Nghệ nhân Đặng Thị Mát: Người có công đầu xây dựng và tôn tạo Đền Thượng
Bỏ qua những bon chen, ồn ào, bận rộn của cuộc sống, trong ngày lễ hóa Đức Thánh Tản Viên, du khách tìm về chốn thiêng di tích đền Thượng với niềm tin tín ngưỡng hướng về bậc Thánh, thần đã được lưu danh sử sách. Tôi trong vai kẻ bộ hành, thả lòng mình vào chốn “bồng lai tiên cảnh” để hít hà hương hoa dã quỳ thanh khiết của đất trời, tận hưởng không khí trong lành, chắp tay trước ngực, thành tâm khấn Phật, Thánh…
![]() |
Khu di tích lịch sử Văn hóa Đền Thượng huyện Ba Vì, TP. Hà Nội |
Trong không khí của ngày lễ, con đường lên đền Thượng dốc đứng, cao vút. Dù vậy, những ngày cuối năm ai cũng muốn có mặt tại chốn linh thiêng này để cầu bình an, vì thế con đường mới được tu sửa nâng cấp đã trở lên tấp nập hơn. Bước từng bước chân lên mỗi bậc đá, tôi có cảm giác mây trời đang bay lơ lửng trên đầu. Từ nơi đỉnh cao này du khách có thể phóng tầm mắt ra xa thưởng ngoạn phong cảnh thiên nhiên núi rừng vô cùng yên tĩnh. Cảnh vật quanh khu Đền Thượng – Nơi giữ bao ẩn tích gắn với truyền thuyết Sơn Tinh – Thuỷ Tinh nhờ thế lại càng nên thơ hơn bao giờ hết. Theo chân dòng người cũng mất chừng hơn 20 phút từ bãi bằng của gần đỉnh Ba Vì là tôi đã tới chốn linh thiêng, hùng vĩ trong ngày Lễ hóa Đức Thánh Tản Viên.
![]() |
Cổng Khu di tích lịch sử Văn hóa Đền Thượng |
Sau Lễ khánh thành con đường từ cốt 1.100 lên đến đền Thượng đỉnh cao 1.227m và nhiều nghi thức khác, trong đó có nghi thức rước kiệu Đức Thánh Tản Viên lên núi, du khách thập phương được chứng kiến các tiết mục hầu đồng đặc sắc của nghệ nhân, đồng thầy Đặng Thị Mát. Đây cũng là cách bà đem nét đẹp văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu, nghệ thuật Hầu bóng, hát Văn truyền bá trong và ngoài nước. Cũng trong khuôn khổ sự kiện đặc biệt này, bà Đặng Thị Mát – Thủ nhang đền Thượng đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam – VietKings chính thức xác lập và trao quyết định trao bằng kỷ lục “Người có công đầu tiên xây dựng và tôn tạo đền Thượng – Đền thờ Tản Viên Sơn Thánh trên đỉnh núi duy nhất ở Hà Nội”. Đây là một bước ngoặt lớn nhằm đánh dấu, ghi nhận cống hiến cả cuộc đời của đồng đền Đặng Thị Mát trong việc bảo tồn và phát huy giá trị tín ngưỡng. Từ đây, bà cũng hy vọng những giá trị tốt đẹp của tín ngưỡng thờ Mẫu sẽ được lan tỏa để nhiều người biết đến. Nói về văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt, đồng đền Đặng Thị Mát cho biết: “Đến với Mẫu phải bắt nguồn từ tâm, tâm luôn hành thiện thì mới có thể theo được nghiệp đó. Đạo Mẫu không dung túng cho những người hành đạo nhưng không hiểu đạo, không hiểu về tín ngưỡng thờ Mẫu hoặc cố tình “lợi dụng” Thánh để trục lợi cá nhân, làm sai lệch bản chất tốt đẹp.
![]() |
Bà Đặng Thị Mát – Thủ nhang đền Thượng đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam – VietKings chính thức xác lập và trao quyết định trao bằng kỷ lục |
Ít ai biết rằng để có được niềm vinh hạnh này, bà Mát một vai nặng gánh lo toan chuyện tâm linh với vai trò “đồng đền”, người có trách nhiệm gìn giữ, chăm lo, quản lý ngôi đền. Câu chuyện xây đền Thượng trên đỉnh núi Ba Vì của bà Mát một lần nữa làm lay động biết bao trái tim du khách hành hương về dự lễ. Mọi người tán dương, khen ngợi, cảm phục và truyền tai nhau về chuỗi ngày nắng gió mưa rừng, không đường không lối, núi cao lại càng cao hiểm trở vô cùng, bà Mát đã cùng 15 người thợ gùi từng viên đá, phát từng hàng cây để leo lên đỉnh núi. Vật liệu xây dựng chỉ chuyển được bằng xe lên cốt 1.100, còn hơn 800m nữa leo núi phải vận chuyển bằng sức người. Vượt qua trăm ngàn gian khó, bà chưa một lần trở bước. Dù cho nhiều người cùng bà từ những ngày đầu đã không thể chống chịu đến phút cuối cùng thì bà vẫn lặng lẽ, nhặt từng viên đá, tựa như ghép từng nhân duyên… vào xây dựng ngôi đền.
![]() |
Phong cảnh núi non hùng vĩ Khu di tích lịch sử Văn hóa Đền Thượng |
Xác định đền Thượng là một công trình văn hóa tâm linh có quy mô bề thế, bà Mát luôn tâm niệm đã là sứ mệnh mà Phật, Thánh giao phó thì dù khó khăn, khổ ải đến mấy vẫn phải hoàn tất việc xây đền Thượng. Từ năm 1996, được sự quan tâm của chính quyền và sự ủng hộ, tiếp sức của nhân dân, sau ba năm ăn sương nằm gió, trải nắng trải mưa, cuối năm 1996 ngôi đền đã dần hoàn thiện. Từ đó đến nay, nhờ tấm lòng vàng của những nhà hảo tâm, bách gia trăm họ liên tục phát tâm công đức mới có được ngôi đền khang trang như hiện nay. Đây còn là nơi quy tụ các giá trị văn hóa tâm linh đầy ý nghĩa về vùng đất linh thiêng nguồn cội. Nhiều năm qua, di tích đền Thượng trên đỉnh núi Ba Vì đã thu hút đông đảo nhân dân, du khách trong cả nước đến tham quan, chiêm bái. Có được điều này là do công lao to lớn của đồng đền Đặng Thị Mát. Ở bà, chúng ta thấy được cái tâm, cái tầm của một nghệ nhân dân gian, một đồng thầy, trong đó nổi bật là những đóng góp thầm lặng cho sự phát triển của tín ngưỡng thờ Mẫu. Đó chính là sức mạnh tinh thần vô cùng to lớn, sức mạnh ấy tựa như vầng thái dương xua tan sự lo âu, mang đến sự ấm áp, bình an cho con người.
Cùng chuyên mục

