Tác dụng dược lý của cây sài đất

13:02 | 24/05/2025 Y học cổ truyền Theo dõi Tạp chí Sức khỏe Việt trên

Tác dụng của cây Sài đất – một dược liệu quen thuộc trong y học cổ truyền Việt Nam – rất phong phú, đặc biệt là trong việc thanh nhiệt, giải độc và điều trị các bệnh ngoài da. Dưới đây là thông tin đầy đủ về công dụng và cách sử dụng cây sài đất trong điều trị bệnh:

Cây sài đất mọc hoang ở nhiều bãi đất trống, chủ yếu được dân gian dùng chữa ngứa da, viêm họng

1. Tổng quan về cây sài đất

Tên gọi khác: Húng trám, ngổ núi, húng chanh đất

Tên khoa học: Wedelia chinensis (họ Cúc – Asteraceae)

Đặc điểm: Là cây thân thảo bò lan, lá hình bầu dục thuôn, hoa màu vàng, thường mọc hoang ở các vùng nông thôn, bờ ruộng, ven đường.

2. Thành phần hóa học

Trong cây sài đất có chứa các hoạt chất như:

Flavonoid (wedelolactone, apigenin): có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, chống oxy hóa

Tinh dầu (geraniol, methyl thymol): có tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm

Coumarin, tannin và một số acid hữu cơ

3. Tác dụng dược lý của cây sài đất

a. Theo y học cổ truyền

Vị ngọt, hơi đắng, tính mát

Quy kinh: Phế, can

Tác dụng:

Thanh nhiệt, giải độc

Tán ứ tiêu viêm

Trị mụn nhọt, rôm sảy, lở ngứa

Hạ sốt, trị cảm

Chống viêm gan, vàng da

b. Theo y học hiện đại

Các nghiên cứu khoa học cho thấy sài đất có những tác dụng nổi bật sau:

Kháng khuẩn, kháng nấm: Tinh dầu trong sài đất có khả năng tiêu diệt tụ cầu vàng, trực khuẩn mủ xanh, liên cầu khuẩn...

Kháng viêm, giảm đau: Do chứa flavonoid và coumarin

Hạ sốt tự nhiên: Thường dùng trong các bài thuốc cảm cúm, sốt virus

Bảo vệ gan: Chống lại tổn thương gan do độc tố hoặc viêm gan virus

Chống oxy hóa: Góp phần làm chậm quá trình lão hóa

4. Một số bài thuốc dân gian từ cây sài đất

a. Trị rôm sảy, mụn nhọt ở trẻ em

Nguyên liệu: Sài đất tươi 100g – 200g, rửa sạch, giã nát

Cách dùng: Nấu nước tắm hằng ngày, kết hợp đắp bã lên vùng da tổn thương

b. Trị viêm da cơ địa, ngứa dị ứng

Sài đất 30g, ké đầu ngựa 15g, bồ công anh 20g, cam thảo đất 10g

Sắc uống ngày 1 thang, dùng liên tục 5–7 ngày

c. Hạ sốt, trị cảm mạo

Sài đất 20g, lá tre 10g, tía tô 10g, gừng tươi 5g

Sắc uống nóng, ra mồ hôi sẽ hạ sốt nhanh

d. Trị viêm gan, vàng da

Sài đất 30g, nhân trần 20g, diệp hạ châu 20g

Sắc uống ngày 2 lần, trong vòng 10 ngày

5. Lưu ý khi sử dụng cây sài đất

Dù là thảo dược lành tính, không nên dùng kéo dài hoặc liều cao mà không có sự chỉ dẫn của thầy thuốc.

Trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai cần thận trọng khi sử dụng, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước.

Cần phân biệt với một số loài cây tương tự như cúc dại vàng hoặc sài đất Ấn Độ (khác loại, khác dược tính).

Không dùng cho người có cơ địa dị ứng với họ Cúc (Asteraceae).

Cây sài đất là một vị thuốc dân gian quý, vừa dễ tìm vừa có nhiều công dụng hữu ích trong điều trị bệnh ngoài da, viêm nhiễm, sốt và các bệnh gan. Trong bối cảnh hiện nay khi xu hướng quay lại với y học cổ truyền ngày càng phát triển, sài đất hoàn toàn có thể trở thành một trong những dược liệu chủ lực trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng, nhất là trong điều trị bệnh nhẹ không cần dùng đến kháng sinh.

