Nghệ nhân Đặng Thị Mát: Người có công đầu xây dựng và tôn tạo Đền Thượng

Đức thánh Tản Viên gắn liền với truyền thuyết “Sơn Tinh, Thủy Tinh” được nhân dân tôn kính, thờ phụng. Hình ảnh ấy đã đi sâu vào tâm thức linh thiêng của con dân đất Việt từ bao đời nay. Nghệ nhân Đặng Thị Mát đã xây dựng, truyền bá và lưu truyền nét đẹp văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu của Người Việt.

Bỏ qua những bon chen, ồn ào, bận rộn của cuộc sống, trong ngày lễ hóa Đức Thánh Tản Viên, du khách tìm về chốn thiêng di tích đền Thượng với niềm tin tín ngưỡng hướng về bậc Thánh, thần đã được lưu danh sử sách. Tôi trong vai kẻ bộ hành, thả lòng mình vào chốn “bồng lai tiên cảnh” để hít hà hương hoa dã quỳ thanh khiết của đất trời, tận hưởng không khí trong lành, chắp tay trước ngực, thành tâm khấn Phật, Thánh…

Nghệ nhân Đặng Thị Mát: Người có công đầu xây dựng và tôn tạo Đền Thượng
Khu di tích lịch sử Văn hóa Đền Thượng huyện Ba Vì, TP. Hà Nội

Trong không khí của ngày lễ, con đường lên đền Thượng dốc đứng, cao vút. Dù vậy, những ngày cuối năm ai cũng muốn có mặt tại chốn linh thiêng này để cầu bình an, vì thế con đường mới được tu sửa nâng cấp đã trở lên tấp nập hơn. Bước từng bước chân lên mỗi bậc đá, tôi có cảm giác mây trời đang bay lơ lửng trên đầu. Từ nơi đỉnh cao này du khách có thể phóng tầm mắt ra xa thưởng ngoạn phong cảnh thiên nhiên núi rừng vô cùng yên tĩnh. Cảnh vật quanh khu Đền Thượng – Nơi giữ bao ẩn tích gắn với truyền thuyết Sơn Tinh – Thuỷ Tinh nhờ thế lại càng nên thơ hơn bao giờ hết. Theo chân dòng người cũng mất chừng hơn 20 phút từ bãi bằng của gần đỉnh Ba Vì là tôi đã tới chốn linh thiêng, hùng vĩ trong ngày Lễ hóa Đức Thánh Tản Viên.

Nghệ nhân Đặng Thị Mát: Người có công đầu xây dựng và tôn tạo Đền Thượng
Cổng Khu di tích lịch sử Văn hóa Đền Thượng

Sau Lễ khánh thành con đường từ cốt 1.100 lên đến đền Thượng đỉnh cao 1.227m và nhiều nghi thức khác, trong đó có nghi thức rước kiệu Đức Thánh Tản Viên lên núi, du khách thập phương được chứng kiến các tiết mục hầu đồng đặc sắc của nghệ nhân, đồng thầy Đặng Thị Mát. Đây cũng là cách bà đem nét đẹp văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu, nghệ thuật Hầu bóng, hát Văn truyền bá trong và ngoài nước. Cũng trong khuôn khổ sự kiện đặc biệt này, bà Đặng Thị Mát – Thủ nhang đền Thượng đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam – VietKings chính thức xác lập và trao quyết định trao bằng kỷ lục “Người có công đầu tiên xây dựng và tôn tạo đền Thượng – Đền thờ Tản Viên Sơn Thánh trên đỉnh núi duy nhất ở Hà Nội”. Đây là một bước ngoặt lớn nhằm đánh dấu, ghi nhận cống hiến cả cuộc đời của đồng đền Đặng Thị Mát trong việc bảo tồn và phát huy giá trị tín ngưỡng. Từ đây, bà cũng hy vọng những giá trị tốt đẹp của tín ngưỡng thờ Mẫu sẽ được lan tỏa để nhiều người biết đến. Nói về văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt, đồng đền Đặng Thị Mát cho biết: “Đến với Mẫu phải bắt nguồn từ tâm, tâm luôn hành thiện thì mới có thể theo được nghiệp đó. Đạo Mẫu không dung túng cho những người hành đạo nhưng không hiểu đạo, không hiểu về tín ngưỡng thờ Mẫu hoặc cố tình “lợi dụng” Thánh để trục lợi cá nhân, làm sai lệch bản chất tốt đẹp.

