Nâng cao hơn nữa nhận thức của cộng đồng về rối loạn phổ tự kỷ

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính, trên thế giới cứ 160 người thì có 1 người tự kỷ. Tự kỷ là một rối loạn lan tỏa sự phát triển do bất thường của não bộ xuất hiện sớm trong những năm đầu đời. Trẻ bị tự kỷ có những biểu hiện kém tương tác xã hội, bất thường về ngôn ngữ, giao tiếp và hành vi. Nếu các dấu hiệu báo động của tự kỷ không được phát hiện kịp thời để cha mẹ đưa trẻ đi thăm khám và can thiệp, hội chứng rối loạn của não bộ càng trở nặng.

Trẻ tự kỷ thường có các dấu hiệu sau: thứ nhất, hạn chế tương tác với người khác trong nhiều bối cảnh: gọi tên ít quay lại; hạn chế tiếp xúc mắt với cha mẹ và người khác; không chia sẻ điều trẻ thích; không chia sẻ cảm xúc; không chơi chung; thiếu tương tác với mọi người; khó khăn trong việc chơi đòi hỏi trí tưởng tượng hoặc kết bạn…

Thứ hai, trẻ giảm khả năng giao tiếp: chậm nói; không thể hiện ngôn ngữ cơ thể; hay nhại lời; phát âm thanh lạ vô nghĩa; không hiểu và không biết sử dụng cử chỉ, điệu bộ trong giao tiếp…

Thứ ba, trẻ có các hành vi lặp đi lặp lại: thích tự xoay tròn; thích nhìn vật xoay tròn; thích sắp xếp đồ vật thành hàng thẳng; khó thích nghi với những thay đổi mới; lăng xăng tăng động…

Ngày 2/4 hàng năm là Ngày thế giới nhận thức về tự kỷ - https://suckhoeviet.org.vn/

Theo các chuyên gia, can thiệp sớm là quá trình giáo dục và hỗ trợ đa phương tiện, được thiết kế để giúp trẻ tự kỷ phát triển những kỹ năng cần thiết để hòa nhập cộng đồng xã hội. Những biện pháp can thiệp sớm thường bao gồm những phương pháp giáo dục đặc biệt tập trung vào việc phát triển kỹ năng giao tiếp, kỹ năng xã hội, kỹ năng tự chăm sóc và học hỏi.

Những người bị rối loạn tự kỷ thường gặp khó khăn trong việc hiểu và sử dụng ngôn ngữ cơ bản để giao tiếp, tương tác xã hội. Họ có thể không biết cách bắt đầu hoặc duy trì một cuộc trò chuyện, không hiểu về sự chia sẻ cũng như cảm xúc của người khác. Ngoài ra, người mắc chứng tự kỷ thường không chấp nhận được sự thay đổi và có thể rất nhạy cảm với các tác động bất ngờ, không đoán trước được trong môi trường xã hội. Bởi điều này có thể khiến chọ cảm thấy lo lắng, không thoải mái khi tham gia hoạt động mới.

Tại Việt Nam, từ năm 2018, Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) thực hiện dự án “Nâng cao nhận thức về tự kỷ ở trẻ em Việt Nam”. Đến nay, dự án đã đào tạo nâng cao năng lực cho 100 cán bộ nòng cốt; phổ biến kiến thức cho 25.000 cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em tự kỷ; hỗ trợ 10.000 giáo viên, cán bộ dự án, người làm công tác bảo vệ, chăm sóc tiếp cận và chuẩn hóa kiến thức về tự kỷ tại Việt Nam. Đặc biệt là đã có trên 4.000 trẻ em tự kỷ được hưởng lợi gián tiếp từ dự án để hòa nhập cộng đồng.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã kiến nghị Quốc hội xem xét, sớm đưa vào chương trình xây dựng dự án luật để đảm bảo quyền lợi của trẻ tự kỷ ở mức cao nhất. Bên cạnh đó, Bộ cũng kiến nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo sớm có quy định rõ ràng, phù hợp với trẻ tự kỷ để cho các em có cơ hội tiếp cận giáo dục hòa nhập; quy định về đội ngũ giáo viên đáp ứng điều kiện, tiêu chuẩn, trang thiết bị cũng như điều kiện để có chính sách ưu tiên riêng cho trẻ tự kỷ.