Mới nhất Đọc nhiều

Cây Dền gai và các bài thuốc chữa bệnh trong Y học cổ truyền

Trong Y học cổ truyền, cây Dền gai có tính hơi lạnh, vị ngọt nhạt, là một vị thuốc có nhiều công dụng với khả năng giảm đau, thanh nhiệt, lợi tiểu, trừ thấp rất hiệu quả. Theo đó, vị thuốc này được dùng để trị các bệnh về thận, phù thũng và làm thuốc điều kinh…
Cây Dền gai và các bài thuốc chữa bệnh trong Y học cổ truyền
Cây Dền gai (ảnh minh họa)

Cây Dền gai hay dền hoang (danh pháp: Amaranthus spinosus) là loài thực vật có hoa thuộc họ Dền Amaranthaceae, có nguồn gốc từ châu Mỹ nhiệt đới, nhưng có mặt trên hầu hết các lục địa như một loài du nhập. Ngoài ra, Dền gai còn được gọi với một số tên khác như: Thích hiện, Dền hoang, Phặc hôm nam (Tày), La rum giê la (Bana).

Tên khoa học: Amaranthus spinosus là loài thực vật có hoa thuộc họ Dền Amaranthaceae.

Đặc điểm tự nhiên

Dền gai thuộc cây thân thảo, có chiều cao trung bình từ 0,3 – 0,7 m. Cây không có lông nhưng phân thành nhiều cành. Lá mọc so le với hình thuôn dài, mặt trên có màu xanh dợt. Cuống lá dền gai dài, có cánh. Ở gốc cây có gai dài khoảng 3 – 15 mm. Hoa mọc thành sim và xếp sát nhau ở nách lá. Quả có dạng túi, hình trứng nhọn một đầu. Hạt có màu đen.

Phân bố, thu hái, chế biến

Dền gai là loại cây mọc dại nên có thể tìm thấy ở khắp các tỉnh thành từ Bắc vào Nam. Cây mọc tự nhiên, phổ biến ở vùng đồng bằng và trung du nước ta, có thể tìm thấy cây ở các khu đất bỏ trống hoặc ven đường.

Mùa hoa quả khoảng tháng 6 đến tháng 8. Dền gai có thể dùng tươi hoặc khô đều được. Đối với dạng khô, sau khi thu hoạch về đem rửa sạch, cắt ngắn và phơi khô. Toàn bộ cây Dền gai đều được sử dụng để làm vị thuốc.

Thành phần hoá học

Cây và rễ rau dền hoang chứa lượng nitrat kali nhất định.

Cây Dền gai và các bài thuốc chữa bệnh trong Y học cổ truyền
Cây Dền gai có nhiều công dụng trong cả Y học hiện đại và Y học cổ truyền (ảnh minh họa)

Công dụng:

Trong Y học hiện đại

Dền gai có hoạt tính kích thích thực bào.

Cao nước có tác dụng diệt nấm đối với nấm Cercospora cruenta gây bệnh ở cây.

Hàm lượng canxi và các khoáng chất giúp cho quá trình tạo xương chắc khỏe hơn, hạn chế loãng xương và thoái hóa khớp, tốt cho xương khớp đồng thời điều trị đau nhức xương khớp, đau lưng, gai cột sống.

Hỗ trợ điều trị kiết lỵ, chảy máu cam.

Tác dụng trong việc điều trị bệnh sỏi thận.

Tác dụng lợi tiểu, thanh nhiệt, làm mát gan, bảo vệ gan.

Giảm ho khan, ho có đờm, viêm họng.

Điều trị khí hư, kinh nguyệt không đều.

Trong Y học cổ truyền: Dền hoang có tính hơi lạnh, vị ngọt nhạt tác dụng lợi tiểu, thu liễm ngừng tả, thanh nhiệt và trừ thấp. Mỗi bộ phận của dược liệu này đều có tác dụng điều trị bệnh khác nhau.

Tính vị: Vị ngọt nhạt, tính hơi lạnh.

