Nghệ nhân Đặng Thị Mát: Người có công đầu xây dựng và tôn tạo Đền Thượng
Bỏ qua những bon chen, ồn ào, bận rộn của cuộc sống, trong ngày lễ hóa Đức Thánh Tản Viên, du khách tìm về chốn thiêng di tích đền Thượng với niềm tin tín ngưỡng hướng về bậc Thánh, thần đã được lưu danh sử sách. Tôi trong vai kẻ bộ hành, thả lòng mình vào chốn “bồng lai tiên cảnh” để hít hà hương hoa dã quỳ thanh khiết của đất trời, tận hưởng không khí trong lành, chắp tay trước ngực, thành tâm khấn Phật, Thánh…
![]() |
Khu di tích lịch sử Văn hóa Đền Thượng huyện Ba Vì, TP. Hà Nội |
Trong không khí của ngày lễ, con đường lên đền Thượng dốc đứng, cao vút. Dù vậy, những ngày cuối năm ai cũng muốn có mặt tại chốn linh thiêng này để cầu bình an, vì thế con đường mới được tu sửa nâng cấp đã trở lên tấp nập hơn. Bước từng bước chân lên mỗi bậc đá, tôi có cảm giác mây trời đang bay lơ lửng trên đầu. Từ nơi đỉnh cao này du khách có thể phóng tầm mắt ra xa thưởng ngoạn phong cảnh thiên nhiên núi rừng vô cùng yên tĩnh. Cảnh vật quanh khu Đền Thượng – Nơi giữ bao ẩn tích gắn với truyền thuyết Sơn Tinh – Thuỷ Tinh nhờ thế lại càng nên thơ hơn bao giờ hết. Theo chân dòng người cũng mất chừng hơn 20 phút từ bãi bằng của gần đỉnh Ba Vì là tôi đã tới chốn linh thiêng, hùng vĩ trong ngày Lễ hóa Đức Thánh Tản Viên.
![]() |
Cổng Khu di tích lịch sử Văn hóa Đền Thượng |
Sau Lễ khánh thành con đường từ cốt 1.100 lên đến đền Thượng đỉnh cao 1.227m và nhiều nghi thức khác, trong đó có nghi thức rước kiệu Đức Thánh Tản Viên lên núi, du khách thập phương được chứng kiến các tiết mục hầu đồng đặc sắc của nghệ nhân, đồng thầy Đặng Thị Mát. Đây cũng là cách bà đem nét đẹp văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu, nghệ thuật Hầu bóng, hát Văn truyền bá trong và ngoài nước. Cũng trong khuôn khổ sự kiện đặc biệt này, bà Đặng Thị Mát – Thủ nhang đền Thượng đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam – VietKings chính thức xác lập và trao quyết định trao bằng kỷ lục “Người có công đầu tiên xây dựng và tôn tạo đền Thượng – Đền thờ Tản Viên Sơn Thánh trên đỉnh núi duy nhất ở Hà Nội”. Đây là một bước ngoặt lớn nhằm đánh dấu, ghi nhận cống hiến cả cuộc đời của đồng đền Đặng Thị Mát trong việc bảo tồn và phát huy giá trị tín ngưỡng. Từ đây, bà cũng hy vọng những giá trị tốt đẹp của tín ngưỡng thờ Mẫu sẽ được lan tỏa để nhiều người biết đến. Nói về văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt, đồng đền Đặng Thị Mát cho biết: “Đến với Mẫu phải bắt nguồn từ tâm, tâm luôn hành thiện thì mới có thể theo được nghiệp đó. Đạo Mẫu không dung túng cho những người hành đạo nhưng không hiểu đạo, không hiểu về tín ngưỡng thờ Mẫu hoặc cố tình “lợi dụng” Thánh để trục lợi cá nhân, làm sai lệch bản chất tốt đẹp.
![]() |
Bà Đặng Thị Mát – Thủ nhang đền Thượng đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam – VietKings chính thức xác lập và trao quyết định trao bằng kỷ lục |
Ít ai biết rằng để có được niềm vinh hạnh này, bà Mát một vai nặng gánh lo toan chuyện tâm linh với vai trò “đồng đền”, người có trách nhiệm gìn giữ, chăm lo, quản lý ngôi đền. Câu chuyện xây đền Thượng trên đỉnh núi Ba Vì của bà Mát một lần nữa làm lay động biết bao trái tim du khách hành hương về dự lễ. Mọi người tán dương, khen ngợi, cảm phục và truyền tai nhau về chuỗi ngày nắng gió mưa rừng, không đường không lối, núi cao lại càng cao hiểm trở vô cùng, bà Mát đã cùng 15 người thợ gùi từng viên đá, phát từng hàng cây để leo lên đỉnh núi. Vật liệu xây dựng chỉ chuyển được bằng xe lên cốt 1.100, còn hơn 800m nữa leo núi phải vận chuyển bằng sức người. Vượt qua trăm ngàn gian khó, bà chưa một lần trở bước. Dù cho nhiều người cùng bà từ những ngày đầu đã không thể chống chịu đến phút cuối cùng thì bà vẫn lặng lẽ, nhặt từng viên đá, tựa như ghép từng nhân duyên… vào xây dựng ngôi đền.
![]() |
Phong cảnh núi non hùng vĩ Khu di tích lịch sử Văn hóa Đền Thượng |
Xác định đền Thượng là một công trình văn hóa tâm linh có quy mô bề thế, bà Mát luôn tâm niệm đã là sứ mệnh mà Phật, Thánh giao phó thì dù khó khăn, khổ ải đến mấy vẫn phải hoàn tất việc xây đền Thượng. Từ năm 1996, được sự quan tâm của chính quyền và sự ủng hộ, tiếp sức của nhân dân, sau ba năm ăn sương nằm gió, trải nắng trải mưa, cuối năm 1996 ngôi đền đã dần hoàn thiện. Từ đó đến nay, nhờ tấm lòng vàng của những nhà hảo tâm, bách gia trăm họ liên tục phát tâm công đức mới có được ngôi đền khang trang như hiện nay. Đây còn là nơi quy tụ các giá trị văn hóa tâm linh đầy ý nghĩa về vùng đất linh thiêng nguồn cội. Nhiều năm qua, di tích đền Thượng trên đỉnh núi Ba Vì đã thu hút đông đảo nhân dân, du khách trong cả nước đến tham quan, chiêm bái. Có được điều này là do công lao to lớn của đồng đền Đặng Thị Mát. Ở bà, chúng ta thấy được cái tâm, cái tầm của một nghệ nhân dân gian, một đồng thầy, trong đó nổi bật là những đóng góp thầm lặng cho sự phát triển của tín ngưỡng thờ Mẫu. Đó chính là sức mạnh tinh thần vô cùng to lớn, sức mạnh ấy tựa như vầng thái dương xua tan sự lo âu, mang đến sự ấm áp, bình an cho con người.
Cùng chuyên mục

