Bài thuốc trị nhiễm độc giáp theo từng hội chứng

Nhiễm độc giáp hay nhiễm độc tuyến giáp là tình trạng lâm sàng được đặc trưng bởi tăng chuyển hóa và tăng nồng độ hormon tuyến giáp tự do trong máu.

Bệnh nhiễm độc giáp có thể do một số nguyên nhân thường gặp sau đây

  • Bệnh Basedow (bệnh bướu độc lan tỏa)

  • Bướu đơn nhân hoặc đa nhân độc (bệnh Plumeer)

  • Viêm tuyến giáp

  • Nhân nóng cường chức năng, nhân độc, tự trị

  • Thuốc (amiodarone, alemtuzumab, interferon-alfa…)

  • Ăn quá nhiều iốt

  • Ung thư tuyến giáp di căn

1.Triệu chứng và dấu hiệu nhiễm độc giáp

Nhiễm độc giáp có thể biểu hiện rầm rộ hoặc khó nhận biết, có thể có bướu cổ hoặc có nhân. Nhiều triệu chứng phổ biến của nhiễm độc giáp là do tăng cường độ nhạy cảm với hormone adrenergic, hầu hết đều giống nhau bất kể nguyên nhân, bao gồm:

  • Hồi hộp, đánh trống ngực, tăng động, run tay biên độ nhỏ, tăng tiết mồ hôi, sợ nóng, mệt mỏi.

  • Tăng cảm giác thèm ăn, sụt cân, mất ngủ, đi tiêu thường xuyên (thỉnh thoảng tiêu chảy).

  • Thay đổi tính tình, dễ bị kích thích hay tức giận, lo lắng, có thể có rối loạn tâm thần.

  • Nữ: Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, teo tử cung, buồng trứng hoặc tuyến sữa, có thể sảy thai hoặc vô sinh. Nam: giảm ham muốn tình dục, vú to...

  • Yếu cơ, da ấm và ẩm...

Tuy nhiên, người cao tuổi, đặc biệt là những người có bướu cổ, có thể có biểu hiện nhiễm độc giáp không điển hình với các triệu chứng giống như trầm cảm hoặc chứng mất trí, hầu hết không có lồi mắt hoặc run, rung nhĩ, ngất, thay đổi cảm giác, suy tim. Các triệu chứng và dấu hiệu có thể chỉ liên quan đến một cơ quan.

photo-1689932746162

Tăng cảm giác thèm ăn là một trong những biểu hiện nhiễm độc giáp.

Trong y học cổ truyền, nhiễm độc giáp được mô tả trong phạm vi các bệnh chứng

  • Tiêu khát: Khát, thèm ăn nhiều

  • Tâm quý: Hồi hộp, đánh trống ngực

  • Thất miên: Mất ngủ

  • Phát nhiệt: Người nóng

Nguyên nhân gây bệnh thường do tình chí thất điều, ăn uống không điều độ, lớn tuổi, thể chất yếu, bệnh lâu ngày dẫn đến rối loạn chức năng can, tâm, tỳ, vị, thận.

Một số hội chứng bệnh y học cổ truyền thường gặp của nhiễm độc giáp là khí trệ đàm ngưng, can hỏa thượng viêm, âm hư dương vượng và khí âm lưỡng hư.

photo-1689932747425

Nhiễm độc giáp có thể gây mất ngủ.

2. Bài thuốc trị nhiễm độc giáp theo hội chứng

2.1 Khí trệ đàm ngưng do nhiễm độc giáp

- Biểu hiện: Bướu cổ mềm, không đau, có thể kèm mắt lồi, trầm cảm, dễ cáu gắt, ngực sườn đầy tức, hay thở dài. Lưỡi đỏ nhạt, rêu mỏng. Mạch huyền hoạt.