Tùy theo bộ phận mà có các tác dụng riêng.

Tác dụng chung thanh nhiệt, lợi tiểu, trừ thấp, giảm đau, cầm tiêu chảy…,

Lá và ngọn non dùng luộc ăn như các loại rau dền. Thường dùng trị phù thũng, bệnh về thận, bệnh lậu, chữa lỵ có vi khuẩn và làm thuốc điều kinh.

Phần cây trên mặt đất được dùng làm thuốc dịu để trị bỏng, đắp tiêu viêm mụn nhọt.

Lá có tính long đờm và được dùng trị ho và các bệnh về đường hô hấp.

Hạt đắp để băng bó chỗ gãy, trật đả ứ huyết.

Trong y học dân gian của Ấn Độ, tro của quả Dền gai được sử dụng cho bệnh vàng da. Rễ được dùng trị rong kinh, lậu, eczema, đau bụng, làm tiết sữa. Rễ và lá sắc cho trẻ em uống để nhuận tràng; còn dùng đắp làm dịu apxe, mụn nhọt và bỏng.

Nước chiết từ rễ và lá của nó đã được dùng làm thuốc lợi tiểu ở Việt Nam.

Cây Dền gai và các bài thuốc chữa bệnh trong Y học cổ truyền
Cây Dền gai có tác dụng thanh nhiệt, giảm đau, trừ thấp...

Bài thuốc kinh nghiệm

Trật đả, ứ huyết:

Dùng cành lá hay toàn cây nấu nước uống, mỗi ngày 10 – 15g; hoặc dùng tro uống với nước chín hay nước trà, mỗi lần 8 – 12g.

Lậu:

Dùng 5 – 6 rễ non nhai như nhai trầu trong một ngày, liên tục trong vòng một tuần lễ thì đỡ.

Lỵ vi khuẩn và viêm ruột nhiệt tả:

Dùng 160g lá tươi hay 80g lá khô sắc uống; hoặc phối hợp với cây Mã đề, bằng nửa lượng Dền gai, cùng sắc uống.

Rau dền gai điều trị bệnh gai cột sống

Tác dụng của cây dền gai trong hỗ trợ chữa bệnh gai cột sống bởi chúng có chứa các thành phần cải thiện lão hóa xương. Dược liệu này được ứng dụng trong bài thuốc sắc và thuốc đắp.

Chuẩn bị: Hoa và rễ cây dền gai 200g; Nước lọc 500ml.

Hoa và rễ rau dền đem rửa sạch dưới vòi nước sạch nhằm loại bỏ đất cát và bụi bẩn. Sau đó để khô ráo nước. Cắt nhỏ hoa và rễ rau dền gai 3 – 4 cm.

Cho rễ và hoa đã cắt nhỏ vào nồi, đổ toàn bộ nước vừa chuẩn bị vào và đun đến khi sôi thì giảm nhỏ lửa. Đun nước dền gai khoảng 15 – 20 phút sau đó tắt bếp. Sau đó tiến hành lọc loại bỏ hoa và rễ chỉ lấy phần nước tinh chất. Nước này đem dùng trong ngày, chia thành hai lần uống.

Nước rau dền gai có mùi vị thơm, khá dễ uống và màu sắc ngả vàng.

Kết hợp đồng thời với uống thuốc là phương pháp đắp lá dền gai.

Tác dụng của cây dền gai chữa đau khớp, thoát vị đĩa đệm

Chuẩn bị: Cây chìa vôi 40g; Cây cỏ xước, tầm gửi, lá lốt, cây cỏ ngươi mỗi loại 25g.

Cách thực hiện: Rửa sạch các vị thuốc trên, sắc với 1-2 lít nước đến khi cạn còn khoảng một nửa thì tắt bếp. Nước thuốc được chia uống 2 – 3 lần trong ngày và tốt nhất nên uống sau bữa ăn 40 phút.

Tác dụng của cây dền gai trong điều trị thoái hóa cột sống

Chuẩn bị: Rau dền gai và muối hạt.