Nghệ nhân Đặng Thị Mát: Người có công đầu xây dựng và tôn tạo Đền Thượng
Bà Đặng Thị Mát – Thủ nhang đền Thượng đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam – VietKings chính thức xác lập và trao quyết định trao bằng kỷ lục

Ít ai biết rằng để có được niềm vinh hạnh này, bà Mát một vai nặng gánh lo toan chuyện tâm linh với vai trò “đồng đền”, người có trách nhiệm gìn giữ, chăm lo, quản lý ngôi đền. Câu chuyện xây đền Thượng trên đỉnh núi Ba Vì của bà Mát một lần nữa làm lay động biết bao trái tim du khách hành hương về dự lễ. Mọi người tán dương, khen ngợi, cảm phục và truyền tai nhau về chuỗi ngày nắng gió mưa rừng, không đường không lối, núi cao lại càng cao hiểm trở vô cùng, bà Mát đã cùng 15 người thợ gùi từng viên đá, phát từng hàng cây để leo lên đỉnh núi. Vật liệu xây dựng chỉ chuyển được bằng xe lên cốt 1.100, còn hơn 800m nữa leo núi phải vận chuyển bằng sức người. Vượt qua trăm ngàn gian khó, bà chưa một lần trở bước. Dù cho nhiều người cùng bà từ những ngày đầu đã không thể chống chịu đến phút cuối cùng thì bà vẫn lặng lẽ, nhặt từng viên đá, tựa như ghép từng nhân duyên… vào xây dựng ngôi đền.

Nghệ nhân Đặng Thị Mát: Người có công đầu xây dựng và tôn tạo Đền Thượng
Phong cảnh núi non hùng vĩ Khu di tích lịch sử Văn hóa Đền Thượng

Xác định đền Thượng là một công trình văn hóa tâm linh có quy mô bề thế, bà Mát luôn tâm niệm đã là sứ mệnh mà Phật, Thánh giao phó thì dù khó khăn, khổ ải đến mấy vẫn phải hoàn tất việc xây đền Thượng. Từ năm 1996, được sự quan tâm của chính quyền và sự ủng hộ, tiếp sức của nhân dân, sau ba năm ăn sương nằm gió, trải nắng trải mưa, cuối năm 1996 ngôi đền đã dần hoàn thiện. Từ đó đến nay, nhờ tấm lòng vàng của những nhà hảo tâm, bách gia trăm họ liên tục phát tâm công đức mới có được ngôi đền khang trang như hiện nay. Đây còn là nơi quy tụ các giá trị văn hóa tâm linh đầy ý nghĩa về vùng đất linh thiêng nguồn cội. Nhiều năm qua, di tích đền Thượng trên đỉnh núi Ba Vì đã thu hút đông đảo nhân dân, du khách trong cả nước đến tham quan, chiêm bái. Có được điều này là do công lao to lớn của đồng đền Đặng Thị Mát. Ở bà, chúng ta thấy được cái tâm, cái tầm của một nghệ nhân dân gian, một đồng thầy, trong đó nổi bật là những đóng góp thầm lặng cho sự phát triển của tín ngưỡng thờ Mẫu. Đó chính là sức mạnh tinh thần vô cùng to lớn, sức mạnh ấy tựa như vầng thái dương xua tan sự lo âu, mang đến sự ấm áp, bình an cho con người.

Văn Hiệp

Cùng chuyên mục

Việt phục hành – Hành trình lan toả hồn Việt, gieo mầm lòng yêu nước

Việt phục hành – Hành trình lan toả hồn Việt, gieo mầm lòng yêu nước

Diễn ra vào ngày 19/4 – đúng dịp Ngày Hội Văn hóa các Dân tộc Việt Nam, lễ hội Việt Phục Hành không chỉ là một sự kiện nghệ thuật mà còn là hoạt động giàu ý nghĩa hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025).
15 điểm du lịch quanh Hà Nội phù hợp đi ngày cuối tuần

