Bí quyết dưỡng sinh mùa đông theo Y học cổ truyền
Theo Y học cổ truyền, con người tương ứng với trời đất, sinh mệnh của con người cũng giống như vạn vật trong thế giới tự nhiên, là kết quả của sự kết hợp giữa âm khí và dương khí. Âm khí không thể thiếu trong cơ thể, là cơ sở vật chất trong sự sống, bổ sung khí huyết, dưỡng ẩm cơ thể, thúc đẩy sự sinh trưởng phát dục, sự sinh sôi nảy nở của vạn vật - khác với khí lạnh (hàn tà) có thể làm tổn thương dương khí mà sinh bệnh. Cho nên dưỡng sinh vào mùa đông thì cần phải tàng tinh, dưỡng âm phòng hàn, nghỉ ngơi phải điều độ, việc phòng thất cần hợp lý, không được quá lao lực.
Ngủ sớm và dậy muộn
Ba tháng mùa đông cần phải đi ngủ sớm và dậy muộn. Ngủ sớm khi mặt trời vừa lặn để giữ ấm cơ thể nhằm bảo vệ dương khí. Khi ngủ, âm khí được nuôi dưỡng tốt hơn khi thức, cho nên ngủ dậy muộn chính là để kéo dài thời gian di dưỡng âm khí. Thức ngủ theo nhịp điệu như vậy cũng chính là tuân theo quy tắc “tỵ hàn tựu ôn” trong dưỡng sinh Y học cổ truyền.
Món ăn dưỡng sinh cho mùa đông
Theo Y học cổ truyền nón ăn dưỡng sinh phù hợp nhất cho mùa đông là cháo nóng, buổi tối ăn ít là phương pháp tốt nhất để bảo vệ dạ dày. Ăn cháo nóng thường xuyên sẽ tăng cường nhiệt lượng và dưỡng chất cho cơ thể. Ăn các món cháo như cháo nếp táo đỏ, cháo bát bảo, cháo gạo kê là thích hợp nhất, cũng có thể ăn cháo long nhãn để dưỡng tâm an thần, cháo hoa cúc giúp sáng mắt giải nhiệt, cháo cá diếc dưỡng dạ dày, cháo phục linh dưỡng tì tạng, cháo vừng ích tinh dưỡng âm, cháo hạt óc chó dưỡng âm cố tinh, cháo táo đỏ ích khí dưỡng âm, cháo ngân nhĩ dưỡng phổi, cháo củ cải giúp tiêu đờm...
![]() |
| Ăn cháo nóng thường xuyên sẽ tăng cường nhiệt lượng và dưỡng chất cho cơ thể. Ảnh internet https://suckhoeviet.org.vn/ |
Vận động để giữ ấm và dưỡng tinh thần
Trong sinh hoạt tránh lạnh lẽo mà tìm ấm áp, thường xuyên vận động nhưng đừng cho tiết mồ hôi khiến dương khí tổn, như vậy sẽ thích ứng với khí hậu mùa đông, là đạo nhiếp dưỡng tàng khí. Nếu làm ngược lại, sẽ làm hại thận, đến mùa xuân sẽ bị bệnh chân tay tê lạnh, mà không đủ điều kiện sinh trưởng cho mùa xuân.
Mùa đông, cảnh vật u ám, tiêu điều, dễ khiến cho tâm trạng người ta bị lâm vào trạng thái trầm uất, bi quan. Do đó việc dưỡng tinh thần vào mùa đông là rất cần thiết. Theo dưỡng sinh của Y học cổ truyền nhiều thú vui như uống trà, đàm đạo, đánh cờ, làm thơ, nghe đàn… là những hình thức sinh hoạt rất có ích, làm cho đời sống tinh thần thêm khoái lạc trong những ngày đông ảm đạm.
Mở cửa sổ lưu thông không khí
Mùa đông lạnh, bạn thường có thói quen cũng đóng chặt cửa? Thói quen này hoàn toàn không có lợi cho sức khỏe. Bởi mùa đông, mức độ ô nhiễm không khí trong phòng cao hơn bên ngoài. Bạn cần thường xuyên mở cửa ban ngày để giúp lưu thông không khí, mang lại hiệu quả kiện não, tỉnh táo tinh thần.
Chuyện phòng the hợp lý
Thời điểm này, dương khí tiềm ẩn, có lợi cho tinh khí bổ sung và tích lũy. Cho nên dưỡng sinh vào mùa đông thì cần phải tàng tinh, dưỡng âm phòng hàn, nghỉ ngơi phải điều độ, việc phòng thất cần hợp lý, không được quá lao lực. Ngoài ra, mùa đông hàn khí tràn ngập, hàn là tà khí thuộc âm, rất dễ làm hại đến thận dương, vậy nên cần phải dưỡng tàng cố tinh, bổ ích thận dương.
