Những bài thuốc quý từ cây Ké đầu ngựa không phải ai cũng biết

Cây ké đầu ngựa hay còn được gọi là thương nhĩ tử (Trung Quốc), phắt ma (Thổ)… Cây ké đầu ngựa thuộc họ cúc Asteraceae được dùng quả và toàn bộ phận trên mặt đất của cây làm nhiều bài thuốc quý không phải ai cũng biết.
Những bài thuốc quý từ cây Ké đầu ngựa không phải ai cũng biết
Hình ảnh cây ké đầu ngựa. (Ảnh internet)

Đặc điểm hình dạng cây ké đầu ngựa

Cây ké đầu ngựa là một cây nhỏ, cao độ 2m thân có khía rãnh. Lá mọc so le, phiến lá hơi 3 cạnh, mép có răng cưa có chỗ khía hơi sâu thành 3-5 thùy, có lông ngắn cứng. Cụm hoa hình đầu có thứ lưỡng tính ở phía trên, có thứ chỉ gồm có hai hoa cái nằm trong hai lá bắc dày và có gai. Quả giả hình thoi, có móc, có thể móc vào lông động vật.

Phân bố, thu hái và chế biến thủ nào

Cây ké này mọc hoang ở khắp nơi trong nước ta (đất hoang, bờ ruộng, bờ đường). Hái cả cây trừ bỏ rễ phơi hay sấy khô. Hoặc chỉ hái quả chín rồi phơi hay sấy khô điện.

Thành phần hóa học

Mới biết rằng trong quả ké có chừng 30% chất béo, 1,27% một chất glucozit gọi là xanthostrumarin tương ứng với chất datixin, chưa rõ tính chất, 3,3% nhựa và vitamin C

Theo Xốcôlôv (1952), trong quả và cây ké ở Liên Xô đều chứa ancaloit, nhưng theo sự phân tích của hệ dược Viện Y học Bắc Kinh (1958), trong quả ké có một chất saponin (glucozit), không có ancaloit.

Năm 1974, Khfagy (1974, Planta medica 8,75) đã tách từ trong ké một nhóm sesquitecpen chưa no, lacton có khung xanthonolit: Xanthinin (độ chảy 123-124), xanthanola và izoxanthanola.

Quả ké chứa Carboxy atractylozit ở dạng muối có tác dụng hạ đường huyết rất mạnh, có độc tính. Toàn cây chứa nhiều iốt. Trong hai năm 1969 và 1970, Đỗ Tất Lợi, Phạm Kim Loan và Nguyễn Văn Cát (Trường Đại học Dược khoa Hà Nội) đã định tính và định lượng iốt trong cây ké Việt Nam thấy rằng, dù cây ké mọc ở miền núi, hay đồng bằng, gần biển hay xa biển đều có chứa iốt với hàm lượng khá cao, 1g lá hoặc thân chứa trung bình 200 microgam, 1g quả chứa 220-230 microgam, nước sắc 15 phút cô thành cao chứa 300 microgam trong 1g cao: Nếu nấu lâu 5 giờ có thể chứa tới 420-430 microgam trong 1g cao. Trên cơ sở phân tích này đã đề nghị dùng ké gort núb n trong điều trị bướu cổ.

Tác dụng dược lý

Theo kinh nghiệm lâm sàng ở Sở Da liễu Nam Xương - Giang Tây, 1959 đã sử dụng cao quả ké chữa 22 trường hợp bệnh ngoài da, kết quả khỏi hẳn 11, đỡ rõ rệt 8, có tiến bộ 3, không có trường hợp nào không có kết quả rõ rệt.

Trong hai năm 1969, 1970 Tổng cục Lâm còn nghiệp Việt Nam đã dùng cao ké chế thành viên chữa bướu cổ tại một số lâm trường miền núi. Kết quả đạt trên 80%.

Qua một số tài liệu cho thấy, quả ké dùng chữa những trường hợp da xù xì màu đỏ như bị hủi. Tại nhiều vùng ở Việt Nam, Liên Xô cũ và Trung Quốc nhân dân vẫn dùng ké uống chữa mẩn ngứa, mụn nhọt và bướu cổ.

