Lương y có vai trò quan trọng trong chăm sóc sức khỏe nhân dân bằng Đông y

TTND.PGS.TS Đậu Xuân Cảnh- Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam chủ trì Hội nghị

Tham dự Hội nghị có ông Đào Trọng Độ- Vụ trưởng Vụ giáo dục thường xuyên, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội; ông Lê Huy Nam- Vụ trưởng Vụ giáo dục, Ban Tuyên giáo Trung ương; TTND. PGS. TS. Đậu Xuân Cảnh- Chủ tịch TW Hội Đông y Việt Nam cùng các đại biểu và cán bộ, nhân viên Hội Đông y Việt Nam.

Ngành Đông y phát triển theo lịch sử dân tộc

Báo cáo tại Hội nghị, BS Nguyễn Đình Thục- Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội Đông y Việt Nam nêu rõ, qua các đời Đinh, Lê, Lý, Trần..., Đông y không những tồn tại bền vững trong nhân dân mà còn phát triển theo lịch sử của dân tộc, nhằm chữa bệnh cứu người, chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe của nhân dân, góp phần vào sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc.

Từ thời xa xưa, các Nhà nho học đã học hỏi, nghiên cứu sách y học, đúc kết kinh nghiệm, viết sách thuốc và ứng dụng trong khám chữa bệnh, cứu nhân độ thế, đạt trình độ uyên thâm về Nho học, Y học và đã trở thành các Danh y, Thầy thuốc Đông y, Lương y giỏi cả về Y lý - Y thuật và Y đức, các cụ thường nói: “quá nho thành y".

Đặc biệt là Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông - Lê Hữu Trác, đã để lại cho thế hệ sau nhiều tác phẩm y học có giá trị, đã được Tổ chức UNESCO vinh danh là Danh nhân Văn hoá thế giới vào cuối năm 2023.

BS Nguyễn Đình Thục- PCT,Tổng Thư ký Hội Đông y Việt Nam phát biểu tại Hội nghị

Từ năm 1992, Trung ương Hội Đông y Việt Nam đã tổ chức các lớp học "Lương y chuyên sâu", đến năm 2018 đã mở được 32 lớp với số lượng trên 2.000 học viên. Tại các tỉnh thành phố đã kết hợp với Trung ương hội mở các lớp Lương y tại địa phương như: Hội Đông y tỉnh Hưng Yên, Hải Dương, Hà Nam, Thái Nguyên, Thanh Hoá, Nam Định, Ninh Bình...;

Tại Hội Đông y các tỉnh, thành phố cũng phối hợp với Sở Y tế, Bệnh viện YHCT tỉnh để mở các lớp Lương y. Sau khi học xong lớp chuyên môn Đông y, học viên được Sở Y tế sát hạch cấp Chứng nhận là Lương y và cấp Giấy phép hoạt động để hành nghề khám chữa bệnh cho nhân dân.

Những bất cập và kiến nghị

Mặc dù trong suất những năm qua, ngành Đông y đã không ngừng phát triển, đội ngũ Lương y không ngừng lớn mạnh, tuy nhiên, theo Tổng Thư ký Hội Đông y Việt Nam Nguyễn Đình Thục cũng đã chỉ ra những khó khăn thách thức khiến công tác đào tạo gặp không ít khó khăn.

Cụ thể, BS Nguyễn Đình Thục cho rằng, hiện mạng lưới khám bệnh, chữa bệnh bằng Đông y được tổ chức khắp mọi vùng miền, kể cả vùng sâu, vùng xa. Với kiến thức nghề nghiệp, kỹ năng chuyên môn, Lương y có vai trò quan trọng và quyết định đối với hiệu quả của công tác chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân bằng Đông y, đặc biệt là lực lượng Thầy thuốc Đông y để góp phần to lớn vào công tác phòng, chống đại dịch Covid- 19 trong 2 năm vừa qua và điều trị hiệu quả các bệnh mạn tính bằng Đông y. Do vậy, việc đào tạo, giáo dục nghề nghiệp, bồi dưỡng chuyên môn đối với hội viên và những người ưa thích Đông y, là bảo vệ quyền lợi người dân trong công tác khám bệnh, chữa bệnh.

Tuy nhiên, BS Nguyễn Đình Thục cho biết, đến năm 2015, Thông tư số 29/2015/TT-BYT ra đời và có hiệu lực, thì những học viên đã được bồi dưỡng chuyên môn Đông y từ 30/6/2004 đến nay không được sát hạch cấp Giấy chứng nhận là Lương y nữa, hội viên đã gặp rất nhiều khó khăn trong việc xin cấp Giấy chứng nhận là Lương y và Giấy phép hoạt động hành nghề bằng Đông y.

ThS.BS Nguyễn Hoàng Sơn- Nguyên Phó cục trưởng Cục YHCT, Bộ Y tế phát biểu tại Hội nghị

"Từ đó các bài thuốc bị truyền của dân tộc, bài thuốc gia truyền, môn thuốc chữa bệnh gia truyền có hiệu quả, sẽ bị mai một và thất truyền cho các thế hệ sau" - BS. Nguyễn Đình Thục bày tỏ lo ngại.

