5 vị thuốc nam phòng chữa bệnh thường gặp

Một số bệnh như: Ho, viêm họng, cảm cúm, đầy bụng, đau mỏi... là những bệnh thường gặp trong đời sống hàng ngày có thể dùng những bài thuốc Nam theo kinh nghiệm dân gian để chữa bệnh.

1.Trần bì, vị thuốc long đờm trị ho

Để làm vị thuốc này chỉ cần giữ lại vỏ quýt sau khi ăn, rửa sạch, sau đó phơi chỗ râm mát (tránh mất tinh dầu), bảo quản nơi khô ráo thoáng mát. Khi dùng, ngâm rửa sạch, bỏ hết xơ trắng, sắc nước uống.

Dùng độc vị:

-Giảm ho, long đờm:

Trần bì 10-12g sắc nước uống.

Dùng phối hợp với một số vị thuốc khác:

-Trị cảm lạnh:

Trần bì 6g, bạch linh 12g, bán hạ 6g, cam thảo 4g, gừng tươi 2 lát, sắc uống ngày một thang.

-Giảm đau thượng vị, trướng bụng đầy hơi, nôn:

Trần bì 20g, gạo tẻ 100g. Trần bì sắc lấy nước, nấu với gạo thành cháo,

-Hỗ trợ điều trị viêm dạ dày:

Trần bì 20g, hương phụ (sao dấm) 15g, gừng tươi. sắc uống.

Dùng ngoài:

Trần bì 30g, hành hoa 15g, sắc lấy nước đặc, tẩm nước thuốc, xoa, đắp lên chỗ da khô, nứt nẻ mùa lạnh.

2. Ngải diệp (lá ngải cứu) giảm đau, trị cảm cúm

Ngải cứu mua về rửa sạch, nhặt lấy lá riêng phơi trong râm mát cho đến khi khô. Ngải cứu là vị thuốc thông dụng trong cả Đông và Tây y, chủ yếu làm thuốc điều kinh. Dùng ngoài chữa đau nhức khớp xương.

Tự làm 5 vị thuốc nam phòng chữa bệnh thường gặp
Ngải cứu

Dùng độc vị:

- Chữa

kinh nguyệt không đều: Ngải cứu khô 10-20g, tươi 20-40g, sắc với nước, có thể thêm đường để uống.

Dùng phối hợp với một số vị thuốc khác:

- Trị đau bụng kinh:

Hương phụ, ngải cứu, lượng bằng nhau, phơi khô, tán bột mịn.

Ngày uống 2 lần, mỗi lần 2- 4g.

-Trị cảm cúm, đau đầu,đau dây thần kinh:

Lá ngải cứu, lá tía tô, lá sả, mỗi vị 16g, sắc uống.

-Thuốc an thai, dùng trong trường hợp thai động bất an:

Ngải cứu 24g, toan táo nhân12g, sinh khương 14g. Sắc uống.

Dùng ngoài:

Giảm đau lưng:

Ngải cứu tươi, rửa sạch, giã nát, trộn với giấm đun nóng, xoa dọc xương sống.

3.Long nhãn bổ huyết, an thần, tăng trí nhớ

Long nhãn là cùi nhãn phơi hoặc sấy khô. Nhãn mua nhúng vào nước sôi 1-2 phút, phơi hoặc sấy khô (lúc lắc quả nhãn thấy kêu lóc cóc là được). Bóc vỏ, bỏ hạt, lấy cùi sấy lại cho đến khi cầm không dính tay là được, 1 kg nhãn tươi sẽ cho ra 100g long nhãn. Long nhãn vị ngọt, tính bình có tác dụng bổ máu, an thần, tăng trí nhớ, chữa thần kinh suy nhược, mất ngủ, hay quên.

Dùng độc vị:

- Chữa tỳ hư, tiêu chảy:

Long nhãn 14-16g, gừng tươi (3 lát). Sắc uống.

-Bổ huyết, dưỡng tâm, bồi dưỡng cơ thể sau sinh, phòng ngữa lão suy:

Long nhãn 30g, đường trắng 3g. Hấp trong nồi hoặc chưng trong 20 phút là dùng được.

Dùng phối hợp với một số vị thuốc khác:

- Trị chứng hay quên, hồi hộp, ngủ không ngon giấc, mất ngủ, đổ mồ hôi trộm:

Long nhãn 15g, toan táo nhân 6g, kỷ tử 10g, gạo lứt 100g. Nấu gạo lứt đun sôi 10-20 phút thành cháo, cho kỷ tử, táo nhân vào nấu chín nhừ. Chia ăn trong ngày.

