Bài thuốc chữa bệnh từ cây trâu cổ

Cây trâu cổ còn có tên gọi khác là vương bất lưu hành, vảy ốc, cây xộp, trâu cổ, bị lệ, cơm lênh, mộc liên, sung thằn lằn, bất lưu hành, vương lưu…có vị ngọt, chát, tính bình. Theo y học cổ truyền quả trâu cổ dùng để trị dương ủy di tinh, liệt dương, triệu chứng đau lưng, viêm tinh hoàn, tắc tia sữa ở phụ nữ sau sinh, tăng tiết sữa mẹ, cải thiện vấn đề kinh nguyệt không đều.
Bệnh viện E: Biểu tượng của y tế đổi mới và chăm sóc sức khỏe Nhân dân Bài thuốc đông y tăng đề kháng, hỗ trợ phòng ngừa bệnh sởi

Cây trâu cổ

Cây trâu cổ còn gọi cây xộp, vẩy ốc, bị lệ, mác pốp (Tày Nùng). Tên khoa học: Ficus pumila L., họ Dâu tằm (Moraceae).

Trâu cổ là loại dây leo, mọc bò với rễ phụ bám lên đá, bờ tường hay cây cổ thụ. Toàn thân có nhựa mủ trắng. Lá mọc so le; ở các cành có rễ bám thì lá nhỏ, không có cuống, gốc lá hình tim, nhỏ như vẩy ốc nên có tên là "cây vẩy ốc".

Bộ phận dùng là quả (tên thuốc là bị lệ thực, lương phấn quả, vương bất lưu hành); cành mang lá, quả non phơi khô (tên thuốc bị lệ lạc thạch đằng).

Trong vỏ quả chứa đến 13% chất gôm, khi thuỷ phân cho các đường đơn: glucose, fructose, arabinose. Thân và lá có mesoinositol, sitosterol, taraxeryl acetate, amyrin. Hạt quả có chứa polysaccharid.

Theo Đông y, quả có vị ngọt, tính mát, có tác dụng bổ thận tráng dương, cố tinh, hoạt huyết, lợi thấp, thông sữa. Dùng làm thuốc bổ, chữa di tinh, liệt dương, đau lưng, lỵ lâu ngày, kinh nguyệt không đều, viêm tinh hoàn, phong thấp, ung thũng, thoát giang (lòi dom), sa dạ con, tắc tia sữa và đái ra dưỡng chấp.

Thân và rễ: vị hơi đắng, tính bình, có tác dụng khu phong, hoạt huyết, tiêu thũng, tán kết và giải độc. Dùng chữa phong thấp tê mỏi, sang độc ung nhọt và kinh nguyệt không đều.

Lá có vị hơi chua chát, tính mát, có tác dụng tiêu thũng giải độc. Dùng chữa viêm khớp xương, nhức mỏi chân tay, đòn ngã tổn thương, mụn nhọt, đinh sang ngứa lở.

Bài thuốc chữa bệnh từ cây trâu cổ
Bài thuốc chữa bệnh từ cây trâu cổ

Tác dụng cây trâu cổ

Tìm hiểu quả trâu cổ có tác dụng gì được nhiều người quan tâm, chú ý bởi đây được xem là vị thuốc dân gian quý, có nhiều tác dụng tốt với sức khỏe, đặc biệt là với phái mạnh. Hiệu quả mà quả trâu cổ đem lại được ghi nhận trong cả y học cổ truyền và y học hiện đại.

Theo y học cổ truyền

Theo một số tài liệu Đông y và y học cổ truyền về việc quả trâu cổ có tác dụng gì cho biết, loại dược liệu này là một vị thuốc bô và dùng để trị dương ủy di tinh, liệt dương, triệu chứng đau lưng, viêm tinh hoàn, tắc tia sữa ở phụ nữ sau sinh, tăng tiết sữa mẹ, cải thiện vấn đề kinh nguyệt không đều.