Cách thực hiện: Rau dền gai ngâm nước muối và rửa với nước để loại bỏ các chất bụi bẩn. Khi nước sôi thì cho rau dền vào và đun trong khoảng 15 – 20 phút. Đợi nước thuốc nguội và bỏ thêm một vài hạt muối để uống.

Kiên trì thực hiện liên tục trong một tháng sẽ thấy triệu chứng bệnh thoái hóa cột sống được cải thiện rõ rệt và xương khớp linh hoạt hơn.

Tác dụng của cây dền gai chữa sỏi thận

Chuẩn bị: Rễ rau dền gai (sao vàng) và vỏ quả bí đao 30g; kim tiền thảo, rễ thiên lý, rễ cỏ tranh, đậu đen (rang thơm), mã đề mỗi loại 16g.

Cách thực hiện: Rửa sạch các dược liệu trên và sắc với 600ml đến khi cạn còn 300ml nước, chia uống 3 lần/ngày. Dùng liên tục trong 8 – 10 ngày sau đó nghỉ vài ngày mới tiếp tục sử dụng nếu bệnh vẫn chưa thuyên giảm.

Chữa mụn nhọt chưa vỡ

Thực hiện như sau: Rau dền gai được rửa sạch, ngâm với nước muối loãng để loại bỏ tạp chất. Sau đó, giã nát và đắp lên vị trí có mụn nhọt từ trong 2 tiếng. Mỗi ngày nên đắp từ 3 lần để vết mụn nhọt xẹp nhanh chóng hơn.

Điều trị ứ huyết và trật đả. Để khắc phục tình trạng ứ huyết, bạn nấu 15g cành và lá của cây dền gai khô với 500ml nước. Uống liên tục hàng ngày sẽ thấy triệu chứng bệnh thuyên giảm nhanh chóng.

Tác dụng của cây dền gai trị ho có đờm

Chuẩn bị: Lá và thân cây dền gai 100g; Kim ngân hoa và lá bồng bồng mỗi loại 40g; Cam thảo đất 30g.

Cách thực hiện: Sắc các dược liệu trên với 1000ml nước đến khi cạn còn một nửa, chia thuốc thành 3 phần và sử dụng hết trong ngày. Người bệnh áp dụng bài thuốc cây dền gai này trong 1 tuần bệnh sẽ khỏi.

Rau dền gai trị bỏng nhẹ

Sử dụng rau dền gai giã nhuyễn đắp lên vết bỏng giúp làm dịu vết thương. Bạn có thể thực hiện 3 lần/1 ngày để vết bỏng mau lành và hạn chế để lai sẹo.

Tác dụng của cây dền gai trị khí hư và bạch đới

Chuẩn bị: Rau dền gai 40g và lá bạc hà đen 30g.

Cách thực hiện: Các nguyên liệu trên thái nhỏ và phơi khô sau đó sắc với 1000ml đến khi cạn còn một nửa thì lọc lấy phần nước để uống.

Chia nước thuốc thành nhiều phần và uống hết trong ngày. Bài thuốc này đạt hiệu quả sau khoảng 8-10 ngày sử dụng.

Chữa thiếu máu, thiếu sắt

Một món ăn được biết đến với tác dụng chữa thiếu máu, thiếu sắt rất tốt đó là sử dụng rau dền gai và gan heo. Bạn cần chuẩn bị rau dền gai 200g và gan heo mỗi loại 100g, đem xào ăn vài lần trong tuần.

