Ma hoàng và công dụng với sức khỏe

SKV - Ma hoàng được phơi khô và sử dụng như một vị thuốc có nhiều lợi ích đối với sức khỏe. Dược liệu ma hoàng có vị cay, đắng, tính ấm, khứ hàn, lợi niệu,... nên thường được sử dụng trong các bài thuốc điều trị hen suyễn, viêm phế quản, cảm lạnh,...

Đặc điểm của ma hoàng

Ma hoàng và công dụng với sức khỏe
Thảo ma hoàng còn có tên gọi ty diêm, long sa, xích căn, đậu nị thảo

Thảo ma hoàng còn có tên gọi ty diêm, long sa, xích căn, đậu nị thảo... và có tên khoa học Ephedra sinica stapf. Cây ma hoàng được chia thành các loại như: mộc tặc ma hoàng, thảo ma hoàng, trung ma hoàng.

Mộc tặc ma hoàng có chiều cao khoảng 2 mét, thân cây mọc thẳng đứng, và có màu xanh xám hơi trắng. Thân cây có các dốt dài từ 1 đến 3 cm, lá có màu tím và dài khoảng 2mm. Quả ma hoàng có hình cầu, tuy nhiên, hoa đực và hoa cái ma hoàng mọc ở cành khác nhau.

Thảo ma hoàng thuộc cây thân thảo, chiều cao khoảng 30 đến 70 cm và thân mọc thẳng đứng. So với mộc tặc ma hoàng, thì đốt của thảo ma hoàng dài hơn 3 đến 6cm và trên thân cây thảo ma hoàng có nhiều rãnh dọc. Lá thảo ma hoàng mọc đối xứng, đầu lá nhọn và cong ở phía trên có màu trắng nhưng ở phía dưới màu hồng nâu. Quả của thảo ma hoàng có màu đỏ.

Trung ma hoàng có chiều cao và đốt dài gần giống với thảo ma hoàng nhưng cành trung ma hoàng to hơn có đường kính khoảng 2mm.

Thân cây ma hoàng được sử dụng làm thuốc và chỉ sử dụng những thân có màu xanh nhạt, to, chắc, ít gốc, vị chát và đắng.

Công dụng và liều lượng sử dụng ma hoàng

Ma hoàng và công dụng với sức khỏe
Công dụng và liều lượng sử dụng ma hoàng

Ma hoàng thường được sử dụng đơn lẻ hoặc trong một vài trường hợp cụ thể có thể được sử dụng phối hợp với một số loại dược liệu khác.

Trong tây y, ma hoàng được dùng dưới dạng muối clohydrat hay sulfat hoặc dùng phối hợp với aspirin, cafein. Liệu lượng sử dụng dược liệu ma hoàng trong điều trị hen có thể từ 0.05 đến 0.15 gam và có thể bắt đầu sử dụng với hàm lượng từ 0.02 gam và tăng dần liều lên tới mức tốt đa.

Trong Y Học Cổ Truyền, thì ma hoàng có thể sử dụng ở dạng dược liệu sắc thuốc uống hàng ngày với hàm lượng từ 2 đến 12 gam/ngày.

Công dụng của ma hoàng trong đông y được sử dụng giúp khử tà nhiệt khí, giải biểu, khứ phong, bình suyễn, tiêu phù... Đặc biệt ma hoàng có hiệu quả khi điều trị các bệnh hen suyễn, sốt cao, ôn dịch, ngoại cảm phong hàn, phù thũng, mắt đỏ sưng đau... Một số nghiên cứu cũng đã tìm thấy được tác dụng của dược lý ma hoàng đối với sức khỏe :

Ma hoàng được chiết suất thành cao lỏng trước khi tiêm vào động vật thí nghiệm cho thấy quá trình hô hấp của vật thí nghiệm tăng, mạch máu ngoại vi giãn và hạ huyết áp.

