Tác dụng dược lý của cây sài đất

13:02 | 24/05/2025 Y học cổ truyền Theo dõi Tạp chí Sức khỏe Việt trên

Tác dụng của cây Sài đất – một dược liệu quen thuộc trong y học cổ truyền Việt Nam – rất phong phú, đặc biệt là trong việc thanh nhiệt, giải độc và điều trị các bệnh ngoài da. Dưới đây là thông tin đầy đủ về công dụng và cách sử dụng cây sài đất trong điều trị bệnh:

Cây sài đất mọc hoang ở nhiều bãi đất trống, chủ yếu được dân gian dùng chữa ngứa da, viêm họng

1. Tổng quan về cây sài đất

Tên gọi khác: Húng trám, ngổ núi, húng chanh đất

Tên khoa học: Wedelia chinensis (họ Cúc – Asteraceae)

Đặc điểm: Là cây thân thảo bò lan, lá hình bầu dục thuôn, hoa màu vàng, thường mọc hoang ở các vùng nông thôn, bờ ruộng, ven đường.

2. Thành phần hóa học

Trong cây sài đất có chứa các hoạt chất như:

Flavonoid (wedelolactone, apigenin): có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, chống oxy hóa

Tinh dầu (geraniol, methyl thymol): có tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm

Coumarin, tannin và một số acid hữu cơ

3. Tác dụng dược lý của cây sài đất

a. Theo y học cổ truyền

Vị ngọt, hơi đắng, tính mát

Quy kinh: Phế, can

Tác dụng:

Thanh nhiệt, giải độc

Tán ứ tiêu viêm

Trị mụn nhọt, rôm sảy, lở ngứa

Hạ sốt, trị cảm

Chống viêm gan, vàng da

b. Theo y học hiện đại

Các nghiên cứu khoa học cho thấy sài đất có những tác dụng nổi bật sau:

Kháng khuẩn, kháng nấm: Tinh dầu trong sài đất có khả năng tiêu diệt tụ cầu vàng, trực khuẩn mủ xanh, liên cầu khuẩn...

Kháng viêm, giảm đau: Do chứa flavonoid và coumarin

Hạ sốt tự nhiên: Thường dùng trong các bài thuốc cảm cúm, sốt virus

Bảo vệ gan: Chống lại tổn thương gan do độc tố hoặc viêm gan virus

Chống oxy hóa: Góp phần làm chậm quá trình lão hóa

4. Một số bài thuốc dân gian từ cây sài đất

a. Trị rôm sảy, mụn nhọt ở trẻ em

Nguyên liệu: Sài đất tươi 100g – 200g, rửa sạch, giã nát

Cách dùng: Nấu nước tắm hằng ngày, kết hợp đắp bã lên vùng da tổn thương

b. Trị viêm da cơ địa, ngứa dị ứng

Sài đất 30g, ké đầu ngựa 15g, bồ công anh 20g, cam thảo đất 10g

Sắc uống ngày 1 thang, dùng liên tục 5–7 ngày

c. Hạ sốt, trị cảm mạo

Sài đất 20g, lá tre 10g, tía tô 10g, gừng tươi 5g

Sắc uống nóng, ra mồ hôi sẽ hạ sốt nhanh

d. Trị viêm gan, vàng da

Sài đất 30g, nhân trần 20g, diệp hạ châu 20g

Sắc uống ngày 2 lần, trong vòng 10 ngày

5. Lưu ý khi sử dụng cây sài đất

Dù là thảo dược lành tính, không nên dùng kéo dài hoặc liều cao mà không có sự chỉ dẫn của thầy thuốc.

Trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai cần thận trọng khi sử dụng, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước.

Cần phân biệt với một số loài cây tương tự như cúc dại vàng hoặc sài đất Ấn Độ (khác loại, khác dược tính).

Không dùng cho người có cơ địa dị ứng với họ Cúc (Asteraceae).

Cây sài đất là một vị thuốc dân gian quý, vừa dễ tìm vừa có nhiều công dụng hữu ích trong điều trị bệnh ngoài da, viêm nhiễm, sốt và các bệnh gan. Trong bối cảnh hiện nay khi xu hướng quay lại với y học cổ truyền ngày càng phát triển, sài đất hoàn toàn có thể trở thành một trong những dược liệu chủ lực trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng, nhất là trong điều trị bệnh nhẹ không cần dùng đến kháng sinh.