Bên cạnh đó, quả trâu cổ còn được dùng để chữa các chứng đau nhức cơ thể, đau mỏi xương khớp, đau tay, phong thấp, mụn nhọt hoặc ngứa ngáy, lở loét. Với người khỏe mạnh, quả trâu cổ phát huy hiệu quả tăng cường đề kháng, phục hồi sức khỏe.

Bài thuốc chữa bệnh từ cây trâu cổ
Quả trâu cổ còn được dùng để chữa các chứng đau nhức cơ thể, đau mỏi xương khớp, đau tay, phong thấp, mụn nhọt hoặc ngứa ngáy, lở loét.

Theo y học hiện đại

Theo các nghiên cứu y học về quả trâu cổ cho thấy, loại quả này có hiệu quả trong việc:

Giảm đau, chống viêm: Quả trâu cổ có tác dụng gì? Một số kết quả nghiên cứu về quả trâu cổ cho thấy trong quả trâu cổ có chứa chiết xuất methanol - một hoạt chất có thể giảm đau, chống viêm, hạn chế vi khuẩn xâm nhập gây bệnh. Sử dụng quả trâu cổ đúng cách có thể phát huy hiệu quả giảm các cơn đau nhức xương khớp, giảm viêm khớp và nhiều chứng đau khác.

Hạ đường huyết: Người có đường huyết cao, có nguy cơ bị bệnh tiểu đường được tham gia thí nghiệm về tác dụng của quả trâu cổ và kết quả ghi nhận, thành phần polysaccharide pectic và axit hexenuronic trong quả trâu cổ hỗ trợ hiệu quả việc kiểm soát đường huyết ổn định, hỗ trợ kích thích sản sinh insulin tránh tăng đường huyết. Nhờ công dụng này mà quả trâu cổ rất tốt với người có nguy cơ hoặc đang bị đái tháo đường.

Kháng khuẩn: Nói đến việc quả trâu cổ có tác dụng gì thì không thể nào bỏ qua công dụng trong việc kháng khuẩn, chống viêm. Hợp chất neohopane được phát hiện trong quả trâu cổ có thể kháng lại các chủng vi khuẩn thường gặp như E.Coli, pseudomonas aeruginosa, candida albicans,...

Chống oxy hóa: Hàm lượng chất chống oxy hóa trong quả trâu cổ được đánh giá cao khi có đến 4 hoạt chất chống oxy hóa flavonoid glycoside gồm rutin, apigenin, 6-neohesperidose, kaempferol robinobioside, kaempferol 3-rutinoside tăng khả năng chống gốc tự do và các tác nhân gây bệnh, đặc biệt là bệnh ung thư.

Ức chế tế bào ung thư: Khi giải đáp câu hỏi quả trâu cổ có tác dụng gì, các chuyên gia cho biết quả trâu cổ có thể ức chế được sự hình thành, phát triển và lan rộng của các tế bào ung thư. Thí nghiệm tuy chỉ mới thực hiện trên chuột nhưng cho hiệu quả khá tốt và được ứng dụng trong thời gian sắp tới.

Bài thuốc chữa bệnh từ cây trâu cổ
Hợp chất neohopane được phát hiện trong quả trâu cổ có thể kháng lại các chủng vi khuẩn thường gặp như E.Coli, pseudomonas aeruginosa, candida albicans,...

Bài thuốc chữa bệnh từ cây trâu cổ

Chữa sưng vú, tắc tia sữa: Dùng 40g quả trâu cổ, bồ công anh, lá mua mỗi vị 15g, sắc uống. Kết hợp đắp thuốc ngoài: Lá bồ công anh giã nhỏ chế với dấm, chưng nóng rồi đắp.

Chữa ít sữa sau khi đẻ: Lấy 7 quả trâu cổ chín, hầm với 1 chân giò lợn, ăn và uống hết trong ngày.

