Câu kỷ tử: Công dụng, liều dùng và cách sử dụng hiệu quả

Câu kỷ tử là một trong những vị thuốc được dùng phổ biến từ xa xưa, trong các bài thuốc. Dược liệu mang đến nhiều tác dụng tốt cho sức khoẻ.

Cây kỷ tử (khởi tử, địa cốt tử, câu khởi…) là một trong những vị thuốc được dùng phổ biến từ xa xưa. Theo nhiều nghiên cứu, dược liệu có tác dụng làm sáng mắt, chống lão hóa, tăng cường hệ miễn dịch, tăng cường chức năng thận, sinh lý… Bài viết dưới đây, bạn đọc cùng chuyên trang tìm hiểu một số thông tin hữu ích nhất về loại dược liệu này.

Câu Kỷ Tử: Công Dụng, Liều Dùng & Cách Sử Dụng Hiệu Quả
Quả khô cây câu kỷ tử có hình bầu dục,chiều dài khoảng 0.5 -1 cm, đường kính 0.2 cm.

Đặc điểm nhận biết câu kỷ tử

Câu kỷ tử còn được gọi với nhiều cái tên khác nhau như:

Kỷ tử, Khởi tử, Câu khởi, Địa cốt tử, Khủ khởi. Danh pháp khoa học là Fructus Lycii, thuộc họ Cà (Solanaceae).

Bộ phận dùng, chế biến, bảo quản

Bộ phận dùng: Quả khô rụng (Fructus Lycii). Quả khô cây câu kỷ tử có hình bầu dục,chiều dài khoảng 0.5 -1 cm, đường kính 0.2 cm. Phần vỏ quả có màu đỏ tươi hoặc tím, nhăn nheo, bên trong có nhiều hạt hình tạng thận màu vàng, có vệt ở cuống quả.

Thu hái: Tháng 8 – 9 hằng năm. Nên hái quả chín đỏ vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát, sau đó đem phơi trong bóng râm. Khi trái bắt đầu nhăn thì mới đem ra nắng phơi cho khô.

Bào chế:

  • Lựa quả đỏ tươi đem tẩm với rượu vừa đều, để qua ngày, giã dập.
  • Thường dùng sống, có khi tẩm với rượu rồi sấy khô hoặc tẩm với mật rồi đem sắc lấy nước đặc, sấy nhẹ đến khi khô thì tán thành bột mịn.

Bảo quản: Cho nguyên liệu vào trong lọ kín, để cho khô. Nếu dược liệu chuyển sang màu thâm đen, xông hơi diêm sinh hoặc phun với rượu rồi đem xóc lên là nguyên liệu có thể trở lại màu đỏ đẹp.

Thành phần hóa học

Trong câu kỷ tử có chứa các chất hóa học sau đây:

  • Betain
  • axit amin
  • polysaccharid
  • vitamin B1, B2, C,
  • acid nicotinic
  • Chất khoáng: Ca, P, Fe
  • Amon sunfat
  • Carotene, Riboflavin, Thiameme, Vitamin C, b-Sitosterol, Linoleic acid.
    Câu Kỷ Tử: Công Dụng, Liều Dùng & Cách Sử Dụng Hiệu Quả
    Theo y học cổ truyền, câu kỷ tử có có vị ngọt, tính bình

Tác dụng của kỷ tử và cách dùng hiệu quả

Theo nhiều kết quả nghiên cứu của y học hiện đại, cây kỷ tử có tác dụng dược lý sau đây:

  • Cải thiện và điều tiết chức năng miễn dịch của cơ thể.
  • Tăng cường khả năng hoạt động của hệ thống nội tiết khâu não – tuyến thượng thận – tuyến tiền liệt.
  • Bảo vệ gan, ức chế sự lắng đọng mỡ trong gan, đẩy nhanh tốc độ tái sinh tế bào gan.
  • Điều chỉnh rối loạn lipid máu.
  • Hạ và làm chậm sự hình thành những mảng xơ vữa trong huyết quản.
  • Hạ huyết áp và giãn mạch.
  • Đấy nhanh tốc độ tạo huyết của tủy xương
  • Chống oxy hóa, làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể.
  • Chống phóng xạ, ức chế sự phát triển của tế bào ung thư bên trong cơ thể.
  • Hạ đường huyết.

