Truyền thông về những giải pháp phòng ngừa các bệnh không lây nhiễm

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Thông tin và Truyền thông) Hồ Hồng Hải cho biết, theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, tại Việt Nam, cứ 100 trường hợp tử vong thì có tới 77 người tử vong do các bệnh không lây nhiễm. Trong đó, nguyên nhân do bệnh tim mạch chiếm 31%, ung thư chiếm 19%, COPD chiếm 6%, đái tháo đường chiếm 4% và các bệnh không lây nhiễm khác chiếm 18%.

Đối với các bệnh không lây nhiễm thường không xác định được nguyên nhân cụ thể mà chỉ có một nhóm yếu tố nguy cơ góp phần làm bệnh phát triển gồm: môi trường sống không lành mạnh, thuốc lá, rượu bia, các loại thực phẩm nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, ăn nhiều muối và đường (đặc biệt là trong các đồ uống ngọt), ít vận động...

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 155/QĐ-TTg ngày 29/1/2022 về việc phê duyệt Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2022 – 2025. Theo đó, các giải pháp trọng tâm là đẩy mạnh truyền thông để nâng cao sức khỏe để giảm thiểu các hành vi nguy cơ, dự phòng mắc bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần.

Do đó, Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Tổ chức Healthbridge Canada tại Việt Nam tổ chức hội thảo nhằm mục tiêu đẩy mạnh công tác truyền thông giúp giảm thiểu những hành vi nguy cơ chính dẫn đến các bệnh không lây nhiễm.

Thuốc lá không chỉ gây hại cho sức khỏe người dân, giảm năng suất lao động mà còn là nguyên nhân gây ra tử vong hàng đầu

Tại hội thảo, các chuyên gia cung cấp cho phóng viên, biên tập viên những thông tin liên quan đến về thực trạng và tác hại của những sản phẩm có hại cho sức khỏe bao gồm: thuốc lá, các sản phẩm thuốc lá mới, đồ uống có đường; mối liên hệ giữa những sản phẩm có hại cho sức khỏe và các bệnh không lây nhiễm; các chính sách hữu hiệu để kiểm soát những sản phẩm này. Từ đó, đẩy mạnh công tác truyền thông giúp giảm thiểu thiểu các hành vi nguy cơ chính dẫn đến các bệnh không lây nhiễm.

Theo TS.Angela Pratt, Trưởng đại điện WHO tại Việt Nam, hiện nay bệnh không lây nhiễm là nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong tại Việt Nam. Đó là lý do vì sao cần nâng cao vai trò nhận thức cho xã hội, trong đó bao gồm cả các đối tượng là những người lập chính sách. Bệnh không lây nhiễm không chỉ gây gánh nặng về y tế, sức khỏe mà còn cả về mặt kinh tế.

Đại diện WHO đưa ra dẫn chứng, mỗi năm thuốc lá gây thiệt hại kinh tế toàn cầu lên tới 4,5 tỉ USD. Thuốc lá không chỉ gây hại cho sức khỏe người dân, giảm năng suất lao động mà còn là nguyên nhân gây ra tử vong hàng đầu. Thực tế tại Việt Nam cho thấy, hiện nay giá thuốc lá còn rất rẻ, người dân dễ dàng tiếp cận các sản phẩm thuốc lá có sẵn trên thị trường… mà một trong những nguyên nhân là do tỷ lệ thuế áp lên thuốc lá quá thấp.

TS Angela Pratt chia sẻ, có bằng chứng rõ ràng thuyết phục cho thấy đầu tư vào phòng, chống bệnh không lây nhiễm không chỉ mang lại lợi ích to lớn về sức khỏe cho người dân mà còn cả về mặt kinh tế. Một trong những biện pháp có thể thực hiện đó là đánh thuế với những sản phẩm có hại cho sức khỏe như thuốc lá, đồ uống có cồn bên cạnh việc giảm quảng cáo, giảm hoạt động xúc tiến thương mại để giảm tiêu dùng sản phẩm độc hại.

Các nghiên cứu cho thấy, sau nhiều năm thực hiện các hoạt động truyền thông, một số yếu tố nguy cơ gây bệnh không lây nhiễm tại Việt Nam đã có cải thiện nhưng còn có tỉ lệ cao như hút thuốc, uống rượu bia, ăn ít rau và trái cây, ăn nhiều muối, thiết hoạt động thể lực… Do đó, các chuyên gia cho rằng, Việt Nam cần thực hiện một số biện can thiệp mang lại hiệu quả, chi phí thấp nhằm giảm nguy cơ gia tăng các bệnh không lây nhiễm như tăng thuế thuốc lá (làm giảm sức mua), cấm hoàn toàn quảng cáo và tài trợ thuốc lá; quy định hạn chế bán rượu; tiến hành các chương trình nâng cao dinh dưỡng và hoạt động thể lực…