Chữa u xơ: Lấy 8-16g thân và lá đã phơi khô của cây trâu cổ, sắc lấy nước hoặc nấu thành cao uống hàng ngày. Kiên trì sử dụng sẽ có thể thu hẹp các khối u xơ.

Chữa đau xương đau người: Cao đặc quả trâu cổ, ngày uống 5-10g (chế cao đặc: thái nhỏ quả trâu cổ, nấu 2 lần với nước, lọc bỏ bã, cô thành cao đặc)

Chữa quáng gà: Lấy 5 quả trâu cổ, gan lợn 20g, nấu canh ăn hàng ngày đến khi hết bệnh.

Chữa đau xương, đau người: Cành lá trâu cổ cắt nhỏ, nấu với nước 2 lần, lọc bỏ bã, cô thành cao đặc. Ngày uống 5-10g.

Chữa dương ủy, di tinh: Quả trâu cổ sao khô 12g, dây sàn sạt 12g, sắc nước uống hàng ngày.

Chữa liệt dương, di tinh, tim loạn nhịp: Quả trâu cổ sao khô, bạch khiên ngưu sao khô (lượng bằng nhau) làm thành bột mịn, trộn đều, đựng trong lọ khô sạch có nút kín. Ngày uống 3 lần mỗi lần 6g , chiêu với nước cơm.

Chữa thoát vị bẹn: Cành lá trâu cổ sao khô 40g, rễ mộc thông 3 lá 60g. Sắc lấy 2 bát thuốc, cho 1 quả trứng gà vào đun chín, chia làm 2 lần uống trong ngày .

Chữa thấp khớp mãn tính: Cành lá trâu cổ, thổ phục linh, rễ cỏ xước, rễ tầm xuân mỗi thứ 20g, dây rung rúc 12g, thiên niên kiện, rễ gấc, lá lốt, dây đau xương, Cành dâu; mỗi thứ 10g. Tất cả thái nhỏ, sao khô, sắc lấy 100ml cao lỏng, chia làm 3 lần uống trong ngày.

Chữa đái buốt, đái rắt, đái ra máu: Cành lá trâu cổ 30g, rễ cỏ tranh 30g, mã đề 20g, sắc nước uống.

Chữa suy nhược sau ốm: Cành lá trâu cổ 80g hầm với 300g xương lợn, ăn hàng ngày.

Chữa trẻ em gầy còm: Dùng 60g cành trâu cổ hầm với thịt gà ăn hàng ngày.

Thúy Hà (t/h)
https://suckhoeviet.org.vn

Cùng chuyên mục

Kỳ 2: Những bài thuốc dân gian quý từ cây Chỉ Thiên

Kỳ 2: Những bài thuốc dân gian quý từ cây Chỉ Thiên

Trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, những bài thuốc dân gian từ cây Chỉ Thiên được lưu truyền qua nhiều thế hệ như một minh chứng sinh động cho trí tuệ và kinh nghiệm của người xưa. Loài cây nhỏ bé này, tưởng chừng chỉ là thứ cây cảnh dân dã, lại ẩn chứa trong mình hàng chục công dụng trị bệnh quý giá, góp phần chăm sóc sức khỏe cộng đồng theo cách tự nhiên, an toàn và tiết kiệm.
Kỳ 1: Cây Chỉ Thiên – Dược liệu quý trong vườn nhà

Kỳ 1: Cây Chỉ Thiên – Dược liệu quý trong vườn nhà

Trong kho tàng cây thuốc Nam của người Việt, có những loài cây nhỏ bé, giản dị nhưng lại chứa đựng sức mạnh chữa lành diệu kỳ. Cây Chỉ Thiên – loài hoa mảnh mai, thường thấy trong những vườn quê – chính là một trong những vị thuốc quý như thế. Từ bao đời nay, Chỉ Thiên không chỉ tô điểm cho khu vườn bằng sắc tím nhẹ nhàng mà còn là “vị thuốc quý trong tầm tay”, gắn bó mật thiết với đời sống người dân nông thôn.
Trà táo đỏ - Thức uống dưỡng huyết, an thần theo y học cổ truyền