Sông Lô (T/h)

Tags:

sài đất vị thuốc quý

Tin liên quan

Công dụng hỗ trợ điều trị các bệnh về gan từ cây Mật nhân

11:28 | 06/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng dược liệu quý của Đông y, cây Mật nhân (tên khoa học Eurycoma longifolia, còn gọi là cây Bá bệnh, cây Tongkat Ali) từ lâu đã được biết đến như một vị thuốc “tráng dương bổ thận” nổi tiếng cho nam giới. Không chỉ vậy, những năm gần đây, y học hiện đại còn phát hiện ra công dụng hỗ trợ bảo vệ gan, giải độc gan, ức chế viêm gan virus từ loài cây này. Sự kết hợp giữa tác dụng truyền thống và căn cứ khoa học đã giúp Mật nhân trở thành dược liệu được tin dùng trong chăm sóc sức khỏe toàn diện.

Cây Diếp cá: Loại rau có nhiều tác dụng chữa bệnh

15:35 | 24/05/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, nhiều loại cây mọc hoang, quen thuộc trong vườn nhà lại mang trong mình những công dụng chữa bệnh tuyệt vời. Một trong số đó là cây dép cá, còn được biết đến rộng rãi với tên gọi khác là rau diếp cá. Với mùi vị đặc trưng khó lẫn, loại cây này không chỉ là món rau ăn kèm trong bữa ăn hằng ngày mà còn là một vị thuốc dân gian quý được sử dụng để chữa nhiều bệnh thường gặp.

Cây Kim Chỉ Thiên – Vị thuốc quý giúp thanh nhiệt, giải độc, chống viêm

08:55 | 24/05/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, nhiều loài cây mọc hoang dại lại sở hữu những giá trị chữa bệnh vô cùng quý giá.

Cùng chuyên mục

Cây Hoắc hương – Thảo dược quý trong y học cổ truyền giúp giải cảm, sát khuẩn, chống nôn và giảm đau

11:18 | 12/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng phong phú của y học cổ truyền Việt Nam, cây Hoắc hương (tên khoa học: Pogostemon cablin) được biết đến như một vị thuốc quý với nhiều công dụng chữa bệnh. Từ hàng trăm năm nay, cây thuốc này đã được sử dụng để giải cảm, sát khuẩn, chống nôn và giảm đau, mang lại hiệu quả cao và an toàn cho người sử dụng. Không chỉ được ưa chuộng trong Đông y, tinh dầu Hoắc hương ngày nay còn được ứng dụng rộng rãi trong dược phẩm, mỹ phẩm và hương liệu.

Xuyên phá thạch – Vị thuốc quý hỗ trợ trị đau lưng, ho ra máu, lao phổi

11:04 | 12/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng y học cổ truyền phương Đông, nhiều vị thuốc quý từ thiên nhiên đã được con người phát hiện, nghiên cứu và sử dụng hàng ngàn năm để điều trị các chứng bệnh nan y. Trong số đó, Xuyên phá thạch là một dược liệu nổi bật với công năng tiêu uất, hoạt huyết, thông kinh, trừ đờm và chỉ khái. Đặc biệt, vị thuốc này được dùng hiệu quả trong các trường hợp đau lưng, đau nhức gối, ho ra máu và lao phổi – những chứng bệnh mãn tính thường gặp, nhất là ở người cao tuổi hoặc người suy nhược thể trạng.

Cách sử dụng Đông trùng hạ thảo hiệu quả

11:03 | 12/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng y học cổ truyền phương Đông, Đông trùng hạ thảo được xếp vào nhóm “thần dược” với nhiều công dụng vượt trội đối với sức khỏe con người. Không chỉ là một vị thuốc quý hiếm trong y học cổ truyền Trung Hoa và Tây Tạng, Đông trùng hạ thảo còn được khoa học hiện đại nghiên cứu và chứng minh hiệu quả trong việc tăng cường miễn dịch, hỗ trợ điều trị bệnh lý và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Một số bài thuốc dân gian từ cây nhàu

17:17 | 11/06/2025 Y học cổ truyền

Cây nhàu (danh pháp khoa học: Morinda citrifolia), còn được gọi là cây ngao, nhàu núi hay cây ngái rừng, là một loại thảo dược quý trong y học cổ truyền, có mặt ở nhiều vùng nhiệt đới, đặc biệt phổ biến ở khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Không chỉ nổi bật với khả năng thích nghi tốt với điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, cây nhàu còn được xem là "thần dược" hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý mãn tính nhờ các đặc tính sinh học đặc biệt. Trong dân gian và y học hiện đại, nhàu được ghi nhận với nhiều công dụng, trong đó nổi bật là hỗ trợ ổn định huyết áp cao, điều hòa kinh nguyệt, và tác dụng kháng viêm hiệu quả.

Một số bài thuốc dân gian từ quả mướp đắng

09:12 | 11/06/2025 Y học cổ truyền

Mướp đắng, còn gọi là khổ qua, là loại quả quen thuộc trong bữa cơm của người Việt. Không chỉ là nguyên liệu cho nhiều món ăn ngon và thanh mát, mướp đắng còn là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền lẫn hiện đại. Từ hàng trăm năm nay, dân gian đã biết tận dụng quả mướp đắng như một phương thuốc tự nhiên để hỗ trợ điều trị nhiều loại bệnh, tăng cường sức khỏe và làm đẹp da. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu chi tiết về công dụng y học và cách dùng mướp đắng như một vị thuốc quý dễ tìm.

