Công dụng của cam thảo bắc trong chữa bệnh của dân gian
Cây cam thảo bắc có tên khoa học: Glycyrrhiza uralensis Fisher/ Glycyrrhiza glaba L. thuộc họ Đậu (Fabaceae). Tên thường gọi: Cam thảo bắc.
- Đặc điểm: Cây nhỏ sống nhiều năm, có một hệ thống rễ và thân ngầm rất phát triển. Thân ngầm dưới đất có thể đâm ngang đến 2m. Từ thân ngầm này lại mọc lên các thân cây khác. Cây mọc đứng có thân cao 0,5 – 1,5m. Thân yếu, lá kép lông chim lẻ, có 9 – 17 lá chét hình trứng. Hoa hình bướm, màu tím nhạt. Loài Glabra có cụm hoa dày hơn loài Uralensis. Qủa loài đậu, loài Glaba nhẵn và thẳng, loài Uralensis thì quả cong, có lông cứng.
-
Cam thảo bắc.
Đặc điểm dược liệu: Đoạn rễ hình trụ, thẳng hay hơi cong queo, thường dài 20-30cm, đường kính 0,5-2,5cm. Cam thảo chưa cạo lớp bần bên ngoài có màu nâu đỏ cùng những vết nhăn dọc. Cam thảo đã cạo lớp bần có màu vàng nhạt. Khó bẻ gãy, vết bẻ màu vàng nhạt có nhiều xơ dọc. Mặt cắt ngang có nhiều tia ruột từ trung tâm tỏa ra, trông giống như nan hoa bánh xe. Mùi đặc biệt, vị ngọt hơi khé cổ.
Phân bố: Hiện được trồng quy mô lớn ở Trung Quốc. Dược liệu nước ta chủ yếu phải nhập từ Trung Quốc.
Thu hái: Sau 3 – 4 năm thì thu hoạch vào cuối thu. Thu hái vào mùa đông khi cây đã tàn lụi. Có thể dùng dạng sống (Sinh thảo) hoặc dạng tẩm mật (Chích thảo) hay dạng bột mịn.
Bộ phận dùng: Rễ hoặc thân rễ phơi hay sấy khô.
Tác dụng dược lý hiện đại:
- Tác dụng chống loét dạ dày: Dịch chết cam thảo có tác dụng chống loét dạ dày.
- Tác dụng chống co thắt.
- Tác dụng long đờm do các saponin có trong cam thảo bắc.
- Tác dụng tương tự cortison do Glycyrrhizin, giữ nước trong cơ thể kèm theo tích các ion Na+ và Cl- và tăng thải ion K+, giảm lượng nước tiểu, tăng huyết áp. Nếu dùng thời gian lâu có thể vị phù.
- Tác dụng chống viêm, chống loét, làm lành vết thương.
- Tác dụng ức chế enzym monoaminoxydase (MAO).
- Các thí nghiệm gần đây cho thấy cam thảo bấc có khả năng giải độc của morphin, cocain, strychnin, atropin, chloralhydrat, giải độc các độc tố bạch hầu, uốn ván.
- Tác dụng nâng cao khả năng miễn dịch.
Tác dụng theo Đông y:
Cam thảo bắc là một vị thuốc bổ khí, có tác dụng chống suy nhược mệt mỏi. Đông y cũng thường sử dụng cam thảo bắc làm thuốc dẫn vào kinh, chữa nhiều bệnh như viêm họng, ho, nhiều đờm… các bệnh về đường tiêu hóa như viêm loét dạ dày, tá tràng,.. Cam thảo bắc còn có tác dụng giải độc, điều hòa tác dụng của các phương thuốc.
Chủ trị:
-
Dùng làm thuốc chữa ho.
- Thuốc chữa loét dạ dày, tránh dùng dài ngày vì gây phù.
- Dùng làm chất điều vị, tạo ngọt nhất là các phương thuốc có vị đắng, khó uống như hoàng liên, xuyên tâm liên,…
- Là thành phần dùng trà nhuận tràng.
- Chống suy nhược mệt mỏi, tăng cường khả năng miễn dịch.
Cách dùng và liều dùng
Dùng dạng thuốc sắc, cao thuốc, bột, thường dùng phối hợp với các vị thuốc khác. Mỗi ngày dùng 2 – 9g Cam thảo bắc.
Trong Y học, ngoài công dụng làm cho thuốc ngọt dễ uống, làm tá dược chế thuốc viên, cam thảo còn được dùng làm thuốc ho, thuốc giải độc:
- Chữa loét dạ dày và ruột. Ngày uống 3 – 4g, chia làm 3 lần uống trong ngày. Uống luôn 7 – 14 ngày. Sau đó nghỉ vài ngày để tránh hiện tượng phù nền, nặng mật.
- Đơn thuốc Kavet chữa đau dạ dày: Cao cam thảo 0,03g, bột cam thảo 0,10g, natri bicacbonat 0,15g, magie cacbonat 0,20g, bitmutnitrat basic 0,05g, bột đại hoàng 0,02g, tá dược vừa đủ 1 viên. Chữa loét dạ dày với liều 2 – 4 viên mỗi lần,ngày uống 2 – 3 lần.
