Bài thuốc trị sốt xuất huyết độ 1, độ 2

11:00 | 12/08/2023 Y học cổ truyền Theo dõi Tạp chí Sức khỏe Việt trên

Hiện nay, số ca mắc sốt xuất huyết ngày càng gia tăng. Với các trường hợp nhẹ, bệnh ở độ 1, độ 2 có thể kết hợp sử dụng các bài thuốc đông y để điều trị, giảm triệu chứng.

Bài thuốc trị sốt xuất huyết độ 1, độ 2Sốt xuất huyết là bệnh lây nhiễm cấp do virus Dengue. Virus được truyền từ người bệnh sang người lành thông qua muỗi Aedes aegypti là chính. Trong thiên nhiên virus này có ở khỉ, mèo, chuột. Bệnh tán phát gây dịch quanh năm, tập trung nhiều vào các tháng 6, 7, 8, 9 ở các tỉnh miền Nam Việt Nam, đặc biệt ở trẻ từ 3 đến 9 tuổi.

Theo Đông y, sốt xuất huyết là bệnh chẩn (nhiệt độc chẩn) thuộc phạm vi ôn bệnh. Chỉ định dùng thuốc Đông y đối với bệnh ở độ 1 và độ 2. Trong đó:

Độ1:
Sốt cao, có các triệu chứng chung, nhưng chưa có triệu chứng xuất huyết.
Độ 2:
Ngoài các triệu chứng ở độ 1, có thêm triệu chứng xuất huyết như chấm hoặc mảng xuất huyết dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng, nặng có thể xuất huyết tiêu hóa, tiết niệu, não, có bệnh nhân biểu hiện gan to, nổi hạch cổ.

Bài thuốc trị sốt xuất huyết độ 1, độ 2 an toàn, hiệu quả - Ảnh 2. — Sốt cao là dấu hiệu sốt xuất huyết độ 1.

1. Sốt xuất huyết độ 1 (nhiệt độc vào vệ khí)

- Triệu chứng:

Sốt, mệt mỏi, kém ăn hoặc buồn nôn, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng. Mạch sác.

- Phép trị:

Thanh nhiệt, giải độc.

- Bài thuốc:

+ Bài thuốc 1: Thanh ôn bại độc ẩm gia giảm

Thành phần: Ngưu giác bột 20g, sinh thạch cao 30g, xích thược 10g, mẫu đơn bì 12g, sinh địa 12g, huyền sâm 10g, kim ngân hoa 12g, liên kiều 10g, cam thảo 04g, sinh khương 12g. Sắc uống ngày 1 thang.

Gia giảm:

Khát nước, gia: Mạch môn 10g, cát căn 12g.
Nôn, gia: Bán hạ chế 12g.
Đầy hơi, đau bụng, gia: Hậu phác 8g, trần bì 8g.
Mệt nhiều, gia: Nhân sâm 8g.

+ Bài thuốc 2: Lục nhật tán

Thành phần: Hoạt thạch 240g, cam thảo 40g.

Tán bột mịn, uống 01 thìa cà phê/lần, ngày 03 lần.

photo-1691566217292

Bột hoạt thạch.

2. Sốt xuất huyết độ 2 (Nhiệt độc vào dinh huyết)

- Triệu chứng:

Ngoài các triệu chứng bệnh ở độ1, có thêm triệu chứng xuất huyết.

- Phép trị:

Thanh nhiệt, giải độc, lương huyết, chỉ huyết.

- Bài thuốc:

‘Tê giác địa hoàng thang’ kết hợp ‘Thanh ôn bại độc ẩm gia giảm’.

Thành phần: Ngưu giác bột 20g, sinh thạch cao 30g, xích thược 10g, mẫu đơn bì 12g, sinh địa 12g, huyền sâm 10g, kim ngân hoa 12g, liên kiều 10g, cam thảo 04g, sinh khương thán (thán: làm cháy tồn tính thành than) 12g, trắc bách diệp thán 12g, hoa hòe thán sao 12g.