- Bài thuốc - 'Tiểu sài hồ thang hợp' kết hợp với 'Tiêu dao tán gia giảm': Hạ khô thảo 15g, mẫu lệ 12g, triết bối mẫu 12g, phục linh 12g, sài hồ 9g, đảng sâm 9g, bạch truật 9g, đương quy 9g, bạch thược 9g, côn bố 9g, bán hạ 9g, trần bì 6g, cam thảo chích 6g, đại táo 3 quả, sinh khương 3 lát. Sắc uống.

- Châm cứu: Châm vào các huyệt thái xung, phong long, nhu hội, thiên song, thiên đỉnh, thiên dung, thiên đột.

photo-1689932747962

Vị thuốc hạ khô thảo.

2.2 Can hỏa thượng viêm

- Biểu hiện: Trong hội chứng này, người bệnh nhiễm độc giáp có dấu hiệu bướu cổ mềm, không đau, có thể kèm mắt lồi, căng thẳng, dễ cáu gắt, mặt và mắt đỏ, đầu đau căng, chóng mặt, ù tai, lưỡi và tay run, đánh trống ngực, mất ngủ, sợ nóng, mồ hôi đầm đìa, ăn nhiều nhanh đói, uống nhiều, khát nhiều, miệng đắng. Lưỡi đỏ rêu vàng, mạch huyền sác.

- Bài thuốc - 'Long đởm tả can thang gia giảm': Hạ khô thảo 15g, huyền sâm 15g, sinh địa 12g, mẫu lệ 12g, long cốt 12g, bán hạ 12g, phục linh 12g, triết bối mẫu 12g, sài hồ 9g, hoàng cầm 9g, chi tử 9g, đương quy vĩ 9g, hải tảo 9g, côn bố 9g, trần bì 6g, cam thảo 3g. Sắc uống.

- Châm cứu: Hành gian, dương lăng tuyền, nhu hội, thiên song, thiên đỉnh, thiên dung, thiên đột.

photo-1689932748827

Vị thuốc huyền sâm

3.3 Âm hư dương vượng

- Biểu hiện: Bướu cổ có thể kèm mắt lồi hoặc cảm giác căng ở vùng mắt, lòng bàn tay bàn chân nóng, mất ngủ hoặc ngủ ít, mơ nhiều, chóng mặt, nhìn mờ, đánh trống ngực, bồn chồn, dễ ra mồ hôi, bốc hỏa, sắc mặt đỏ, run tay, ù tai, đau lưng mỏi gối, ăn nhiều gầy nhiều, không có sức, miệng họng khô. Lưỡi đỏ ít rêu. Mạch huyền tế sác.

- Bài thuốc - '' Thiên vương bổ tâm đơn': Sinh địa 15g, huyền sâm 15g, hoài sơn 15g, mạch môn đông 12g, thiên môn đông 12g, câu kỉ tử 12g, toan táo nhân 12g, long cốt 12g, mẫu lệ 12g, phục linh 12g, xuyên luyện tử 9g, viễn chí 9g, ngũ vị tử 9g, bá tử nhân 9g, bán hạ 9g, hải tảo 9g, côn bố 9g, trần bì 6g, hoàng liên 3g. Sắc uống.

- Châm cứu: Thái xung, thần môn, phục lưu, nhu hội, thiên song, thiên đỉnh, thiên dung, nhân nghinh.

photo-1689932749361

Ngũ vị tử, vị thuốc trong bài Thiên vương bổ tâm đơn.

3.4 Khí âm lưỡng hư

- Biểu hiện: Người gầy yếu, không có sức, thở gấp, chóng mặt, ù tai, đánh trống ngực, mắt khô, có thể căng chướng, sắc mặt nhợt nhạt, kém tươi, gò má đỏ, bồn chồn, mất ngủ, hay quên, miệng khô, đau lưng mỏi gối, lòng bàn tay bàn chân nóng, có thể ra mồ hôi, run tay và lưỡi, ăn ít, chướng bụng sau ăn, phân lỏng. Lưỡi đỏ, rêu lưỡi mỏng hoặc tróc. Mạch hư sác.