15 điểm du lịch quanh Hà Nội phù hợp đi ngày cuối tuần

Bạn có bao giờ cảm thấy chán nản khi chỉ quanh quẩn trong không gian bận rộn của Hà Nội? Cuộc sống hối hả đôi khi làm ta quên mất rằng thiên nhiên xung quanh đang chờ đón những cuộc phiêu lưu đầy thú vị. Thay vì chỉ mải mê làm việc, hãy cùng khám phá 15 điểm du lịch quanh Hà Nội, mà chỉ mất một ngày để bạn có thể tận hưởng không khí trong lành, vẻ đẹp hùng vĩ và những trải nghiệm đáng nhớ.
Vườn Quốc gia Bù Gia Mập: Phát triển du lịch gắn với giữ gìn văn hóa

Vườn Quốc gia Bù Gia Mập: Phát triển du lịch gắn với giữ gìn văn hóa

Những năm gần đây, mô hình du lịch sinh thái gắn với bảo tồn văn hóa ở Vườn Quốc gia Bù Gia Mập không những thu hút du khách mà còn mở ra cơ hội việc làm và nâng cao thu nhập cho đồng bào nơi đây.
Những điểm vui chơi đặc sắc ngày 8/3 tại Hà Nội

Những điểm vui chơi đặc sắc ngày 8/3 tại Hà Nội

Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 là dịp đặc biệt để vinh danh, tri ân những người phụ nữ quan trọng trong cuộc đời bạn. Năm 2025, ngày này rơi vào thứ Bảy, một cơ hội hoàn hảo để bạn tạo nên những khoảnh khắc đáng nhớ cùng mẹ, vợ hay người yêu. Hà Nội, với vẻ đẹp và sự phong phú về văn hóa, không thiếu những địa điểm lý tưởng để bạn khám phá và trải nghiệm.
Đền Đá Thiên - Lăng mộ Quan Hoàng Bảy: Điểm đến tâm linh ở Thái Nguyên

Đền Đá Thiên - Lăng mộ Quan Hoàng Bảy: Điểm đến tâm linh ở Thái Nguyên

SKV - Nằm tại thị trấn Trại Cau, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên, đền Đá Thiên là một trong những điểm đến tâm linh thu hút hàng vạn lượt du khách mỗi năm. Đặc biệt, vào thững ngày đầu xuân, nơi đây trở thành điểm hội tụ của người dân từ khắp nơi đổ về để cầu mong một năm mới an lành, may mắn và thịnh vượng. Với kiến trúc độc đáo và ý nghĩa lịch sử sâu sắc, đền Đá Thiên không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là biểu tượng văn hóa tâm linh của vùng đất Thái Nguyên.
Đền Củi thờ Ông Hoàng Mười: Nét đẹp linh thiêng giữa núi Hồng Lĩnh

Đền Củi thờ Ông Hoàng Mười: Nét đẹp linh thiêng giữa núi Hồng Lĩnh

SKV - Nằm dưới chân dãy núi Hồng Lĩnh hùng vĩ, bên dòng sông Lam thơ mộng, Đền Củi thờ Ông Hoàng Mười (thuộc xã Xuân Hồng, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh) là một trong những ngôi đền linh thiêng bậc nhất miền Trung. Với kiến trúc cổ kính, lịch sử lâu đời và những truyền thuyết huyền bí, đền không chỉ là nơi thờ tự tâm linh mà còn là điểm đến văn hóa, du lịch hấp dẫn.

Các tin khác

Đỉnh Fansipan được dự báo sẽ có băng tuyết vào cuối tuần này

Đỉnh Fansipan được dự báo sẽ có băng tuyết vào cuối tuần này

Đỉnh Fansipan (Sa Pa) được dự báo sẽ đón tuyết rơi vào cuối tuần này. Nhiều du khách, đặc biệt là các nhiếp ảnh gia, những tín đồ yêu thích tuyết, đang háo hức lên kế hoạch chinh phục đỉnh cao, để săn lùng những khoảnh khắc tuyệt đẹp trong không gian tuyết trắng.
Mộc Châu mùa Hoa Mận nở - Bức tranh thiên nhiên rực rỡ đầu Xuân

