Vận dụng thuyết ngũ hành để tăng cường sức khoẻ, chống lão hoá và chữa bệnh
Trong y học, học thuyết ngũ hành được ứng dụng để quan sát, quy nạp và nêu lên sự tương quan trong hoạt động sinh lý các tạng phủ, để chẩn đoán bệnh tật, tìm tính năng và tác dụng thuốc, tiến hành công tác bào chế thuốc men.
![]() |
GS.TS. Trương Việt Bình, Chủ tịch Hội Nam y Việt Nam, trình bày tại Hội thảo. |
Được biết đến là một trong những người có đóng góp lớn trong việc phát triển về Y dược học cổ truyền của dân tộc, với hơn 40 năm cống hiến cho nền y học nước nhà, Thầy thuốc nhân dân, GS.TS Trương Việt Bình đã hoàn tất hơn 80 công trình nghiên cứu khoa học giá trị, ứng dụng vào thực tế chữa bệnh nhằm phục vụ, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Ông còn ấp ủ nhiều dự án, ý tưởng để nâng tầm những cây thuốc quý, ứng dụng vào nền y học nước nhà.
Theo GS.TS. Trương Việt Bình, 5 loại vật chất kim, mộc, thủy, hỏa, thổ được gọi là ngũ hành. Ngũ hành còn có ý nghĩa nữa là sự vận động, chuyển hoá của các chất trong thiên nhiên. Trong điều kiện bình thường, các loại hoạt động của cơ thể liên quan mật thiết với nhau gọi là ngũ hành tương sinh hoặc ức chế lẫn nhau gọi là ngũ hành tương khắc.
Ngũ hành tương sinh là chỉ mối quan hệ sinh ra nhau một cách thứ tự, thúc đẩy nhau phát triển của thuỷ, hoả, mộc, kim, thổ. Thứ tự của tương sinh là: mộc sinh hoả, hoả sinh thổ, thổ sinh kim, kim sinh thuỷ, thuỷ sinh mộc. Sự tương sinh này cứ lặp đi lặp lại không ngừng. Trong cơ thể con người con người cũng vậy, can mộc sinh tâm hoả, tâm hoả sinh tỳ thổ, tỳ thổ sinh phế kim, phế kim sinh thận thuỷ, thận thuỷ sinh can mộc.
![]() |
Cô Phạm Thị Tâm – Hiệu trưởng Trường Xanh Tuệ Đức gửi lời cảm ơn đến GS.TS. Trương Việt Bình về những chia sẻ y học hữu ích. |
Còn lại, ngũ hành tương khắc là chỉ mối quan hệ lần lượt ức chế lẫn nhau của thuỷ, thổ, mộc, hoả, kim. Thứ tự của tương khắc là: mộc khắc thổ, thổ khắc thuỷ, thủy khắc hoả, hoả khắc kim, kim khắc mộc. Quá trình tương khắc này cũng tuần hoàn không ngừng. Tương ứng với cơ thể con người: can mộc khắc tỳ thổ, tỳ thổ khắc thận thuỷ, thận thuỷ khắc tâm hoả, tâm hoả khắc phế kim, phế kim khắc can mộc.
Từ đây, GS.TS. Trương Việt Bình cũng để ra nguyên tắc chữa bệnh: Hư thì bổ mẹ, thực thì tả con… Ví dụ bệnh cao huyết áp do can dương thịnh phải chữa vào tâm (an thần) vì can mộc sinh tâm hoả (thực thì tả con).
Tương tự khi ứng dụng trong châm cứu, người ta tìm ra loại huyệt ngũ du. Tuỳ kinh âm, kinh dương mỗi loại huyệt tương ứng với mỗi hành, giữa các huyệt là quan hệ tương sinh, giữa hai kinh âm dương là quan hệ tương khắc.
Vận dụng ngũ vị (chua, đắng, ngọt, cay, mặn) để bào chế làm vị thuốc thay đổi tính năng và tác dụng cho đi vào các tạng phủ theo yêu cầu chữa bệnh: sao với giấm cho vị thuốc vào can, sao với muối cho vị thuốc vào thận, sao với đường cho vị thuốc vào tỳ, sao với gừng cho vị thuốc vào phế…
Những chia sẻ hữu ích về thuyết ngũ hành theo y học cổ truyền đã trở thành một bộ phận trọng yếu của hệ thống lý luận y dược, góp phần chẩn đoán và điều trị bệnh thành công.
Tin liên quan

