thành giải pháp tự nhiên giúp nhiều người giảm bớt đau nhức và cải thiện chất lượng cuộc sống, đặc biệt trong những ngày thời tiết lạnh ẩm.

Các tin khác

Hội đông Y Việt Nam: Lương y Hoàng Nguyên Cát và những bài thuốc quý của Thái Y viện triều Nguyễn

Hội đông Y Việt Nam: Lương y Hoàng Nguyên Cát và những bài thuốc quý của Thái Y viện triều Nguyễn

SKV - Ngày 11-12 tại Hà Nội, Hội Đông y Việt Nam tổ chức Hội nghị khoa học toàn quốc “Về thân thế, sự nghiệp của Lương y Hoàng Nguyên Cát và những bài thuốc quý, hiệu quả cao chăm sóc sức khỏe Vua Minh Mạng của Thái Y viện triều Nguyễn”.
Kỳ 3: Công dụng và các bài thuốc từ cây cúc tần

Kỳ 3: Công dụng và các bài thuốc từ cây cúc tần

Trong y học cổ truyền, cúc tần được xem là một trong những vị thuốc có giá trị bởi đặc tính mát, vị đắng nhẹ, quy kinh vào phế và thận. Với khả năng thanh nhiệt, tiêu viêm, lợi tiểu, hoạt huyết và giảm đau, loài cây này xuất hiện trong nhiều bài thuốc dân gian dùng để chữa cảm sốt, đau nhức xương khớp, viêm phế quản hay các chứng bệnh do phong hàn gây nên. Y học hiện đại cũng đã có những nghiên cứu bước đầu chứng minh một số tác dụng sinh học của tinh dầu cúc tần, củng cố thêm giá trị của loài cây này trong điều trị hỗ trợ.
Bạn có biết: Lợi ích sức khỏe và bài thuốc từ quả trám

Bạn có biết: Lợi ích sức khỏe và bài thuốc từ quả trám

Trám là một loại quả nhỏ nhưng giàu giá trị dinh dưỡng và công dụng y học cổ truyền. Từ lâu, trám đã được dùng trong ẩm thực và làm thuốc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Kỳ 2 – Thành phần hóa học và cách thức khai thác dược liệu cây cúc tần

Kỳ 2 – Thành phần hóa học và cách thức khai thác dược liệu cây cúc tần

Cúc tần không chỉ là loài cây quen thuộc trong đời sống dân gian mà còn là một trong những dược liệu được sử dụng phổ biến trong Đông y nhờ thành phần hoạt chất phong phú. Chính sự đa dạng này đã tạo nên giá trị y học của cúc tần và khiến loài cây này trở thành nguồn dược liệu dễ khai thác, đáp ứng nhiều mục đích chăm sóc sức khỏe.
Kỳ 1: Đặc điểm sinh học của cây cúc tần

Kỳ 1: Đặc điểm sinh học của cây cúc tần

Cây cúc tần, còn được gọi bằng nhiều tên khác nhau như đại ngải, băng phiến ngải, đại bi, từ bi hay lức ấn, là một loài cây thuộc họ Cúc (Asteraceae). Từ lâu, cúc tần đã quen thuộc với người dân ở nhiều vùng quê Việt Nam nhờ đặc tính dễ trồng, mọc khỏe và có mùi thơm dịu từ tinh dầu. Xét về nguồn gốc, loài cây này được cho là xuất phát từ khu vực Malaysia và Ấn Độ, sau đó lan rộng sang nhiều quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam.
10 loại thảo dược giúp an thần, giảm căng thẳng theo y học cổ truyền

10 loại thảo dược giúp an thần, giảm căng thẳng theo y học cổ truyền

Trong cuộc sống hiện đại, áp lực công việc và nhịp sống nhanh khiến nhiều người rơi vào trạng thái căng thẳng, lo âu kéo dài. Y học cổ truyền Việt Nam vốn có kho tàng phong phú các vị thuốc Nam có tác dụng an thần, dưỡng tâm, giúp cân bằng tinh thần. Dưới đây là một số dược liệu thường dùng, cùng phân tích và cách áp dụng trong đời sống.
Rau củ mùa đông: Những “vị thuốc” quen thuộc giúp bồi bổ và tăng cường sức khỏe