PV

Tin liên quan

Những bài thuốc từ đậu đen giúp bổ thận, cường thận, tăng sức đề kháng

Những bài thuốc từ đậu đen giúp bổ thận, cường thận, tăng sức đề kháng

Hạt đậu đen có vị ngọt, tính bình, có tác dụng hoạt huyết, giải độc, khứ phong lợi thủy, điều trung hạ khí, thanh nhiệt giải biểu, kiện tỳ chỉ hãn, dưỡng can, làm sáng mắt...
Bệnh thoái hóa cổ, gai cột sống và phương pháp điều trị bệnh mới nhất hiện nay

Bệnh thoái hóa cổ, gai cột sống và phương pháp điều trị bệnh mới nhất hiện nay

SKV - Công nghệ Mirari Cold Plasma đã được xem là một phương pháp điều trị mang tính cách mạng cho nhiều loại bệnh mãn tính và căn bệnh khó điều trị. Từ chữa lành vết thương đến điều trị ung thư, phương pháp điều trị không xâm lấn này đang tạo nên làn sóng trong cộng đồng y tế. Nhưng làm thế nào nó hoạt động? Trong bài viết này, chúng ta hiễu rõ hơn lợi ích của Mirari Cold Plasma trong điều trị bệnh.
Một số bài thuốc chữa bệnh từ mướp đắng

Một số bài thuốc chữa bệnh từ mướp đắng

Mướp đắng có tên thuốc là khổ qua, được xếp vào nhóm thức ăn, vị thuốc có tác dụng giải nhiệt sinh tân, hỗ trợ điều trị đái tháo đường (tiểu đường). Bộ phận dùng làm thuốc gồm lá, quả và hạt.

Cùng chuyên mục

Đơn lá đỏ - dược liệu  giải độc, giảm đau trong Y học cổ truyền

Đơn lá đỏ - dược liệu giải độc, giảm đau trong Y học cổ truyền

Theo Y học cổ truyền, đơn lá đỏ có vị đắng ngọt, tính mát có tác dụng thanh nhiệt giải độc, thông kinh, hoạt lạc, chỉ thống. Nó thường dùng chữa mẩn ngứa, mụn nhọt, đi lỵ, tiểu ra máu, đại tiện ra máu, tiêu lỏng lâu ngày.
Món ăn, bài thuốc chữa cơ thể suy nhược từ bạch truật

Món ăn, bài thuốc chữa cơ thể suy nhược từ bạch truật

Suy nhược cơ thể là trạng thái mệt mỏi, làm việc kém hiệu quả... Bệnh thường gặp ở người bị căng thẳng thần kinh kéo dài, người mắc bệnh mạn tính, phụ nữ sau sinh mất nhiều máu...
Điều trị tóc rụng theo bài thuốc của  Y học cổ truyền

Điều trị tóc rụng theo bài thuốc của Y học cổ truyền

Theo Học viện Y dược học cổ truyền, trong Y học cổ truyền, có bốn thể bệnh tóc rụng thường gặp. Một số bài thuốc điều trị tóc rụng được áp dụng có hiệu quả với nhiều người.
Một số bài thuốc trị bệnh có dùng huyền sâm

Một số bài thuốc trị bệnh có dùng huyền sâm

Huyền sâm được xếp vào loại thuốc thanh nhiệt giáng hỏa, sinh tân, dưỡng huyết, có tác dụng giải độc, tiêu viêm, nhuyễn kiên tán kết, tức làm mềm các khối rắn, như nhọt độc, u, cục, lao hạch.
Công dụng của cây Tầm bóp với sức khoẻ và những lưu ý khi sử dụng

Công dụng của cây Tầm bóp với sức khoẻ và những lưu ý khi sử dụng

Theo y học cổ truyền, cây tầm bóp có vị đắng, tính mát, tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, tiêu đờm, chỉ khái… quả tính bình, chua nhẹ. Loại thảo dược này được sử dụng phổ biến trong các bài thuốc chữa ho nhiều đàm, tiểu đường, mụn nhọt…
Các món ăn, nước uống chữa bệnh hen suyễn viêm phế quản

Các món ăn, nước uống chữa bệnh hen suyễn viêm phế quản

Bệnh hen suyễn viêm phế quản là căn bệnh thường gặp ở rất nhiều người, từ trẻ nhỏ đến người già. Ở mức độ nhẹ, bệnh này có thể sử dụng một số các món ăn, nước uống được làm từ những loại cây, củ, thực phẩm tự nhiên có sẵn trong vườn nhà để chữa bệnh.

