Bài thuốc dân gian – Kho báu tự nhiên trong mỗi căn bếp Việt

Từ ngàn xưa, ông bà ta đã biết dùng cỏ cây hoa lá quanh nhà làm thuốc. Những bài thuốc dân gian không chỉ chữa bệnh hiệu quả mà còn là nét đẹp văn hóa, là tri thức bản địa quý giá cần được gìn giữ và phát huy.

Trong thời đại hiện nay, khi thuốc Tây ngày càng phổ biến, vẫn có rất nhiều người tin dùng và quay lại với chữa bệnh bằng thuốc nam nhờ tính an toàn, lành tính và dễ tiếp cận. Dưới đây là những bài thuốc dân gian hiệu quả, dễ áp dụng tại nhà từ các nguyên liệu quen thuộc.

Bài thuốc dân gian – Kho báu tự nhiên trong mỗi căn bếp Việt

1. Gừng – Bài thuốc dân gian trị cảm lạnh và ho hiệu quả

Gừng là một trong những nguyên liệu phổ biến nhất trong các bài thuốc dân gian. Với vị cay, tính ấm, gừng giúp làm ấm cơ thể, kích thích tiêu hóa, long đờm và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh đường hô hấp.

Cách dùng gừng chữa ho, cảm lạnh:

  • Trị ho khan, đau họng: Gừng tươi giã nhuyễn, hấp với mật ong, uống 2–3 lần/ngày giúp giảm ho và làm dịu cổ họng.
  • Trị cảm lạnh: Nấu nước gừng với sả, vỏ bưởi để xông, giúp cơ thể ra mồ hôi, giải cảm nhanh chóng.

Gừng cũng được dùng trong bài thuốc dân gian trị đau bụng do lạnh hoặc hỗ trợ tiêu hóa cho người hay đầy hơi, chướng bụng.

Bài thuốc dân gian – Kho báu tự nhiên trong mỗi căn bếp Việt

2. Lá tía tô – Thuốc quý trong vườn nhà

Lá tía tô có vị cay, tính ấm, được y học cổ truyền sử dụng để giải cảm, giảm sốt, hỗ trợ tiêu hóa và đặc biệt là an thai.

Công dụng của lá tía tô trong bài thuốc dân gian:

  • Lá tía tô trị cảm sốt: Dùng lá tía tô nấu nước xông hoặc sắc nước uống, kết hợp với lá sả, kinh giới, gừng. Cách này giúp người bệnh ra mồ hôi, hạ sốt hiệu quả.
  • Giảm buồn nôn ở phụ nữ mang thai: Uống nước tía tô đun ấm giúp dịu dạ dày và giảm tình trạng ốm nghén.

Ngoài ra, nước tía tô còn được dùng để tắm cho trẻ nhỏ khi bị rôm sảy, nổi mẩn nhẹ.

3. Nghệ – “Vàng của đất” trong chữa bệnh dạ dày

Nghệ là nguyên liệu quen thuộc trong nhiều bài thuốc dân gian trị đau dạ dày, viêm loét hành tá tràng, hỗ trợ làm lành vết thương và làm đẹp da.

Cách dùng nghệ trị đau dạ dày hiệu quả:

  • Nghệ và mật ong: Trộn bột nghệ với mật ong nguyên chất, vo thành viên nhỏ, uống trước bữa ăn 30 phút. Bài thuốc giúp làm lành niêm mạc dạ dày và giảm tiết axit.
  • Nghệ tươi đắp ngoài da: Dùng nghệ tươi giã nát đắp lên vết thương hở giúp kháng khuẩn và giảm thâm sẹo.

Ngoài trị bệnh, nghệ còn là nguyên liệu dưỡng da tự nhiên được nhiều chị em sử dụng sau sinh để làm đẹp và chống viêm.

Bài thuốc dân gian – Kho báu tự nhiên trong mỗi căn bếp Việt

4. Lá trầu không – Bài thuốc dân gian trị viêm da và phụ khoa

Lá trầu không chứa nhiều tinh dầu có tính kháng khuẩn mạnh, thường được dùng trong các bài thuốc dân gian để chữa viêm da, viêm nhiễm phụ khoa và sát trùng.

Cách dùng lá trầu không:

  • Trị hăm tã ở trẻ sơ sinh: Đun lá trầu không, để nguội và lau nhẹ vùng da bị hăm, giúp khô ráo và giảm viêm nhanh chóng.
  • Rửa phụ khoa: Dùng nước trầu không ấm để xông và rửa vùng kín 2–3 lần/tuần, giúp giảm viêm, ngứa, mùi hôi.

Tuy nhiên, cần lưu ý không dùng quá thường xuyên để tránh mất cân bằng độ pH tự nhiên.

