Khám phá lợi ích bất ngờ của quả vải trong y học cổ truyền
"Kho dinh dưỡng" của mùa hè
Trước khi đi sâu vào những giá trị của vải trong y học cổ truyền, hãy cùng điểm qua những phân tích của y học hiện đại về thành phần dinh dưỡng của loại quả này. Quả vải là nguồn cung cấp dồi dào vitamin C, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương của gốc tự do. Ngoài ra, vải còn chứa các vitamin nhóm B (như B1, B2, B3) cần thiết cho quá trình chuyển hóa năng lượng, kali giúp duy trì huyết áp ổn định và chức năng tim mạch, cùng đồng và mangan – các khoáng chất vi lượng quan trọng cho sức khỏe xương khớp và quá trình tạo máu.
![]() |
Đặc biệt, vải giàu chất xơ, hỗ trợ tiêu hóa khỏe mạnh và ngăn ngừa táo bón. Các hợp chất polyphenolic như flavonoid, proanthocyanidin trong vải cũng góp phần vào khả năng chống viêm, chống ung thư và bảo vệ tim mạch.
Quả vải trong Y học cổ truyền
Trong y học cổ truyền, quả vải, hay còn gọi là Lệ Chi, được ghi chép trong nhiều tài liệu với những công dụng đáng quý. Các thầy thuốc xưa thường dựa vào tính vị (tính chất và mùi vị), quy kinh (tác dụng vào các kinh lạc trong cơ thể) để xác định công dụng của từng bộ phận của cây vải.
- Tính vị: Quả vải có vị ngọt, hơi chua, tính ấm.
- Quy kinh: Thường quy vào kinh Can (Gan) và Tỳ (Lá lách).
Với những đặc tính này, quả vải mang lại nhiều tác dụng nổi bật:
- Bổ ích Can Tỳ, ích khí dưỡng huyết: Vải được xem là có khả năng bổ dưỡng khí huyết, giúp tăng cường chức năng của tạng Can và Tỳ. Điều này đặc biệt có lợi cho những người có khí huyết hư nhược, cơ thể suy nhược, xanh xao, thiếu máu.
- Kiện Tỳ ích vị, chỉ tả: Nhờ tính ấm và khả năng bổ Tỳ, vải giúp kiện tỳ vị, hỗ trợ tiêu hóa, làm ấm bụng, và có công dụng cầm tiêu chảy hiệu quả.
- Lý khí chỉ thống: Vải có tác dụng hành khí, giảm đau, đặc biệt là các cơn đau do khí trệ như đau bụng kinh, đau tức ngực sườn.
- Dưỡng nhan sắc, sáng mắt: Khí huyết đầy đủ, chức năng Can Tỳ được cải thiện cũng góp phần làm da dẻ hồng hào, mắt sáng hơn.
![]() |
Những bài thuốc dân gian từ quả vải
Từ xa xưa, người dân đã biết cách tận dụng các bộ phận của cây vải để làm thuốc chữa bệnh. Dưới đây là một số bài thuốc dân gian phổ biến, dễ thực hiện:
1. Bài thuốc chữa tiêu chảy kéo dài do tỳ vị hư hàn
- Thành phần: Thịt quả vải khô (hoặc vải tươi sấy khô) 100g, gừng tươi 3 lát.
- Cách làm: Cho vải khô và gừng vào nồi, thêm khoảng 500ml nước, đun nhỏ lửa cho đến khi cạn còn khoảng 200ml.
- Cách dùng: Chia làm 2 lần uống trong ngày. Dùng liên tục 3-5 ngày.
- Công dụng: Ôn trung kiện tỳ, chỉ tả, giúp làm ấm bụng, cầm tiêu chảy do tỳ vị hư yếu, thường đi ngoài phân lỏng, sống phân.
2. Bài thuốc hỗ trợ điều trị đau dạ dày do lạnh (vị hàn)
- Thành phần: Thịt quả vải khô 50g, đại táo (táo tàu) 10 quả, mật ong vừa đủ.
- Cách làm: Vải khô và đại táo rửa sạch, cho vào nồi, thêm 500ml nước, đun sôi rồi hạ nhỏ lửa đun thêm 20 phút. Khi nước còn ấm, cho mật ong vào khuấy đều.
- Cách dùng: Uống nước, ăn cả cái. Ngày dùng 1 lần vào buổi sáng hoặc tối.
- Công dụng: Ôn vị tán hàn, bổ tỳ ích khí, giúp làm ấm dạ dày, giảm các cơn đau do lạnh bụng, đầy hơi, khó tiêu.
![]() |
3. Bài thuốc bổ huyết, dưỡng nhan cho người suy nhược
- Thành phần: Thịt quả vải tươi (bóc vỏ, bỏ hạt) 200g, long nhãn 50g, hạt sen tươi 50g, đường phèn vừa đủ.
- Cách làm: Hạt sen luộc chín mềm. Cho vải, long nhãn, hạt sen và đường phèn vào nồi, thêm nước vừa đủ, đun sôi nhỏ lửa đến khi các nguyên liệu chín mềm và nước hơi sánh lại.
- Cách dùng: Dùng ăn trực tiếp như món chè tráng miệng.
- Công dụng: Bổ huyết, ích khí, an thần, giúp cải thiện tình trạng suy nhược cơ thể, da dẻ xanh xao, mất ngủ.
