Địa cốt bì trong y học cổ truyền

Địa cốt bi là rễ của cây Câu kỷ, có tác dụng hạ nhiệt, hạ huyết áp, hạ đường huyết, hạ cholesterol máu, hưng phấn tử cung và kháng khuẩn.

Tên gọi: Khô kỷ, Địa tinh, Địa tiết, Địa tiên, Tiên trượng, Tiên nhân tượng, Tử kim bì, Địa cốt quan, Phục trần chiên, Tây vương mẫu trượng, Kim sơn gìa căn, Tính cốt bì.

Tên khoa học: Cortex lycci Sinensis. Họ Solanaceae.

Mô tả Địa cốt bì

Cây câu kỷ nhỏ, cao từ 0,5-1,5m, chia cành nhỏ, cây có gai ngắn tầm 5cm mọc ở kẽ lá. Cuống lá ngắn chỉ tầm 2-6mm, lá mọc so le, một số mọc vòng tại ngọn. Lá hình mác, hẹp dần về cuống và ngọn lá, hơi nhọn, dài khoảng 2-6cm, rộng từ 0,62-5cm, mép lá thẳng không răng cưa. Hoa nhỏ màu tím đỏ mọc đơn độc ở kẽ lá hoặc có một số hoa mọc tụ lại. Quả mọng hình trứng dài 0,5-2cm, đường kính 4-8mm. Khi chín có màu đỏ sẫm hoặc vàng đỏ. Mùa hoa: tháng 6-9, mùa quả: tháng 7-10.

Địa cốt bì hình trụ có rãnh, với chiều dài từ 3 đến 10 cm, chiều rộng 0,5 đến 1,5 cm và độ dày 0,1 đến 0,3 cm. Bề mặt bên ngoài có màu xám vàng đến nâu vàng, sần sùi, có vết nứt dọc không đều, và dễ bong ra như vảy. Bề mặt bên trong có màu vàng trắng đến vàng xám, tương đối bằng phẳng, với các đường dọc mịn. Thân nhẹ, giòn và dễ gãy. Mặt cắt không đều, lớp ngoài có màu nâu vàng và lớp trong có màu trắng. Vị hơi ngọt rồi đắng.

Phân bố và thu hoạch Địa cốt bì

Phân bố:

  • Ở Việt Nam: ở tại các vùng núi cao vùng giáp biên giới Trung Quốc
  • Ở Trung Quốc: Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam đều có.
  • Ngoài ra cây còn mọc và được trồng ở Nhật Bản, Triều Tiên.

Thu hoạch: Đào được rễ, rửa sạch, rút bỏ lõi. Thu hái vào trước đầu mùa xuân hoặc cuối mùa thu.

Bào chế và Bảo quản Địa cốt bì

Bào chế:

  • Theo Trung y: Sau khi cắt thành từng đoạn ngắn bằng nhau, sắc nước Cam thảo ngâm một đêm rồi vớt ra sấy khô (Lôi Công Bào Chế Dược Tính Luận).
  • Theo kinh nghiệm Việt Nam Chọn vỏ không còn lõi, rửa sạch, xắt nhỏ phơi khô dùng sống, có khi tẩm rượu sấy qua

Bảo quản: Bảo quản nơi khô ráo, tránh đè vật nặng làm giập nát.