Các tin khác

Các bài thuốc Y học cổ truyền chữa bệnh viêm da dị ứng, an toàn, hiểu quả

Các bài thuốc Y học cổ truyền chữa bệnh viêm da dị ứng, an toàn, hiểu quả

Viêm da dị ứng là một bệnh ngoài da da thể mãn tính do hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng quá mẫn với một hoặc một vài yếu tố kích thích nào đó, dẫn tới các triệu chứng viêm nhiễm trên da như nổi dát đỏ, mẩn ngứa, da khô sần, nhạy cảm…và dễ bị nhiễm trùng do bệnh nhân gãi nhiều. Hiện nay chữa viêm da dị ứng bằng bài thuốc Y học cổ truyền đang được nhiều người lựa chọn nhằm loại bỏ bệnh từ gốc và đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Lá khôi - Loài thảo mộc chuyên trị bệnh dạ dày

Lá khôi - Loài thảo mộc chuyên trị bệnh dạ dày

Lá khôi là loài thực vật nhỏ nằm trong danh sách những loại dược liệu tốt được các thầy thuốc Đông Y vận dụng để điều trị viêm dạ dày. Tuy nhiên bên cạnh công dụng này, lá khôi còn có khả năng cải thiện nhiều vấn đề sức khỏe khác như hỗ trợ làm lành vết thương, thanh nhiệt, giải độc cải thiện tiêu hóa,…
Công dụng của cây bách xù

Công dụng của cây bách xù

SKV - Cây bách xù là là một loại cây mà từ cành, lá, vỏ, thân hay quả bách xù đều có tác dụng tốt đối với sức khỏe con người.
Những bài thuốc quý chữa bệnh từ măng tre

Những bài thuốc quý chữa bệnh từ măng tre

Theo Y học cổ truyền, măng tre có tính mát, vị ngọt nhưng hơi đắng có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, giảm sốt, hóa đờm, cầm nôn. Không chỉ được dùng làm nguyên liệu chế biến món ăn, măng tre còn được dùng làm thuốc trong Y học cổ truyền.
Cỏ chân vịt và các bài thuốc chữa bệnh trong Y học cổ truyền

Cỏ chân vịt và các bài thuốc chữa bệnh trong Y học cổ truyền

Theo Y học cổ truyền cỏ chân vịt có tính ấm, vị đắng hơi chát, cay nồng và có mùi thơm. Cỏ chân vịt được dùng trong các bài thuốc Y học cổ truyền giúp khai thông, lợi tiểu, điều trị bệnh động kinh, bệnh phong, tiểu đường, đau ngực, suy giảm chức năng gan, hỗ trợ chức năng tình dục, thanh nhiệt, bồi bổ cơ thể,…
Công bố chương trình vinh danh vì sự phát triển dược liệu Việt

Công bố chương trình vinh danh vì sự phát triển dược liệu Việt

Cục Quản lý y, dược cổ truyền (Bộ Y tế) vừa phối hợp với báo Sức khỏe và Đời sống tổ chức Lễ công bố chương trình "Vinh danh vì sự phát triển dược liệu Việt gắn với phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (ĐBDTTSMN).
Điều trị trào ngược dạ dày thực quản theo Đông Y

Điều trị trào ngược dạ dày thực quản theo Đông Y

SKV - Điều trị trào ngược dạ dày thực quản bằng Đông y là một trong các phương pháp điều trị trào ngược dạ dày phổ biến hiện nay. Người bệnh phải kiên trì dùng thuốc trong thời gian dài vì nó có tác dụng chậm khi chữa trào ngược dạ dày theo Y Học Cổ Truyền.
Cây ngô đồng và những công dụng chữa bệnh bất ngờ