Sông Lô (T/h)

Tags:

sài đất vị thuốc quý

Tin liên quan

Bài 2: Vị thuốc từ cây đại hoàng: Dược liệu quý từ thiên nhiên

08:32 | 12/07/2025 Y học cổ truyền

Cây đại hoàng, tên khoa học Rheum palmatum, thuộc họ Rau răm (Polygonaceae), là một loại dược liệu có giá trị cao trong y học cổ truyền phương Đông, đặc biệt là trong Đông y Trung Quốc và Việt Nam. Từ lâu, cây đại hoàng đã được biết đến với nhiều công dụng chữa bệnh nhờ tính vị đặc trưng và khả năng tác động lên nhiều cơ quan trong cơ thể, nhất là đường tiêu hóa và gan mật.

Loại cây có độ ngọt gấp 50 – 100 lần đường mía là vị thuốc quý từ thiên nhiên

10:10 | 25/06/2025 Y học cổ truyền

Cam thảo, hay còn gọi là quốc lão, từ lâu đã được biết đến như một vị thuốc quý trong y học cổ truyền, đặc biệt là Đông y. Không chỉ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, cam thảo còn sở hữu một lịch sử sử dụng lâu đời và những đặc điểm thực vật học độc đáo.

Công dụng hỗ trợ điều trị các bệnh về gan từ cây Mật nhân

11:28 | 06/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng dược liệu quý của Đông y, cây Mật nhân (tên khoa học Eurycoma longifolia, còn gọi là cây Bá bệnh, cây Tongkat Ali) từ lâu đã được biết đến như một vị thuốc “tráng dương bổ thận” nổi tiếng cho nam giới. Không chỉ vậy, những năm gần đây, y học hiện đại còn phát hiện ra công dụng hỗ trợ bảo vệ gan, giải độc gan, ức chế viêm gan virus từ loài cây này. Sự kết hợp giữa tác dụng truyền thống và căn cứ khoa học đã giúp Mật nhân trở thành dược liệu được tin dùng trong chăm sóc sức khỏe toàn diện.

Cùng chuyên mục

Bài thuốc dân gian từ cốt khí củ

10:02 | 15/12/2025 Y học cổ truyền

Cây cốt khí hay còn gọi là hổ trượng căn, điền thất, hoạt huyết đan, ban trượng căn…có vị đắng, tính ấm. Cây cốt khí thường mọc hoang ở các vùng đồi núi nước ta, rễ củ của loại cây này có khả năng kháng khuẩn, kháng virus, chống u xơ, chống huyết khối. Thường được dùng để chữa phong thấp, chấn thương, huyết áp, viêm gan, điều hoà kinh nguyệt,… Dưới đây là những bài thuốc dân gian từ cốt khí củ để bà con tham khảo.

Lá lốt - Vị thuốc dân gian giúp giảm đau xương khớp hiệu quả

07:00 | 15/12/2025 Y học cổ truyền

Lá lốt là loại thảo dược gần gũi, dễ sử dụng và mang lại nhiều lợi ích cho hệ xương khớp nhờ khả năng chống viêm, giảm đau, tán hàn và hoạt huyết. Khi được dùng đúng cách, lá lốt có thể trở thành giải pháp tự nhiên giúp nhiều người giảm bớt đau nhức và cải thiện chất lượng cuộc sống, đặc biệt trong những ngày thời tiết lạnh ẩm.

Hội đông Y Việt Nam: Lương y Hoàng Nguyên Cát và những bài thuốc quý của Thái Y viện triều Nguyễn

18:00 | 12/12/2025 Thông tin đa chiều

SKV - Ngày 11-12 tại Hà Nội, Hội Đông y Việt Nam tổ chức Hội nghị khoa học toàn quốc “Về thân thế, sự nghiệp của Lương y Hoàng Nguyên Cát và những bài thuốc quý, hiệu quả cao chăm sóc sức khỏe Vua Minh Mạng của Thái Y viện triều Nguyễn”.

Kỳ 3: Công dụng và các bài thuốc từ cây cúc tần

08:37 | 10/12/2025 Y tế 24h

Trong y học cổ truyền, cúc tần được xem là một trong những vị thuốc có giá trị bởi đặc tính mát, vị đắng nhẹ, quy kinh vào phế và thận. Với khả năng thanh nhiệt, tiêu viêm, lợi tiểu, hoạt huyết và giảm đau, loài cây này xuất hiện trong nhiều bài thuốc dân gian dùng để chữa cảm sốt, đau nhức xương khớp, viêm phế quản hay các chứng bệnh do phong hàn gây nên. Y học hiện đại cũng đã có những nghiên cứu bước đầu chứng minh một số tác dụng sinh học của tinh dầu cúc tần, củng cố thêm giá trị của loài cây này trong điều trị hỗ trợ.