Thành phần hóa học và Tác dụng dược lý của Địa cốt bì

Thành phần hóa học: chứa các alcaloid: betaine [1], kukoamine A [2] và 1, 2, 3, 4 được sử dụng để điều hòa miễn dịch, tác nhân, diệt virus, ức chế khối u , 7, -pentahydroxy-6-azabicyclo [3.3.0] octan (1,2,3,4,7-pen-tahydroxy-6nitro-bicycol [3,3,0] -octan) và 1,4,7,8-tetrahydroxy-6-azabicyclo [3,3,0] octan (1,4,7,8-tetrahydroxy-6-nitrobicycol [3,3,0] -octan) [ 3]. Nó cũng chứa lyciumin A và B của hoạt động enzyme chống renin và chống angiotensin [4, 5]. Cũng chứa axit hữu cơ với hoạt tính enzyme chống angiotensin: (S) -9-hydroxy-10E, axit 12Z-octadecadienoic [(S) -9-hydroxy-10E, axit 12Z-octadecadienoic] Và (S) 9-hydroxyl 10E, 12Z, 15Z-octadecadienoic acid [(S) -9-hydroxy-10E, 12Z, 15Z-octadecatrienoic] [6]. Nó vẫn chứa lyciumamide (aurantiamideacetae) [7] và axit linoleic [1]. Axit Linollenic, axit melissic, axit cinnamic, sugiol, 5α-stigrol-3,6-dione (5α-stig-mastane-3, 6-dine) [8], scopoletin [6], β-sitosterol glucoside [9], scopoletin [6], β-sitosterol glucoside (Β-sitoserol glucosde) [9], v.v. Rễ chứa n-tricosane và n-trtriaconetane, đó là n-ankan với 15-33 nguyên tử carbon, rượu chuỗi dài với 18-31 nguyên tử carbon; Cholesterol.

Địa cốt bì trong y học cổ truyền

Tác dụng dược lý:

1. Hạ huyết áp: thuốc sắc 0,2-0,5g / kgiV, có thể làm giảm huyết áp 53-67% đối với chó và mèo gây mê, 5g / kgig có thể giảm 27% huyết áp cho chuột bình thường, cồn thuốc (0,3g / kgiV có tác dụng hạ huyết áp đối với mèo, mèo gây mê hoặc 0,5-1g / kg1m trên chó, kèm theo nhịp tim chậm và thở nhanh; Digocortin 5mg / kgiv có tác dụng giảm chuột. Lyciumin, A Và B có tác dụng ức chế men chuyển đổi renin và angiotensin, tỷ lệ ức chế trên renin lần lượt là 19,4% (40? G / ml) và 32% (40? G / ml), tỷ lệ ức chế hoạt động của ACE là 90,9% (100? G / RM) và 79% (100? G / RM).

2. Tác dụng hạ sốt: Chiết xuất ethanol, chiết xuất nước và chiết xuất dư lượng ether ig hoặc iV của da Digu có tác dụng hạ sốt đáng kể đối với pyrogens. Chiết xuất nước của phần ethanol của vỏ cây Digu cũng có tác dụng hạ sốt mạnh khi tương đương với một loại thuốc thô 0,75-7,5g / kg. Thuốc sắc Digupi ở mức 2g / kg, ig hoặc iV có tác dụng hạ sốt mạnh đối với sốt do este đường chiết xuất từ ​​thành tế bào E. coli.

3. Tác dụng hạ đường huyết: Thuốc giảm đau Digupi 8g / kg có thể làm giảm 14% đường huyết của thỏ bình thường và duy trì trong khoảng 7-8h].

4. Tác dụng khác: Thuốc sắc 50% sử dụng phương pháp đục lỗ phẳng, có tác dụng ức chế vi khuẩn Staphylococcus aureus và Typhoid. Thuốc sắc Digupi có tác dụng ức chế sản xuất interleukin-2 (IL-2) trong các tế bào lách của chuột bình thường, nó có tác dụng đáng kể trong việc giảm sản xuất IL-2 trong các tế bào lách của chuột do cyclophosphamide; Sự gia tăng bất thường của IL-2 gây ra bởi azapurine cho thấy tác dụng ức chế. Thuốc tiêm Digupi (100%) có tác dụng kích thích đáng kể lên tử cung bị cô lập của chuột và chuột vô sinh, 1ml tương đương với 0,054 đơn vị tuyến yên.

Địa cốt bì trong y học cổ truyền

Khí vị: Vị ngọt nhạt tính hàn

Quy kinh: Thủ Thái âm Phế và Túc Thiếu âm Thận

Công năng: Thanh nhiệt (chủ yếu phế nhiệt) lương huyết thối chưng

Chủ trị: chứng âm hư phế nhiệt, huyết nhiệt, cốt chưng triều nhiệt, tiểu nhi can nhiệt, thổ nục huyết, tiêu khát, phế nhiệt khái suyễn.