Theo y học cổ truyền, câu kỷ tử có có vị ngọt, tính bình, mang đến những tác dụng sau đây:

  • Bổ ích tinh huyết, cường thịnh âm đạo (theo Bản Thảo Kinh Tập Chú).
  • Bổ ích tinh bất túc, an thần, minh mục (sáng mắt) (theo Dược Tính Bản Thảo).
  • Nhuận phế, tư thận (theo Bản Thảo Cương Mục).
  • Nhuận phế, bổ thận, sinh tân, ích khí (theo Bản Thảo Kinh Sơ).
  • Bổ can, thận, minh mục, nhuận phế, sinh tinh huyết (theo Trung dược học).
  • Tư dưỡng Can Thận (theo Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).

Liều dùng và cách dùng:

  • Liều dùng: từ 8 – 20 gam.
  • Cách dùng: Dùng độc vị hoặc phối hợp với các vị thuốc khác.

Bài thuốc chữa bệnh từ câu kỷ tử

Vị thuốc được ứng dụng trong các bài thuốc sau đây:

Tác dụng của câu kỷ tử với da mặt trị mặt nám, da dẻ sần sùi:

  • Chuẩn bị: 10 cân câu kỷ tử, 3 cân sinh địa.
  • Thực hiện: Đem tất cả các nguyên liệu trên tán thành bột. Khi dùng, lấy ra 1 muỗng uống kèm một ly nước ấm, dùng 3 lần/ ngày.

Trị chảy nước mắt do can hư:

  • Chuẩn bị: 960 gam câu kỷ tử.
  • Thực hiện: Cho nguyên liệu vào trong túi vải, đem ngâm rượu, đậy kín, ủ kĩ trong 21 ngày.

Trị đau mắt đỏ, mắt sinh mộng thịt:

  • Chuẩn bị: câu kỷ tử.
  • Thực hiện: Giã lấy nước, điểm lên khóe mắt. Thực hiện 3 – 4 lần/ ngày.

Trị can thận âm hư, ra mồ hôi trộm, sốt về chiều, mắt mờ, đau rít sáp trong mắt

  • Chuẩn bị: 12 gam Câu kỷ tử, Cúc hoa, 16g Thục địa, 8g Sơn dược, 6g Phục linh, Đơn bì.
  • Thực hiện: Đem tất cả dược liệu trên tán thành bột, làm hoàn. Ngày dùng 12 gam chia làm 2 lần uống, dùng kèm với nước muối nhạt.

Trị suy nhược cơ thể vào mùa hè:

  • Chuẩn bị: Câu kỷ tử, Ngũ vị tử.
  • Thực hiện: Đem tán các nguyên liệu trên với nước sôi, uống thay trà.

Trị bệnh viêm gan mạn tính, xơ gan do âm hư:

  • Chuẩn bị: Mạch môn 12g, Bắc sa sâm 12g, Đương qui 12g, Sinh địa 24 – 40g, Xuyên luyện tử 6g, Kỷ tử 12 – 24g.
  • Thực hiện: Sắc nước uống.

Trị thận hư, đau lưng, mỏi gối, di tinh, huyết trắng ra nhiều:

  • Chuẩn bị: Sơn dược (sao) 160g, Thục địa 320g, Câu kỷ tử 160g, Ngưu tất 120g, Thỏ ty tử 160g, Sơn thù nhục 160g, Quy bản (sao) 160g, Lộc giao (sao) 160g.
  • Thực hiện: Đem tán đều tất cả các nguyên liệu trên thành bột mịn làm hoàn. Dùng 12 -16 gam mỗi ngày, 2 – 3 lần/ ngày.