Bạn có biết: Lợi ích sức khỏe và bài thuốc từ quả trám

08:00 | 10/12/2025 Y học cổ truyền

Trám là một loại quả nhỏ nhưng giàu giá trị dinh dưỡng và công dụng y học cổ truyền. Từ lâu, trám đã được dùng trong ẩm thực và làm thuốc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Kỳ 2 – Thành phần hóa học và cách thức khai thác dược liệu cây cúc tần

16:12 | 09/12/2025 Y học cổ truyền

Cúc tần không chỉ là loài cây quen thuộc trong đời sống dân gian mà còn là một trong những dược liệu được sử dụng phổ biến trong Đông y nhờ thành phần hoạt chất phong phú. Chính sự đa dạng này đã tạo nên giá trị y học của cúc tần và khiến loài cây này trở thành nguồn dược liệu dễ khai thác, đáp ứng nhiều mục đích chăm sóc sức khỏe.

Các tin khác

Kỳ 1: Đặc điểm sinh học của cây cúc tần

09:40 | 08/12/2025 Y học cổ truyền

Cây cúc tần, còn được gọi bằng nhiều tên khác nhau như đại ngải, băng phiến ngải, đại bi, từ bi hay lức ấn, là một loài cây thuộc họ Cúc (Asteraceae). Từ lâu, cúc tần đã quen thuộc với người dân ở nhiều vùng quê Việt Nam nhờ đặc tính dễ trồng, mọc khỏe và có mùi thơm dịu từ tinh dầu. Xét về nguồn gốc, loài cây này được cho là xuất phát từ khu vực Malaysia và Ấn Độ, sau đó lan rộng sang nhiều quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam.

10 loại thảo dược giúp an thần, giảm căng thẳng theo y học cổ truyền

08:00 | 07/12/2025 Y học cổ truyền

Trong cuộc sống hiện đại, áp lực công việc và nhịp sống nhanh khiến nhiều người rơi vào trạng thái căng thẳng, lo âu kéo dài. Y học cổ truyền Việt Nam vốn có kho tàng phong phú các vị thuốc Nam có tác dụng an thần, dưỡng tâm, giúp cân bằng tinh thần. Dưới đây là một số dược liệu thường dùng, cùng phân tích và cách áp dụng trong đời sống.

Rau củ mùa đông: Những “vị thuốc” quen thuộc giúp bồi bổ và tăng cường sức khỏe

08:00 | 06/12/2025 Khỏe - Đẹp

Mùa đông là thời điểm cơ thể dễ suy giảm sức đề kháng, khô da, nhiễm lạnh và rối loạn tiêu hóa. Tuy nhiên, thiên nhiên cũng ưu ái ban tặng nhiều loại rau củ đặc trưng cho mùa này, vừa giàu dinh dưỡng theo y học hiện đại, vừa có giá trị như “vị thuốc” theo y học cổ truyền. Dưới đây là những loại rau củ phổ biến trong mùa đông và lợi ích sức khỏe nổi bật.

Bài 3: Những lưu ý khi dùng dây gắm chữa bệnh

14:42 | 05/12/2025 Y học cổ truyền

Dây gắm là một trong những dược liệu quen thuộc trong y học cổ truyền, thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp, phong tê thấp, đau nhức mạn tính… Nhờ đặc tính thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, dây gắm được nhiều người tin dùng như một giải pháp tự nhiên, lành tính. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả điều trị tốt và đảm bảo an toàn cho sức khỏe, người bệnh cần nắm rõ những lưu ý quan trọng khi sử dụng loại thảo dược này.

Bài 2: Một số bài thuốc Đông y từ cây gắm phổ biến

14:41 | 05/12/2025 Y học cổ truyền

Từ những thông tin trên, chúng ta có thể thấy được cây gắm đối với sức khỏe của chúng ta là vô cùng có lợi. Dưới đây là một vài bài thuốc phổ biến từ cây gắm cho một vài loại bệnh lý điển hình, tuy nhiên, các bài thuốc chỉ mang tính chất tham khảo, việc sử dụng cần có chỉ định của bác sĩ.

Bài 1: Những lợi ích tuyệt vời của cây gắm

11:09 | 05/12/2025 Y học cổ truyền

Cây gắm là một loại cây mọc khá nhiều ở Việt Nam. Không đơn thuần chỉ là một loại thực vật, cây gắm còn được biết đến là một loại dược liệu có hiệu quả điều trị nhiều căn bệnh khác nhau. Đó cũng là lý do vì sao cây gắm có mặt trong nhiều bài thuốc Đông y từ xưa đến nay.