Kiêng kỵ:

  • Ngoại cảm phong hàn phát sốt thì cấm dùng.
  • Tỳ Vị hư hàn cấm dùng

Liều lượng: 6 – 15g.

Ứng dụng lâm sàng của Địa cốt bì

Trị nóng nảy bức rức, nóng trong xương và các loại nóng nảy bứt rứt do hư lao, nóng nảy bứt rứt sau khi bệnh nặng: Địa cốt bì 2 lượng, Phòng phong 1 lượng, Cam thảo (chích) 5 chỉ. Mỗi lần dùng 5 chỉ sắc với 5 lát gừng tươi uống (Địa Tiên Tán – Tế Sinh Phương).

Đau thắt lưng do thận suy: Dùng Rễ câu tử, Đỗ trọng, tỳ giải mỗi thứ 1 cân, ngâm với 3 đấu rượu ngon bịt kín, bỏ trong nồi nấu 1 ngày, khi thích thì uống (Thiên Kim Phương).

Trị bạch đới, mạch chạy Sác: Dùng 1 cân rễ Câu kỷ, Sinh địa hoàng 5 cân, 1 đấu rượu. Sắc còn 5 thăng uống hằng ngày (Thiên Kim Phương).

Minh Thuỳ (t/h)
Suckhoeviet.org.vn

Tin liên quan

Phát động chiến dịch lan tỏa tinh thần dân tộc và tình yêu Tổ quốc nhân Ngày Quốc khánh 2/9

Phát động chiến dịch lan tỏa tinh thần dân tộc và tình yêu Tổ quốc nhân Ngày Quốc khánh 2/9

Lấy hình ảnh lá cờ Tổ quốc làm trung tâm, thông qua các hoạt động truyền thông, phủ đỏ các trang mạng xã hội, lan tỏa tinh thần dù là ai, dù ở bất cứ nơi nào, vẫn sẽ luôn hướng về lá cờ Việt Nam.
Công tác tổ chức Cuộc thi ảnh, video “Việt Nam hạnh phúc - Happy Vietnam 2024”

Công tác tổ chức Cuộc thi ảnh, video “Việt Nam hạnh phúc - Happy Vietnam 2024”

Vào ngày 20/3/2024, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức Họp báo phát động Cuộc thi ảnh, video “Việt Nam hạnh phúc - Happy Vietnam năm 2024”, kết nối trực tuyến với 63 điểm cầu tại Sở Thông tin và Truyền thông các tỉnh, thành phố.
Dự báo thời tiết ngày 29/6/2024: Hà Nội mưa rào và dông, ngày nắng nóng

Dự báo thời tiết ngày 29/6/2024: Hà Nội mưa rào và dông, ngày nắng nóng

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia vừa đưa ra thông tin dự báo thời tiết ngày 29/6/2024 tại khu vực Hà Nội và cả nước.

Cùng chuyên mục

Tác dụng của vừng đen theo Đông y

Tác dụng của vừng đen theo Đông y

Vừng đen là một thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao và vị thuốc chữa bệnh tốt.
Tác dụng của một số loại nấm dược liệu

Tác dụng của một số loại nấm dược liệu

Nấm là một siêu thực phẩm đồng thời là loại dược liệu quý hiếm. Cùng tìm hiểu tác dụng của một số loại nấm thường dùng làm dược liệu.
Các bài thuốc đông y giúp dưỡng da khỏe đẹp mùa hanh khô

Các bài thuốc đông y giúp dưỡng da khỏe đẹp mùa hanh khô

Những bài thuốc đông y có thành phần là các vị thuốc, thảo mộc tự nhiên an toàn, lành tính, cải thiện sắc tố da và ngăn ngừa khô da, nẻ da từ bên trong, giúp da mịn màng.
Những cây thuốc nam hỗ trợ điều trị viêm đại tràng