Bộ phận rễ của ma hoàng có tác dụng ngược lại với ma hoàng đó chính là khả năng cầm mồ hôi.

Dược liệu trong ma hoàng có tác dụng ức chế virus gây bệnh cúm.

Hoạt chất ephedrin trong dược liệu ma hoàng được biết đến với tác dụng giúp hưng phấn trung khu hô hấp, giúp cho tinh thần phấn chấn, hưng phấn vỏ não và thậm chí có thể làm giảm tác dụng của thuốc ngủ.

Ephedrin còn có tác dụng co mạch hoặc tăng huyết áp nhưng tác dụng thường khá chậm. Ngoài ra, thành phần này còn có tác dụng làm giãn cơ trơn khí quản, và chống co thắt phế quản, cải thiện triệu chứng hen suyễn, viêm phế quản cấp tính và mãn tính.

Ma hoàng còn có tác dụng gây co thắt bàng quang và ứ đọng nước tiểu.

Thành phần Alcaloid trong ma hoàng có tác dụng kích thích quá trình kích thích dịch vị và bài tiết nước tiểu.

Một số bài thuốc sử dụng dược liệu ma hoàng trong điều trị bệnh:

Ma hoàng và công dụng với sức khỏe
Một số bài thuốc sử dụng dược liệu ma hoàng trong điều trị bệnh

- Ma hoàng có tác dụng điều trị chứng ngoại cảm phong hàn cùng với các dấu hiệu như viêm đường hô hấp. Sử dụng 6 đến 12 gam, 2 đến 4 gam cam thảo, 4 đến 8 gam quế chi đem đi sắc lấy nước uống. Sử dụng thang thuốc hàng ngày để đạt hiệu quả điều trị.

- Ma hoàng có tác dụng điều trị chứng ho suyễn. Sử dụng 3 gam cam thảo, 10 gam hạnh nhân, 6 gam ma hoàng đem đi sắc lấy nước uống. Sử dụng thang thuốc hàng ngày để đạt hiệu quả điều trị.

- Ma hoàng có tác dụng trong điều trị viêm phế quản kéo dài, hoặc viêm phế quản cấp, mãn tính hoặc đờm loãng trắng, và gây khó thở cho người bệnh. Sử dụng 12 gam bạch thược, 8 gam can khương, 8 gam ma hoàng, 8 gam chích cam thảo, 8 gam quế chi, 6 gam ngũ vị tử, 6 gam bán hạ chế đem đi sắc lấy nước uống. Sử dụng thang thuốc hàng ngày để đạt hiệu quả điều trị.

- Ma hoàng còn giúp chữa viêm cầu thận dị ứng do lạnh, hoặc tiểu tiện kém, suyễn, phù ở mặt và nửa người phía trên đem đi sắc lấy nước uống. Sử dụng thang thuốc hàng ngày để đạt hiệu quả điều trị.

- Ma hoàng còn giúp viêm cầu thận cấp hoặc viêm nhiễm ngoài da. Sử dụng 12 gam liên kiều, 12 gam hạnh nhân, 12 gam tang bạch bì, 8 gam ma hoàng, 20 gam xích tiểu đậu, 4 gam cam thảo, 3 quả đại táo đem đi sắc lấy nước uống. Sử dụng thang thuốc hàng ngày để đạt hiệu quả điều trị.

- Ma hoàng có thể sử dụng hỗ trợ bệnh viêm gan siêu vi. Sử dụng kết hợp 4 gam sinh khương với 12 gam thạch cao, 12 gam cát căn và 12 gam nhân trần. đem đi sắc lấy nước uống. Sử dụng thang thuốc hàng ngày để đạt hiệu quả điều trị

- Ma hoàng có thể hỗ trợ cầm mồ hôi. Sử dựng 8 gam mẫu lệ, 6 gam ma hoàng căn, 6 gam cam thảo, 6 gam phù tiểu mạch, 6 gam nhân sâm, 6 gam quế chi, 12 gam đương quy, 12 gam hoàng kỳ, 16 gam bạch truật, đem đi sắc lấy nước uống. Sử dụng thang thuốc hàng ngày để đạt hiệu quả điều trị