Luật Khám bệnh, chữa bệnh số 15/QH13/2023 quy định đối tượng được hành nghề khám chữa bệnh là Lương y. Nhưng Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp cũng không đưa giáo dục nghề nghiệp đối tượng là Lương y vào 2 Luật này. Như vậy, đối tượng Lương y chưa có quy định về đào tạo, chưa có mã ngành, mã ngạch Lương y. Khi Luật khám bệnh, chữa bệnh có hiệu lực, ngày 12/3/2024, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 02/TT/2024-BYT về việc “quy định cấp giấy chứng nhận lương y, giấy chứng nhận người có bài thuốc gia truyền, giấy chứng nhận người có phương pháp chữa bệnh gia truyền và kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh". Thông tư số 02 cũng không quy định cơ sở đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn Đông y cho các đối tượng có nhu cầu được học tập và hành nghề Đông y, đây cũng là một vấn đề bất cập trong công tác quản lý Nhà nước về đào tạo.

Tại khoản 4 Điều 6 của Luật Khám bệnh, chữa bệnh có quy định: Đối với “Tổ chức xã hội - nghề nghiệp về khám bệnh, chữa bệnh" là có nhiệm vụ “phổ biến, giáo dục, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn và chính sách, pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh cho các hội viên theo quy định của pháp luật". Do đó, việc đào tạo, giáo dục nghề nghiệp, bồi dưỡng chuyên môn cho hội viên và những người yêu thích hành nghề Đông y, là một yêu cầu hết sức cấp thiết, không những đáp ứng nhu cầu đông đảo của gần 70 ngàn hội viên Đông y mà còn tạo nguồn nhân lực Thầy thuốc Đông y cho tương lai. Như vậy mới đáp ứng được nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh, chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ cho nhân dân bằng Đông y, đồng thời thực hiện công tác bảo tồn, phát huy, phát triển nền Đông y Việt Nam và Hội Đông y Việt Nam theo quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước.

Do vậy, trong đào tạo, giáo dục nghề nghiệp Đông y, việc truyền thụ kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp phải lấy phương pháp truyền nghề - cầm tay chỉ việc của các bậc Thầy Lương y làm phương pháp đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn đặc thù và cần được đề cao, chú trọng, xem truyền nghề như là phương pháp khai thác và giữ gìn bí quyết nghề nghiệp trong hành nghề khám bệnh, chữa bệnh bằng Đông y.

Việc Giáo dục nghề nghiệp Đông y bằng truyền nghề sẽ giữ được bản sắc Văn hoá Đông y của Dân tộc và bí quyết nghề nghiệp. Tuy nhiên, việc giáo dục nghề nghiệp, bồi dưỡng chuyên môn để cung cấp năng lực, trình độ chuyên môn trong khám bệnh, chữa bệnh bằng Đông y hiện chưa có quy định cụ thể để thực hiện, cho nên người dân gặp rất nhiều khó khăn trong việc tìm cơ sở giáo dục nghề nghiệp, bồi dưỡng chuyên môn Đông y để học tập chuyên môn, hành nghề khám chữa bệnh bằng Đông y.

Toàn cảnh Hội Nghị

"Như vậy hiện tại còn một khoảng cách giữa nhu cầu thực tiễn tại các cơ sở khám chữa bệnh, các Phòng Chẩn trị YHCT và Chương trình đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn về Đông y cho hội viên và những người yêu thích Đông y trong toàn quốc" - BS. Nguyễn Đình Thục chỉ rõ đồng thời kiến nghị, Nhà nước cần có nghiên cứu về tổng quan, đồng thời căn cứ vào thực tiễn, nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng của hệ thống Thầy thuốc Đông y hiện nay và xu hướng phát triển trong tình hình mới như nội dung Chỉ thị số 24-CT/TW ngày 04/7/2008 của Ban Bí thư TW Đảng về phát triển nền Đông y và Hội Đông y trong tình hình mới, để quy định cơ sở, nội dung chương trình về đào tạo, bồi dưỡng Lương y trong giai đoạn tới, để bảo vệ quyền lợi cho người hành nghề và quyền lợi chăm sóc sức khoẻ của nhân dân.

Từ thực tế trên, TTND.PGS.TS Đậu Xuân Cảnh cho biết, để tiếp tục triển khai và thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 24-CT/TW ngày 04/7/2008 của Ban Bí thư TW Đảng, Hội Đông y Việt Nam đã chủ động tổ chức xây dựng Chương trình giáo dục nghề nghiệp, bồi dưỡng chuyên môn Đông y đồng thời đại diện Hội Đông y đề nghị Bộ Lao động TB & xã hội thẩm định phê duyệt và ban hành Chương trình giáo dục nghề nghiệp, bồi dưỡng chuyên môn Đông y trong Hội nghề nghiệp, làm cơ sở đề Nhà nước cấp Giấy chứng nhận là Lương y cho Hội viên.