Những cây thuốc nam hỗ trợ điều trị viêm đại tràng

SKV - Trong khi y học hiện đại đã mang đến nhiều phương pháp điều trị hiệu quả, thì việc sử dụng các vị thuốc nam để hỗ trợ quá trình điều trị viêm đại tràng vẫn luôn được ưa chuộng. Các loại thuốc nam thường an toàn, dễ kiếm, và có thể mang lại hiệu quả tích cực trong việc hỗ trợ giảm triệu chứng cũng như phòng ngừa tái phát.
Bài thuốc chữa bệnh từ các loại hoa cúc

Bài thuốc chữa bệnh từ các loại hoa cúc

Hoa cúc có rất nhiều loại và là một dược liệu quý trong y học cổ truyền. Theo Đông y, hoa cúc vị ngọt, cay, vào 3 kinh phế, can, thận; có tác dụng dưỡng âm, ích can, tán phong thấp, thanh đầu mục, giáng hỏa. Dưới đây là công dụng và bài thuốc từ một số loại hoa cúc.
Cây mâm xôi – Vị thuốc quý

Cây mâm xôi – Vị thuốc quý

SKV - Cây mâm xôi là vị thuốc quý trong vườn thuốc cổ truyền của người Việt, Cây được ứng dụng khá nhiều trong Đông Y nhằm chữa trị một số bệnh về gan, tim, đường huyết, bệnh xương khớp… quả có tác dụng bổ can thận, cường dương, tăng sinh lực.nên vị thuốc rất quý cho giới mày râu.

Các tin khác

Những vị thuốc nên dùng trong mùa đông lạnh

Những vị thuốc nên dùng trong mùa đông lạnh

Mùa đông tiết trời lạnh giá khiến cơ thể dễ gặp các vấn đề về sức khỏe. Các vị thuốc y học cổ truyền dưới đây bổ sung tính ấm, tăng sức đề kháng, hỗ trợ cơ thể hình thành "lá chắn" phòng chống bệnh tật.
[E-Magazine] Củ cải trắng - Nhân sâm mùa đông

[E-Magazine] Củ cải trắng - Nhân sâm mùa đông

Củ cải trắng là loại rau củ quen thuộc, chế biến được nhiều món ăn ngon. Củ cải trắng được mệnh danh là "nhân sâm mùa đông" nhờ giá trị dinh dưỡng cao và nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe.
Tác dụng và bài thuốc từ tiểu hồi hương

Tác dụng và bài thuốc từ tiểu hồi hương

Tiểu hồi hương là loài cây thân thảo, được ứng dụng phổ biến trong cả Đông, Tây y do có chứa các nguồn vitamin thiết yếu và hoạt chất bổ dưỡng.
10 loại nước uống từ thảo dược tốt cho sức khỏe trong mùa đông lạnh

10 loại nước uống từ thảo dược tốt cho sức khỏe trong mùa đông lạnh

Các loại nước từ thảo dược dưới đây mang lại nhiều lợi ích sức khỏe trong mùa đông, có tác dụng phòng và hỗ trợ điều trị một số chứng bệnh thường gặp.
Bất ngờ với những tác dụng của râu ngô

Bất ngờ với những tác dụng của râu ngô

Râu ngô là phần thường bị loại bỏ khi chế biến bắp ngô. Tuy nhiên, đây lại là một loại dược liệu quý. Được biết đến với tên gọi ngọc mễ tu, râu ngô thường xuyên được sử dụng trong các bài thuốc cổ truyền để điều trị các bệnh liên quan đến gan và mật.
Tác dụng chữa bệnh và một số bài thuốc từ hoa cúc chi

Tác dụng chữa bệnh và một số bài thuốc từ hoa cúc chi

Những bông hoa cúc chi nhỏ xinh với màu sắc tươi tắn thường nở rộ vào tháng 11-12 hằng năm. Hoa cúc chi là một dược liệu quý có nhiều tác dụng chữa bệnh trong y học cổ truyền.
Một số bài thuốc từ quả cam