Trị hoa mắt, suy giảm thị lực, cườm mắt tuổi già, đục thủy tinh thể:

  • Chuẩn bị: Sơn thù 1690, Thục địa 320g, Sơn dược 160g, Câu kỷ tử 80g, Phục linh 80g, Đơn bì 80g, Cúc hoa 120g, Câu kỷ tử 120g.
  • Thực hiện: Tán các nguyên liệu trên thành bột, dùng 2 -3 lần/ ngày, mỗi lần từ 10 – 12 gam thuốc.

Bổ thận, sinh tinh, tăng chất lượng tinh trùng:

  • Chuẩn bị: câu kỷ tử 50g, nhục thung dung 100g, Thục địa 100g, huỳnh tinh 100g, sinh địa 50g, hắc táo nhân 40g, dâm dương hoắc 50g, quy đầu 50g, cốt toái bổ 40g, cam cúc hoa 30g, xuyên ngưu tất 40g, nhân sâm 40g, xuyên tục đoạn 40g, bắc kỳ 50g, đỗ trọng 50g, phòng đảng sâm 50g, đan sâm 40g, đại táo 30 quả, lộc nhung 20g, trần bì 20g, lộc giác giao 40g.
  • Thực hiện: Sắc uống.

Trị dạ dày viêm teo mạn tính:

  • Chuẩn bị: Cây kỷ tử.
  • Thực hiện: Rửa sạch dược liệu, sao khô, giã nát, đóng gói. Mỗi ngày lấy ra 20 gam uống, dùng khi bụng đói. Sau 2 tháng là hoàn tất một liệu trình. Trong thời gian điều trị, ngưng các loại thuốc khác.

Ai không nên dùng kỷ tử ?

Không dùng vị thuốc câu kỷ tử cho các đối tượng sau đây:

  • Phụ nữ đang mang thai.
  • Người có tỳ vị thấp trệ, tỳ vị hư nhược, tiêu chảy kéo dài.
Minh Thuỳ (t/h)
https://suckhoeviet.org.vn/

Tin liên quan

Lan tỏa những bài học giá trị cho cộng đồng

Lan tỏa những bài học giá trị cho cộng đồng

Cuộc thi Lan tỏa Năng lượng tích cực lần thứ Năm với chủ đề “Từ trái tim đến trái tim” hướng đến mục tiêu kết nối mạnh mẽ, chạm đến trái tim nhiều người.
Dự báo thời tiết ngày 26/12/2024: Bắc Bộ có mưa nhỏ, trời rét

Dự báo thời tiết ngày 26/12/2024: Bắc Bộ có mưa nhỏ, trời rét

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia vừa đưa ra thông tin dự báo thời tiết ngày 26/12/2024 tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước.
“Mở khóa” thị trường Halal: Đúc kết từ 27 năm kinh nghiệm xuất khẩu của Vinamilk

“Mở khóa” thị trường Halal: Đúc kết từ 27 năm kinh nghiệm xuất khẩu của Vinamilk

Với hơn 27 năm kinh nghiệm xuất khẩu, Vinamilk là một trong số ít doanh nghiệp có nhiều lợi thế khi thị trường Halal ngày càng rộng cửa. Ngoài việc thực hành sản xuất theo đúng tiêu chuẩn Halal, đại diện Vinamilk cho biết, lời cam kết với người tiêu dùng là yếu tố tiên quyết giúp doanh nghiệp trụ vững tại nhóm thị trường này.

Cùng chuyên mục

Tác dụng của vừng đen theo Đông y

Tác dụng của vừng đen theo Đông y

Vừng đen là một thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao và vị thuốc chữa bệnh tốt.
Tác dụng của một số loại nấm dược liệu

Tác dụng của một số loại nấm dược liệu

Nấm là một siêu thực phẩm đồng thời là loại dược liệu quý hiếm. Cùng tìm hiểu tác dụng của một số loại nấm thường dùng làm dược liệu.
Các bài thuốc đông y giúp dưỡng da khỏe đẹp mùa hanh khô

Các bài thuốc đông y giúp dưỡng da khỏe đẹp mùa hanh khô

Những bài thuốc đông y có thành phần là các vị thuốc, thảo mộc tự nhiên an toàn, lành tính, cải thiện sắc tố da và ngăn ngừa khô da, nẻ da từ bên trong, giúp da mịn màng.
Những cây thuốc nam hỗ trợ điều trị viêm đại tràng