- Ma hoàng hỗ trợ các triệu chứng ho gà, hen phế quản và viêm phế quản cấp tính. sử dụng 12 gam cát cánh, 12 gam tiền hồ, 12 gam thạch cao, 6 gam trần bì, 6 gam ma hoàng, 6 gam hạnh nhân, 6 gam bối mẫu, 4 gam cam thảo đem đi sắc với 300ml lấy nước uống. Sử dụng thang thuốc hàng ngày để đạt hiệu quả điều trị

- Ma hoàng có tác dụng trong các bệnh có triệu chứng ho gà kèm đờm. Sử dụng 8 gam bách bộ, 8 gam cam thảo, 8 gam ma hoàng, 8 gam thạch cao, 8 gam hạnh nhân, 4 gam xuyên bối mẫu, đem đi sắc lấy nước uống. Sử dụng thang thuốc hàng ngày để đạt hiệu quả điều trị.

Phạm Thủy

https://suckhoeviet.org.vn

Tin liên quan

Bộ Y tế thu hồi toàn quốc dược liệu Tang ký sinh vi phạm chất lượng do Công ty TNHH Đông Dược Dân Lợi nhập khẩu

Bộ Y tế thu hồi toàn quốc dược liệu Tang ký sinh vi phạm chất lượng do Công ty TNHH Đông Dược Dân Lợi nhập khẩu

SKV – Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền (Bộ Y tế) vừa ban hành Công văn số 2285/YDCT-QLHN yêu cầu thu hồi bắt buộc trên phạm vi toàn quốc lô dược liệu Tang ký sinh vi phạm chất lượng mức độ 2 do Công ty TNHH Đông Dược Dân Lợi nhập khẩu, đồng thời chỉ đạo các địa phương tăng cường giám sát, xử lý theo quy định của pháp luật.
Tuyên truyền sức khỏe sinh sản – tình dục cho sinh viên: Hành trang cần thiết cho thế hệ trẻ Việt Nam

Tuyên truyền sức khỏe sinh sản – tình dục cho sinh viên: Hành trang cần thiết cho thế hệ trẻ Việt Nam

SKV - Trong bối cảnh các vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh sản (SKSS) và sức khỏe tình dục (SKTD) ngày càng diễn biến phức tạp, việc trang bị kiến thức đúng đắn cho học sinh, sinh viên trở thành yêu cầu cấp thiết. Nhằm góp phần xây dựng thế hệ trẻ Việt Nam hiểu biết – tự tin – có trách nhiệm, Hội Nam y Việt Nam, Tạp chí điện tử Sức Khỏe Việt phối hợp với Văn phòng đại diện DKT International Inc tại Hà Nội tổ chức chương trình “Tuyên truyền giáo dục SKSS – SKTD dành cho học sinh, sinh viên” tại Trường Đại học Hàng hải Việt Nam vào ngày 6/12/2025.
Ngăn chặn lão hóa bằng phương pháp khoa học

Ngăn chặn lão hóa bằng phương pháp khoa học

Lão hóa là một phần tự nhiên của cuộc sống mà không ai có thể tránh khỏi. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể làm chậm quá trình này bằng cách áp dụng các phương pháp khoa học, đặc biệt là thông qua chế độ ăn uống lành mạnh. Việc lựa chọn thực phẩm đúng cách không chỉ giúp cải thiện sức khỏe mà còn làm chậm các dấu hiệu lão hóa, mang lại sự trẻ trung và năng lượng dồi dào.

