Cỏ xước - Loài cây dại với nhiều tác dụng chữa bệnh có thể bạn chưa biết

08:53 | 20/05/2025 Y học cổ truyền Theo dõi Tạp chí Sức khỏe Việt trên

Cỏ xước là một loài cây mọc hoang dại, tuy nhiên nó lại là một loại dược liệu được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền. Cây cỏ xước có tác dụng chữa các bệnh về xương khớp, hỗ trợ trị sỏi khá hiệu quả. Cùng tìm hiểu về công dụng và các bài thuốc chữa bệnh từ cây cỏ xước.

Cây cỏ xước là một loại thực vật thân thảo, có tên khoa học là Achyranthes aspera L., thuộc họ rau dền (Amaranthaceae). Ở nước ta, nó còn được gọi với cái tên khác là ngưu tất nam.

Bộ phận sử dụng làm thuốc là thân, lá và rễ cây. Người ta thường đào cả cây đem về rửa sạch, hong khô và cắt khúc nhỏ. Sử dụng cây cỏ xước giúp cho cơ thể tăng bài thải chất độc, lọc thận, lợi tiểu. Đặc biệt, trà làm từ cỏ xước rất dễ sử dụng, thơm ngon bổ dưỡng, tăng cường sức đề kháng cho người bệnh.

Cỏ xước - Loài cây dại với nhiều tác dụng chữa bệnh có thể bạn chưa biết

Cây cỏ xước.

Tác dụng theo y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, cây cỏ xước có vị đắng, chua, tính bình, không độc và được quy kinh vào 2 kinh Can, Thận. Cây cỏ xước có tác dụng:

Thanh nhiệt, giải độc.
Hỗ trợ tiêu viêm, giảm đau.
Lợi tiểu.
Giúp lưu thông khí huyết.
Được ứng dụng trong điều trị: viêm gan, nhiễm trùng thận, chữa bệnh gout, rối loạn kinh nguyệt, trị mụn…

Tác dụng theo y học hiện đại

Theo y học hiện đại, cây cỏ xước có những tác dụng sau:

Giúp giãn nở mạch máu, có tác dụng hạ huyết áp.
Kích thích tiểu tiện, giảm đường huyết, giảm mỡ.
Tác dụng kháng sinh, kháng khuẩn, kháng nấm, chống viêm và giảm đau.
Tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể, chống lại sự phát triển của các gốc tự do và ngăn ngừa ung thư.

Bộ phận sử dụng làm thuốc là thân, lá và rễ cây cỏ xước.

Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây cỏ xước

Điều trị bệnh thấp khớp

Rễ cỏ tranh 40g, hà thủ ô 28g, thổ phục linh 20g, cỏ nhọ nồi 16g, ngải cứu 12g, thương nhĩ tử 12g. Sắc đặc sắc uống ngày 1 thang, uống liên tục 7 - 10 ngày.

Hoặc cỏ xước, thân vòi voi, kim ngân hoa, địa linh phục sinh, hy thiêm, ké đầu ngựa, bản cáo thiên niên kỷ, cây xấu hổ, cây đau xương và cây gai. Được chế biến thành rượu cao cấp và rượu thuốc.

Hoặc lấy rễ cỏ tranh 16g, thanh bì 12g, thương truật 12g. Viên nang chia 2 lần uống trong ngày.

Hỗ trợ kinh nguyệt không đều, huyết ứ

20g rễ đinh lăng, bối mẫu, ích mẫu, nghệ xanh mỗi vị 16g, xích thược, mỗi vị 12g. Sắc uống ngày 1 thang.

Chữa bầm máu, máu ứ bên trong do té ngã

Lấy 100g cỏ xước ngâm chung với 30g sâm đại hành, 50g dứa dại và rượu trắng cao độ. Để trong ít nhất 30 ngày. Mỗi lần uống 15ml x 2 lần trong ngày.

Điều trị hỗ trợ sỏi niệu quản

12g rễ cỏ tranh, 50g cỏ nhọ nồi, 30g hoa anh thảo, lá dứa, 30g thảo quyết minh, 20g ngải cứu, 16g vôi tôi, 16g cỏ nhọ nồi.

Điều trị bệnh viêm gan, nhiễm trùng thận

- Bài 1: Chuẩn bị cỏ xước, mã đề, cỏ tháp bút, sinh địa, rễ cỏ tranh rồi đem sắc lấy nước uống.

