Vì sao stress làm tăng cortisol?

SKV – Cortisol thường được gọi là “hormone chống stress” bởi vì nó được tiết ra để phản ứng lại stress. Hiệu quả cortisol mang lại gồm: tăng sức mạnh tạm thời, cải thiện hiệu quả làm việc, tăng tốc độ phản ứng, cải thiện hoạt động của não, làm giảm đau… Đây là một đáp ứng bảo vệ tự nhiên, xảy ra khi ta nhận thức được mối đe dọa. Tuy nhiên, vai trò của cortisol không chỉ dừng lại ở đó. Nó còn tham gia vào quá trình chuyển hóa, đáp ứng miễn dịch khác trong cơ thể. Hiểu về cortisol và tác động của cortisol sẽ giúp bạn cân bằng hormone và đạt được sức khỏe tốt.

Mô tả quá trình điều chỉnh nồng độ cortisol trong cơ thể

Cortisol là hormone steroid được sản xuất bởi tuyến thượng thận và còn được gọi là hormone căng thẳng. Nếu một người bị căng thẳng cấp tính thì nồng độ cortisol trong máu sẽ tăng lên đột ngột, nếu sau đó lượng cortisol vẫn duy trì ở mức cao có thể là nguyên nhân của một số bệnh nguy hiểm.

Độc để tỉnh ra và dừng lại từ từ. Sự sống chỉ trong một hơi thở Stress và nồng độ cortisol là hai yếu tố có liên quan mật thiết với nhau. Theo đó, cortisol tăng cao khi stress tăng lên và ngược lại, khi cải thiện được tình trạng stress thì chỉ số này cũng giảm dần. Vậy vì sao stress lại làm tăng cortisol?

1. Mối liên quan giữa stress và nồng độ cortisol trong cơ thể Stress là một trạng thái căng thẳng về tinh thần, bất ổn về mặt cảm xúc. Stress được xem như một thách thức, đòi hỏi cơ thể phải chống lại bằng các phản ứng thích nghi về sinh lý, nhận thức và cả hành vi. Stress kéo dài gây ảnh hưởng đến tâm sinh lý, sức khỏe của người bệnh. Cortisol là một hormone quan trọng trong cơ thể có khả năng chống lại stress và kiểm soát sự căng thẳng của người bệnh. Ngoài ra, cortisol còn có tác dụng điều hoà huyết áp, hỗ trợ làm giảm các phản ứng viêm trong cơ thể, kiểm soát chu kỳ và các rối loạn liên quan đến giấc ngủ. Bên cạnh đó, chúng cũng gián tiếp tham gia vào các quy trình chuyển hoá các chất… Nói về mối liên quan giữa stress và nồng độ cortisol trong máu, các chuyên gia khẳng định rằng việc tăng các yếu tố căng thẳng gây stress cho con người cũng sẽ đồng thời làm cortisol tăng trong máu. Khi cơ thể tiếp nhận một hay nhiều tác nhân stress sẽ kích thích vùng dưới đồi giải phóng ra corticotropin (CRF) để CRF kích thích tuyến yên tăng sản xuất adrenocorticotropin (hormone ACTH), 8-lipotropin và 3-endorphin. Ở thời điểm cơ thể bị stress, nồng độ các hormone này trong máu có thể tăng gấp 2 đến 5 lần chỉ số bình thường. Nồng độ ACTH tăng, truyền tín hiệu đến kích thích vỏ thượng thận sản xuất cortisol.

Việc cortisol tăng lên tạo ra một cơ chế điều hoà ngược, nhằm kích thích tuyến yên giảm sản xuất ACTH để cân bằng lại lượng cortisol trong cơ thể. Bên cạnh đó, đây cũng là cơ chế kích thích vỏ thượng thận, tuyến yên còn phát tín hiệu theo con đường thể dịch và thần kinh làm tuyến thượng thận tiết epinephrine, norepinephrine. Hai hormone này giúp kích hoạt hệ thần kinh phó giao cảm để cùng tạo phản ứng chống lại stress. Nói chung, quá trình cơ thể đáp ứng với stress làm tăng cortisol là một chuỗi hoạt động theo vòng luẩn quẩn.