5. Chanh – Vị thuốc dân gian giải nhiệt, tiêu độc

Chanh là nguyên liệu phổ thông, có mặt trong hầu hết các gian bếp Việt. Trong dân gian, chanh thường được dùng để giải khát, trị cảm cúm và hỗ trợ tiêu hóa.

Một số bài thuốc từ chanh:

  • Chanh mật ong trị viêm họng: Pha nước ấm với nước cốt chanh và mật ong, uống mỗi sáng giúp làm sạch cổ họng và tăng sức đề kháng.
  • Chanh muối giải nhiệt: Ngâm chanh với muối, phơi khô, sau đó hãm với nước nóng uống giải khát, tiêu độc, chữa cảm nhẹ.

Chanh còn giúp sát khuẩn miệng, trị hôi miệng và hỗ trợ làm đẹp da khi dùng đúng cách.

Bài thuốc dân gian – Kho báu tự nhiên trong mỗi căn bếp Việt

Lưu ý khi sử dụng bài thuốc dân gian

Dù lành tính, nhưng không phải bài thuốc dân gian nào cũng phù hợp với tất cả mọi người. Cần cân nhắc:

  • Tham khảo ý kiến thầy thuốc khi dùng cho trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai hoặc người có bệnh nền.
  • Không lạm dụng hoặc kết hợp nhiều bài thuốc cùng lúc.
  • Tránh nhầm lẫn các loại cây thuốc có hình dáng tương tự nhưng khác tác dụng.

Các bài thuốc dân gian là kho tàng y học cổ truyền quý báu, được đúc kết từ kinh nghiệm hàng trăm năm của ông cha ta. Không chỉ chữa bệnh, chúng còn mang theo tinh thần dưỡng sinh, sống hòa hợp với thiên nhiên và biết lắng nghe cơ thể mình.

Trong mỗi nắm lá, củ gừng, quả chanh... là cả một câu chuyện về tình thương, về sự chăm sóc tự nhiên và chân thành nhất.

Kim Ánh
https://suckhoeviet.org.vn/

Tin liên quan

Các cách trị đau mắt đỏ bằng bài thuốc dân gian

Các cách trị đau mắt đỏ bằng bài thuốc dân gian

Đau mắt đỏ, hay còn gọi là viêm kết mạc, là một trong những bệnh lý mắt phổ biến, gây ra sự khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ giới thiệu một số bài thuốc dân gian trị đau mắt đỏ an toàn và hiệu quả, giúp bạn có thêm thông tin hữu ích để chăm sóc sức khỏe mắt của mình.
40 bài thuốc từ gừng rất tốt, bạn nên thử

40 bài thuốc từ gừng rất tốt, bạn nên thử

Theo y học cổ truyền, gừng tươi có vị cay, tính hơi ấm, có tác dụng chống lạnh, tiêu đàm, chặn nôn, giúp tiêu hóa.
Cây gừng: "vị thuốc vàng" trị cảm lạnh và bí quyết sử dụng

Cây gừng: "vị thuốc vàng" trị cảm lạnh và bí quyết sử dụng

Gừng (Zingiber officinale) không chỉ là gia vị không thể thiếu trong căn bếp Việt mà còn là vị thuốc quý chữa cảm lạnh được lưu truyền qua hàng ngàn năm. Bài viết sẽ khám phá toàn diện về loại củ "nhỏ nhưng có võ" này, từ đặc điểm thực vật đến những công thức trị bệnh hiệu quả bất ngờ.

Cùng chuyên mục

Thời điểm “vàng” bảo vệ sức khỏe của trẻ trước cúm mùa

Thời điểm “vàng” bảo vệ sức khỏe của trẻ trước cúm mùa

(SKV) - Khi những cơn mưa bất chợt xen lẫn cái nắng oi ả đầu mùa, ba mẹ lại bắt đầu lo lắng hơn mỗi khi thấy con ho, sổ mũi, mệt mỏi. Nhiều phụ huynh thường nghĩ “chắc do thời tiết”, nhưng thực tế, cúm mùa đang bùng phát mạnh mẽ trong giai đoạn giao mùa, đặc biệt virus cúm dễ dàng lây lan trong trường học, khiến nhiều trẻ nhỏ ho, sốt, mệt mỏi. Đây cũng chính là thời điểm “vàng” phòng bệnh để chủ động bảo vệ sức khỏe của con, giúp con vui khỏe, học tập và phát triển toàn diện.
Củ niễng: Thực phẩm dân dã, vị thuốc quý từ thiên nhiên