Một số bài thuốc từ quả cam

Cam là loại quả quen thuộc trong đời sống. Quả cam bổ dưỡng, giúp tăng cường sức khỏe và là một vị thuốc trong y học cổ truyền.
Phát huy vai trò của người đứng đầu ở Bệnh viện y học Cổ truyền tỉnh Đắk Lắk​

Phát huy vai trò của người đứng đầu ở Bệnh viện y học Cổ truyền tỉnh Đắk Lắk​

SKV- Với lối sống trong sáng, giản dị và sự nỗ lực cống hiến không ngừng nghỉ của bản thân, nhiều năm qua bác sĩ CKII Trịnh Đăng Anh, Bí thư Chi bộ, Giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền (YHCT) tỉnh đã có nhiều đóng góp thiết thực cho ngành y tế tỉnh nhà. Ghi nhận sự nỗ lực này, vừa qua bác sĩ CKII Trịnh Đăng Anh đã vinh dự nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.
Đẩy mạnh phát triển sản phẩm y học cổ truyền phục vụ khách du lịch

Đẩy mạnh phát triển sản phẩm y học cổ truyền phục vụ khách du lịch

Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định số 1289/QĐ-TTg về Kế hoạch thực hiện Kết luận số 86-KL/TW của Ban Bí thư về phát triển nền Y học cổ truyền Việt Nam và Hội Đông y Việt Nam trong giai đoạn mới.
Những bài thuốc từ thảo mộc giúp điều trị một số bệnh về đường hô hấp

Những bài thuốc từ thảo mộc giúp điều trị một số bệnh về đường hô hấp

Giai đoạn chuyển mùa, không khí ô nhiễm khiến các bệnh về đường hô hấp gia tăng. Cùng tham khảo một số bài thuốc đơn giản, lành tính lại dễ thực hiện dưới đây để hỗ trợ điều trị các bệnh về hô hấp như ho, viêm họng, cảm cúm, nghẹt mũi...
Xem thêm
Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam)  tổ chức Hội thảo chuyển đổi số

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) tổ chức Hội thảo chuyển đổi số

Chiều ngày 18/12, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) đã tổ chức Hội thảo chuyển đổi số với chủ đề “Định hướng công tác chuyển đổi số tại Liên hiệp Hội Việt Nam trong thời gian tới”.
Lễ dâng hương và báo cáo kết quả thừa kế di sản của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác

Lễ dâng hương và báo cáo kết quả thừa kế di sản của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác

Sáng 7/12, Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam tổ chức Lễ dâng hương và báo cáo kết quả thừa kế di sản của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác.
Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Lễ dâng hương kỷ niệm 50 năm ngày mất cố Lương Y Nguyễn Kiều

Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Lễ dâng hương kỷ niệm 50 năm ngày mất cố Lương Y Nguyễn Kiều

Sáng 01/12/2024, Tại nhà thờ cố Lương Y Nguyễn Kiều, xã Phượng Dc, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội Hội Nam Y Việt Nam đã tổ chức Lễ dâng hương tưởng niệm 50 năm ngày mất của cố Lương Y Nguyễn Kiều.
An Giang: Hội nghị khoa học Đông dược bào chế

An Giang: Hội nghị khoa học Đông dược bào chế

SKV - Hội nghị khoa học Đông dược bào chế được Trường trung cấp Quốc Tế Khôi Việt phối hợp cùng Chi hội Nam y tỉnh An Giang tổ chức vào sáng ngày 09/11, tại huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang.
Hội Nam y Việt Nam công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Thái Bình

Hội Nam y Việt Nam công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Thái Bình

Chiều 20/10/2024, tại TP Thái Bình, Hội Nam y Việt Nam đã long trọng tổ chức lễ công bố quyết định thành lập và Đại hội lần thứ nhất Chi hội Nam y Thái Bình, nhiệm kỳ 2024-2029.
Phiên bản di động