- Bài thuốc -'Giáp cương trọng phương': Hoàng kỳ 30g,

hạ khô thảo 30g, hà thủ ô 20g, sinh địa 15g, bạch thược 12g, hương phụ 12g. Sắc uống.

- Châm cứu: Tâm du, can du, tỳ du, thận du, nhu hội, thiên song, thiên đỉnh, thiên dung.

photo-1689932749873

Vị thuốc hà thủ ô trong bài thuốc Giáp cương trọng phương trị hội chứng khí âm lưỡng hư.

Nguồn: Bài thuốc trị nhiễm độc giáp theo từng hội chứng

ThS.BS. Phạm Đức Thắng/ Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh
suckhoedoisong.vn

Tin liên quan

Tăng cường phòng, chống bệnh truyền nhiễm dịp Tết Nguyên đán và mùa lễ hội năm 2025

Tăng cường phòng, chống bệnh truyền nhiễm dịp Tết Nguyên đán và mùa lễ hội năm 2025

Ngày 14/1, Bộ Y tế có công văn 268/BYT-DP gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về việc tăng cường phòng, chống bệnh truyền nhiễm dịp Tết Nguyên đán và mùa lễ hội năm 2025.
Dự báo thời tiết ngày 15/1/2025: Bắc Bộ trời rét, có mưa nhỏ vài nơi

Dự báo thời tiết ngày 15/1/2025: Bắc Bộ trời rét, có mưa nhỏ vài nơi

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia vừa đưa ra thông tin dự báo thời tiết ngày 15/1/2025 tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước.
Phòng khám Đa khoa bệnh viện Tràng An - Chi nhánh Công ty TNHH phát triển công nghệ y học: Vì sức khỏe cộng đồng, vì an sinh xã hội

Phòng khám Đa khoa bệnh viện Tràng An - Chi nhánh Công ty TNHH phát triển công nghệ y học: Vì sức khỏe cộng đồng, vì an sinh xã hội

Những năm gần đây, nhu cầu thăm khám chữa bệnh có xu hướng gia tăng. Trước tình trạng quá tải bệnh nhân tại các bệnh viện công lập, nhiều cơ sở y tế, phòng khám tư nhân đã ra đời. Nổi bật phải kể đến Phòng khám Đa khoa bệnh viện Tràng An - Chi nhánh Công ty TNHH phát triển công nghệ y học, điểm đến uy tín, chất lượng của đông đảo người dân Hà Nội và các tỉnh lân cận.

Cùng chuyên mục

Một số vị thuốc dân gian hỗ trợ điều trị mất ngủ

Một số vị thuốc dân gian hỗ trợ điều trị mất ngủ

Sử dụng cây thuốc dân gian là giải pháp an toàn, lành tính được nhiều người lựa chọn để điều trị chứng mất ngủ.
Vị thuốc quý từ quả phật thủ

Vị thuốc quý từ quả phật thủ

Phật thủ là loại quả có hình dáng độc lạ, thường được dùng để dâng lên ban thờ với ý nghĩa tâm linh. Không những thế, loại quả này còn là vị thuốc hỗ trợ tiêu hóa, đau bụng, viêm amidan...
Những loại thảo dược giúp phòng chống cảm cúm hiệu quả

Những loại thảo dược giúp phòng chống cảm cúm hiệu quả

Thời tiết lạnh và ô nhiễm không khí là điều kiện cho các loại virus cũng như tình trạng cảm cúm tăng mạnh. Để phòng ngừa, bạn nên tăng cường sử dụng các loại thảo dược, vừa an toàn, lành tính lại khá hiệu quả.
[E-Magazine] Nghệ - Vị thuốc tự nhiên với nhiều công dụng