Những cây thuốc nam hỗ trợ điều trị viêm đại tràng

SKV - Trong khi y học hiện đại đã mang đến nhiều phương pháp điều trị hiệu quả, thì việc sử dụng các vị thuốc nam để hỗ trợ quá trình điều trị viêm đại tràng vẫn luôn được ưa chuộng. Các loại thuốc nam thường an toàn, dễ kiếm, và có thể mang lại hiệu quả tích cực trong việc hỗ trợ giảm triệu chứng cũng như phòng ngừa tái phát.
Bài thuốc chữa bệnh từ các loại hoa cúc

Bài thuốc chữa bệnh từ các loại hoa cúc

Hoa cúc có rất nhiều loại và là một dược liệu quý trong y học cổ truyền. Theo Đông y, hoa cúc vị ngọt, cay, vào 3 kinh phế, can, thận; có tác dụng dưỡng âm, ích can, tán phong thấp, thanh đầu mục, giáng hỏa. Dưới đây là công dụng và bài thuốc từ một số loại hoa cúc.
Cây mâm xôi – Vị thuốc quý

Cây mâm xôi – Vị thuốc quý

SKV - Cây mâm xôi là vị thuốc quý trong vườn thuốc cổ truyền của người Việt, Cây được ứng dụng khá nhiều trong Đông Y nhằm chữa trị một số bệnh về gan, tim, đường huyết, bệnh xương khớp… quả có tác dụng bổ can thận, cường dương, tăng sinh lực.nên vị thuốc rất quý cho giới mày râu.

Các tin khác

Những vị thuốc nên dùng trong mùa đông lạnh

Những vị thuốc nên dùng trong mùa đông lạnh

Mùa đông tiết trời lạnh giá khiến cơ thể dễ gặp các vấn đề về sức khỏe. Các vị thuốc y học cổ truyền dưới đây bổ sung tính ấm, tăng sức đề kháng, hỗ trợ cơ thể hình thành "lá chắn" phòng chống bệnh tật.
[E-Magazine] Củ cải trắng - Nhân sâm mùa đông

[E-Magazine] Củ cải trắng - Nhân sâm mùa đông

Củ cải trắng là loại rau củ quen thuộc, chế biến được nhiều món ăn ngon. Củ cải trắng được mệnh danh là "nhân sâm mùa đông" nhờ giá trị dinh dưỡng cao và nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe.
Tác dụng và bài thuốc từ tiểu hồi hương

Tác dụng và bài thuốc từ tiểu hồi hương

Tiểu hồi hương là loài cây thân thảo, được ứng dụng phổ biến trong cả Đông, Tây y do có chứa các nguồn vitamin thiết yếu và hoạt chất bổ dưỡng.
10 loại nước uống từ thảo dược tốt cho sức khỏe trong mùa đông lạnh

10 loại nước uống từ thảo dược tốt cho sức khỏe trong mùa đông lạnh

Các loại nước từ thảo dược dưới đây mang lại nhiều lợi ích sức khỏe trong mùa đông, có tác dụng phòng và hỗ trợ điều trị một số chứng bệnh thường gặp.
Bất ngờ với những tác dụng của râu ngô

Bất ngờ với những tác dụng của râu ngô

Râu ngô là phần thường bị loại bỏ khi chế biến bắp ngô. Tuy nhiên, đây lại là một loại dược liệu quý. Được biết đến với tên gọi ngọc mễ tu, râu ngô thường xuyên được sử dụng trong các bài thuốc cổ truyền để điều trị các bệnh liên quan đến gan và mật.
Tác dụng chữa bệnh và một số bài thuốc từ hoa cúc chi

Tác dụng chữa bệnh và một số bài thuốc từ hoa cúc chi

Những bông hoa cúc chi nhỏ xinh với màu sắc tươi tắn thường nở rộ vào tháng 11-12 hằng năm. Hoa cúc chi là một dược liệu quý có nhiều tác dụng chữa bệnh trong y học cổ truyền.
Một số bài thuốc từ quả cam