- Bồi bổ cho người cao tuổi trong mùa đông, trị đau lưng, tỳ hư, thận hư chân phù, tóc bạc:

Long nhãn 16g, đậu đen 60g, táo tầu 50g. sắc nước uống.

Chia 2 lần, sớm tối.

Dùng ngoài:

- Điều trị lở ngứa ở các khe ngón chân:

Long nhãn tán bột mịn rắc vào nơi tổn thương.

4. Xơ mướp cầm máu trong bệnh trĩ

Mướp mua về treo cho khô, khi cần lấy xuống cắt khúc bỏ hết lớp thịt và hạt rồi dùng.

Tự làm 5 vị thuốc nam phòng chữa bệnh thường gặp
Xơ mướp

Xơ mướp là vị thuốc thanh lương, hoạt huyết, thông kinh, giải độc, giảm đau, cầm máu trong bệnh trĩ.

Dùng độc vị:

- Chữa bệnh trĩ, rong kinh, băng huyết:

Xơ mướp đốt tồn tính, tán bột, ngày 4-6g chia 2 lần. Hòa với nước ấm để chiêu thuốc.

Dùng phối hợp với một số vị thuốc khác:

- Chữa hen suyễn: Xơ mướp 20g cắt nhỏ, sao; hạt đay quả dài 12g, giã dập, sao. Trộn đều, sắc uống lúc nóng. Ngày hai lần.

- Chữa bệnh sởi:

Xơ mướp 20g, kinh giới 12g, bạch chỉ 12g, kim ngân 12g, cỏ mần trầu 8g, cam thảo nam 4g. Tất cả thái nhỏ, sao vàng, sắc uống trong ngày.

Xơ mướp còn được dùng để chế biến sơ bộ sáp ong làm thuốc theo cách sau: Lấy xơ mướp sạch xếp thành một lớp trên vỉ tre trong nồi hoặc chõ đã có sẵn nước. Tầng sáp ong sau khi đã lấy hết mật được rải đều và mỏng trên xơ mướp. Đậy vung nồi cho thật kín. Đun sôi nước. Hơi nước sôi bốc lên sẽ làm lớp sáp ong chảy thành giọt qua xơ mướp để lại những cặn bẩn. Tiếp tục đun đến khi không còn mảnh sáp trên xơ mướp là được. Bắc nồi ra, để nguội. Sáp ong được sơ chế đóng thành váng trên mặt nước, dày hay mỏng tùy thuộc vào số lượng tầng sáp ong đem chế biến. Vớt sáp ra, đun cách thủy cho chảy, rồi đổ khuôn.

5. Màng mề gà chữa bệnh đường tiêu hóa

Màng mề gà mua về, rửa sạch, bóc lấy lớp màng màu vàng phủ mặt trong của mề gà, phơi khô. Khi dùng sao với cát cho phồng hoặc sao vàng. Màng mề gà có tác dụng bổ tỳ vị, chữa các chứng đau bụng, khó tiêu, ăn uống kém, bụng đầy trướng, đại tiện lỏng, tiểu khó.

Dùng độc vị:

- Chữa đầy bụng, tiểu tiện bất lợi (tiểu rắt,tiểu buốt):

Màng mề gà sao 60g, tán bột, mỗi lần uống 4g, ngày 2 lần với nước ấm.

Dùng phối hợp với một số vị thuốc khác:

- Chữa đau dạ dày:

Màng mề gà 10g, nga truật 30g, cam thảo 10g, tán thành bột, uống mỗi ngày 4g trước bữa ăn 30 phút.

- Chữa viêm đại tràng mạn tính:

Màng mề gà 10g, bạch truật 10g. Tán bột, trộn đều. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 6g.

- Chữa

ho gà: Màng mề gà 10g (sao vàng thành bột), mật ong 50g, tỏi 10 nhánh (ép lấy nước), mã thầy 500g (ép lấy nước). Hòa đều, đun sôi. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 10 ml.

Dùng ngoài:

- Chữa viêm lợi, cam răng:

Màng mề gà đốt tồn tính, tán bột, hòa với dầu vừng, bôi.