[E-Magazine] Nghệ - Vị thuốc tự nhiên với nhiều công dụng

Nghệ là một loại gia vị tự nhiên quen thuộc trong căn bếp của mọi nhà. Không những thế, củ nghệ còn là một phương thuốc cổ truyền quý, có nhiều công dụng với sức khỏe như kháng viêm, phòng cảm cúm, hỗ trợ hệ tiêu hóa...
Quy định về điều trị ban ngày bằng y học cổ truyền tại bệnh viện

Quy định về điều trị ban ngày bằng y học cổ truyền tại bệnh viện

Mới đây, Bộ Y tế ban hành thông tư số 56/2024/TT-BYT ngày 31/12/2024 quy định về điều trị ban ngày bằng y học cổ truyền tại bệnh viện.
Một số bài thuốc đông y giúp giảm cân

Một số bài thuốc đông y giúp giảm cân

Những người bị rối loạn hấp thụ và chuyển hóa... thường gặp tình trạng dư thừa cân nặng. Một số bài thuốc đông y có thể giúp khắc phục tình trạng này hiệu quả, an toàn.

Các tin khác

TTND.PGS.TS.BSCC Vũ Nam: Người nâng tầm, phát triển nền Y học cổ truyền nước nhà

TTND.PGS.TS.BSCC Vũ Nam: Người nâng tầm, phát triển nền Y học cổ truyền nước nhà

TTND.PGS.TS.BSCC Vũ Nam - Giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương là một trong những thầy thuốc y đức, nhà giáo, nhà khoa học tâm huyết người đi đầu trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng và phát triển nền y học cổ truyền. Cống hiến hơn 30 năm qua của ông đã có những ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển và đổi mới của nền Y học cổ truyền Việt Nam.
Những loài cây mọc hoang dại nhưng lại là dược liệu quý

Những loài cây mọc hoang dại nhưng lại là dược liệu quý

Chữa bệnh bằng các loại thảo dược theo kinh nghiệm dân gian được nhiều người lựa chọn vì lành tính, ít tác dụng phụ lại tiết kiệm chi phí. Dưới đây là một số loại cây cỏ quen thuộc nhưng có tác dụng chữa bệnh khá hiệu quả.
Tác dụng của vừng đen theo Đông y

Tác dụng của vừng đen theo Đông y

Vừng đen là một thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao và vị thuốc chữa bệnh tốt.
Tác dụng của một số loại nấm dược liệu

Tác dụng của một số loại nấm dược liệu

Nấm là một siêu thực phẩm đồng thời là loại dược liệu quý hiếm. Cùng tìm hiểu tác dụng của một số loại nấm thường dùng làm dược liệu.
Các bài thuốc đông y giúp dưỡng da khỏe đẹp mùa hanh khô

Các bài thuốc đông y giúp dưỡng da khỏe đẹp mùa hanh khô

Những bài thuốc đông y có thành phần là các vị thuốc, thảo mộc tự nhiên an toàn, lành tính, cải thiện sắc tố da và ngăn ngừa khô da, nẻ da từ bên trong, giúp da mịn màng.
Những cây thuốc nam hỗ trợ điều trị viêm đại tràng

Những cây thuốc nam hỗ trợ điều trị viêm đại tràng

SKV - Trong khi y học hiện đại đã mang đến nhiều phương pháp điều trị hiệu quả, thì việc sử dụng các vị thuốc nam để hỗ trợ quá trình điều trị viêm đại tràng vẫn luôn được ưa chuộng. Các loại thuốc nam thường an toàn, dễ kiếm, và có thể mang lại hiệu quả tích cực trong việc hỗ trợ giảm triệu chứng cũng như phòng ngừa tái phát.
Bài thuốc chữa bệnh từ các loại hoa cúc

Bài thuốc chữa bệnh từ các loại hoa cúc

Hoa cúc có rất nhiều loại và là một dược liệu quý trong y học cổ truyền. Theo Đông y, hoa cúc vị ngọt, cay, vào 3 kinh phế, can, thận; có tác dụng dưỡng âm, ích can, tán phong thấp, thanh đầu mục, giáng hỏa. Dưới đây là công dụng và bài thuốc từ một số loại hoa cúc.
Cây mâm xôi – Vị thuốc quý