Sắc uống trong ngày.

Gia giảm:

Tiểu tiện ra máu, gia: Sơn chi tử thán sao 6g, bạch mao căn thán sao 6g.
Đại tiện ra máu, gia: Đại hoàng thán sao 6g, hạn liên thảo thán sao 10g.
Nổi ban đỏ, gia: Thuyền thoái 2g, bạch cương tằm 10g.
Sốt cao, co giật, gia: Câu đằng 8g, địa long10g, chu sa 1g.
Mê man, li bì, gia: Thạch xương bồ 12g.

- Sử dụng thuốc nam

Thành phần: Cỏ nhọ nồi tươi 20g, cối xay sao vàng 08g, sài đất 20g, kim ngân hoa 12g, hạ khô thảo 12g, rễ cỏ tranh 20g, hoa hòe sao vàng 10g, gừng tươi 03 lát. Sắc uống trong ngày.

photo-1691566218161

Cỏ nhọ nồi là vị thuốc giảm sốt hiệu quả khi bị sốt xuất huyết.

Với trường hợp sốt xuất huyết độ 2 có khí âm bị tổn thương (nhiệt quyết)

- Triệu chứng:

Khí âm bị tổn thương gây nhiệt quyết, có biểu hiện gười nóng, chân tay lạnh, vật vã(sốc, huyết áp kẹt).

- Phép trị:

Thanh nhiệt, tư âm, bổ khí.

- Bài thuốc: Nhân sâm bạch hổ thang

Thành phần: Nhân sâm 08g, xương bồ 08g, cam thảo 02g, sinh thạch cao 40g, tri mẫu 12g, ngạnh mễ 12g. Sắc uống trong ngày.

Gia giảm: Nếu có táo kết phải thông phủ tiết nhiệt, gia: Đại hoàng 04g, chỉ xác 02g.

Sốt xuất huyết độ 2 khi bị mất máu nhiều gây khí thoát (Hàn quyết)

- Triệu chứng: Chính khí và âm khí đều kiệt, gây vong dương, có biểu hiện chân tay quyết lạnh, mạch vi muốn tuyệt gọi là hàn quyết

- Phép trị: Đại bổ nguyên khí, chỉ huyết.

- Bài thuốc: Sâm quy thang

Thành phần: Nhân sâm 06g, sâm tam thất 06g, đương quy 12g. Sắc uống trong ngày.

photo-1691566219644

Vị thuốc đương quy.

Giới thiệu bài thuốc trị sốt xuất huyết không sốc, được áp dụng tại bệnh viện:

Tại Bệnh viện Nhi Trung ương:

Bài 1:

Lá tre 20g, Cỏ nhọ nồi 20g, rễ cỏ tranh 16g, trắc bá diệp 16g, rau má 16g, gừng tươi 6g. Sắc với 500ml, còn 300ml chia 03 lần uống trong ngày.

Bài 2:

Kim ngân hoa 20g, cỏ nhọ nồi 20g, hoa hòe 16g, quả dành dành 12g, xuyên khung 12g. Sắc với 500ml, còn 300ml chia 03 lần uống trong ngày.

Tại Bệnh viện Chợ Quán, Tp. Hồ chí Minh:

Cỏ nhọ nồi 20g (hoặc trắc bách diệp 10g), hoa hòe 16g, vỏ núc nắc 10g, sài đất 30g. Sắc 03 lần, cô đặc, chia uống (tùy thuộc vào tuổi tác bệnh nhân).