2. Cortisol tăng trong trường hợp nào? Cortisol tăng hay giảm đều có ảnh hưởng đến sức khoẻ. Để đánh giá các vấn đề liên quan đến cortisol trong cơ thể, người ta dựa vào chỉ số nồng độ cortisol trong máu và nước tiểu. Chỉ số bình thường của cortisol đó là: Trong máu: Từ 8h – 12h: 138 – 690 nmol/L. Từ 12h – 20h: 138 – 410 nmol/L. Từ 20h – 8h sáng hôm sau: 0 – 276 nmol/L. Trong nước tiểu: 27,6 – 276 mmol/ngày.

Cortisol tăng khi nồng độ đo được vượt quá các chỉ số trên. Cortisol tăng thường gặp trong các trường hợp sau đây: Bệnh Cushing hay hội chứng Cushing. Stress, căng thẳng hay đang gắng sức. Bệnh nhân bị u biểu mô tuyến thượng thận.

Nồng độ cortisol phản ánh sức khỏe của bạn và là cơ sở để chẩn đoán một số bệnh nguy hiểm như suy tuyến thượng thận và hội chứng Cushing. Ngay khi cơ thể có những triệu chứng khác thường, bạn nên đến cơ sở y tế uy tín để khám và được bác sĩ tư vấn.

Nguồn: Tổng hợp

Cùng chuyên mục

Kinh nghiệm chẩn đoán chứng Đởm thạch (Sỏi mật) dưới góc nhìn Y học hiện đại

Kinh nghiệm chẩn đoán chứng Đởm thạch (Sỏi mật) dưới góc nhìn Y học hiện đại

(SKV) - Sỏi mật là cách gọi tắt của bệnh lý sỏi tồn tại trong hệ thống đường mật, gây ra cơn đau gan mật, vàng da, khi gây biến chứng thường nguy hiểm đến tính mạng.
Nên ăn uống và tập luyện như thế nào sau khi mổ cắt túi mật?

Nên ăn uống và tập luyện như thế nào sau khi mổ cắt túi mật?

SKV - Phẫu thuật cắt túi mật là một thủ thuật phổ biến để điều trị các vấn đề như sỏi mật, viêm túi mật hoặc các bệnh lý khác liên quan đến túi mật. Tuy nhiên, sau khi phẫu thuật, cơ thể cần thời gian để thích nghi với sự thay đổi trong quá trình tiêu hóa, đặc biệt là việc thiếu túi mật - cơ quan dự trữ và giải phóng mật để tiêu hóa chất béo.
Đề xuất quy định mới về mức đóng bảo hiểm y tế

Đề xuất quy định mới về mức đóng bảo hiểm y tế

Dự kiến từ ngày 1/7/2025 sẽ bắt đầu áp dụng mức đóng bảo hiểm y tế mới theo quy định tại Luật Bảo hiểm y tế 2024.
Hội Nam y Việt Nam: Tiếp tục đẩy mạnh kế thừa, phát huy tri thức y dược của Y Tổ Thiền sư Tuệ Tĩnh

Hội Nam y Việt Nam: Tiếp tục đẩy mạnh kế thừa, phát huy tri thức y dược của Y Tổ Thiền sư Tuệ Tĩnh

Dân tộc Việt Nam đã trải qua hàng ngàn năm lịch sử, nhân dân Việt Nam đã tích lũy được một bề dày tri thức và nhiều kinh nghiệm trong cuộc sống hàng ngày; trong đó có những tri thức và kinh nghiệm về chăm sóc bảo vệ sức khỏe phát triển giống nòi.
Đại học Oxford và Viện Nghiên cứu, Bệnh viện Tâm Anh ký hợp tác song phương

Đại học Oxford và Viện Nghiên cứu, Bệnh viện Tâm Anh ký hợp tác song phương

(SKV) - Đại học Oxford và Viện Nghiên cứu Tâm Anh (TAMRI), Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh vừa công bố ký kết hợp tác trao đổi nghiên cứu khoa học và đào tạo y khoa. Đây là hợp tác song phương đầu tiên của trường đại học danh tiếng thế giới với một viện nghiên cứu, hệ thống bệnh viện đa khoa uy tín hàng đầu tại Việt Nam.
CCB Nguyễn Thế Vinh: Làm vì đam mê, cho đi là hạnh phúc