Minh Thùy (t/h)
Suckhoeviet.org.vn

Tin liên quan

Khuyến cáo phòng chống ảnh hưởng của ô nhiễm không khí đến sức khỏe

Khuyến cáo phòng chống ảnh hưởng của ô nhiễm không khí đến sức khỏe

Để chủ động bảo vệ sức khỏe người dân trước những ảnh hưởng có hại của ô nhiễm không khí, Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) đã xây dựng khuyến cáo phòng, chống ảnh hưởng của ô nhiễm không khí tới sức khỏe.
Dự báo thời tiết ngày 5/12/2025: Bắc Bộ nhiều mây, có mưa vài nơi

Dự báo thời tiết ngày 5/12/2025: Bắc Bộ nhiều mây, có mưa vài nơi

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia vừa đưa ra thông tin dự báo thời tiết Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày 5/12/2025.
Những ai cần thận trọng khi uống cà phê?

Những ai cần thận trọng khi uống cà phê?

Cà phê là thức uống quen thuộc của nhiều người, không chỉ giúp tỉnh táo mà còn mang lại một số lợi ích như cải thiện khả năng tập trung, hỗ trợ chuyển hóa năng lượng và nâng cao tâm trạng. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể thoải mái thưởng thức cà phê. Với một số nhóm đối tượng, việc sử dụng không đúng cách có thể gây ảnh hưởng tới sức khỏe, thậm chí làm trầm trọng thêm các bệnh lý sẵn có.

Cùng chuyên mục

Từ nghiên cứu đến kỳ vọng: “Sâm Nữ Hoàng” và khát vọng nâng tầm dược liệu Việt Nam

Từ nghiên cứu đến kỳ vọng: “Sâm Nữ Hoàng” và khát vọng nâng tầm dược liệu Việt Nam

(SKV) - Giữa muôn vàn sắc xanh của đất mẹ, có một loài cây vừa quen vừa lạ đang thì thầm câu chuyện về sức sống và niềm tin. Người ta gọi nó bằng cái tên đầy nữ tính – Sâm Nữ Hoàng. Không lộng lẫy như hoa, không kiêu sa như những loài dược liệu được ca tụng từ lâu đời, Sâm Nữ Hoàng lặng lẽ vươn mình, mang trong từng thớ lá, từng nhánh rễ một nguồn năng lượng quý giá cho sức khỏe con người và trở thành biểu tượng của khát vọng: rằng người Việt có thể gieo trồng, nuôi dưỡng và tôn vinh những giá trị lớn lao từ chính mảnh đất quê hương.
Cây cỏ luồng: Công dụng, cách dùng trị bệnh trong y học cổ truyền

Cây cỏ luồng: Công dụng, cách dùng trị bệnh trong y học cổ truyền

Cỏ luồng còn có tên seo gà, phượng vĩ thảo... Tên khoa học: Pteris multifida Poir, họ Seo gà: Pteridaceae. Cỏ luồng mọc phổ biến ở miền Bắc và Trung Bộ, trên vách đá, vách đất, quanh thành giếng, nơi thoáng ẩm và mát. Bộ phận dùng làm thuốc là toàn cây, thu hái quanh năm. Sau đây là một số bài thuốc từ cây cỏ luồng.
Những bài thuốc chữa bệnh không ngờ từ cây sim

Những bài thuốc chữa bệnh không ngờ từ cây sim

Cây sim hay còn gọi là dương lê, nẫm tử, sơn nẫm, cương nẫm, đào kim nương, hồng sim, là một dược liệu quý, được dùng làm thuốc chữa bệnh. Rễ, lá và quả của dược liệu có tác dụng điều trị đau dạ dày, tiêu chảy, lị, đau đầu kinh niên, băng huyết, đau nhức, phong thấp,…Sau đây là một số bài thuốc dân gian chữa bệnh từ cây sim.
Công dụng và bài thuốc chữa bệnh từ củ nâu

Công dụng và bài thuốc chữa bệnh từ củ nâu

Củ nâu hay còn gọi là thự lương, giả khôi,… mọc hoang ở nhiều vùng rừng núi phía Bắc nước ta, là thảo dược có vị ngọt nhẹ, tính hàn, tác dụng cầm máu, sát trùng, hoạt huyết và còn được dùng để điều trị khí hư ở phụ nữ, tiêu chảy, kiết lỵ, liệt nửa người…
Cây bòng bong (hải kim sa): Công dụng, cách dùng trị bệnh trong y học cổ truyền