Làng chài Cửa Vạn - "Ốc đảo" xinh đẹp trong lòng di sản
03:11 | 02/06/2023 Du lịch

Ninh Bình khai mạc tuần lễ du lịch "Sắc vàng Tam Cốc-Tràng An" năm 2023
18:03 | 28/05/2023 Du lịch

Danh thắng Ngũ Hành Sơn - Tuyệt tác của thiên nhiên
03:13 | 27/05/2023 Du lịch

"Chất Huế" làm say lòng lữ khách
03:15 | 25/05/2023 Du lịch

Hệ Thống An Hội An Cà Phê đã dần khẳng định thương hiệu trên thị trường Cà Phê Việt Nam
16:16 | 21/05/2023 Du lịch

Công viên du lịch sinh thái 6 ha vừa mở cửa ở ngoại ô TP.HCM
17:10 | 20/05/2023 Du lịch
Các tin khác

Về An Giang thưởng thức gỏi đu đủ đâm dân dã mà khó quên
23:35 | 16/05/2023 Du lịch

Sôi nổi các hoạt động trong Tuần Văn hóa - Du lịch Hà Nam năm 2023
14:22 | 16/05/2023 Du lịch

Phát triển du lịch nông nghiệp: cốt lõi là "tinh, chuyên, nhân và kiên"
03:06 | 11/05/2023 Du lịch

Bắc Kạn: Độc đáo Lễ hội "Chợ tình Xuân Dương"
22:30 | 09/05/2023 Du lịch

Nét văn hóa đặc sắc tại lễ hội rằm tháng ba Minh Hóa
13:02 | 30/04/2023 Du lịch

4 điểm du lịch gần Hà Nội dịp 30/4
03:09 | 30/04/2023 Du lịch

Loạt sự kiện độc đáo hút khách đặt vé đến Festival biển Nha Trang - Khánh Hòa
15:42 | 28/04/2023 Du lịch

Phú Quý đón lượng khách "khủng", Bình Thuận thành "điểm nóng" kì nghỉ 30/4
10:24 | 26/04/2023 Du lịch

Ngơ ngẩn Na Hang
12:17 | 21/04/2023 Du lịch

Vắng khách, nhiều khách sạn ở Hội An, Đà Nẵng giảm giá "sốc" dịp lễ 30.4
03:14 | 20/04/2023 Du lịch

Học thuyết nguyên nhân gây bệnh và phương pháp điều trị bệnh từ gốc
22-05-2023 23:25 Hoạt động hội

Chi hội Văn phòng Hội Nam y Việt Nam tổ chức Đại hội Đại biểu nhiệm kỳ 2023-2028
21-05-2023 07:12 Hoạt động hội

Chủ tịch Hội Nam y Việt Nam thăm và làm việc tại Đà Nẵng
18-05-2023 14:00 Hoạt động hội

Phỏng vấn trước thềm Đại hội đại biểu lần thứ 2 của Chi hội Văn phòng Hội Nam Y Việt Nam
10-05-2023 10:13 Hoạt động hội

Vận dụng thuyết ngũ hành để tăng cường sức khoẻ, chống lão hoá và chữa bệnh
27-04-2023 12:22 Hoạt động hội