Những bài thuốc quý từ cây Ké đầu ngựa không phải ai cũng biết
Hình ảnh quả ké đầu ngựa. (Ảnh internet).

Công dụng liều dùng

Theo tài liệu cổ, ké có vị ngọt, tính ôn, hơi có bị độc. Vào phế kinh, có tác dụng làm ra mồ hôi, tán phong, dùng trong các chứng phong hàn, đau nhức, phong thấp, tê dại, mờ mắt, chân tay co dật, uống lâu ích khí. Phàm không phải phong nhiệt chớ dùng. Trong sách cổ nói dùng ké phải kiêng thịt lợn. Nếu dùng thịt lợn cùng khi uống ké thì khắp mình sẽ nổi quầng đỏ.

Hiện nay ké là một vị thuốc thường dùng trong nhân dân Việt Nam, Trung Quốc chữa mụn nhọt, lở loét, bướu cổ, ung thư phát bối (đằng sau lưng), mụn nhọt không đầu, đau răng, đau cổ họng, viêm mũi.

Nhân dân Liên Xô cũ dùng ké đầu ngựa chữa bướu cổ, các bệnh mụn nhọt, nấm tóc, hắc lào, lỵ và đau răng.

Nhân dân ta và Trung Quốc thường chế thành cao thương nhĩ, còn gọi là vạn ứng cao. Cụ thể cách làm như sau: Từ tháng 5 đến tháng 9, hái toàn cây về phơi khô, cắt nhỏ nấu với nước, lọc và cô thành cao mềm. Cao dễ lên men, đóng chai thường phụt bật nút lên. Khi uống hòa với nước âm ấm, mỗi ngày từ 6 đến 8g cao. Uống luôn từ nưả tháng đến hai tháng.

Có thể chế thành thuốc viên thương nhĩ hoàn như sau: Bỏ rễ, rửa sạch, cắt ngắn cho vào nồi nấu với nước sôi trong một giờ, lọc lấy nước, bã còn lại thêm nước, nấu sôi một giờ nữa, lọc và con tại nem nước, ngu soi một 8 năm ép lấy hết nước. Hợp cả 2 nước lại, cô thành cao mềm. Khi nào lấy que thủy tinh nhúng vào cao, nào nhỏ lên giấy, giọt cao không loang ra nữa là được. Sau đó thêm vừa đủ bột vào (chừng 1/3 lượng cao) trộn đều chế thành viên.

Trước khi ăn cơm thì uống. Ngày uống 3 lần, mỗi lần uống 16-20g. Theo sách cổ, uống cao thương nhĩ phải kiêng thịt lợn, thịt ngựa sợ độc. Thực tế, tại Bệnh viện Giang Tây (Trung Quốc) bệnh nhân uống thuốc không kiêng thịt vẫn không xảy ra hiện tượng độc nào mà thuốc vẫn có tác dụng tốt. Thuốc cao và thuốc viên nói trên chuyên chữa lở loét, mụn nhọt.

Đơn thuốc từ cây đầu ngựa dùng trong nhân dân

Chữa đau răng: Sắc nước quả ké, ngậm lâu lại nhổ. Ngậm nhiều lần.

Mũi chảy nước trong, đặc: Quả ké sao vàng tán bột. Ngày uống 4-8g.

Chữa thủy thũng, bí tiểu tiện: Thương nhĩ tử, thiêu tồn tính, đình lịch. Hai vị bằng nhau, tán nhỏ. Uống với nước mỗi lần 8g, ngày hai lần.

Chữa bướu cổ: Ngày uống 4-5g quả hay cây ké dưới dạng thuốc sắc (đun sôi, giữ sôi 15 phút)./.