Cây bòng bong (hải kim sa): Công dụng, cách dùng trị bệnh trong y học cổ truyền

Bòng bong hay còn gọi là hải kim sa. Bòng bong có vị ngọt, tính hàn, công dụng thanh nhiệt, tả thấp nhiệt ở tiểu đường, bàng quang và thông lâm. Vì vậy hải kim sa thường được nhân dân sử dụng để trị chứng tiểu tiện vàng/ đỏ, tiểu khó, sạn đường tiết niệu do thấp nhiệt.
Đắk Lắk: Phấn đấu hình thành 1 chuỗi liên kết nghiên cứu, nuôi trồng, sản xuất, tiêu thụ sản phẩm dược liệu

Đắk Lắk: Phấn đấu hình thành 1 chuỗi liên kết nghiên cứu, nuôi trồng, sản xuất, tiêu thụ sản phẩm dược liệu

SKV - UBND tỉnh Đắk Lắk vừa ban hành Kế hoạch số 172/KH-UBND về việc thực hiện Chiến lược quốc gia phát triển ngành Dược giai đoạn đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045 tỉnh Đắk Lắk.

Các tin khác

Sốt xuất huyết theo Y học cổ truyền

Sốt xuất huyết theo Y học cổ truyền

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do muỗi Aedes là tác nhân trung gian, hiện nay đang có nguy cơ chuyển thành dịch, Y học cổ truyền gọi là Thử Thấp ôn bệnh đặc trưng của mùa Hạ. Đa phần bệnh có thể tự khỏi nhưng có một tỷ lệ nhỏ có khả năng chuyển nặng. Thông qua dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm là giai đoạn phải xử trí kịp thời tránh gây hậu quả không tốt. Do chưa có vắc-xin dự phòng và thuốc đặc hiệu nên điều trị triệu chứng và phòng cắt đường truyền (diệt muỗi)
Bệnh Bạch hầu và chứng ôn độc toả hầu phong theo y học cổ truyền

Bệnh Bạch hầu và chứng ôn độc toả hầu phong theo y học cổ truyền

(SKV) - Bệnh bạch hầu do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra, có khả năng lây lan mạnh và nhanh chóng tạo thành dịch. Theo World Health Organization (WHO) tỷ lệ tử vong chiếm 2-5% các ca bị mắc bạch hầu [1,2]. Bệnh rất dễ dàng lây lan từ người bệnh sang người lành chưa có đáp ứng miễn dịch bạch hầu qua đường hô hấp hoặc lây gián tiếp qua tiếp xúc với đồ vật có vi khuẩn. Bệnh cảnh bạch hầu có tính tương đồng với Toả hầu phong trong Ôn độc xuất hiện mùa Đông mạt Xuân sơ thuộc của Ôn bệnh của Y học cổ truyền (YHCT). Ôn bệnh có tà khí đặc trưng gây bệnh theo mùa gọi là Thời bệnh, tương ứng với các bệnh truyền nhiễm của Y học hiện đại (YHHĐ). [4, 6].
Trigger Point Và A Thị Huyệt theo Y Học Cổ Truyền

Trigger Point Và A Thị Huyệt theo Y Học Cổ Truyền

(SKV) - Trigger point và A thị huyệt theo Y học cổ truyền có những đặc điểm tương đồng cần phân biệt trong chẩn đoán và điều trị. Trigger point là điểm đau kích hoạt có tổn thương thục thể các sợi cơ và A thị huyệt theo Y học cổ truyền (YHCT) lại đau do tổn thương mô khi mô không được tưới máu tốt bao gồm cả tổn thương phần mềm ( mô mềm, cơ, thần kinh, mạch máu) và xương khớp. Điều trị Trigger point bằng thuốc giảm đau không hiệu quả nhưng điều trị bằng phương pháp Y học cổ truyền đặc biệt châm cứu thành công mang ý nghĩa thống kê.
Bồ công anh dược liệu có nhiều công dụng đối với sức khỏe