CCB Nguyễn Thế Vinh: Làm vì đam mê, cho đi là hạnh phúc

“Trở về từ cõi chết” ở các cuộc chiến đấu và chiến thắng bệnh hiểm nghèo, CCB Nguyễn Thế Vinh (68 tuổi, hiện ở phường Nguyễn Văn Cừ, TP Quy Nhơn, Bình Định) đã dám nghĩ, dám làm, tự tạo cơ hội làm giàu. Đặc biệt, ông còn dành hết tâm lực cho các hoạt động vì cộng đồng.

Các tin khác

Dự án Luật Phòng bệnh: Nâng cao chất lượng cuộc sống, vì sức khỏe cộng đồng

Dự án Luật Phòng bệnh: Nâng cao chất lượng cuộc sống, vì sức khỏe cộng đồng

Theo Bộ Y tế, Chính phủ đã nhất trí đưa dự án Luật Phòng bệnh vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2025 với kỳ vọng sẽ khắc phục những bất cập, tồn tại của Luật hiện hành.
Người dùng BHYT cần biết: Danh sách cấp chuyên môn của 48 bệnh viện

Người dùng BHYT cần biết: Danh sách cấp chuyên môn của 48 bệnh viện

Bộ Y tế đã có kết quả đánh giá xếp cấp chuyên môn của 48 bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế. Trong đó, 4 bệnh viện được xếp cấp chuyên môn chuyên sâu mức kỹ thuật cao là Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh Đa khoa Trung ương Huế và Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM.
Việt Nam ghi nhiều dấu ấn trong hiến, ghép tạng

Việt Nam ghi nhiều dấu ấn trong hiến, ghép tạng

Ngày 7/1, tại Hà Nội, Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia đã tổ chức hội nghị tổng kết mạng lưới hiến mô, tạng từ người chết não 2024 và định hướng phát triển 2025.
Sửa đổi, bổ sung quy định về mức hưởng bảo hiểm y tế

Sửa đổi, bổ sung quy định về mức hưởng bảo hiểm y tế

Ngày 6/1, Bộ Y tế tổ chức Hội nghị toàn quốc triển khai Nghị định số 02/2025/NĐ-CP ngày 1/1/2025 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều quy định chi tiết và hướng dẫn biện pháp thi hành Luật Bảo hiểm y tế.
Bộ Y tế đề xuất mở rộng địa điểm cấm hút thuốc lá

Bộ Y tế đề xuất mở rộng địa điểm cấm hút thuốc lá

Mới đây, Bộ Y tế đã tổ chức Hội thảo góp ý về mở rộng địa điểm cấm hút thuốc lá, in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh và xác định thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện gây tác hại cho sức khỏe con người đưa vào hàng cấm theo Nghị quyết số 173/2024/QH15 của Quốc hội.
Nhiều quy định mới về khám bệnh BHYT có hiệu lực từ năm 2025

Nhiều quy định mới về khám bệnh BHYT có hiệu lực từ năm 2025

Từ ngày 1/1/2025, một số quy định mới về bảo hiểm y tế (BHYT) sẽ bắt đầu có hiệu lực.
Triển khai quy định cấm thuốc lá mới như thế nào?

Triển khai quy định cấm thuốc lá mới như thế nào?

Bộ Y tế đã có Tờ trình xin ý kiến chỉ đạo của Chính phủ đối với các nội dung liên quan đến việc cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ năm 2025.
Nghị quyết mới trong lĩnh vực y tế: Động lực phát triển hệ thống chăm sóc sức khỏe Thủ đô

Nghị quyết mới trong lĩnh vực y tế: Động lực phát triển hệ thống chăm sóc sức khỏe Thủ đô

Hà Nội tiên phong thực hiện các Nghị quyết y tế mang tính chiến lược, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe toàn diện và nâng cao chất lượng sống cho người dân.
Hội Nam Y Việt Nam: Hội thảo sức khỏe “Sinh lý và Bệnh lý lão khoa”