Trà táo đỏ - Thức uống dưỡng huyết, an thần theo y học cổ truyền

Trong kho tàng thảo dược phương Đông, táo đỏ (đại táo) được xem là “vàng đỏ” cho sức khỏe. Không chỉ là vị thuốc quen thuộc trong Đông y, táo đỏ khi pha trà còn trở thành một thức uống thanh nhã, giúp bồi bổ cơ thể, làm đẹp da và ổn định tinh thần.
Kỳ 3: Bí quyết làm đẹp từ cây kinh giới – Dưỡng da, trị mụn và chăm sóc sắc đẹp tự nhiên

Kỳ 3: Bí quyết làm đẹp từ cây kinh giới – Dưỡng da, trị mụn và chăm sóc sắc đẹp tự nhiên

Không chỉ là vị thuốc chữa bệnh dân gian, kinh giới còn được xem là “thần dược” cho làn da và mái tóc. Nhờ chứa tinh dầu có hoạt tính kháng khuẩn mạnh, giàu vitamin cùng các hợp chất chống oxy hóa, cây kinh giới mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời trong việc làm đẹp, chăm sóc da, hỗ trợ trị mụn và làm chậm quá trình lão hóa.
Bài thuốc xông giải cảm: Tinh hoa của dược liệu cổ truyền

Bài thuốc xông giải cảm: Tinh hoa của dược liệu cổ truyền

Khi thời tiết giao mùa, hoặc khi cơ thể có các triệu chứng như đau đầu, nhức mỏi, sợ lạnh, sổ mũi và sốt nhẹ không ra mồ hôi, người Việt ta thường tìm đến phương pháp xông hơi bằng thảo dược. Đây là một bài thuốc tân ôn giải biểu (dùng vị cay, ấm để làm ra mồ hôi, giải cảm) đã được chứng minh hiệu quả qua nhiều thế hệ.
Kỳ 2: Những bài thuốc dân gian từ cây kinh giới – Từ chữa cảm cúm, hạ sốt đến làm đẹp da

Kỳ 2: Những bài thuốc dân gian từ cây kinh giới – Từ chữa cảm cúm, hạ sốt đến làm đẹp da

Từ lâu, trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, kinh giới được xem là vị thuốc dân dã mà “nhà nào cũng có thể dùng”. Cây nhỏ bé, giản dị nhưng lại ẩn chứa nhiều công năng hữu ích trong việc giải cảm, hạ sốt, trị mụn, cầm máu và chăm sóc sức khỏe làn da. Dưới đây là một số bài thuốc quen thuộc được lưu truyền qua nhiều thế hệ, chứng minh giá trị thực tiễn của loại thảo dược này.

Các tin khác

Kỳ 1: Lá hẹ – Bí quyết làm đẹp và chữa bệnh quen thuộc trong dân gian

Kỳ 1: Lá hẹ – Bí quyết làm đẹp và chữa bệnh quen thuộc trong dân gian

Từ lâu, trong các vị thuốc dân gian quen thuộc, lá hẹ được xem như “vị thuốc của mọi nhà”. Không chỉ là một loại rau gia vị bình dị trong bữa ăn, lá hẹ còn chứa nhiều dược tính quý, góp phần chăm sóc sức khỏe, làm đẹp và hỗ trợ điều trị một số bệnh thường gặp.
Kỳ 1: Cây kinh giới – Rau gia vị quen thuộc, vị thuốc quý trong dân gian