Củ niễng: Thực phẩm dân dã, vị thuốc quý từ thiên nhiên

Củ niễng - một loại thực phẩm gắn liền với những món ăn dân dã, mang hương vị thanh ngọt, giòn mát. Bên cạnh đó, củ niễng còn là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền, có tác dụng thanh nhiệt, giảm huyết áp, hạ mỡ máu...
Bộ Y tế cấp đăng ký lưu hành thuốc điều trị đích trong ung thư của Nga

Bộ Y tế cấp đăng ký lưu hành thuốc điều trị đích trong ung thư của Nga

Đó là thuốc Pembroria, có hoạt chất chính là Pembrolizumab. Thuốc này đã có ở Việt Nam mấy năm nay, sử dụng điều trị đích trong nhiều nhóm bệnh ung thư. Thuốc của Nga lần này là sinh phẩm tương tự.
Gia tăng số ca mắc cúm A: Cảnh báo nguy cơ biến chứng nặng

Gia tăng số ca mắc cúm A: Cảnh báo nguy cơ biến chứng nặng

Thời điểm giao mùa, số ca mắc cúm A đang gia tăng nhanh. Các bệnh viện lớn tại Hà Nội tiếp nhận nhiều bệnh nhân đến khám và điều trị. Trong đó, đáng lưu ý là các trường hợp trẻ bị biến chứng nặng.
Trà táo đỏ - Thức uống dưỡng huyết, an thần theo y học cổ truyền

Trà táo đỏ - Thức uống dưỡng huyết, an thần theo y học cổ truyền

Trong kho tàng thảo dược phương Đông, táo đỏ (đại táo) được xem là “vàng đỏ” cho sức khỏe. Không chỉ là vị thuốc quen thuộc trong Đông y, táo đỏ khi pha trà còn trở thành một thức uống thanh nhã, giúp bồi bổ cơ thể, làm đẹp da và ổn định tinh thần.
Tỏi - "Lá chắn" phòng chống ung thư

Tỏi - "Lá chắn" phòng chống ung thư

Tỏi không chỉ giúp cho những món ăn trở nên thơm ngon, hấp dẫn hơn mà còn có tác dụng trong việc phòng và điều trị một số bệnh, trong đó có ung thư.

Các tin khác

[Infographic] Dứa - Trái cây nhiệt đới cho sức khỏe toàn diện

[Infographic] Dứa - Trái cây nhiệt đới cho sức khỏe toàn diện

Không chỉ hấp dẫn bởi vị chua ngọt thanh mát, dứa còn là “kho dinh dưỡng” tự nhiên giàu vitamin C, enzyme và chất chống oxy hóa. Loại quả này mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho cơ thể - từ hỗ trợ tiêu hóa, tăng sức đề kháng đến làm đẹp da và bảo vệ tim mạch.
Lồng ghép hoạt động tư vấn cai nghiện thuốc lá vào các chương trình y tế quốc gia

Lồng ghép hoạt động tư vấn cai nghiện thuốc lá vào các chương trình y tế quốc gia

Việt Nam, là một trong những quốc gia có tỷ lệ hút thuốc lá cao trên thế giới, khoảng 15,6 triệu người trưởng thành sử dụng thuốc lá (chiếm 22,5%). Những người hút thuốc, hút thuốc lá thụ động (hít phải khói thuốc) có thể mắc các bệnh ung thư, các triệu chứng hô hấp, đột quỵ, tim mạch, thai nhi chậm phát triển hoặc sinh non...
Nhóm thực phẩm nên bổ sung vào mùa đông để tăng sức đề kháng, giữ ấm cơ thể

Nhóm thực phẩm nên bổ sung vào mùa đông để tăng sức đề kháng, giữ ấm cơ thể

Khi tiết trời chuyển lạnh, cơ thể con người phải hoạt động nhiều hơn để giữ ấm, khiến sức đề kháng dễ suy giảm. Đây cũng là thời điểm các bệnh như cảm lạnh, cúm, viêm họng hay khô da… thường “ghé thăm”. Một chế độ ăn uống hợp lý, bổ sung đúng nhóm thực phẩm sẽ giúp bạn vừa giữ ấm, vừa tăng cường miễn dịch để trải qua mùa đông khỏe mạnh.
Những ai không nên ăn quả hồng?

Những ai không nên ăn quả hồng?