Bài 3: Những lưu ý khi dùng cây chìa vôi làm thuốc chữa bệnh thoát vị đĩa đệm

09:42 | 05/12/2025 Y học cổ truyền

Trong quá trình áp dụng các bài thuốc từ cây chìa vôi để hỗ trợ điều trị thoát vị đĩa đệm, người bệnh cần tuân thủ một số lưu ý quan trọng để đảm bảo hiệu quả và tránh những tác dụng không mong muốn. Việc sử dụng dược liệu tự nhiên tuy an toàn nhưng vẫn đòi hỏi sự cẩn trọng, đặc biệt khi người bệnh đang trong giai đoạn đau nặng hoặc có bệnh lý nền phức tạp.

Bài 2: Có thể dùng cây chìa vôi chữa thoát vị đĩa đệm theo các cách sau

09:14 | 04/12/2025 Y học cổ truyền

Dược liệu cây chìa vôi khi được dùng đúng cách sẽ tác động trực tiếp đến phần đĩa đệm đang bị tổn thương, hỗ trợ quá trình hồi phục từ bên trong. Khi đi vào cơ thể, các hoạt chất có trong dược liệu giúp tăng độ bền thành mạch, giảm co cứng cơ, từ đó bổ sung dưỡng chất cho vùng đĩa đệm bị tổn thương và cải thiện lưu thông khí huyết. Nhờ những tác động này, cơn đau do thoát vị đĩa đệm được giảm thiểu dần theo thời gian.

Kỳ 2: Công dụng – cách dùng và các bài thuốc từ cây bầu đất tím

09:22 | 03/12/2025 Y học cổ truyền

Tiếp nối những đặc điểm chung đã giới thiệu ở kỳ 1, kỳ này tập trung vào công dụng, cách dùng và các bài thuốc dân gian có sử dụng cây bầu đất tím. Từ lâu, đây không chỉ là loại rau quen thuộc mà còn là vị thuốc gần gũi, được người dân nhiều vùng miền sử dụng để hỗ trợ điều trị các chứng bệnh thông thường.

Bài thuốc dân gian đơn giản, dễ thực hiện để chăm sóc sức khỏe mùa đông

18:18 | 02/12/2025 Thông tin đa chiều

Mùa đông là thời điểm cơ thể dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết lạnh giá, khô hanh và các bệnh liên quan đến đường hô hấp, da và hệ miễn dịch. Từ xa xưa, ông cha ta đã sử dụng các bài thuốc dân gian để phòng và trị bệnh một cách hiệu quả. Bài viết này sẽ giới thiệu những bài thuốc dân gian đơn giản, dễ thực hiện nhưng mang lại hiệu quả cao trong việc chăm sóc sức khỏe mùa đông.

Xem thêm

Hoạt động hội

Hội Nam Y Việt Nam và hành trình lan tỏa yêu thương đến 250 hộ đồng bào Rục ở Kim Phú (Quảng Trị)

1 ngày trước Hoạt động hội

Trong hai ngày 12 và 13/12/2025, Hội Nam Y Việt Nam đã thực hiện một hành trình thiện nguyện đặc biệt, mang theo khoảng 20 tấn hàng hóa với tổng trị giá hơn 500 triệu đồng đến với đồng bào Rục tại xã Kim Phú, tỉnh Quảng Trị.

Diễn đàn quốc tế Lạc Bệnh Học lần thứ 21: Hội Nam Y Việt Nam làm cầu nối đưa Lạc Bệnh Học vươn tầm thế giới

23-11-2025 07:00 Tin tức

TTND. GS. TS. Trương Việt Bình khẳng định, Hội Nam Y Việt Nam sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác quốc tế, đặc biệt với các cơ sở nghiên cứu hàng đầu của Trung Quốc và nhiều quốc gia khác, nhằm đưa Lạc bệnh học cũng như y học cổ truyền Việt Nam lên tầm cao mới.

Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng

09-11-2025 17:00 Hoạt động hội

Ngày 9/11, tại Khu Du lịch Ao Vua (Hà Nội), hơn 200 đại biểu, chuyên gia, bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực y học hiện đại và y học cổ truyền đã tham dự Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ”.

Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

04-11-2025 10:14 Hoạt động hội

SKV - Vĩnh Long, ngày 3/11/2025 – Trong không khí hân hoan và trang trọng, Chi Hội Nam Y Trà Vinh trực thuộc Hội Nam Y Việt Nam đã long trọng tổ chức Đại hội Đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025 – 2030, đánh dấu bước phát triển mới sau 5 năm hoạt động tích cực, hiệu quả trong công tác khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh

17-10-2025 21:58 Hoạt động hội

Thực hiện kế hoạch công tác thường niên quý III năm 2025, Chi Hội Nam y tỉnh An Giang đã tổ chức chương trình thiện nguyện ý nghĩa tại khóm Long Thạnh, phường Long Phú, tỉnh An Giang.