Hội Nam Y Việt Nam: Hội thảo sức khỏe “Sinh lý và Bệnh lý lão khoa”

Sáng 21/12/2024, tại Trường tiểu học & THCS Xanh Tuệ Đức (Hà Nội) Hội Nam Y Việt Nam đã tổ chức hội thảo sức khỏe “Sinh lý và Bệnh lý lão khoa” do TTND.GS.TS Trương Việt Bình - nguyên Giám đốc Học viện Y dược học cổ truyền Việt Nam, Chủ tịch Hội Nam y Việt Nam - chia sẻ thông tin. Tham dự hội thảo có BS Nguyễn Hoàng Sơn- Phó Chủ tịch Hội Nam Y Việt Nam; Ths Nguyễn Văn Tài- Chánh Văn phòng Hội Nam Y Việt Nam... cùng đông đảo hội viên Hội Nam Y Việt Nam. Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác - Danh nhân văn hóa và giá trị di sản

Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác - Danh nhân văn hóa và giá trị di sản

Ngày 20/12, tại Hưng Yên, Tỉnh ủy Hưng Yên phối hợp với Bộ Y tế, Bộ Ngoại giao, Tỉnh ủy Hà Tĩnh, Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam và Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam tổ chức Hội thảo quốc tế với chủ đề "Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác - Danh nhân văn hóa và giá trị di sản".
Xem thêm
Thư chúc mừng năm mới - Xuân Ất Tỵ 2025 của Chủ tịch Hội Nam Y Việt Nam

Thư chúc mừng năm mới - Xuân Ất Tỵ 2025 của Chủ tịch Hội Nam Y Việt Nam

TTND.GS.TS Trương Việt Bình - Chủ tịch Hội Nam Y Việt Nam đã gửi thư chúc mừng tới toàn thể hội viên, các nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp đối tác và bạn đọc Tạp chí Sức Khỏe Việt.
Hội Nam y Việt Nam tổng kết công tác hoạt động năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025 - khu vực phía Nam

Hội Nam y Việt Nam tổng kết công tác hoạt động năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025 - khu vực phía Nam

SKV - Sáng 18/01, Hội nghị tổng kết hoạt động năm 2024 và triển khai kế hoạch công tác năm 2025 (khu vực phía Nam) của Hội Nam y Việt Nam đã được tổ chức long trọng tại Hội trường Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ (Quận 3, TP.HCM).
Hội Nam Y Việt Nam: Tiếp tục phát triển vững mạnh, đóng góp tích cực vào sự nghiệp bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Hội Nam Y Việt Nam: Tiếp tục phát triển vững mạnh, đóng góp tích cực vào sự nghiệp bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Năm 2024 là một dấu mốc quan trọng trong hành trình phát triển của Hội Nam Y Việt Nam, với nhiều thành tựu đáng tự hào trong việc kết nối hội viên, đào tạo chuyên môn và thực hiện các hoạt động xã hội ý nghĩa. Bước sang năm 2025, Hội tiếp tục đặt ra những mục tiêu nhằm mở rộng quy mô hoạt động và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Những phương hướng mới không chỉ khẳng định vai trò của Nam Y trong ngành y học cổ truyền mà còn mở ra cơ hội hợp tác và phát triển.
Ninh Thuận: Hội Nam y Việt Nam Công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Ninh Thuận

Ninh Thuận: Hội Nam y Việt Nam Công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Ninh Thuận

Sáng 12/01, Hội Nam y Việt Nam đã tổ chức Lễ công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Ninh Thuận và Đại hội lần thứ nhất Chi hội Nam y Ninh Thuận, nhiệm kỳ 2024-2029.
Sóc Trăng: Đại hội Chi hội Nam Y tỉnh Sóc Trăng  lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

Sóc Trăng: Đại hội Chi hội Nam Y tỉnh Sóc Trăng lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

Sáng ngày 08/01/2025, tại Thành phố Sóc Trăng tỉnh Sóc Trăng, Chi Hội Nam Y tỉnh Sóc Trăng đã long trọng tổ chức Đại hội Chi hội Nam Y tỉnh Sóc Trăng lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030.
Phiên bản di động