Học thuyết nguyên nhân gây bệnh và phương pháp điều trị bệnh từ gốc
23:25 | 22/05/2023 Hoạt động hội
Cùng chuyên mục

Thanh Oai, Hà Nội: Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi - Lan tỏa giá trị y học cổ truyền trong cộng đồng
13:55 | 22/04/2025 Hoạt động hội

Chi Hội Nam Y An Giang tổ chức trao quà thiện nguyện tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước
09:27 | 18/04/2025 Hoạt động hội

Hội Nam Y TP. HCM tổ chức khám chữa bệnh và tặng quà cho người khiếm thị tại chùa Chánh Giác
07:48 | 30/03/2025 Hoạt động hội

Hợp tác chiến lược toàn diện cùng kế thừa, bảo tồn và phát triển tinh hoa y dược cổ truyền
22:00 | 26/03/2025 Hoạt động hội

Ứng dụng y học cổ truyền với y học hiện đại và dinh dưỡng vào phòng ngừa đột quỵ
10:43 | 26/03/2025 Thông tin đa chiều

Chi hội Nam y Sóc Trăng lan tỏa yêu thương đến với bà con có hoàn cảnh khó khăn tại Tịnh xá Ngọc Châu Như
15:59 | 25/03/2025 Hoạt động hội
Các tin khác

Đồng Nai: Chương trình "Thầy thuốc quê hương một tấm lòng" tư vấn sức khỏe, khám bệnh và cấp phát thuốc miễn phí cho người dân tại xã Nam Cát Tiên
15:14 | 25/03/2025 Hoạt động hội

Hội Nam Y Việt Nam: Tích cực, chủ động, vì mục tiêu kế thừa, bảo tồn, phát triển nền y học dân tộc
20:00 | 22/03/2025 Hoạt động hội

Chi hội Nam y tỉnh Đồng Nai: Đẩy mạnh phát triển Y học cổ truyền trong kỷ nguyên mới
15:29 | 17/03/2025 Hoạt động hội

Thái Bình: Chương trình nhân ái yêu thương “Tư vấn sức khỏe - Trao quà từ thiện”
07:00 | 17/03/2025 Hoạt động hội

Hội Nam Y Việt Nam: Dự lễ khai hội Đền Xưa và dâng hương tưởng niệm Đại Danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh
21:00 | 14/03/2025 Hoạt động hội

Chi hội Nam Y An Giang, Tiền Giang, Đồng Tháp phối hợp khám bệnh và cấp phát thuốc YHCT miễn phí
14:40 | 27/02/2025 Hoạt động hội

Hà Nội: Chi hội Dưỡng Sinh Viện tổ chức du xuân, gặp mặt đầu năm Ất Tỵ
10:00 | 16/02/2025 Tin tức

Chi hội Nam y Hùng Vương: Tiếp tục phát triển nguồn dược liệu cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng
20:00 | 13/02/2025 Hoạt động hội

Hà Nội: Dâng hương tưởng niệm Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác - Bậc Y thánh của Việt Nam
10:49 | 13/02/2025 Y học cổ truyền

Hội Nam Y Việt Nam: Dâng hương tưởng nhớ Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác tại Hương Sơn, Hà Tĩnh
21:00 | 11/02/2025 Hoạt động hội

Thanh Oai, Hà Nội: Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi - Lan tỏa giá trị y học cổ truyền trong cộng đồng
3 ngày trước Hoạt động hội

Chi Hội Nam Y An Giang tổ chức trao quà thiện nguyện tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước
7 ngày trước Hoạt động hội

Hội Nam Y TP. HCM tổ chức khám chữa bệnh và tặng quà cho người khiếm thị tại chùa Chánh Giác
30-03-2025 07:48 Hoạt động hội

Hợp tác chiến lược toàn diện cùng kế thừa, bảo tồn và phát triển tinh hoa y dược cổ truyền
26-03-2025 22:00 Hoạt động hội

Ứng dụng y học cổ truyền với y học hiện đại và dinh dưỡng vào phòng ngừa đột quỵ
26-03-2025 10:43 Thông tin đa chiều