- Bài 2: Chuẩn bị 30g rễ cây cỏ xước, 15g mỗi loại: rễ cỏ tranh, xa tiền, mộc thông, lá móng tay, trọng đài và phất dũ. Sau đó bạn đem sắc và uống khi còn ấm. Bạn chia thành 3 phần uống trong ngày và trước mỗi lần uống thì hâm lại cho nước ấm.

Điều trị bệnh rối loạn tiền đình, đau đầu, chóng mặt, huyết áp tăng cao, trong người bốc hỏa, táo bón

Chuẩn bị hạt muồng 20g và cỏ xước 30g. Hạt muồng đem sao vàng rồi sắc chung với ngưu tất uống mỗi ngày 1 thang.

Chữa máu nhiễm mỡ gây tăng huyết áp, xơ vữa động mạch

Chuẩn bị cỏ xước và đương quy mỗi thứ 16g, hạt lạc giới (sao vàng), xuyên khung, cỏ cứt lợn mỗi thứ 12g, nấm mèo 10g, hạn liên thảo 20g. Trộn đều các nguyên liệu rồi đem sắc chung. Mỗi thang sắc chia 3 lần uống trong ngày. Kiên trì uống liên tục 20 - 30 ngày để thấy được hiệu quả.

Vị thuốc cỏ xước hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp, bệnh gan, chữa bầm máu...

Hỗ trợ chữa bệnh gout

Chuẩn bị rễ cây cỏ xước cùng với lá tất bát (tiêu lốt), rễ cây cẩu trùng vĩ (vòi voi) và rễ bưởi bung (cây cơm rượu) mỗi loại 15g. Sau đó đem sắc với 4 bát nước lọc đến khi chỉ còn khoảng 2 bát nước. Bạn đem nước đã sắc chia đều thành 3 phần dùng trong ngày, dùng tối đa 10 ngày.

Giảm đau lưng, mỏi gối

Chuẩn bị 30g mỗi loại: cỏ xước, đỗ trọng, đương quy, sinh địa, tiên linh tỳ, tỳ giải, ý dĩ nhân; 15g mỗi loại: đan sâm, kim anh, phụ tử, phòng phong, sơn thù, thạch hộc. Sau đó, bạn đem giã nát toàn bộ nguyên liệu, bọc trong túi rồi ngâm với 3 lít rượu. Sau 7 - 9 ngày bạn đem ra uống, mỗi lần uống 2 ly nhỏ sẽ thấy không còn đau nhức lưng, gối.

Bạn cũng có thể ngâm trực tiếp 1kg rễ cỏ xước khô với khoảng 5 lít rượu, ngâm khoảng 1 tháng rồi dùng uống hoặc xoa trực tiếp lên vùng lưng, gối bị đau mỏi.

Lưu ý khi sử dụng cây cỏ xước:

- Cần cẩn trọng khi sử dụng cho phụ nữ có thai, phụ nữ đang cho con bú và trẻ em.

- Không sử dụng cho những người dị ứng với bất kỳ thành phần nào trong các bài thuốc. Các triệu chứng dị ứng với cỏ xước như: nổi mẩn, ngứa, buồn nôn, tức ngực, khó thở, choáng váng… Khi sử dụng nếu có những triệu chứng này thì cần ngưng dùng ngay và đến gặp bác sĩ để được thăm khám, điều trị.

- Những người gặp các vấn đề về dạ dày, bệnh đường ruột thì nên cân nhắc kỹ trước khi sử dụng bởi có thể gặp các tác dụng phụ như đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn…

- Không nên sử dụng cỏ xước khi đang dùng một số loại thuốc, thực phẩm chức năng khác bởi có thể gây ra tương tác thuốc và các tác dụng phụ không mong muốn. Với các loại dược liệu, không nên kết hợp cỏ xước với huỳnh hỏa, bạch tiền, quy giáp và lục anh.

L.Anh (t/h)

https://suckhoeviet.org.vn/

Tags:

Tin liên quan

Dự báo thời tiết ngày 13/6/2025: Mưa rào và dông rải rác

05:05 | 13/06/2025 Môi trường xanh

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia vừa đưa ra thông tin dự báo thời tiết Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày 13/6/2025.

Dự báo thời tiết ngày 12/6/2025: Có mây, mưa rào và dông vài nơi

08:34 | 12/06/2025 Môi trường xanh

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia vừa đưa ra thông tin dự báo thời tiết Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày 12/6/2025.