Bồ công anh dược liệu có nhiều công dụng đối với sức khỏe

Bồ công anh là dược liệu có nhiều công dụng đối với sức khỏe con người. Theo Y học cổ truyền bồ công anh là dược liệu có vị đắng, tính mát, quy vào các kinh can, thận, tâm và có công dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm và hóa thấp. Y học cổ truyền sử dụng cây bồ anh để chữa chứng chán ăn, khó chịu dạ dày, đầy hơi, sỏi mật, đau khớp, đau nhức cơ bắp, bệnh chàm, mẩn ngứa, bầm tím, viêm vú, thông tắc tia sữa...
Bài thuốc chữa bệnh của dược liệu hương nhu

Bài thuốc chữa bệnh của dược liệu hương nhu

Cây hương nhu là vị thuốc quý trong Đông y với nhiều tác dụng như tán hàn, lợi thấp, lợi niệu, phát hãn, trị phù thũng,...
Công dụng chữa bệnh của cây lá bỏng

Công dụng chữa bệnh của cây lá bỏng

Cây lá bỏng còn gọi là cây sống đời, nó được gọi là lá bỏng vì lá của nó có thể dùng làm thuốc chữa bỏng.
Vị thuốc chuối hột rừng

Vị thuốc chuối hột rừng

Theo tài liệu Y học cổ truyền, chuối hột rừng có công dụng sát trùng, lương huyết, an thai, lợi tiểu,…
Danh mục một số cây thuốc  Nam theo nhóm bệnh

Danh mục một số cây thuốc Nam theo nhóm bệnh

Việt Nam là một nước có truyền thống lâu đời trong việc dùng cây cỏ để phòng và điều trị bệnh. Vườn thuốc nam có vai trò thiết thực trong việc sơ cứu và chữa trị một số bệnh thông thường.
12 bài thuốc chữa bệnh hiệu quả của xà sàng tử

12 bài thuốc chữa bệnh hiệu quả của xà sàng tử

Xà sàng tử là tên gọi của vị thuốc được dùng điều trị các bệnh lý, chẳng hạn như trĩ, lạnh tử cung, bệnh viêm da hoặc vấn đề sinh lý nam.
Công dụng và các bài thuốc trị bệnh của cây chùm ngây

Công dụng và các bài thuốc trị bệnh của cây chùm ngây

Cây chùm ngây là cây thuốc có nhiều công dụng chữa bệnh và hỗ trợ sức khỏe tốt như điều hòa huyết áp, ngăn ngừa ung thư, bệnh loãng xương...
Xem thêm
Diễn đàn quốc tế Lạc Bệnh Học lần thứ 21: Hội Nam Y Việt Nam làm cầu nối đưa Lạc Bệnh Học vươn tầm thế giới

Diễn đàn quốc tế Lạc Bệnh Học lần thứ 21: Hội Nam Y Việt Nam làm cầu nối đưa Lạc Bệnh Học vươn tầm thế giới

TTND. GS. TS. Trương Việt Bình khẳng định, Hội Nam Y Việt Nam sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác quốc tế, đặc biệt với các cơ sở nghiên cứu hàng đầu của Trung Quốc và nhiều quốc gia khác, nhằm đưa Lạc bệnh học cũng như y học cổ truyền Việt Nam lên tầm cao mới.
Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Ngày 9/11, tại Khu Du lịch Ao Vua (Hà Nội), hơn 200 đại biểu, chuyên gia, bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực y học hiện đại và y học cổ truyền đã tham dự Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ”.
Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030

SKV - Vĩnh Long, ngày 3/11/2025 – Trong không khí hân hoan và trang trọng, Chi Hội Nam Y Trà Vinh trực thuộc Hội Nam Y Việt Nam đã long trọng tổ chức Đại hội Đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025 – 2030, đánh dấu bước phát triển mới sau 5 năm hoạt động tích cực, hiệu quả trong công tác khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh

Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh

Thực hiện kế hoạch công tác thường niên quý III năm 2025, Chi Hội Nam y tỉnh An Giang đã tổ chức chương trình thiện nguyện ý nghĩa tại khóm Long Thạnh, phường Long Phú, tỉnh An Giang.
“Trái tim yêu thương” – Chi hội Nam y Kon Tum mang Trung thu về thôn nghèo Đăk Hà

“Trái tim yêu thương” – Chi hội Nam y Kon Tum mang Trung thu về thôn nghèo Đăk Hà

Ngày 4/10/2025, tại thôn 10, xã Đăk Hà, tỉnh Quảng Ngãi, Chi hội Nam Y Kon Tum đã tổ chức chương trình thiện nguyện đầy ý nghĩa mang tên “Trái tim yêu thương”
Phiên bản di động