Cây mâm xôi – Vị thuốc quý

SKV - Cây mâm xôi là vị thuốc quý trong vườn thuốc cổ truyền của người Việt, Cây được ứng dụng khá nhiều trong Đông Y nhằm chữa trị một số bệnh về gan, tim, đường huyết, bệnh xương khớp… quả có tác dụng bổ can thận, cường dương, tăng sinh lực.nên vị thuốc rất quý cho giới mày râu.
Những vị thuốc nên dùng trong mùa đông lạnh

Những vị thuốc nên dùng trong mùa đông lạnh

Mùa đông tiết trời lạnh giá khiến cơ thể dễ gặp các vấn đề về sức khỏe. Các vị thuốc y học cổ truyền dưới đây bổ sung tính ấm, tăng sức đề kháng, hỗ trợ cơ thể hình thành "lá chắn" phòng chống bệnh tật.
[E-Magazine] Củ cải trắng - Nhân sâm mùa đông

[E-Magazine] Củ cải trắng - Nhân sâm mùa đông

Củ cải trắng là loại rau củ quen thuộc, chế biến được nhiều món ăn ngon. Củ cải trắng được mệnh danh là "nhân sâm mùa đông" nhờ giá trị dinh dưỡng cao và nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe.
Xem thêm
Ninh Thuận: Hội Nam y Việt Nam Công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Ninh Thuận

Ninh Thuận: Hội Nam y Việt Nam Công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Ninh Thuận

Sáng 12/01, Hội Nam y Việt Nam đã tổ chức Lễ công bố quyết định thành lập Chi hội Nam y Ninh Thuận và Đại hội lần thứ nhất Chi hội Nam y Ninh Thuận, nhiệm kỳ 2024-2029.
Sóc Trăng: Đại hội Chi hội Nam Y tỉnh Sóc Trăng  lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

Sóc Trăng: Đại hội Chi hội Nam Y tỉnh Sóc Trăng lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

Sáng ngày 08/01/2025, tại Thành phố Sóc Trăng tỉnh Sóc Trăng, Chi Hội Nam Y tỉnh Sóc Trăng đã long trọng tổ chức Đại hội Chi hội Nam Y tỉnh Sóc Trăng lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030.
Hội Nam y Việt Nam: Phát huy thành tích, đổi mới phương thức, tạo đà cho các hoạt động trong năm 2025

Hội Nam y Việt Nam: Phát huy thành tích, đổi mới phương thức, tạo đà cho các hoạt động trong năm 2025

Ngày 30/12, tại khu du lịch Ao Vua (Hà Nội), Hội Nam Y Việt Nam đã tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành, Ban Thường vụ lần thứ VI nhiệm kỳ 2023-2027; Tổng kết công tác hoạt động năm 2024 và phương hướng hoạt động năm 2025.
Hợp tác phát triển nền y học cổ truyền dân tộc, chung tay chăm sóc sức khỏe nhân dân

Hợp tác phát triển nền y học cổ truyền dân tộc, chung tay chăm sóc sức khỏe nhân dân

Ngày 27/12, Hội nghị ký kết chương trình phối hợp giữa Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam với Hội Quân Dân y Việt Nam, Hội Đông y Việt Nam, Hội Nam y Việt Nam giai đoạn 2025 – 2028 diễn ra tại Hà Nội.
Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam)  tổ chức Hội thảo chuyển đổi số

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) tổ chức Hội thảo chuyển đổi số

Chiều ngày 18/12, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) đã tổ chức Hội thảo chuyển đổi số với chủ đề “Định hướng công tác chuyển đổi số tại Liên hiệp Hội Việt Nam trong thời gian tới”.
Phiên bản di động