Đại học Điện lực ... bật chế độ số

17:14 | 11/06/2025 Dấu ấn Việt Nam

Trong bối cảnh chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo đang trở thành trụ cột phát triển quốc gia, các cơ sở giáo dục tại Việt Nam đang chủ động triển khai một cách toàn diện và có hệ thống Nghị quyết 57/NQ-TW của Bộ Chính trị - văn kiện mang tính chiến lược về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Cùng chuyên mục

Bại tương thảo – Vị thuốc dân gian hỗ trợ điều trị viêm nhiễm, tiêu độc hiệu quả

07:41 | 13/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, có nhiều loại thảo dược dân dã nhưng mang lại giá trị chữa bệnh to lớn. Một trong số đó là Bại tương thảo – loài cây có tên gọi khá lạ nhưng lại được sử dụng phổ biến trong các bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm nhiễm, lở loét, tiêu độc… Cùng tìm hiểu kỹ hơn về loại dược liệu này để hiểu vì sao nó lại được đông y trân trọng như vậy.

Cây rẻ quạt "Dược liệu quý" mang lại giá trị kinh tế cao

07:40 | 13/06/2025 Y học cổ truyền

Không chỉ được ưa chuộng làm cây cảnh tô điểm cho không gian đô thị, cây rẻ quạt còn là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền, chứa nhiều hợp chất có lợi cho sức khỏe và mang lại giá trị kinh tế cao, đặc biệt là ở Trung Quốc và Việt Nam.

Cây Hoắc hương – Thảo dược quý trong y học cổ truyền giúp giải cảm, sát khuẩn, chống nôn và giảm đau

11:18 | 12/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng phong phú của y học cổ truyền Việt Nam, cây Hoắc hương (tên khoa học: Pogostemon cablin) được biết đến như một vị thuốc quý với nhiều công dụng chữa bệnh. Từ hàng trăm năm nay, cây thuốc này đã được sử dụng để giải cảm, sát khuẩn, chống nôn và giảm đau, mang lại hiệu quả cao và an toàn cho người sử dụng. Không chỉ được ưa chuộng trong Đông y, tinh dầu Hoắc hương ngày nay còn được ứng dụng rộng rãi trong dược phẩm, mỹ phẩm và hương liệu.

Xuyên phá thạch – Vị thuốc quý hỗ trợ trị đau lưng, ho ra máu, lao phổi

11:04 | 12/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng y học cổ truyền phương Đông, nhiều vị thuốc quý từ thiên nhiên đã được con người phát hiện, nghiên cứu và sử dụng hàng ngàn năm để điều trị các chứng bệnh nan y. Trong số đó, Xuyên phá thạch là một dược liệu nổi bật với công năng tiêu uất, hoạt huyết, thông kinh, trừ đờm và chỉ khái. Đặc biệt, vị thuốc này được dùng hiệu quả trong các trường hợp đau lưng, đau nhức gối, ho ra máu và lao phổi – những chứng bệnh mãn tính thường gặp, nhất là ở người cao tuổi hoặc người suy nhược thể trạng.

Cách sử dụng Đông trùng hạ thảo hiệu quả

11:03 | 12/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng y học cổ truyền phương Đông, Đông trùng hạ thảo được xếp vào nhóm “thần dược” với nhiều công dụng vượt trội đối với sức khỏe con người. Không chỉ là một vị thuốc quý hiếm trong y học cổ truyền Trung Hoa và Tây Tạng, Đông trùng hạ thảo còn được khoa học hiện đại nghiên cứu và chứng minh hiệu quả trong việc tăng cường miễn dịch, hỗ trợ điều trị bệnh lý và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Một số bài thuốc dân gian từ cây nhàu

17:17 | 11/06/2025 Y học cổ truyền

Cây nhàu (danh pháp khoa học: Morinda citrifolia), còn được gọi là cây ngao, nhàu núi hay cây ngái rừng, là một loại thảo dược quý trong y học cổ truyền, có mặt ở nhiều vùng nhiệt đới, đặc biệt phổ biến ở khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Không chỉ nổi bật với khả năng thích nghi tốt với điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, cây nhàu còn được xem là "thần dược" hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý mãn tính nhờ các đặc tính sinh học đặc biệt. Trong dân gian và y học hiện đại, nhàu được ghi nhận với nhiều công dụng, trong đó nổi bật là hỗ trợ ổn định huyết áp cao, điều hòa kinh nguyệt, và tác dụng kháng viêm hiệu quả.