Ánh Nguyệt (T/H)

Tin liên quan

Thương nhĩ - loại cây mọc hoang khắp nơi nhưng có nhiều công dụng đặc biệt tốt cho sức khoẻ

Thương nhĩ - loại cây mọc hoang khắp nơi nhưng có nhiều công dụng đặc biệt tốt cho sức khoẻ

Thương nhĩ tử hay gọi là Ké đầu ngựa, một loại cây mọc hoang ở khắp Việt Nam nhưng có tác dụng rất thần ky cho các chứng bệnh như Viêm xoang, đau khớp,..
Công dụng và bài thuốc chữa bệnh từ cây ké đầu ngựa

Công dụng và bài thuốc chữa bệnh từ cây ké đầu ngựa

Cây ké đầu ngựa còn có tên gọi khác là thương nhĩ tử, xương nhĩ, thương nhĩ, phắc ma, mac nháng (Tày). Cây có vị cay đắng, tính ấm, hơi có độc. Ké đầu ngựa được ứng dụng làm thuốc để điều trị nhiều loại bệnh lý khác nhau.
Cây xạ đen - Thảo dược quý giá có khả năng chống ung thư

Cây xạ đen - Thảo dược quý giá có khả năng chống ung thư

Cây xạ đen hay còn gọi là cây ung thư (theo dân tộc Mường ở tỉnh Hòa Bình), cây quả nâu, bách giải, bạch vạn hoa, thanh giang đằng, dây gối,.. có vị đắng chát, tính hàn. Hiện nay, cây xạ đen đang được xem là một trong những loại dược liệu có hàm lượng chất kháng ung thư cao nhất trên toàn cầu, làm cho nó trở thành một vị thuốc quý trong Y học cổ truyền.

Cùng chuyên mục

[Infographic] 8 cách đơn giản giúp cải thiện sức khỏe tinh thần

[Infographic] 8 cách đơn giản giúp cải thiện sức khỏe tinh thần

Các chuyên gia gợi ý bạn có thể cân nhắc một số cách đơn giản sau đây giúp tâm trạng luôn thoải mái, giảm bớt căng thẳng.
Quận 8 TP.HCM có Bệnh viện đa khoa tư nhân đầu tiên

Quận 8 TP.HCM có Bệnh viện đa khoa tư nhân đầu tiên

(SKV) - Sáng 19/12, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tiếp tục khai trương thêm một bệnh viện đa khoa hiện đại tại Quận 8 TP.HCM. Đây là bệnh viện - trung tâm khám chữa bệnh thứ ba của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tại TP.HCM, thứ tư trên cả nước, phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh chất lượng cao, toàn diện và chuyên sâu cho người dân.
Sở Y tế TP.HCM theo dõi sát dịch bệnh bí ẩn ở Congo

Sở Y tế TP.HCM theo dõi sát dịch bệnh bí ẩn ở Congo

SKV - Chiều 17/12, Sở Y tế TP.HCM đã có thông báo về việc theo dõi dịch bệnh bí ẩn tại Cộng hòa Dân chủ (CHDC) Congo trên địa bàn thành phố.
Vì một lối sống năng động lành mạnh

Vì một lối sống năng động lành mạnh

Đây là lần thứ hai liên tiếp công ty Herbalife Việt Nam, một trong những công ty hàng đầu về sức khỏe và thể chất tiếp tục là Nhà Tài Trợ Dinh Dưỡng cho giải chạy VnExpress Marathon Hải Phòng.
Lợi ích tuyệt vời từ hạt mắc ca

Lợi ích tuyệt vời từ hạt mắc ca

SKV- Hạt mắc ca được ví là “hoàng hậu của các loại quả khô”, hạt thơm ngon với vị béo bùi đặc trưng, là nguồn dinh dưỡng dồi dào phù hợp với mọi người. Công dụng của mắc ca đối với sức khỏe rất đa dạng và tuyệt vời.
Chủ động phòng bệnh loãng xương

Chủ động phòng bệnh loãng xương

SKV- Loãng xương là tình trạng rối loạn chuyển hóa của bộ xương làm giảm sức mạnh của xương dẫn đến làm tăng nguy cơ gãy xương. Loãng xương phát triển chậm, âm thầm cho đến khi bệnh nhân bị gãy xương cho dù chỉ có té nhẹ hoặc va chạm nhẹ.