Rau củ mùa đông: Những “vị thuốc” quen thuộc giúp bồi bổ và tăng cường sức khỏe

Mùa đông là thời điểm cơ thể dễ suy giảm sức đề kháng, khô da, nhiễm lạnh và rối loạn tiêu hóa. Tuy nhiên, thiên nhiên cũng ưu ái ban tặng nhiều loại rau củ đặc trưng cho mùa này, vừa giàu dinh dưỡng theo y học hiện đại, vừa có giá trị như “vị thuốc” theo y học cổ truyền. Dưới đây là những loại rau củ phổ biến trong mùa đông và lợi ích sức khỏe nổi bật.
Bài 3: Những lưu ý khi dùng dây gắm chữa bệnh

Bài 3: Những lưu ý khi dùng dây gắm chữa bệnh

Dây gắm là một trong những dược liệu quen thuộc trong y học cổ truyền, thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp, phong tê thấp, đau nhức mạn tính… Nhờ đặc tính thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, dây gắm được nhiều người tin dùng như một giải pháp tự nhiên, lành tính. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả điều trị tốt và đảm bảo an toàn cho sức khỏe, người bệnh cần nắm rõ những lưu ý quan trọng khi sử dụng loại thảo dược này.
Bài 2: Một số bài thuốc Đông y từ cây gắm phổ biến

Bài 2: Một số bài thuốc Đông y từ cây gắm phổ biến

Từ những thông tin trên, chúng ta có thể thấy được cây gắm đối với sức khỏe của chúng ta là vô cùng có lợi. Dưới đây là một vài bài thuốc phổ biến từ cây gắm cho một vài loại bệnh lý điển hình, tuy nhiên, các bài thuốc chỉ mang tính chất tham khảo, việc sử dụng cần có chỉ định của bác sĩ.
Bài 1: Những lợi ích tuyệt vời của cây gắm

Bài 1: Những lợi ích tuyệt vời của cây gắm

Cây gắm là một loại cây mọc khá nhiều ở Việt Nam. Không đơn thuần chỉ là một loại thực vật, cây gắm còn được biết đến là một loại dược liệu có hiệu quả điều trị nhiều căn bệnh khác nhau. Đó cũng là lý do vì sao cây gắm có mặt trong nhiều bài thuốc Đông y từ xưa đến nay.
Xem thêm
Hội Nam Y Việt Nam và hành trình lan tỏa yêu thương đến 280 hộ đồng bào Rục ở Kim Phú (Quảng Trị)

Hội Nam Y Việt Nam và hành trình lan tỏa yêu thương đến 280 hộ đồng bào Rục ở Kim Phú (Quảng Trị)

Trong hai ngày 12 và 13/12/2025, Hội Nam Y Việt Nam đã thực hiện một hành trình thiện nguyện đặc biệt, mang theo khoảng 20 tấn hàng hóa với tổng trị giá hơn 500 triệu đồng đến với đồng bào Rục tại xã Kim Phú, tỉnh Quảng Trị.
Diễn đàn quốc tế Lạc Bệnh Học lần thứ 21: Hội Nam Y Việt Nam làm cầu nối đưa Lạc Bệnh Học vươn tầm thế giới

Diễn đàn quốc tế Lạc Bệnh Học lần thứ 21: Hội Nam Y Việt Nam làm cầu nối đưa Lạc Bệnh Học vươn tầm thế giới

TTND. GS. TS. Trương Việt Bình khẳng định, Hội Nam Y Việt Nam sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác quốc tế, đặc biệt với các cơ sở nghiên cứu hàng đầu của Trung Quốc và nhiều quốc gia khác, nhằm đưa Lạc bệnh học cũng như y học cổ truyền Việt Nam lên tầm cao mới.
Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Ngày 9/11, tại Khu Du lịch Ao Vua (Hà Nội), hơn 200 đại biểu, chuyên gia, bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực y học hiện đại và y học cổ truyền đã tham dự Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ”.
Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

SKV - Vĩnh Long, ngày 3/11/2025 – Trong không khí hân hoan và trang trọng, Chi Hội Nam Y Trà Vinh trực thuộc Hội Nam Y Việt Nam đã long trọng tổ chức Đại hội Đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025 – 2030, đánh dấu bước phát triển mới sau 5 năm hoạt động tích cực, hiệu quả trong công tác khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh

Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh

Thực hiện kế hoạch công tác thường niên quý III năm 2025, Chi Hội Nam y tỉnh An Giang đã tổ chức chương trình thiện nguyện ý nghĩa tại khóm Long Thạnh, phường Long Phú, tỉnh An Giang.
Phiên bản di động