Thay thế động vật hoang dã trong y học cổ truyền

17:05 | 10/06/2025 Y học cổ truyền

Trong bối cảnh bảo vệ đa dạng sinh học và tuân thủ pháp luật, việc chuyển đổi từ dược liệu động vật hoang dã (ĐVHD) sang dược liệu thực vật trong y học cổ truyền đang ngày càng trở thành một xu hướng tất yếu.

Các tin khác

A Ngùy: Thảo dược có công dụng chữa đầy hơi, chướng bụng

16:57 | 10/06/2025 Y học cổ truyền

A Nguỳ là một loại thảo dược có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải và Trung Đông. Từ lâu, A Nguỳ đã được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị nhiều bệnh lý, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến tiêu hóa như đầy hơi, chướng bụng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu về công dụng của A Nguỳ trong việc chữa trị các triệu chứng này và cách sử dụng hiệu quả.

An Nam Tử: Dược liệu có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, chữa ho

16:57 | 10/06/2025 Y học cổ truyền

An Nam Tử còn có tên là lười ươi, hạt ươi, đại hải, đại đồng quả và nhiều tên kháclà một loại thảo dược nổi tiếng trong y học cổ truyền Việt Nam và nhiều nước trên thế giới. Với công dụng thanh nhiệt, giải độc, chữa ho, An Nam Tử đã được sử dụng từ lâu để cải thiện sức khỏe và điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.

Người bị sỏi thận có nên ăn rau mồng tơi không

09:21 | 10/06/2025 Y học cổ truyền

Rau mồng tơi là loại rau quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của người Việt, đặc biệt trong mùa hè. Với tính mát, nhiều chất nhầy, giàu vitamin A, C, sắt, canxi, rau mồng tơi có tác dụng giải nhiệt, nhuận tràng, làm đẹp da, và hỗ trợ tiêu hóa rất tốt. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể ăn rau mồng tơi một cách thoải mái. Có một số bệnh và tình trạng sức khỏe đặc biệt cần lưu ý hoặc thậm chí phải kiêng loại rau này để tránh ảnh hưởng không mong muốn. Dưới đây là những trường hợp không nên ăn rau mồng tơi:

Một số bài thuốc dân gian tiêu biểu từ cây Khổ sâm

15:04 | 09/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng dược liệu của y học cổ truyền Việt Nam, cây Khổ sâm là một trong những vị thuốc quý có nhiều công dụng chữa bệnh, được sử dụng từ lâu đời để điều trị các chứng bệnh liên quan đến tiêu hóa, da liễu, tim mạch và viêm nhiễm. Với tên gọi có phần "gai góc", Khổ sâm mang trong mình những đặc tính dược học mạnh mẽ, đáng để khám phá và ứng dụng rộng rãi trong thực hành y dược hiện đại.

Một số bài thuốc dân gian từ cây Đại hồi

15:01 | 09/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, cây Đại hồi (còn gọi là đại hồi hương, tên khoa học Illicium verum) là một vị thuốc quý được sử dụng phổ biến từ xa xưa. Không chỉ là gia vị quen thuộc trong ẩm thực, đại hồi còn có nhiều công dụng dược lý, đặc biệt hữu hiệu trong điều trị các chứng rối loạn tiêu hóa như ỉa chảy, đầy bụng, nôn mửa và cảm hàn.

Cây Ô môi - Dược liệu quý hỗ trợ xương khớp và tiêu hóa

15:01 | 09/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng dược liệu phong phú của y học cổ truyền Việt Nam, cây Ô môi (tên khoa học: Cassia grandis) là một trong những loài thực vật quý có nhiều công dụng hữu ích đối với sức khỏe. Với hình dáng đặc trưng cùng những chùm hoa hồng tươi rực rỡ vào mùa xuân, cây Ô môi không chỉ là biểu tượng cảnh quan đẹp mắt mà còn là vị thuốc dân gian hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp và cải thiện chức năng hệ tiêu hóa một cách tự nhiên, an toàn.

Những ai không nên ăn rau ngót – Loại rau lành tính nhưng không dành cho tất cả mọi người

10:14 | 09/06/2025 Y học cổ truyền

Rau ngót từ lâu đã được xem là một loại rau lành tính, bổ dưỡng, phổ biến trong bữa cơm gia đình Việt Nam. Với vị ngọt mát, giàu vitamin C, canxi và sắt, rau ngót thường được dùng để giải nhiệt, bổ huyết, hỗ trợ phụ nữ sau sinh phục hồi sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể sử dụng loại rau này một cách tùy tiện. Dưới đây là những nhóm người không nên hoặc cần thận trọng khi ăn rau ngót, để tránh những tác dụng không mong muốn.