Cùng chuyên mục

Chữa bong gân bằng cây lá náng

Chữa bong gân bằng cây lá náng

Cây lá náng (lá náng hoa trắng) là một loại cây mọc hoang quen thuộc trong đời sống hoặc có khi được trồng làm cảnh. Điểm đáng chú ý ở loại cây này là được tận dụng làm thuốc chữa bệnh xương khớp và nhiều chứng bệnh khác rất hiệu quả.
Những loại cây chữa đau nhức xương khớp

Những loại cây chữa đau nhức xương khớp

Một số loại cây thuốc nam chữa đau nhức xương khớp như: Cây xấu hổ, cây dây đau xương, cây ngải cứu....
Việt Nam - Ấn Độ và cơ hội định hình chuỗi giá trị y học cổ truyền toàn cầu

Việt Nam - Ấn Độ và cơ hội định hình chuỗi giá trị y học cổ truyền toàn cầu

Việt Nam và Ấn Độ đang đứng trước cơ hội tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị y học cổ truyền toàn cầu. Hai quốc gia đã sẵn sàng nâng tầm quan hệ đối tác song phương đang phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực y học cổ truyền.
Cải cúc - Loại rau bình dị, vị thuốc trong vườn nhà

Cải cúc - Loại rau bình dị, vị thuốc trong vườn nhà

Rau cải cúc (còn gọi là tần ô) từ lâu đã là nguyên liệu quen thuộc trong bữa ăn của nhiều gia đình Việt. Không chỉ có hương thơm dịu, vị ngọt mát đặc trưng, cải cúc còn được y học cổ truyền đánh giá là một loại rau có dược tính, giúp hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh thường gặp.
Vườn thuốc nam tại gia: 7 loại cây dễ trồng và công dụng chữa bệnh thông thường

Vườn thuốc nam tại gia: 7 loại cây dễ trồng và công dụng chữa bệnh thông thường

Việc tự tay tạo một "tủ thuốc" xanh ngay tại nhà không chỉ là một thú vui tao nhã mà còn là giải pháp thông minh, cung cấp nguồn dược liệu tươi sạch, hiệu quả để xử lý nhanh chóng các vấn đề sức khỏe thường gặp. Dưới đây là 7 loại cây thuốc nam quen thuộc, dễ trồng và có giá trị cao mà gia đình bạn nên sở hữu.
Bài thuốc dân gian từ cốt khí củ

Bài thuốc dân gian từ cốt khí củ

Cây cốt khí hay còn gọi là hổ trượng căn, điền thất, hoạt huyết đan, ban trượng căn…có vị đắng, tính ấm. Cây cốt khí thường mọc hoang ở các vùng đồi núi nước ta, rễ củ của loại cây này có khả năng kháng khuẩn, kháng virus, chống u xơ, chống huyết khối. Thường được dùng để chữa phong thấp, chấn thương, huyết áp, viêm gan, điều hoà kinh nguyệt,… Dưới đây là những bài thuốc dân gian từ cốt khí củ để bà con tham khảo.

Các tin khác

Lá lốt - Vị thuốc dân gian giúp giảm đau xương khớp hiệu quả

Lá lốt - Vị thuốc dân gian giúp giảm đau xương khớp hiệu quả

Lá lốt là loại thảo dược gần gũi, dễ sử dụng và mang lại nhiều lợi ích cho hệ xương khớp nhờ khả năng chống viêm, giảm đau, tán hàn và hoạt huyết. Khi được dùng đúng cách, lá lốt có thể trở thành giải pháp tự nhiên giúp nhiều người giảm bớt đau nhức và cải thiện chất lượng cuộc sống, đặc biệt trong những ngày thời tiết lạnh ẩm.
Hội đông Y Việt Nam: Lương y Hoàng Nguyên Cát và những bài thuốc quý của Thái Y viện triều Nguyễn

Hội đông Y Việt Nam: Lương y Hoàng Nguyên Cát và những bài thuốc quý của Thái Y viện triều Nguyễn