Ngâm chân nước ấm
Trong mùa đông, giữ cho đôi chân khoẻ mạnh chính là cách để giữ gìn sức khoẻ. Nên thường xuyên thay tất, giữ vệ sinh cho đôi chân, và kiên trì ngâm chân nước ấm mỗi ngày tốt nhất là kết hợp mát xa các huyệt vị trên hai bàn chân. Mỗi ngày nên kiên trì đi bộ ít nhất 30 phút. Buổi sáng và buổi tối kiên trì mát xa lòng bàn chân để thúc đẩy quá trình tuần hoàn máu.
![]() |
| Trong mùa đông, giữ cho đôi chân khoẻ mạnh chính là cách để bảo vệ sức khỏe. Ảnh internet https://suckhoeviet.org.vn/ |
Ăn các thực phẩm bổ thận
Mùa đông thuộc hành thủy, thận cũng thuộc hành thủy, nên khi đông về, thận thường dễ bị tổn thương. Do đó, trong mùa đông tốt nhất nên ăn các thực phẩm bổ thận. Cần lưu ý trong ngũ vị, vị mặn có lợi cho thận, vị ngọt là khắc tinh của thận để có sự lựa chọn phù hợp. Ngoài ra, các thực phẩm bồi bổ cũng khác nhau theo từng thể chất. Thông thường người âm suy có thể ăn thịt dê, thịt gà, thịt chó… Người khí huyết kém có thể ăn thịt ngan, thịt vịt, thịt chim…
Ngoài thuốc bổ thận có thể dùng các loại thuốc bổ khác trong mùa đông gồm: nhân sâm, hoàng kỳ, a giao, đông trùng hạ thảo, hà thủ ô, câu kỷ tử, đương quy, đào nhân, đại táo, long nhãn, hoài sơn, hạt sen, bách hợp, lộc nhung, quế nhục… Nhưng cần phải chú ý rằng, cũng không được dùng quá nhiều đồ nóng, để tránh làm hại đến âm dịch.
Y gia nổi tiếng là Trương Chí Thông đã đưa ra cách lý giải cho nguyên tắc “Thu đông dưỡng âm” trong “Hoàng đế nội kinh” rằng: “Mùa thu và mùa đông, âm thịnh ở ngoài nhưng lại suy yếu ở trong”, cho nên không được chỉ dùng thuốc ôn bổ trợ dương mà còn phải kết hợp với thuốc tư bổ âm tinh, làm cho âm dương chuyển hóa lẫn nhau. Ngoài ra, mùa đông ít mưa, khí hậu tương đối khô hanh, cho nên cần dùng những thuốc ôn nhuận như tang ký sinh, thỏ ti tử, thục địa.
Sử dụng thức ăn, vị thuốc, sinh hoạt một cách hợp lý trong màu đông này thì cơ thể sẽ luôn được khỏe mạnh, đồng thời phòng chống được bệnh tật phát sinh.
Một số địa chỉ uy tín dưỡng sinh tại Hà Nội
Trung tâm chăm sóc sức khỏe Hương Sen
Địa chỉ: Mỹ Đình, Hà Nội
Trung tâm chăm sóc sức khỏe Hương Sen kết hợp các phương pháp xoa bóp bấm huyệt truyền thống với các tính năng hiện đại. Bên cạnh gói dịch vụ massage truyền thống, Hương Sen còn cung cấp thêm các dịch vụ làm đẹp như giảm béo, triệt lông, chăm sóc da… Thực đơn các liệu trình chăm sóc cơ thể, chăm sóc da của chúng tôi sử dụng thảo dược, nguyên liệu chữa bệnh tự nhiên và tinh dầu. Trung tâm chăm sóc sức khỏe Hương Sen là thương hiệu massage được thành lập từ năm 1992.
Hoa Mộc Tâm An
Địa chỉ: 104 Phố Trung Phụng, Đống Đa, Hà Nội
Hoa Mộc Tâm An là một chuỗi spa chăm sóc sức khỏe chủ động bằng phương pháp dưỡng sinh Đông y. Được thực hiện bởi đội ngũ chuyên gia, y bác sĩ Đông y giàu kinh nghiệm, tay nghề vững vàng.