Nguồn: Bài thuốc trị sốt xuất huyết độ 1, độ 2

Lương y Bùi Đắc Sáng/Hội Đông y Hà Nội

suckhoedoisong.vn

Tags:

Cùng chuyên mục

Kỳ 1: Đặc điểm sinh học của cây cúc tần

09:40 | 08/12/2025 Y học cổ truyền

Cây cúc tần, còn được gọi bằng nhiều tên khác nhau như đại ngải, băng phiến ngải, đại bi, từ bi hay lức ấn, là một loài cây thuộc họ Cúc (Asteraceae). Từ lâu, cúc tần đã quen thuộc với người dân ở nhiều vùng quê Việt Nam nhờ đặc tính dễ trồng, mọc khỏe và có mùi thơm dịu từ tinh dầu. Xét về nguồn gốc, loài cây này được cho là xuất phát từ khu vực Malaysia và Ấn Độ, sau đó lan rộng sang nhiều quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam.

10 loại thảo dược giúp an thần, giảm căng thẳng theo y học cổ truyền

08:00 | 07/12/2025 Y học cổ truyền

Trong cuộc sống hiện đại, áp lực công việc và nhịp sống nhanh khiến nhiều người rơi vào trạng thái căng thẳng, lo âu kéo dài. Y học cổ truyền Việt Nam vốn có kho tàng phong phú các vị thuốc Nam có tác dụng an thần, dưỡng tâm, giúp cân bằng tinh thần. Dưới đây là một số dược liệu thường dùng, cùng phân tích và cách áp dụng trong đời sống.

Rau củ mùa đông: Những “vị thuốc” quen thuộc giúp bồi bổ và tăng cường sức khỏe

08:00 | 06/12/2025 Khỏe - Đẹp

Mùa đông là thời điểm cơ thể dễ suy giảm sức đề kháng, khô da, nhiễm lạnh và rối loạn tiêu hóa. Tuy nhiên, thiên nhiên cũng ưu ái ban tặng nhiều loại rau củ đặc trưng cho mùa này, vừa giàu dinh dưỡng theo y học hiện đại, vừa có giá trị như “vị thuốc” theo y học cổ truyền. Dưới đây là những loại rau củ phổ biến trong mùa đông và lợi ích sức khỏe nổi bật.

Bài 3: Những lưu ý khi dùng dây gắm chữa bệnh

14:42 | 05/12/2025 Y học cổ truyền

Dây gắm là một trong những dược liệu quen thuộc trong y học cổ truyền, thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp, phong tê thấp, đau nhức mạn tính… Nhờ đặc tính thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, dây gắm được nhiều người tin dùng như một giải pháp tự nhiên, lành tính. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả điều trị tốt và đảm bảo an toàn cho sức khỏe, người bệnh cần nắm rõ những lưu ý quan trọng khi sử dụng loại thảo dược này.

Bài 2: Một số bài thuốc Đông y từ cây gắm phổ biến

14:41 | 05/12/2025 Y học cổ truyền

Từ những thông tin trên, chúng ta có thể thấy được cây gắm đối với sức khỏe của chúng ta là vô cùng có lợi. Dưới đây là một vài bài thuốc phổ biến từ cây gắm cho một vài loại bệnh lý điển hình, tuy nhiên, các bài thuốc chỉ mang tính chất tham khảo, việc sử dụng cần có chỉ định của bác sĩ.

Bài 1: Những lợi ích tuyệt vời của cây gắm

11:09 | 05/12/2025 Y học cổ truyền

Cây gắm là một loại cây mọc khá nhiều ở Việt Nam. Không đơn thuần chỉ là một loại thực vật, cây gắm còn được biết đến là một loại dược liệu có hiệu quả điều trị nhiều căn bệnh khác nhau. Đó cũng là lý do vì sao cây gắm có mặt trong nhiều bài thuốc Đông y từ xưa đến nay.

Các tin khác

Bài 3: Những lưu ý khi dùng cây chìa vôi làm thuốc chữa bệnh thoát vị đĩa đệm

09:42 | 05/12/2025 Y học cổ truyền

Trong quá trình áp dụng các bài thuốc từ cây chìa vôi để hỗ trợ điều trị thoát vị đĩa đệm, người bệnh cần tuân thủ một số lưu ý quan trọng để đảm bảo hiệu quả và tránh những tác dụng không mong muốn. Việc sử dụng dược liệu tự nhiên tuy an toàn nhưng vẫn đòi hỏi sự cẩn trọng, đặc biệt khi người bệnh đang trong giai đoạn đau nặng hoặc có bệnh lý nền phức tạp.