Kỳ 1: Cây kinh giới – Rau gia vị quen thuộc, vị thuốc quý trong dân gian

Trong kho tàng cây thuốc Nam của người Việt, kinh giới là một loài thảo mộc vô cùng gần gũi, vừa là rau gia vị, vừa là vị thuốc quý. Từ lâu, cây đã được trồng rộng rãi khắp các vùng quê, góp mặt trong bữa cơm gia đình và trong nhiều bài thuốc dân gian giúp chữa cảm, trị mụn, giảm đau, làm đẹp da…
Kỳ 2: Lá hẹ – Vị thuốc giúp xương chắc, tiêu hóa khỏe

Kỳ 2: Lá hẹ – Vị thuốc giúp xương chắc, tiêu hóa khỏe

Không chỉ được biết đến với công dụng làm đẹp, trị ho, lá hẹ còn là vị thuốc tự nhiên giúp cải thiện xương khớp, hỗ trợ tiêu hóa và chữa viêm loét dạ dày hiệu quả. Từ những nguyên liệu quen thuộc trong bếp, người xưa đã khéo léo vận dụng để biến lá hẹ thành bài thuốc dân gian quý giá, nuôi dưỡng sức khỏe từ bên trong.
Củ cải đường – Thực phẩm bổ dưỡng nhưng cần thận trọng với người bị sỏi thận

Củ cải đường – Thực phẩm bổ dưỡng nhưng cần thận trọng với người bị sỏi thận

Củ cải đường (beetroot) là loại rau củ quen thuộc, có màu đỏ tím đặc trưng và hương vị ngọt nhẹ, thường được dùng trong món salad, nước ép hoặc các món ăn dinh dưỡng. Không chỉ đẹp mắt, củ cải đường còn chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa có lợi cho cơ thể. Tuy nhiên, đối với người bị sỏi thận, việc sử dụng loại củ này cần hết sức thận trọng, bởi củ cải đường chứa hàm lượng oxalat cao, có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận.
Kỳ 3: Lá hẹ giúp sáng mắt, kiểm soát tiểu đường và những lưu ý khi sử dụng

Kỳ 3: Lá hẹ giúp sáng mắt, kiểm soát tiểu đường và những lưu ý khi sử dụng

Từ xa xưa, ông cha ta đã xem lá hẹ là “thần dược của người nghèo” bởi sự giản dị, dễ tìm nhưng công dụng lại vô cùng phong phú. Không chỉ hỗ trợ làm đẹp, trị ho, giảm đau lưng hay cải thiện tiêu hóa, lá hẹ còn mang đến những lợi ích đáng kể trong việc bảo vệ đôi mắt, kiểm soát đường huyết và phòng ngừa bệnh mãn tính.
Rau bina - Thực phẩm bổ dưỡng nhưng cần thận trọng với người bị sỏi thận

Rau bina - Thực phẩm bổ dưỡng nhưng cần thận trọng với người bị sỏi thận

Rau bina, còn được gọi là rau chân vịt hay cải bó xôi, là loại rau xanh quen thuộc, giàu dinh dưỡng và được nhiều người ưa chuộng trong các bữa ăn lành mạnh. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, rau bina lại chứa hàm lượng oxalat cao, có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận nếu tiêu thụ quá nhiều. Việc hiểu rõ đặc tính của loại rau này giúp người bệnh biết cách sử dụng hợp lý, vừa tận dụng được lợi ích, vừa tránh rủi ro cho sức khỏe thận.
Ý dĩ - “Ngọc mạch” trong kho tàng dược liệu cổ truyền

Ý dĩ - “Ngọc mạch” trong kho tàng dược liệu cổ truyền

Trong kho tàng dược liệu cổ truyền, ý dĩ là một trong những loại hạt vừa có giá trị dinh dưỡng cao, vừa có nhiều công dụng chữa bệnh quý. Từ lâu, ý dĩ không chỉ được sử dụng trong ẩm thực mà còn trong nhiều bài thuốc dân gian giúp kiện tỳ, trừ thấp, thanh nhiệt, dưỡng nhan.
[E-Magazine] Cỏ mần trầu: Dược liệu dân dã với nhiều lợi ích sức khỏe