Tại Hoa Mộc Tâm spa, khách hàng sẽ được tư vấn, hướng dẫn cách chăm sóc sức khỏe tốt nhất, xây dựng thời gian biểu làm việc, sinh hoạt nghỉ ngơi hợp lý. Tham khảo và áp dụng cách sống lành mạnh khi bước vào độ tuổi trung niên, cao tuổi. Ví dụ như chứng đau lưng, đau nhức xương khớp, đau nửa đầu, đau cổ vai gáy,…
Spa Dưỡng Tâm MV Beauty
248 Đ. Thanh Bình, P. Mộ Lao, Hà Đông, Hà Nội, Việt Nam
Dưỡng Tâm MV Beauty sở hữu pháp đồ trị liệu chuyên nghiệp của phương pháp dưỡng sinh Đông y, massage kết hợp với bấm huyệt cùng những sản phẩm hỗ trợ được chiết xuất từ thảo dược thiên nhiên giúp cải thiện sức khỏe của quý khách hàng từ trong ra ngoài cơ thể một cách tự nhiên nhất. Chúng tôi có các dịch vụ dưỡng sinh như gội đầu dưỡng sinh, dưỡng sinh mặt ngọc, massage dưỡng sinh kết hợp bấm huyệt để chăm sóc cho cơ thể và tinh thần sau khi bận rộn với công việc và lo toan bộn bề trong cuộc sống.
Spa Dưỡng Sinh Cô Ba
Spa dưỡng sinh Cô Ba gồm những dịch vụ dưỡng sinh Đông y chăm sóc sức khỏe, đào thải độc tố giúp khách hàng khoẻ từ bên trong và trẻ đẹp ra bên ngoài. Đặc biệt nhất là dịch vụ “gội đầu dưỡng sinh” với thủ pháp chuyên nghiệp và độc quyền của Cô Ba giúp đập tan mệt mỏi, căng thẳng và mang lại cho chị em một mái tóc chắc khỏe và mềm mượt.
Ngoài mái tóc, Cô Ba còn phát triển mạnh các dịch vụ chăm sóc mặt dưỡng sinh, massage cổ vai gáy, massage ngâm chân thảo dược, massage body, giảm béo dưỡng sinh,…để chăm sóc toàn diện cơ thể.
Tin liên quan
Những lợi ích tuyệt vời từ hoa đậu biếc đối với sức khỏe
15:08 | 30/11/2025 Khỏe - Đẹp
Những cây thuốc nam giúp làm sạch phổi, giảm ho, long đờm tự nhiên
11:37 | 27/11/2025 Thông tin đa chiều
Ai không nên dùng trà gừng - quế khi mùa đông về?
16:53 | 24/11/2025 Thông tin đa chiều
Cùng chuyên mục
Chớm Đông Dưỡng Khí – Một Chén Trà, Ấm Cả Mùa Lạnh
11:49 | 24/10/2025 Tư vấn
Kết hợp đông - tây y trong điều trị hội chứng kiệt sức nghề nghiệp
09:05 | 18/09/2025 Tư vấn
Tác động của truyền thông số trong việc nâng cao nhận thức và hành vi của giới trẻ đối với võ thuật cổ truyền Việt Nam trong bối cảnh hiện đại
08:00 | 28/07/2025 Tư vấn
Bệnh xơ gan
14:16 | 20/05/2025 Tư vấn
Các tin khác
Tác hại của rượu bia ảnh hưởng đến sức khoẻ con người
14:35 | 23/12/2022 Bắt mạch cuộc sống
Bí quyết dưỡng sinh bốn mùa theo Y học cổ truyền
08:09 | 21/12/2022 Tư vấn
Nước chanh mật ong giúp thanh lọc cơ thể
16:45 | 18/11/2022 Dinh dưỡng chữa bệnh
Nghệ có thể có khả năng gây hại cho sức khỏe của gan, nếu dùng sai cách
15:38 | 15/11/2022 Bắt mạch cuộc sống
Chuyên gia chỉ cách phát hiện trẻ mắc viêm phổi sớm nhất tại nhà
10:07 | 03/11/2022 Bắt mạch cuộc sống
Tích cực rèn luyện thể thao, nâng cao sức khoẻ
09:41 | 14/10/2022 Bắt mạch cuộc sống
Những điều cha mẹ cần biết về Adenovirus
18:26 | 11/10/2022 Bắt mạch cuộc sống
9 cách tự nhiên ngăn ngừa cơn đau dạ dày
11:52 | 26/09/2022 Bắt mạch cuộc sống
Cách sơ cứu và chữa trị khi bị ong đốt nhanh hết sưng tại nhà hiệu quả
14:51 | 18/08/2022 Bắt mạch cuộc sống
Uống lá vối có hại thận, yếu sinh lý như nhiều người lo?
14:45 | 18/08/2022 Bắt mạch cuộc sống
Diễn đàn quốc tế Lạc Bệnh Học lần thứ 21: Hội Nam Y Việt Nam làm cầu nối đưa Lạc Bệnh Học vươn tầm thế giới
23-11-2025 07:00 Tin tức
Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng
09-11-2025 17:00 Hoạt động hội
Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030
04-11-2025 10:14 Hoạt động hội
Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh
17-10-2025 21:58 Hoạt động hội
“Trái tim yêu thương” – Chi hội Nam y Kon Tum mang Trung thu về thôn nghèo Đăk Hà
05-10-2025 14:21 Hoạt động hội