Các tin khác

Một số bài thuốc dân gian từ quả mướp đắng

09:12 | 11/06/2025 Y học cổ truyền

Mướp đắng, còn gọi là khổ qua, là loại quả quen thuộc trong bữa cơm của người Việt. Không chỉ là nguyên liệu cho nhiều món ăn ngon và thanh mát, mướp đắng còn là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền lẫn hiện đại. Từ hàng trăm năm nay, dân gian đã biết tận dụng quả mướp đắng như một phương thuốc tự nhiên để hỗ trợ điều trị nhiều loại bệnh, tăng cường sức khỏe và làm đẹp da. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu chi tiết về công dụng y học và cách dùng mướp đắng như một vị thuốc quý dễ tìm.

Thay thế động vật hoang dã trong y học cổ truyền

17:05 | 10/06/2025 Y học cổ truyền

Trong bối cảnh bảo vệ đa dạng sinh học và tuân thủ pháp luật, việc chuyển đổi từ dược liệu động vật hoang dã (ĐVHD) sang dược liệu thực vật trong y học cổ truyền đang ngày càng trở thành một xu hướng tất yếu.

A Ngùy: Thảo dược có công dụng chữa đầy hơi, chướng bụng

16:57 | 10/06/2025 Y học cổ truyền

A Nguỳ là một loại thảo dược có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải và Trung Đông. Từ lâu, A Nguỳ đã được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị nhiều bệnh lý, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến tiêu hóa như đầy hơi, chướng bụng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu về công dụng của A Nguỳ trong việc chữa trị các triệu chứng này và cách sử dụng hiệu quả.

An Nam Tử: Dược liệu có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, chữa ho

16:57 | 10/06/2025 Y học cổ truyền

An Nam Tử còn có tên là lười ươi, hạt ươi, đại hải, đại đồng quả và nhiều tên kháclà một loại thảo dược nổi tiếng trong y học cổ truyền Việt Nam và nhiều nước trên thế giới. Với công dụng thanh nhiệt, giải độc, chữa ho, An Nam Tử đã được sử dụng từ lâu để cải thiện sức khỏe và điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.

Người bị sỏi thận có nên ăn rau mồng tơi không

09:21 | 10/06/2025 Y học cổ truyền

Rau mồng tơi là loại rau quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của người Việt, đặc biệt trong mùa hè. Với tính mát, nhiều chất nhầy, giàu vitamin A, C, sắt, canxi, rau mồng tơi có tác dụng giải nhiệt, nhuận tràng, làm đẹp da, và hỗ trợ tiêu hóa rất tốt. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể ăn rau mồng tơi một cách thoải mái. Có một số bệnh và tình trạng sức khỏe đặc biệt cần lưu ý hoặc thậm chí phải kiêng loại rau này để tránh ảnh hưởng không mong muốn. Dưới đây là những trường hợp không nên ăn rau mồng tơi:

Một số bài thuốc dân gian tiêu biểu từ cây Khổ sâm

15:04 | 09/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng dược liệu của y học cổ truyền Việt Nam, cây Khổ sâm là một trong những vị thuốc quý có nhiều công dụng chữa bệnh, được sử dụng từ lâu đời để điều trị các chứng bệnh liên quan đến tiêu hóa, da liễu, tim mạch và viêm nhiễm. Với tên gọi có phần "gai góc", Khổ sâm mang trong mình những đặc tính dược học mạnh mẽ, đáng để khám phá và ứng dụng rộng rãi trong thực hành y dược hiện đại.

Một số bài thuốc dân gian từ cây Đại hồi

15:01 | 09/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, cây Đại hồi (còn gọi là đại hồi hương, tên khoa học Illicium verum) là một vị thuốc quý được sử dụng phổ biến từ xa xưa. Không chỉ là gia vị quen thuộc trong ẩm thực, đại hồi còn có nhiều công dụng dược lý, đặc biệt hữu hiệu trong điều trị các chứng rối loạn tiêu hóa như ỉa chảy, đầy bụng, nôn mửa và cảm hàn.