4. Bài thuốc chữa đau bụng kinh thể hư hàn
- Thành phần: Hạt vải 15g (sao vàng, tán bột mịn), gừng tươi 3 lát.
- Cách làm: Cho bột hạt vải và gừng vào ấm, thêm 300ml nước, sắc cạn còn 150ml.
- Cách dùng: Uống khi còn ấm, uống trước kỳ kinh nguyệt 3-5 ngày và trong những ngày hành kinh.
- Công dụng: Ôn kinh tán hàn, lý khí chỉ thống, giúp làm ấm tử cung, giảm đau bụng kinh do lạnh.
* Lưu ý
Mặc dù quả vải mang lại nhiều lợi ích, nhưng để đạt được hiệu quả tốt nhất và tránh tác dụng phụ, cần lưu ý một số điểm sau:
- Không nên ăn quá nhiều cùng lúc: Ăn quá nhiều vải, đặc biệt là khi đói, có thể gây nóng trong, nổi mụn, hoặc thậm chí là "say vải" với các triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn do lượng đường trong máu tăng đột ngột.
- Người tiểu đường cần thận trọng: Vải có hàm lượng đường cao, do đó người bệnh tiểu đường cần hạn chế ăn hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ.
- Phụ nữ mang thai: Nên ăn với lượng vừa phải, không ăn khi đói.
- Trẻ em: Nên ăn với lượng nhỏ để tránh nóng trong.
- Nên ăn vải tươi: Mặc dù vải khô cũng có công dụng, nhưng vải tươi thường giữ được nhiều vitamin và khoáng chất hơn.
Tin liên quan
Gia tăng số ca mắc cúm A: Cảnh báo nguy cơ biến chứng nặng
09:05 | 09/11/2025 Tin tức
Dự báo thời tiết ngày 9/11/2025: Miền Bắc có mưa rải rác
05:45 | 09/11/2025 Môi trường xanh
Ghép tạng không chỉ là kỹ thuật cao mà còn là sứ mệnh nhân văn, giúp hồi sinh sự sống
20:27 | 08/11/2025 Dấu ấn Việt Nam
Cùng chuyên mục
Trà táo đỏ - Thức uống dưỡng huyết, an thần theo y học cổ truyền
08:00 | 09/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 3: Bí quyết làm đẹp từ cây kinh giới – Dưỡng da, trị mụn và chăm sóc sắc đẹp tự nhiên
13:59 | 07/11/2025 Y học cổ truyền
Bài thuốc xông giải cảm: Tinh hoa của dược liệu cổ truyền
07:00 | 07/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 2: Những bài thuốc dân gian từ cây kinh giới – Từ chữa cảm cúm, hạ sốt đến làm đẹp da
08:48 | 06/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 1: Lá hẹ – Bí quyết làm đẹp và chữa bệnh quen thuộc trong dân gian
08:47 | 06/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 1: Cây kinh giới – Rau gia vị quen thuộc, vị thuốc quý trong dân gian
14:02 | 05/11/2025 Y học cổ truyền
Các tin khác
Kỳ 2: Lá hẹ – Vị thuốc giúp xương chắc, tiêu hóa khỏe
10:32 | 05/11/2025 Y học cổ truyền
Củ cải đường – Thực phẩm bổ dưỡng nhưng cần thận trọng với người bị sỏi thận
14:12 | 04/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 3: Lá hẹ giúp sáng mắt, kiểm soát tiểu đường và những lưu ý khi sử dụng
14:11 | 04/11/2025 Y học cổ truyền
Rau bina - Thực phẩm bổ dưỡng nhưng cần thận trọng với người bị sỏi thận
08:49 | 03/11/2025 Y học cổ truyền
Ý dĩ - “Ngọc mạch” trong kho tàng dược liệu cổ truyền
07:00 | 03/11/2025 Y học cổ truyền
[E-Magazine] Cỏ mần trầu: Dược liệu dân dã với nhiều lợi ích sức khỏe
07:30 | 02/11/2025 Y học cổ truyền
Những ai không nên ăn quả hồng?
08:00 | 01/11/2025 Y học cổ truyền
Ớt chuông - Thực phẩm giàu dinh dưỡng tốt cho người bị sỏi thận
10:01 | 31/10/2025 Y học cổ truyền
Rau bồ công anh – Vị thuốc dân gian giúp thanh lọc cơ thể và bảo vệ thận
16:17 | 30/10/2025 Y học cổ truyền
Bông atiso – Thực phẩm giúp thanh lọc cơ thể và bảo vệ thận hiệu quả
08:40 | 30/10/2025 Y học cổ truyền
Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030
5 ngày trước Hoạt động hội
Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh
17-10-2025 21:58 Hoạt động hội
“Trái tim yêu thương” – Chi hội Nam y Kon Tum mang Trung thu về thôn nghèo Đăk Hà
05-10-2025 14:21 Hoạt động hội
Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Hội nghị Ban Thường vụ lần thứ VIII: Đổi mới, ổn định tổ chức và phát triển bền vững
29-09-2025 21:00 Hoạt động hội
Hội Nam Y Việt Nam và Công ty CP Ao Vua – Gieo yêu thương, thắp sáng Trung thu cho trẻ em nghèo Trà Vinh
26-09-2025 00:00 Hoạt động hội