Cây ngô đồng và những công dụng chữa bệnh bất ngờ

Theo Y học cổ truyền rễ cây ngô đồng có vị đắng, tính mát, lá có tính bình, vị ngọt có công dụng thanh nhiệt, tiêu độc, giảm đau, giảm phù thũng, nhuận tràng, sát trùng…Lá ngô đồng được dùng trong các bài thuốc Y học cổ truyền chữa mụn nhọt, ghẻ lở, vỏ cây trị táo bón, giúp lợi sữa phụ nữ sau sinh.
Thầy thuốc ưu tú Trần Thái Tuấn: Người thầy tận tâm, say mê nghiên cứu khoa học

Thầy thuốc ưu tú Trần Thái Tuấn: Người thầy tận tâm, say mê nghiên cứu khoa học

(SKV) - Y học luôn là lĩnh vực đặc biệt quan trọng đối với cuộc sống và sức khỏe con người. Sự phát triển không ngừng của y học và nghiên cứu khoa học là yếu tố then chốt để đối phó với sự biến đổi liên tục của các căn bệnh và các loại virus đe dọa sức khỏe. Trong tinh thần đó, ThS.BS CKII Trần Thái Tuấn đã trở thành một tấm gương tiêu biểu cho sự cống hiến và sự không ngừng nâng cao chất lượng điều trị bệnh.
Món ăn và bài thuốc hay từ mật ong

Món ăn và bài thuốc hay từ mật ong

Vị ngọt, tính bình; vào kinh tâm, tỳ, vị và đại trường, mật ong có tác dụng bổ trung, nhuận phế, thông tiện, giải độc.
Xem thêm
Chi hội Nam y huyện Ba Vì tổ chức Đại hội lần thứ II nhiệm kỳ 2023-2028

Chi hội Nam y huyện Ba Vì tổ chức Đại hội lần thứ II nhiệm kỳ 2023-2028

Ngày 26/9/2023 Chi hội Nam y huyện Ba Vì tổ chức Đại hội lần thứ II nhiệm kỳ 2023-2028 và xây dựng phương hướng nhiệm vụ nhiệm kỳ 2023-2028.
Hội Nam Y Việt Nam: Hội nghị Ban thường vụ lần thứ IV, phát huy trí tuệ, tinh thần để xây dựng Hội vững mạnh

Hội Nam Y Việt Nam: Hội nghị Ban thường vụ lần thứ IV, phát huy trí tuệ, tinh thần để xây dựng Hội vững mạnh

Sáng 24/9/2023, tại Văn phòng Hội Nam y Việt Nam đã diễn ra Hội nghị Ban thường vụ lần thứ IV
Chi hội Nam y Pháp bảo khỏe đạt nhiều thành tích ấn tượng tại Chương trình Asia Top Brand Awards 2023

Chi hội Nam y Pháp bảo khỏe đạt nhiều thành tích ấn tượng tại Chương trình Asia Top Brand Awards 2023

Ngày 6 tháng 8 năm 2023, tại Hội trường Thống Nhất – Dinh Độc Lập, sự kiện tôn vinh và vinh danh các thương hiệu uy tín hàng đầu tại Châu Á - Asia Top Brand Awards 2023 đã diễn ra, và đáng chú ý, Chi Hội Nam Y Pháp Bảo Khỏe (Hội Nam Y Việt Nam) đã giành được những thành tích ấn tượng tại sự kiện này.
Kỳ họp thứ I Ban Kinh tế Hội Nam y Việt Nam

Kỳ họp thứ I Ban Kinh tế Hội Nam y Việt Nam

Sáng ngày 14/8, tại trụ sở Hội Nam y Việt Nam, lãnh đạo Hội tổ chức kỳ họp thứ I Ban Kinh tế để chuẩn bị các bước đi cần thiết thúc đẩy hoạt động trong thời gian tới.
Hội Nam y Việt Nam với "Dấu ấn Việt Nam"

Hội Nam y Việt Nam với "Dấu ấn Việt Nam"

Chủ đề thứ 5 "Y học cổ truyền trong đời sống hiện đại" của Chương trình "Dấu ấn Việt Nam" sắp được phát sóng trên kênh VTV4 và các nền tảng số.
Phiên bản di động