Bài 2: Có thể dùng cây chìa vôi chữa thoát vị đĩa đệm theo các cách sau

09:14 | 04/12/2025 Y học cổ truyền

Dược liệu cây chìa vôi khi được dùng đúng cách sẽ tác động trực tiếp đến phần đĩa đệm đang bị tổn thương, hỗ trợ quá trình hồi phục từ bên trong. Khi đi vào cơ thể, các hoạt chất có trong dược liệu giúp tăng độ bền thành mạch, giảm co cứng cơ, từ đó bổ sung dưỡng chất cho vùng đĩa đệm bị tổn thương và cải thiện lưu thông khí huyết. Nhờ những tác động này, cơn đau do thoát vị đĩa đệm được giảm thiểu dần theo thời gian.

Kỳ 2: Công dụng – cách dùng và các bài thuốc từ cây bầu đất tím

09:22 | 03/12/2025 Y học cổ truyền

Tiếp nối những đặc điểm chung đã giới thiệu ở kỳ 1, kỳ này tập trung vào công dụng, cách dùng và các bài thuốc dân gian có sử dụng cây bầu đất tím. Từ lâu, đây không chỉ là loại rau quen thuộc mà còn là vị thuốc gần gũi, được người dân nhiều vùng miền sử dụng để hỗ trợ điều trị các chứng bệnh thông thường.

Bài thuốc dân gian đơn giản, dễ thực hiện để chăm sóc sức khỏe mùa đông

18:18 | 02/12/2025 Thông tin đa chiều

Mùa đông là thời điểm cơ thể dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết lạnh giá, khô hanh và các bệnh liên quan đến đường hô hấp, da và hệ miễn dịch. Từ xa xưa, ông cha ta đã sử dụng các bài thuốc dân gian để phòng và trị bệnh một cách hiệu quả. Bài viết này sẽ giới thiệu những bài thuốc dân gian đơn giản, dễ thực hiện nhưng mang lại hiệu quả cao trong việc chăm sóc sức khỏe mùa đông.

Các loại thảo dược tăng cường đề kháng và lợi ích sức khỏe vượt trội

18:18 | 02/12/2025 Thông tin đa chiều

Trong cuộc sống hiện đại, việc chăm sóc sức khỏe ngày càng trở thành ưu tiên hàng đầu. Một trong những cách hiệu quả và bền vững để bảo vệ cơ thể chính là sử dụng các loại thảo dược thiên nhiên, vốn đã được chứng minh có khả năng tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện sức khỏe tổng thể. Dưới đây là những loại thảo dược nổi bật, được nhiều người tin dùng nhờ vào công dụng vượt trội của chúng.

Những tác dụng của cây chìa vôi trong chữa bệnh thoát vị đĩa đệm

09:58 | 01/12/2025 Y học cổ truyền

Dân gian ta có rất nhiều bài thuốc từ dược liệu tự nhiên có tác dụng chữa bệnh vừa hiệu quả vừa an toàn. Trong số đó, không thể không kể đến cây chìa vôi với những lợi ích nổi bật trong hỗ trợ điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm. Vậy dùng cây chìa vôi như thế nào để đạt được công dụng cao nhất? Những chia sẻ dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tác dụng và cách sử dụng dược liệu quen thuộc này.