Cây Ô môi - Dược liệu quý hỗ trợ xương khớp và tiêu hóa

15:01 | 09/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng dược liệu phong phú của y học cổ truyền Việt Nam, cây Ô môi (tên khoa học: Cassia grandis) là một trong những loài thực vật quý có nhiều công dụng hữu ích đối với sức khỏe. Với hình dáng đặc trưng cùng những chùm hoa hồng tươi rực rỡ vào mùa xuân, cây Ô môi không chỉ là biểu tượng cảnh quan đẹp mắt mà còn là vị thuốc dân gian hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp và cải thiện chức năng hệ tiêu hóa một cách tự nhiên, an toàn.

Những ai không nên ăn rau ngót – Loại rau lành tính nhưng không dành cho tất cả mọi người

10:14 | 09/06/2025 Y học cổ truyền

Rau ngót từ lâu đã được xem là một loại rau lành tính, bổ dưỡng, phổ biến trong bữa cơm gia đình Việt Nam. Với vị ngọt mát, giàu vitamin C, canxi và sắt, rau ngót thường được dùng để giải nhiệt, bổ huyết, hỗ trợ phụ nữ sau sinh phục hồi sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể sử dụng loại rau này một cách tùy tiện. Dưới đây là những nhóm người không nên hoặc cần thận trọng khi ăn rau ngót, để tránh những tác dụng không mong muốn.

Cây Đinh hương – Vị thuốc quý hỗ trợ chữa phong thấp, đau xương, nhức mỏi chân tay

21:27 | 08/06/2025 Y học cổ truyền

Trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, nhiều loại cây cỏ quen thuộc lại mang trong mình những công dụng chữa bệnh tuyệt vời. Một trong những loại dược liệu quý được lưu truyền và sử dụng từ lâu đời chính là cây Đinh hương – loài cây không chỉ nổi tiếng bởi hương thơm đặc trưng mà còn bởi công dụng chữa các bệnh về xương khớp, đặc biệt là phong thấp, đau nhức xương khớp và tê mỏi chân tay.

Xem thêm

Hoạt động hội

Ra mắt Chi hội Nam Y Thọ Khang Đường - Hà Nội: Dấu ấn mới của Y học cổ truyền

4 ngày trước Hoạt động hội

Sáng ngày 8/6/2025, Tại Hà Nội: Lễ công bố quyết định thành lập và Đại hội Chi hội Nam Y Thọ Khang Đường - Hà Nội lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030, đã diễn ra thành công tốt đẹp.

Chi hội Nam Y An Giang: Lan tỏa yêu thương, chung tay vì cộng đồng

17-05-2025 21:00 Hoạt động hội

An Giang, ngày 17/5 - Với tinh thần "Một nắm khi đói bằng một gói khi no", Chi hội Nam y An Giang đã tổ chức thành công buổi trao quà thiện nguyện tại Khóm An Định B, Thị trấn Ba Chúc, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang. Đây là một trong những hoạt động trọng tâm nằm trong kế hoạch công tác Quý II năm 2025, thể hiện cam kết bền bỉ của Chi hội trong công tác thiện nguyện và chăm lo đời sống nhân dân tại địa phương.

Hội Nam Y Việt Nam: Dâng hương tưởng niệm Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh tại di tích Đền Bia

28-04-2025 01:26 Hoạt động hội

Sáng 27/4/2025, Hội Nam Y Việt Nam phối hợp cùng UBND huyện Cẩm Giàng đã long trọng tổ chức Lễ dâng hương tưởng niệm Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh.

Thanh Oai, Hà Nội: Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi - Lan tỏa giá trị y học cổ truyền trong cộng đồng

22-04-2025 13:55 Hoạt động hội

Sáng 19/4, tại hội trường UBND xã Cự Khê (huyện Thanh Oai, TP Hà Nội), chương trình “Chăm sóc sức khỏe cộng đồng - Dưỡng Sinh Viện chăm sóc người cao tuổi” đã được tổ chức thành công tốt đẹp.

Chi Hội Nam Y An Giang tổ chức trao quà thiện nguyện tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước

18-04-2025 09:27 Hoạt động hội

SKV – Ngày 16/4/2025, thực hiện kế hoạch công tác quý II năm 2025, Chi Hội Nam Y tỉnh An Giang đã tổ chức đoàn thiện nguyện đến trao quà cho các hộ dân có hoàn cảnh khó khăn tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước, huyện An Phú. Hoạt động diễn ra trong không khí ấm áp, nghĩa tình và đầy tính nhân văn.