Mỗi độ thu về, hồng là loại quả được nhiều người ưa thích nhờ vị ngọt thanh và màu sắc bắt mắt. Không chỉ ngon miệng, hồng còn chứa nhiều vitamin A, C, chất xơ, và chất chống oxy hóa, giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ tiêu hóa và làm đẹp da. Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng và y học cổ truyền, không phải ai cũng nên ăn hồng - bởi nếu dùng không đúng cách, loại quả này có thể gây hại cho sức khỏe.
Những thực phẩm không tốt cho phổi và cách bảo vệ sức khỏe hô hấp

Những thực phẩm không tốt cho phổi và cách bảo vệ sức khỏe hô hấp

Phổi là cơ quan quan trọng giúp chúng ta hô hấp và duy trì sự sống. Tuy nhiên, một số thực phẩm trong chế độ ăn uống hàng ngày có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe phổi, đặc biệt là đối với những người mắc các bệnh lý hô hấp như hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
Tăng cường sức khỏe đôi mắt với 5 món canh rau dinh dưỡng

Tăng cường sức khỏe đôi mắt với 5 món canh rau dinh dưỡng

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì sức khỏe đôi mắt. Một số món canh rau dân dã của người Việt không chỉ dễ chế biến mà còn giàu dinh dưỡng, đặc biệt tốt cho mắt. Dưới đây là 5 món canh rau được chuyên gia dinh dưỡng, khuyến nghị nên bổ sung thường xuyên vào thực đơn.
10 thói quen "phá hoại" nỗ lực giảm cân bạn nên tránh

10 thói quen "phá hoại" nỗ lực giảm cân bạn nên tránh

Giảm cân là một hành trình không hề dễ dàng, đòi hỏi sự kiên trì và kỷ luật. Tuy nhiên, nhiều người thường mắc phải những sai lầm phổ biến khiến việc giảm cân trở nên khó khăn hơn. Dưới đây là 10 thói quen "phá hoại" mà bạn nên tránh để đạt được mục tiêu cân nặng như mong muốn.
Mẹo đơn giản nhưng hiệu quả giúp bạn nhanh chóng chìm vào giấc ngủ

Mẹo đơn giản nhưng hiệu quả giúp bạn nhanh chóng chìm vào giấc ngủ

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe và tinh thần của mỗi người, nhưng không phải ai cũng dễ dàng có được một giấc ngủ ngon. Theo các chuyên gia, cứ ba người trưởng thành thì có một người không ngủ đủ giấc, dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh tim, tiểu đường, đột quỵ và béo phì.
Cách giúp cơ thể sản xuất collagen tự nhiên

Cách giúp cơ thể sản xuất collagen tự nhiên

Để duy trì sức khỏe và vẻ đẹp làn da, việc bổ sung collagen từ thực phẩm và kích thích cơ thể sản xuất collagen tự nhiên là rất cần thiết. Dưới đây là một số cách hiệu quả giúp tăng cường sản sinh collagen tự nhiên.
Lợi ích của củ dền đối với sức khỏe gan

Lợi ích của củ dền đối với sức khỏe gan

Gan là cơ quan quan trọng trong cơ thể, hoạt động liên tục để lọc độc tố, chuyển hóa chất béo và thuốc, hỗ trợ quá trình thải độc. Một trong những thực phẩm tự nhiên có thể hỗ trợ sức khỏe gan là củ dền. Dưới đây là những lợi ích của củ dền đối với gan và sức khỏe tổng thể.
Xem thêm
Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Ngày 9/11, tại Khu Du lịch Ao Vua (Hà Nội), hơn 200 đại biểu, chuyên gia, bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực y học hiện đại và y học cổ truyền đã tham dự Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ”.
Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

SKV - Vĩnh Long, ngày 3/11/2025 – Trong không khí hân hoan và trang trọng, Chi Hội Nam Y Trà Vinh trực thuộc Hội Nam Y Việt Nam đã long trọng tổ chức Đại hội Đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025 – 2030, đánh dấu bước phát triển mới sau 5 năm hoạt động tích cực, hiệu quả trong công tác khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh

Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh

Thực hiện kế hoạch công tác thường niên quý III năm 2025, Chi Hội Nam y tỉnh An Giang đã tổ chức chương trình thiện nguyện ý nghĩa tại khóm Long Thạnh, phường Long Phú, tỉnh An Giang.
“Trái tim yêu thương” – Chi hội Nam y Kon Tum mang Trung thu về thôn nghèo Đăk Hà

“Trái tim yêu thương” – Chi hội Nam y Kon Tum mang Trung thu về thôn nghèo Đăk Hà

Ngày 4/10/2025, tại thôn 10, xã Đăk Hà, tỉnh Quảng Ngãi, Chi hội Nam Y Kon Tum đã tổ chức chương trình thiện nguyện đầy ý nghĩa mang tên “Trái tim yêu thương”
Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Hội nghị Ban Thường vụ lần thứ VIII: Đổi mới, ổn định tổ chức và phát triển bền vững

Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Hội nghị Ban Thường vụ lần thứ VIII: Đổi mới, ổn định tổ chức và phát triển bền vững

Ngày 28/9/2025, Hội Nam Y Việt Nam đã tổ chức Hội nghị Ban Thường vụ lần thứ VIII. Hội nghị tập trung đánh giá kết quả hoạt động trong quý III.
Phiên bản di động