Mộc Châu mùa Hoa Mận nở - Bức tranh thiên nhiên rực rỡ đầu Xuân

Những ngày đầu xuân hoa mận nở rực trắng muốt như tuyết từ Lóong Luông đến Hang Táu, bản Ôn, Nà Ka, Phiêng Cành. Những vị khách đáng yêu luôn miệng trầm trồ về vẻ đẹp của Mộc Châu nơi cao nguyên mát lành.
Mùa Xuân Bên Bến Hoa – Một Góc Thiên Nhiên Thơ Mộng Dưới Cầu Long Biên

Mùa Xuân Bên Bến Hoa – Một Góc Thiên Nhiên Thơ Mộng Dưới Cầu Long Biên

(SKV) - Hà Nội mỗi độ xuân về luôn mang một sức hút lạ kỳ, khiến lòng người không khỏi xao xuyến. Và trong cái nền trời dịu dàng ấy, Bến Hoa – khu vườn hoa cánh bướm tại Phúc Xá, Long Biên, nằm dưới chân cầu Long Biên, Hà Nội đã trở thành điểm đến thơ mộng thu hút đông đảo du khách.
Tết của người Mông bản Nậm Nghiệp – Nét đẹp văn hóa độc đáo

Tết của người Mông bản Nậm Nghiệp – Nét đẹp văn hóa độc đáo

(SKV) - Nậm Nghiệp, một bản làng yên bình nằm giữa núi rừng Tây Bắc, không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn bởi những nét văn hóa đặc sắc, đặc biệt là trong dịp Tết cổ truyền của người Mông. Tết không chỉ là thời điểm đoàn tụ, sum vầy mà còn là dịp để người Mông gìn giữ, phát huy những phong tục, tập quán truyền thống đã tồn tại từ bao đời nay.
Sắc Xuân hội tụ nơi “Nhà của Pao”

Sắc Xuân hội tụ nơi “Nhà của Pao”

Khi những tia nắng đầu tiên của mùa Xuân len lỏi qua các khe núi, cả bản làng vùng cao như bừng tỉnh sau giấc ngủ đông dài. Khắp nơi, không khí Xuân tràn ngập với những sắc màu rực rỡ, tiếng cười giòn tan và âm thanh trầm bổng của tiếng khèn. “Nhà của Pao” – ngôi nhà mang đậm nét văn hóa truyền thống của người Mông là biểu tượng của sự giao thoa giữa vẻ đẹp văn hóa và thiên nhiên vùng cao cũng khoác lên mình chiếc áo Xuân đầy sức sống.
Tết Ất Tỵ 2025: Những hình tượng rắn sống động, ngộ nghĩnh,…

Tết Ất Tỵ 2025: Những hình tượng rắn sống động, ngộ nghĩnh,…

Rộn ràng với những ngày đón mừng năm mới Ất Tỵ 2025, nhiều địa phương trên cả nước đã sáng tạo và trưng bày những hình tượng về rắn, trông rất sống động, ngộ nghĩnh, đáng yêu,…
Khám phá Khu du lịch Thịnh Long - Viên ngọc hoang sơ của Nam Định

Khám phá Khu du lịch Thịnh Long - Viên ngọc hoang sơ của Nam Định

Khu du lịch Thịnh Long nằm tại thị trấn Thịnh Long, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định, cách Hà Nội 140 km và cách trung tâm Nam Định khoảng 45 km. Với bãi biển hoang sơ, bờ cát mịn trải dài và không gian yên bình, nơi đây là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích vẻ đẹp tự nhiên kết hợp với các dịch vụ nghỉ dưỡng hiện đại.
Mùa Đào Tết trên bản vùng cao,  lan tỏa sắc xuân

Mùa Đào Tết trên bản vùng cao, lan tỏa sắc xuân

Khi những cơn gió đông bắt đầu dịu lại, ánh nắng nhẹ nhàng của mùa xuân chiếu rọi khắp núi rừng, cũng là lúc những cây đào trên bản vùng cao nở rộ, báo hiệu một năm mới đang đến gần. Từ các bản làng Tây Bắc đến những triền núi Đông Bắc, sắc hồng thắm của hoa đào hòa quyện cùng không khí chuẩn bị Tết cổ truyền, tạo nên bức tranh xuân đầy thơ mộng và ấm áp.
Nhiều hoạt động đặc sắc trong Ngày hội Văn hóa các dân tộc Việt Nam tại tỉnh Quảng Trị

Nhiều hoạt động đặc sắc trong Ngày hội Văn hóa các dân tộc Việt Nam tại tỉnh Quảng Trị