SKV - Ngày 11-12 tại Hà Nội, Hội Đông y Việt Nam tổ chức Hội nghị khoa học toàn quốc “Về thân thế, sự nghiệp của Lương y Hoàng Nguyên Cát và những bài thuốc quý, hiệu quả cao chăm sóc sức khỏe Vua Minh Mạng của Thái Y viện triều Nguyễn”.
Kỳ 3: Công dụng và các bài thuốc từ cây cúc tần

Kỳ 3: Công dụng và các bài thuốc từ cây cúc tần

Trong y học cổ truyền, cúc tần được xem là một trong những vị thuốc có giá trị bởi đặc tính mát, vị đắng nhẹ, quy kinh vào phế và thận. Với khả năng thanh nhiệt, tiêu viêm, lợi tiểu, hoạt huyết và giảm đau, loài cây này xuất hiện trong nhiều bài thuốc dân gian dùng để chữa cảm sốt, đau nhức xương khớp, viêm phế quản hay các chứng bệnh do phong hàn gây nên. Y học hiện đại cũng đã có những nghiên cứu bước đầu chứng minh một số tác dụng sinh học của tinh dầu cúc tần, củng cố thêm giá trị của loài cây này trong điều trị hỗ trợ.
Bạn có biết: Lợi ích sức khỏe và bài thuốc từ quả trám

Bạn có biết: Lợi ích sức khỏe và bài thuốc từ quả trám

Trám là một loại quả nhỏ nhưng giàu giá trị dinh dưỡng và công dụng y học cổ truyền. Từ lâu, trám đã được dùng trong ẩm thực và làm thuốc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Kỳ 2 – Thành phần hóa học và cách thức khai thác dược liệu cây cúc tần

Kỳ 2 – Thành phần hóa học và cách thức khai thác dược liệu cây cúc tần

Cúc tần không chỉ là loài cây quen thuộc trong đời sống dân gian mà còn là một trong những dược liệu được sử dụng phổ biến trong Đông y nhờ thành phần hoạt chất phong phú. Chính sự đa dạng này đã tạo nên giá trị y học của cúc tần và khiến loài cây này trở thành nguồn dược liệu dễ khai thác, đáp ứng nhiều mục đích chăm sóc sức khỏe.
Kỳ 1: Đặc điểm sinh học của cây cúc tần

Kỳ 1: Đặc điểm sinh học của cây cúc tần

Cây cúc tần, còn được gọi bằng nhiều tên khác nhau như đại ngải, băng phiến ngải, đại bi, từ bi hay lức ấn, là một loài cây thuộc họ Cúc (Asteraceae). Từ lâu, cúc tần đã quen thuộc với người dân ở nhiều vùng quê Việt Nam nhờ đặc tính dễ trồng, mọc khỏe và có mùi thơm dịu từ tinh dầu. Xét về nguồn gốc, loài cây này được cho là xuất phát từ khu vực Malaysia và Ấn Độ, sau đó lan rộng sang nhiều quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam.
10 loại thảo dược giúp an thần, giảm căng thẳng theo y học cổ truyền

10 loại thảo dược giúp an thần, giảm căng thẳng theo y học cổ truyền

Trong cuộc sống hiện đại, áp lực công việc và nhịp sống nhanh khiến nhiều người rơi vào trạng thái căng thẳng, lo âu kéo dài. Y học cổ truyền Việt Nam vốn có kho tàng phong phú các vị thuốc Nam có tác dụng an thần, dưỡng tâm, giúp cân bằng tinh thần. Dưới đây là một số dược liệu thường dùng, cùng phân tích và cách áp dụng trong đời sống.
Rau củ mùa đông: Những “vị thuốc” quen thuộc giúp bồi bổ và tăng cường sức khỏe