Một số bài thuốc từ quả cam

Cam là loại quả quen thuộc trong đời sống. Quả cam bổ dưỡng, giúp tăng cường sức khỏe và là một vị thuốc trong y học cổ truyền.
Phát huy vai trò của người đứng đầu ở Bệnh viện y học Cổ truyền tỉnh Đắk Lắk​

Phát huy vai trò của người đứng đầu ở Bệnh viện y học Cổ truyền tỉnh Đắk Lắk​

SKV- Với lối sống trong sáng, giản dị và sự nỗ lực cống hiến không ngừng nghỉ của bản thân, nhiều năm qua bác sĩ CKII Trịnh Đăng Anh, Bí thư Chi bộ, Giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền (YHCT) tỉnh đã có nhiều đóng góp thiết thực cho ngành y tế tỉnh nhà. Ghi nhận sự nỗ lực này, vừa qua bác sĩ CKII Trịnh Đăng Anh đã vinh dự nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.
Đẩy mạnh phát triển sản phẩm y học cổ truyền phục vụ khách du lịch

Đẩy mạnh phát triển sản phẩm y học cổ truyền phục vụ khách du lịch

Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định số 1289/QĐ-TTg về Kế hoạch thực hiện Kết luận số 86-KL/TW của Ban Bí thư về phát triển nền Y học cổ truyền Việt Nam và Hội Đông y Việt Nam trong giai đoạn mới.
Những bài thuốc từ thảo mộc giúp điều trị một số bệnh về đường hô hấp

Những bài thuốc từ thảo mộc giúp điều trị một số bệnh về đường hô hấp

Giai đoạn chuyển mùa, không khí ô nhiễm khiến các bệnh về đường hô hấp gia tăng. Cùng tham khảo một số bài thuốc đơn giản, lành tính lại dễ thực hiện dưới đây để hỗ trợ điều trị các bệnh về hô hấp như ho, viêm họng, cảm cúm, nghẹt mũi...
Xem thêm
Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam)  tổ chức Hội thảo chuyển đổi số

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) tổ chức Hội thảo chuyển đổi số

Chiều ngày 18/12, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) đã tổ chức Hội thảo chuyển đổi số với chủ đề “Định hướng công tác chuyển đổi số tại Liên hiệp Hội Việt Nam trong thời gian tới”.
Lễ dâng hương và báo cáo kết quả thừa kế di sản của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác

Lễ dâng hương và báo cáo kết quả thừa kế di sản của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác

Sáng 7/12, Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam tổ chức Lễ dâng hương và báo cáo kết quả thừa kế di sản của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác.
Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Lễ dâng hương kỷ niệm 50 năm ngày mất cố Lương Y Nguyễn Kiều

Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Lễ dâng hương kỷ niệm 50 năm ngày mất cố Lương Y Nguyễn Kiều

Sáng 01/12/2024, Tại nhà thờ cố Lương Y Nguyễn Kiều, xã Phượng Dc, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội Hội Nam Y Việt Nam đã tổ chức Lễ dâng hương tưởng niệm 50 năm ngày mất của cố Lương Y Nguyễn Kiều.
An Giang: Hội nghị khoa học Đông dược bào chế

An Giang: Hội nghị khoa học Đông dược bào chế

SKV - Hội nghị khoa học Đông dược bào chế được Trường trung cấp Quốc Tế Khôi Việt phối hợp cùng Chi hội Nam y tỉnh An Giang tổ chức vào sáng ngày 09/11, tại huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang.
Hội Nam y Việt Nam công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Thái Bình

Hội Nam y Việt Nam công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Thái Bình

Chiều 20/10/2024, tại TP Thái Bình, Hội Nam y Việt Nam đã long trọng tổ chức lễ công bố quyết định thành lập và Đại hội lần thứ nhất Chi hội Nam y Thái Bình, nhiệm kỳ 2024-2029.
Phiên bản di động