Kỳ cuối: Bài thuốc ngoài da và lưu ý khi sử dụng cây bầu đất tím

09:55 | 01/12/2025 Y học cổ truyền

Sau khi tìm hiểu đặc điểm, công dụng và các bài thuốc ăn uống từ cây bầu đất tím, kỳ 3 sẽ giới thiệu các bài thuốc dùng ngoài da và những lưu ý quan trọng khi sử dụng loại dược liệu này để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Trà phổ nhĩ: Tinh hoa trà Á Đông và những lợi ích sức khỏe

07:41 | 29/11/2025 Y học cổ truyền

Trà phổ nhĩ là một trong những dòng trà độc đáo nhất, nổi tiếng với quá trình lên men tự nhiên và hương vị càng để lâu càng “chín”, càng đậm sâu. Không giống các loại trà xanh hay trà đen thông thường, phổ nhĩ có thể được cất giữ hàng chục năm, phát triển mùi thơm trầm ấm, đất ẩm và vị ngọt hậu rất đặc trưng. Nhiều tín đồ trà gọi đây là loại trà “càng uống càng ghiền”.

Kỳ 1: Tìm hiểu chung về cây bầu đất tím

08:34 | 28/11/2025 Y học cổ truyền

Trong đời sống ẩm thực và y học dân gian Việt Nam, cây bầu đất tím từ lâu đã trở thành một loại rau – dược liệu quen thuộc. Không chỉ góp mặt trong bữa cơm hằng ngày, loại cây này còn được nhiều gia đình sử dụng như vị thuốc hỗ trợ điều trị một số bệnh lý thường gặp. Những đặc tính nổi bật về hình thái, giá trị dinh dưỡng và dược tính đã khiến cây bầu đất được tin dùng rộng rãi ở nhiều địa phương.

Hạt cau trị giun sán, đầy trướng bụng

16:07 | 27/11/2025 Y học cổ truyền

Cây cau được trồng rất nhiều tại nước ta, đặc biệt là vùng nông thôn. Không chỉ được sử dụng nhiều trong các ngày lễ Tết, giỗ, rằm, cau nhiều tác dụng trị bệnh, đặc biệt là hạt cau.

Xem thêm

Hoạt động hội

Diễn đàn quốc tế Lạc Bệnh Học lần thứ 21: Hội Nam Y Việt Nam làm cầu nối đưa Lạc Bệnh Học vươn tầm thế giới

23-11-2025 07:00 Tin tức

TTND. GS. TS. Trương Việt Bình khẳng định, Hội Nam Y Việt Nam sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác quốc tế, đặc biệt với các cơ sở nghiên cứu hàng đầu của Trung Quốc và nhiều quốc gia khác, nhằm đưa Lạc bệnh học cũng như y học cổ truyền Việt Nam lên tầm cao mới.

Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng

09-11-2025 17:00 Hoạt động hội

Ngày 9/11, tại Khu Du lịch Ao Vua (Hà Nội), hơn 200 đại biểu, chuyên gia, bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực y học hiện đại và y học cổ truyền đã tham dự Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ”.

Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

04-11-2025 10:14 Hoạt động hội

SKV - Vĩnh Long, ngày 3/11/2025 – Trong không khí hân hoan và trang trọng, Chi Hội Nam Y Trà Vinh trực thuộc Hội Nam Y Việt Nam đã long trọng tổ chức Đại hội Đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025 – 2030, đánh dấu bước phát triển mới sau 5 năm hoạt động tích cực, hiệu quả trong công tác khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh

17-10-2025 21:58 Hoạt động hội

Thực hiện kế hoạch công tác thường niên quý III năm 2025, Chi Hội Nam y tỉnh An Giang đã tổ chức chương trình thiện nguyện ý nghĩa tại khóm Long Thạnh, phường Long Phú, tỉnh An Giang.

“Trái tim yêu thương” – Chi hội Nam y Kon Tum mang Trung thu về thôn nghèo Đăk Hà

05-10-2025 14:21 Hoạt động hội

Ngày 4/10/2025, tại thôn 10, xã Đăk Hà, tỉnh Quảng Ngãi, Chi hội Nam Y Kon Tum đã tổ chức chương trình thiện nguyện đầy ý nghĩa mang tên “Trái tim yêu thương”