Cây Đinh hương – Vị thuốc quý hỗ trợ chữa phong thấp, đau xương, nhức mỏi chân tay

21:27 | 08/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, nhiều loại cây cỏ quen thuộc lại mang trong mình những công dụng chữa bệnh tuyệt vời. Một trong những loại dược liệu quý được lưu truyền và sử dụng từ lâu đời chính là cây Đinh hương – loài cây không chỉ nổi tiếng bởi hương thơm đặc trưng mà còn bởi công dụng chữa các bệnh về xương khớp, đặc biệt là phong thấp, đau nhức xương khớp và tê mỏi chân tay.

Củ Tam Thất Bắc (khô) – Dược liệu quý giúp bồi bổ cơ thể, ngăn ngừa bệnh tim mạch, chống lão hóa

21:27 | 08/06/2025 Y học cổ truyền

Từ ngàn đời nay, y học cổ truyền Việt Nam luôn đánh giá cao Tam Thất Bắc – một loại thảo dược thuộc họ nhân sâm, mọc chủ yếu ở các vùng núi cao như Hà Giang, Lào Cai, Cao Bằng. Trong đó, củ Tam Thất Bắc khô chính là phần được sử dụng phổ biến và có giá trị dược lý cao nhất. Nhờ chứa các hoạt chất quý hiếm như saponin, flavonoid, acid amin và nhiều vi chất vi lượng, củ Tam Thất Bắc khô nổi bật với các công dụng: bồi bổ cơ thể, ngăn ngừa bệnh tim mạch và chống lão hóa hiệu quả.

Tác dụng dược lý của Mộc hoa trắng

09:30 | 08/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng dược liệu cổ truyền của Việt Nam, có một loài cây thảo dược được ví như “khắc tinh” của các bệnh lý đường ruột, đặc biệt là viêm đại tràng và kiết lỵ – đó chính là cây Mộc hoa trắng. Từ lâu, loại cây này đã được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền nhờ công dụng thanh nhiệt, sát khuẩn và điều hòa tiêu hóa.

Xem thêm

Hoạt động hội

Ra mắt Chi hội Nam Y Thọ Khang Đường - Hà Nội: Dấu ấn mới của Y học cổ truyền

4 ngày trước Hoạt động hội

Sáng ngày 8/6/2025, Tại Hà Nội: Lễ công bố quyết định thành lập và Đại hội Chi hội Nam Y Thọ Khang Đường - Hà Nội lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030, đã diễn ra thành công tốt đẹp.

Chi hội Nam Y An Giang: Lan tỏa yêu thương, chung tay vì cộng đồng

17-05-2025 21:00 Hoạt động hội

An Giang, ngày 17/5 - Với tinh thần "Một nắm khi đói bằng một gói khi no", Chi hội Nam y An Giang đã tổ chức thành công buổi trao quà thiện nguyện tại Khóm An Định B, Thị trấn Ba Chúc, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang. Đây là một trong những hoạt động trọng tâm nằm trong kế hoạch công tác Quý II năm 2025, thể hiện cam kết bền bỉ của Chi hội trong công tác thiện nguyện và chăm lo đời sống nhân dân tại địa phương.

Hội Nam Y Việt Nam: Dâng hương tưởng niệm Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh tại di tích Đền Bia

28-04-2025 01:26 Hoạt động hội

Sáng 27/4/2025, Hội Nam Y Việt Nam phối hợp cùng UBND huyện Cẩm Giàng đã long trọng tổ chức Lễ dâng hương tưởng niệm Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh.

Thanh Oai, Hà Nội: Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi - Lan tỏa giá trị y học cổ truyền trong cộng đồng

22-04-2025 13:55 Hoạt động hội

Sáng 19/4, tại hội trường UBND xã Cự Khê (huyện Thanh Oai, TP Hà Nội), chương trình “Chăm sóc sức khỏe cộng đồng - Dưỡng Sinh Viện chăm sóc người cao tuổi” đã được tổ chức thành công tốt đẹp.

Chi Hội Nam Y An Giang tổ chức trao quà thiện nguyện tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước

18-04-2025 09:27 Hoạt động hội

SKV – Ngày 16/4/2025, thực hiện kế hoạch công tác quý II năm 2025, Chi Hội Nam Y tỉnh An Giang đã tổ chức đoàn thiện nguyện đến trao quà cho các hộ dân có hoàn cảnh khó khăn tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước, huyện An Phú. Hoạt động diễn ra trong không khí ấm áp, nghĩa tình và đầy tính nhân văn.