- Đơn thuốc chữa loét dạ dày: Chỉ có một vị cam thảo: Cao cam thảo 2 phần, nước cất một phần, hòa tan. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 1 thìa nhỏ. Không uống lâu quá 3 tuần lễ.
- Chữa ho, tiêu đờm: Cát cánh, kinh giới, bách bộ, mỗi vị 200g, cam thảo 60g, trần bì 100g. Các vị tán nhỏ trộn đều, ngày uống 3 – 9g bột này, chia làm 3 lần uống vào sau 2 bữa ăn và trước khi đi ngủ, mỗi lần 1 – 3g. Có thể chế thành cao lỏng.
- Chữa đau bụng, bí đại tiện, nôn mửa: Đại hoàng 7g, cam thảo 4g, nước 300ml, sắc còn 100ml. Uống lúc đói (Đơn thuốc của Trương Trọng Cảnh).
- Đơn thuốc bổ dùng cho người già yếu, thần kinh suy nhược, ăn uống kém tiêu: Hà thủ ô 10g, cam thảo 2g, đại táo (táo đen Trung Quốc) 5g, thanh bì 2g, trần bì 3g, sinh khương 3g, nước 600ml. Sắc còn 200ml, chia 3 – 4 lần uống trong ngày.
Lưu ý: Không dùng chung Cam thảo bắc với Đại Kích, Nguyên hoa, Hải tảo, Cam toại.
Các bài thuốc khi áp dụng chữa bệnh đều cần có tư vấn của bác sỹ chuyên khoa.
Tin liên quan
Phát động chiến dịch lan tỏa tinh thần dân tộc và tình yêu Tổ quốc nhân Ngày Quốc khánh 2/9
20:37 | 22/08/2024 Giải trí
Công tác tổ chức Cuộc thi ảnh, video “Việt Nam hạnh phúc - Happy Vietnam 2024”
16:35 | 22/08/2024 Giải trí
Dự báo thời tiết ngày 29/6/2024: Hà Nội mưa rào và dông, ngày nắng nóng
06:00 | 29/06/2024 Môi trường xanh
Cùng chuyên mục
Nên ăn gừng vào mùa đông: Lợi ích và những điều lưu ý
07:00 | 03/12/2024 Y học cổ truyền
Những loại thảo dược nên trồng trong vườn nhà
07:00 | 02/12/2024 Y tế 24h
[E-Magazine] Hương nhu - "Nữ hoàng thảo mộc"
14:00 | 01/12/2024 SKV- Mag
Phát huy tiềm năng và thế mạnh của y học cổ truyền
17:23 | 30/11/2024 Y học cổ truyền
10 bài thuốc chữa các bệnh thường gặp từ tía tô
06:30 | 27/11/2024 Y tế 24h
[E-Magazine] Gừng - Vị thuốc quý trong mùa lạnh
06:30 | 26/11/2024 SKV- Mag
Các tin khác
Những tác dụng chữa bệnh nổi bật của cây xạ đen
06:30 | 25/11/2024 Y học cổ truyền
Đề xuất cơ cấu tổ chức khoa Y, Dược cổ truyền trong bệnh viện
18:25 | 15/11/2024 Y học cổ truyền
Tác dụng chữa bệnh của cây huyết dụ
11:15 | 11/11/2024 Y học cổ truyền
Kháng sinh tự nhiên trong cây sim rừng
14:53 | 05/11/2024 Y học cổ truyền
[E-Magazine] Công dụng của lá vối với sức khỏe
06:45 | 04/11/2024 SKV- Mag
Thuốc cổ truyền nào được miễn thử lâm sàng tại Việt Nam?
14:00 | 02/11/2024 Y học cổ truyền
Nguyên tắc xét tặng giải thưởng Hải Thượng Lãn Ông về công tác y dược cổ truyền
07:52 | 02/11/2024 Y học cổ truyền
Chức năng của ngũ tạng trong cơ thể con người
11:12 | 31/10/2024 Y học cổ truyền
BHYT bổ sung thêm nhiều bài thuốc y học cổ truyền vào danh mục chi trả
11:18 | 30/10/2024 Y học cổ truyền
Cảm lạnh và các phương pháp điều trị cảm lạnh từ thảo dược
11:17 | 30/10/2024 Y học cổ truyền
Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Lễ dâng hương kỷ niệm 50 năm ngày mất cố Lương Y Nguyễn Kiều
1 ngày trước Hoạt động hội
An Giang: Hội nghị khoa học Đông dược bào chế
12-11-2024 10:00 Hoạt động hội
Hội Nam y Việt Nam công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Thái Bình
21-10-2024 00:00 Hoạt động hội
Hội Nam Y Việt Nam và Công ty Cổ phần Ao Vua hỗ trợ, sẻ chia khó khăn với nhân dân xã Phượng Vĩ (Cẩm Khê, Phú Thọ)
12-10-2024 00:00 Hoạt động hội
Hội Nam y Việt Nam chia sẻ khó khăn với đồng bào vùng cao Nậm Nhùn (Lai Châu)
12-10-2024 00:00 Hoạt động hội