Các tin khác

Cảnh báo: Bệnh nhân cong vẹo cột sống đang có xu hướng trẻ hóa

Cảnh báo: Bệnh nhân cong vẹo cột sống đang có xu hướng trẻ hóa

Theo thông tin từ báo Sức khỏe và Đời sống, tại Việt Nam số trẻ em bị cong vẹo cột sống chiếm từ 0,5 - 1% dân số, phần lớn khởi phát từ độ tuổi dậy thì (10 - 15 tuổi). Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp này lại không được phát hiện và can thiệp kịp thời dẫn đến số trẻ mắc bệnh có xu hướng gia tăng đáng báo động.
Bonlory nêu cao tinh thần thể thao tại giải đấu Pickleball quốc tế

Bonlory nêu cao tinh thần thể thao tại giải đấu Pickleball quốc tế

Với tác dụng nổi bật, vượt trội trong việc “phục hồi sức mạnh, bổ sung năng lượng” tức thời của Bio NMN Limited 38000+, sản phẩm được thương hiệu Bonlory lựa chọn để đồng hành cùng giải đấu Pickleball PWR Thủ Đức HTV D-JOY mở rộng 2024.
[Infographic] 8 quy tắc vàng phòng chống đột quỵ

[Infographic] 8 quy tắc vàng phòng chống đột quỵ

Các quy tắc dưới đây không chỉ bảo vệ sức khỏe tim mạch mà còn giảm thiểu gánh nặng do di chứng đột quỵ mang lại và tránh tái phát đột quỵ.
Bệnh viện Tâm Anh cùng các nhà khoa học Mỹ thử nghiệm thuốc mới điều trị ung thư giai đoạn cuối

Bệnh viện Tâm Anh cùng các nhà khoa học Mỹ thử nghiệm thuốc mới điều trị ung thư giai đoạn cuối

(SKV) - Ngày 12/12/2024, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Tâm Anh (TAMRI) công bố triển khai Dự án VISTA-1 về thuốc miễn dịch đường uống điều trị ung thư RBS2418 của Mỹ, mang đến hy vọng mới cho các bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối.
TP.HCM tăng cường công tác phòng, chống bệnh viêm phổi nặng do virus

TP.HCM tăng cường công tác phòng, chống bệnh viêm phổi nặng do virus

SKV - Sở Y tế TP.HCM vừa có văn bản khẩn gửi Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP (HCDC); các cơ sở khám chữa bệnh công lập và ngoài công lập; Phòng Y tế quận, huyện, TP Thủ Đức về việc tăng cường công tác phòng, chống bệnh viêm phổi nặng do virus (SVP).
Chuyên gia khuyến cáo sử dụng các thực phẩm giảm đường

Chuyên gia khuyến cáo sử dụng các thực phẩm giảm đường

Tại hội thảo chuyên đề "Xu hướng sử dụng thực phẩm và đồ uống có đường trên thế giới và tại Việt Nam" diễn ra ngày 10/12, chuyên gia dinh dưỡng đã chia sẻ nhiều thông tin đáng lưu ý.
Top thực phẩm nên ăn nhiều vào mùa đông

Top thực phẩm nên ăn nhiều vào mùa đông

Khi nhiệt độ giảm, quá trình trao đổi chất sẽ chậm lại để tiết kiệm năng lượng và giữ ấm cơ thể. Một số thực phẩm có thể giúp tăng cường trao đổi chất và giúp bạn năng động suốt cả ngày. Các chất dinh dưỡng làm tăng sinh nhiệt do quá trình chuyển đổi calo thành nhiệt khiến bạn cảm thấy ấm hơn từ trong ra ngoài.
Nâng cao kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên

Nâng cao kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên

SKV- Nhằm cung cấp, giáo dục kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản (SKSS) đối với học sinh trong độ tuổi vị thành niên, những năm qua, Ngành y tế huyện Cư M’gar đã tăng cường phối hợp với Ngành giáo dục địa phương đẩy mạnh hoạt động ngoại khóa để truyền thông chăm sóc SKSS, giáo dục giới tính cho học sinh trong các trường học trên địa bàn huyện. Qua đó, giúp các em có thêm những kiến thức cơ bản về chăm sóc SKSS góp phần ổn định nhiều mặt của xã hội, phòng tránh nhiều hệ lụy tiêu cực trong giới trẻ và là nền tảng nâng cao chất lượng dân số ở địa phương.
Manulife mang hơn 3.000 suất khám sức khỏe miễn phí đến Hà Nội

Manulife mang hơn 3.000 suất khám sức khỏe miễn phí đến Hà Nội

Đáp lại sự quan tâm của người dân Thủ đô sau chương trình khám sức khỏe cộng đồng miễn phí vào tháng 7, Manulife Việt Nam tiếp tục mang ngày hội “Sống Khỏe Mỗi Ngày” trở lại Hà Nội vào ngày 8/12 vừa qua với quy mô gấp ba lần trước đó, trao cơ hội khám bệnh miễn phí cho 3.000 người.
Cùng Morinaga Nutritional Foods Việt Nam tìm hiểu lợi ích của việc bổ sung lợi khuẩn chủ động thông qua thực phẩm bổ sung

Cùng Morinaga Nutritional Foods Việt Nam tìm hiểu lợi ích của việc bổ sung lợi khuẩn chủ động thông qua thực phẩm bổ sung

Trong cuộc sống hiện đại, việc chăm sóc sức khỏe đường ruột ngày càng được chú trọng, bởi đây không chỉ là "bộ não thứ hai" mà còn là yếu tố then chốt quyết định hệ miễn dịch của cơ thể. Hiểu rõ tầm quan trọng này, thương hiệu Morinaga Milk Nhật Bản đã mang đến một góc nhìn sâu sắc về lợi ích của việc bổ sung lợi khuẩn chủ động thông qua thực phẩm bổ sung.
Xem thêm
Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam)  tổ chức Hội thảo chuyển đổi số

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) tổ chức Hội thảo chuyển đổi số

Chiều ngày 18/12, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) đã tổ chức Hội thảo chuyển đổi số với chủ đề “Định hướng công tác chuyển đổi số tại Liên hiệp Hội Việt Nam trong thời gian tới”.
Lễ dâng hương và báo cáo kết quả thừa kế di sản của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác

Lễ dâng hương và báo cáo kết quả thừa kế di sản của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác

Sáng 7/12, Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam tổ chức Lễ dâng hương và báo cáo kết quả thừa kế di sản của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác.
Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Lễ dâng hương kỷ niệm 50 năm ngày mất cố Lương Y Nguyễn Kiều

Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Lễ dâng hương kỷ niệm 50 năm ngày mất cố Lương Y Nguyễn Kiều

Sáng 01/12/2024, Tại nhà thờ cố Lương Y Nguyễn Kiều, xã Phượng Dc, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội Hội Nam Y Việt Nam đã tổ chức Lễ dâng hương tưởng niệm 50 năm ngày mất của cố Lương Y Nguyễn Kiều.
An Giang: Hội nghị khoa học Đông dược bào chế

An Giang: Hội nghị khoa học Đông dược bào chế

SKV - Hội nghị khoa học Đông dược bào chế được Trường trung cấp Quốc Tế Khôi Việt phối hợp cùng Chi hội Nam y tỉnh An Giang tổ chức vào sáng ngày 09/11, tại huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang.
Hội Nam y Việt Nam công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Thái Bình

Hội Nam y Việt Nam công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Thái Bình

Chiều 20/10/2024, tại TP Thái Bình, Hội Nam y Việt Nam đã long trọng tổ chức lễ công bố quyết định thành lập và Đại hội lần thứ nhất Chi hội Nam y Thái Bình, nhiệm kỳ 2024-2029.
Phiên bản di động