Việt phục hành – Hành trình lan toả hồn Việt, gieo mầm lòng yêu nước
15:48 | 20/04/2025 Du lịch

15 điểm du lịch quanh Hà Nội phù hợp đi ngày cuối tuần
16:08 | 10/03/2025 Du lịch

Vườn Quốc gia Bù Gia Mập: Phát triển du lịch gắn với giữ gìn văn hóa
13:49 | 10/03/2025 Du lịch

Những điểm vui chơi đặc sắc ngày 8/3 tại Hà Nội
19:46 | 07/03/2025 Du lịch

Đền Đá Thiên - Lăng mộ Quan Hoàng Bảy: Điểm đến tâm linh ở Thái Nguyên
20:09 | 21/02/2025 Du lịch

Đền Củi thờ Ông Hoàng Mười: Nét đẹp linh thiêng giữa núi Hồng Lĩnh
08:29 | 21/02/2025 Du lịch
Các tin khác

Đỉnh Fansipan được dự báo sẽ có băng tuyết vào cuối tuần này
17:17 | 07/02/2025 Du lịch

Mộc Châu mùa Hoa Mận nở - Bức tranh thiên nhiên rực rỡ đầu Xuân
15:09 | 04/02/2025 Du lịch

Mùa Xuân Bên Bến Hoa – Một Góc Thiên Nhiên Thơ Mộng Dưới Cầu Long Biên
17:29 | 31/01/2025 Du lịch

Tết của người Mông bản Nậm Nghiệp – Nét đẹp văn hóa độc đáo
18:11 | 30/01/2025 Du lịch

Sắc Xuân hội tụ nơi “Nhà của Pao”
11:59 | 29/01/2025 Du lịch

Tết Ất Tỵ 2025: Những hình tượng rắn sống động, ngộ nghĩnh,…
23:03 | 28/01/2025 Du lịch

Khám phá Khu du lịch Thịnh Long - Viên ngọc hoang sơ của Nam Định
06:35 | 24/01/2025 Du lịch

Mùa Đào Tết trên bản vùng cao, lan tỏa sắc xuân
21:48 | 23/01/2025 Du lịch

Nhiều hoạt động đặc sắc trong Ngày hội Văn hóa các dân tộc Việt Nam tại tỉnh Quảng Trị
11:43 | 13/12/2024 Du lịch

Khám phá tọa độ vàng: Những điểm du Xuân lý tưởng tại Đà Lạt
15:28 | 08/12/2024 Du lịch

Thanh Oai, Hà Nội: Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi - Lan tỏa giá trị y học cổ truyền trong cộng đồng
2 ngày trước Hoạt động hội

Chi Hội Nam Y An Giang tổ chức trao quà thiện nguyện tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước
7 ngày trước Hoạt động hội

Hội Nam Y TP. HCM tổ chức khám chữa bệnh và tặng quà cho người khiếm thị tại chùa Chánh Giác
30-03-2025 07:48 Hoạt động hội

Hợp tác chiến lược toàn diện cùng kế thừa, bảo tồn và phát triển tinh hoa y dược cổ truyền
26-03-2025 22:00 Hoạt động hội

Ứng dụng y học cổ truyền với y học hiện đại và dinh dưỡng vào phòng ngừa đột quỵ
26-03-2025 10:43 Thông tin đa chiều