Rau củ mùa đông: Những “vị thuốc” quen thuộc giúp bồi bổ và tăng cường sức khỏe

Mùa đông là thời điểm cơ thể dễ suy giảm sức đề kháng, khô da, nhiễm lạnh và rối loạn tiêu hóa. Tuy nhiên, thiên nhiên cũng ưu ái ban tặng nhiều loại rau củ đặc trưng cho mùa này, vừa giàu dinh dưỡng theo y học hiện đại, vừa có giá trị như “vị thuốc” theo y học cổ truyền. Dưới đây là những loại rau củ phổ biến trong mùa đông và lợi ích sức khỏe nổi bật.
Bài 3: Những lưu ý khi dùng dây gắm chữa bệnh

Bài 3: Những lưu ý khi dùng dây gắm chữa bệnh

Dây gắm là một trong những dược liệu quen thuộc trong y học cổ truyền, thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp, phong tê thấp, đau nhức mạn tính… Nhờ đặc tính thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, dây gắm được nhiều người tin dùng như một giải pháp tự nhiên, lành tính. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả điều trị tốt và đảm bảo an toàn cho sức khỏe, người bệnh cần nắm rõ những lưu ý quan trọng khi sử dụng loại thảo dược này.
Bài 2: Một số bài thuốc Đông y từ cây gắm phổ biến

Bài 2: Một số bài thuốc Đông y từ cây gắm phổ biến

Từ những thông tin trên, chúng ta có thể thấy được cây gắm đối với sức khỏe của chúng ta là vô cùng có lợi. Dưới đây là một vài bài thuốc phổ biến từ cây gắm cho một vài loại bệnh lý điển hình, tuy nhiên, các bài thuốc chỉ mang tính chất tham khảo, việc sử dụng cần có chỉ định của bác sĩ.
Xem thêm
Hội Nam Y Việt Nam và hành trình lan tỏa yêu thương đến 280 hộ đồng bào Rục ở Kim Phú (Quảng Trị)

Hội Nam Y Việt Nam và hành trình lan tỏa yêu thương đến 280 hộ đồng bào Rục ở Kim Phú (Quảng Trị)

Trong hai ngày 12 và 13/12/2025, Hội Nam Y Việt Nam đã thực hiện một hành trình thiện nguyện đặc biệt, mang theo khoảng 20 tấn hàng hóa với tổng trị giá hơn 500 triệu đồng đến với đồng bào Rục tại xã Kim Phú, tỉnh Quảng Trị.
Diễn đàn quốc tế Lạc Bệnh Học lần thứ 21: Hội Nam Y Việt Nam làm cầu nối đưa Lạc Bệnh Học vươn tầm thế giới

Diễn đàn quốc tế Lạc Bệnh Học lần thứ 21: Hội Nam Y Việt Nam làm cầu nối đưa Lạc Bệnh Học vươn tầm thế giới

TTND. GS. TS. Trương Việt Bình khẳng định, Hội Nam Y Việt Nam sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác quốc tế, đặc biệt với các cơ sở nghiên cứu hàng đầu của Trung Quốc và nhiều quốc gia khác, nhằm đưa Lạc bệnh học cũng như y học cổ truyền Việt Nam lên tầm cao mới.
Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Ngày 9/11, tại Khu Du lịch Ao Vua (Hà Nội), hơn 200 đại biểu, chuyên gia, bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực y học hiện đại và y học cổ truyền đã tham dự Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ”.
Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

SKV - Vĩnh Long, ngày 3/11/2025 – Trong không khí hân hoan và trang trọng, Chi Hội Nam Y Trà Vinh trực thuộc Hội Nam Y Việt Nam đã long trọng tổ chức Đại hội Đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025 – 2030, đánh dấu bước phát triển mới sau 5 năm hoạt động tích cực, hiệu quả trong công tác khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh

Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh

Thực hiện kế hoạch công tác thường niên quý III năm 2025, Chi Hội Nam y tỉnh An Giang đã tổ chức chương trình thiện nguyện ý nghĩa tại khóm Long Thạnh, phường Long Phú, tỉnh An Giang.
Phiên bản di động