[E-Magazine] Cỏ mần trầu: Dược liệu dân dã với nhiều lợi ích sức khỏe

Giữa nhịp sống hiện đại, nhiều người tìm về với những bài thuốc dân gian để chăm sóc sức khỏe an toàn, tự nhiên. Trong số đó, cỏ mần trầu - loài cây mọc hoang quen thuộc ở khắp các vùng quê Việt Nam - lại ẩn chứa những giá trị dược liệu đáng kinh ngạc mà không phải ai cũng biết.
Những ai không nên ăn quả hồng?

Những ai không nên ăn quả hồng?

Mỗi độ thu về, hồng là loại quả được nhiều người ưa thích nhờ vị ngọt thanh và màu sắc bắt mắt. Không chỉ ngon miệng, hồng còn chứa nhiều vitamin A, C, chất xơ, và chất chống oxy hóa, giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ tiêu hóa và làm đẹp da. Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng và y học cổ truyền, không phải ai cũng nên ăn hồng - bởi nếu dùng không đúng cách, loại quả này có thể gây hại cho sức khỏe.
Ớt chuông - Thực phẩm giàu dinh dưỡng tốt cho người bị sỏi thận

Ớt chuông - Thực phẩm giàu dinh dưỡng tốt cho người bị sỏi thận

Ớt chuông, còn gọi là ớt ngọt, là loại rau quả quen thuộc trong bữa ăn hằng ngày. Với màu sắc bắt mắt – đỏ, vàng, xanh – và hương vị dịu ngọt, ớt chuông không chỉ làm đẹp món ăn mà còn là “kho dinh dưỡng” tự nhiên mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đặc biệt, đây là một trong những thực phẩm rất tốt cho người bị sỏi thận nhờ khả năng chống oxy hóa, thanh lọc cơ thể và hỗ trợ đào thải chất cặn bã.
Xem thêm
Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Ngày 9/11, tại Khu Du lịch Ao Vua (Hà Nội), hơn 200 đại biểu, chuyên gia, bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực y học hiện đại và y học cổ truyền đã tham dự Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ”.
Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

SKV - Vĩnh Long, ngày 3/11/2025 – Trong không khí hân hoan và trang trọng, Chi Hội Nam Y Trà Vinh trực thuộc Hội Nam Y Việt Nam đã long trọng tổ chức Đại hội Đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025 – 2030, đánh dấu bước phát triển mới sau 5 năm hoạt động tích cực, hiệu quả trong công tác khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh

Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh

Thực hiện kế hoạch công tác thường niên quý III năm 2025, Chi Hội Nam y tỉnh An Giang đã tổ chức chương trình thiện nguyện ý nghĩa tại khóm Long Thạnh, phường Long Phú, tỉnh An Giang.
“Trái tim yêu thương” – Chi hội Nam y Kon Tum mang Trung thu về thôn nghèo Đăk Hà

“Trái tim yêu thương” – Chi hội Nam y Kon Tum mang Trung thu về thôn nghèo Đăk Hà

Ngày 4/10/2025, tại thôn 10, xã Đăk Hà, tỉnh Quảng Ngãi, Chi hội Nam Y Kon Tum đã tổ chức chương trình thiện nguyện đầy ý nghĩa mang tên “Trái tim yêu thương”
Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Hội nghị Ban Thường vụ lần thứ VIII: Đổi mới, ổn định tổ chức và phát triển bền vững

Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Hội nghị Ban Thường vụ lần thứ VIII: Đổi mới, ổn định tổ chức và phát triển bền vững

Ngày 28/9/2025, Hội Nam Y Việt Nam đã tổ chức Hội nghị Ban Thường vụ lần thứ VIII. Hội nghị tập trung đánh giá kết quả hoạt động trong quý III.
Phiên bản di động