Ngày hội Văn hóa các dân tộc Việt Nam tại tỉnh Quảng Trị năm 2024 (Ngày hội) với chủ đề “Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc Việt Nam: Bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng, hội nhập và phát triển vì một Thế giới hòa bình” là một sự kiện văn hoá do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và UBND tỉnh Quảng Trị chỉ đạo thực hiện.
Khám phá tọa độ vàng: Những điểm du Xuân lý tưởng tại Đà Lạt

Khám phá tọa độ vàng: Những điểm du Xuân lý tưởng tại Đà Lạt

SKV - Đà Lạt, nơi sương mù ôm ấp từng rặng thông và hoa nở rực rỡ bốn mùa, từ lâu đã trở thành điểm dừng chân lý tưởng cho những tâm hồn khao khát sự bình yên. Với khí hậu trong lành, mát mẻ quanh năm, thành phố cao nguyên này không chỉ là nơi để trốn chạy cái xô bồ của phố thị mà còn là chốn tìm lại năng lượng và cảm hứng sống.
Xem thêm
Thanh Oai, Hà Nội: Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi - Lan tỏa giá trị y học cổ truyền trong cộng đồng

Thanh Oai, Hà Nội: Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi - Lan tỏa giá trị y học cổ truyền trong cộng đồng

Sáng 19/4, tại hội trường UBND xã Cự Khê (huyện Thanh Oai, TP Hà Nội), chương trình “Chăm sóc sức khỏe cộng đồng - Dưỡng Sinh Viện chăm sóc người cao tuổi” đã được tổ chức thành công tốt đẹp.
Chi Hội Nam Y An Giang tổ chức trao quà thiện nguyện tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước

Chi Hội Nam Y An Giang tổ chức trao quà thiện nguyện tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước

SKV – Ngày 16/4/2025, thực hiện kế hoạch công tác quý II năm 2025, Chi Hội Nam Y tỉnh An Giang đã tổ chức đoàn thiện nguyện đến trao quà cho các hộ dân có hoàn cảnh khó khăn tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước, huyện An Phú. Hoạt động diễn ra trong không khí ấm áp, nghĩa tình và đầy tính nhân văn.
Hội Nam Y TP. HCM tổ chức khám chữa bệnh và tặng quà cho người khiếm thị tại chùa Chánh Giác

Hội Nam Y TP. HCM tổ chức khám chữa bệnh và tặng quà cho người khiếm thị tại chùa Chánh Giác

SKV - ngày 29/03/2025, Chi Hội Nam Y TP. HCM cùng các đơn vị đồng hành đã tổ chức chương trình khám chữa bệnh và tặng quà cho bà con tại chùa Chánh Giác Suối Rao, huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Trong chương trình, gần 200 người, bao gồm người khiếm thị, bà con nghèo và tăng ni Phật tử, đã được khám chữa bệnh miễn phí. Đồng thời, gần 300 phần quà thiết thực đã được trao tận tay những hoàn cảnh khó khăn. Sự kiện này thể hiện vai trò tiên phong của Hội Nam Y TP. HCM trong việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng và lan tỏa tinh thần nhân ái.
Hợp tác chiến lược toàn diện cùng kế thừa, bảo tồn và phát triển tinh hoa y dược cổ truyền

Hợp tác chiến lược toàn diện cùng kế thừa, bảo tồn và phát triển tinh hoa y dược cổ truyền

Chiều 26/3, tại Khu du lịch sinh thái Tuần Châu (Sài Sơn, Quốc Oai, Hà Nội) đã diễn ra lễ ký kết hợp tác chiến lược toàn diện giữa Hội Nam y Việt Nam và Tập đoàn Đông y dược Việt Nam.
Ứng dụng y học cổ truyền với y học hiện đại và dinh dưỡng vào phòng ngừa đột quỵ

Ứng dụng y học cổ truyền với y học hiện đại và dinh dưỡng vào phòng ngừa đột quỵ

Sáng 25/3/2025, tại Ao Vua, Ba Vì (TP Hà Nội), đã diễn ra Hội thảo khoa học “Ứng dụng y học cổ truyền với y học hiện đại và dinh dưỡng vào phòng ngừa đột quỵ”.
Phiên bản di động