Bài thuốc chữa rối loạn thần kinh thực vật

Rối loạn thần kinh thực vật là một tình trạng nghiêm trọng mà nhiều người có thể mắc phải, gây ra sự mệt mỏi triền miên, tim đập nhanh và cảm giác hồi hộp không ngừng. Theo y học cổ truyền, rối loạn này được phân chia thành ba thể chính: thể tâm huyết hư, thể âm hư hỏa vượng và thể dương hư. Mỗi thể bệnh sẽ có những biểu hiện riêng biệt và tương ứng là những bài thuốc điều trị đặc hiệu.

Hệ thần kinh thực vật

Hệ thần kinh bao gồm hai hệ thống chính: hệ thần kinh trung ương và hệ thần kinh ngoại vi.

Hệ thần kinh trung ương bao gồm não và tủy sống, là trung tâm chỉ huy chính để xử lý thông tin và quyết định cách phản hồi các thông tin đầu vào.

Hệ thần kinh ngoại vi bao gồm các dây thần kinh phân nhánh từ não và tủy sống để giúp cơ thể giao tiếp, cũng như tất cả các tế bào thần kinh cảm giác và vận động. Các tế bào thần kinh cảm giác thu thập thông tin về những gì cơ thể đang cảm nhận và gửi đến não, trong khi các tế bào thần kinh vận động truyền tín hiệu thông tin đến các mô thông qua việc truyền các xung thần kinh. Sau đó, hệ thần kinh ngoại vi lại phân chia thành hệ thần kinh thực vật và hệ thần kinh tự chủ.

Trong khi hệ thần kinh tự chủ có thể điều khiển được và được kết nối với các chuyển động thể chất của cơ thể thông qua các cơ xương, hệ thống thần kinh thực vật liên quan đến các mô cơ trơn. Những mô này ít nhiều hoạt động một tự động và độc lập với suy nghĩ, chẳng hạn như các mô trong hệ tiêu hóa giúp di chuyển thức ăn qua đường ruột.

Bất cứ những tác động nào trực tiếp hay gián tiếp lên hệ thần kinh thực vật đều có ảnh hưởng đến hoạt động của các cơ quan và ngược lại. Theo đó, tình trạng rối loạn thần kinh thực vật nếu không kịp thời phát hiện và điều chỉnh có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động sống của toàn cơ thể cũng như cách tồn tại và thích nghi với các điều kiện bên ngoài.

Cơ chế của phương pháp chữa rối loạn thần kinh thực vật bằng đông y

Theo kinh nghiệm của y học cổ truyền, các cây thuốc chữa bệnh rối loạn thần kinh thực vật đem lại tác dụng theo hai cơ chế chính là để hỗ trợ hệ thần kinh và giúp tăng khả năng thích nghi.

Các loại thuốc nam chữa rối loạn thần kinh thực vật quen thuộc là nữ lang, hoa cúc và hoa lạc tiên. Các loại thảo mộc này giúp giảm căng thẳng thần kinh thực vật cấp tính, đó là lý do tại sao chúng thường được sử dụng trong các hỗn hợp như trà thảo dược để giảm chứng mất ngủ thường xuyên hay trà hoa cúc cải thiện những căng thẳng trong đường ruột. Những cây thuốc chữa bệnh rối loạn thần kinh thực vật này đặc biệt hữu ích khi đối phó với căng thẳng gây ra trên hệ thần kinh giao cảm.

Trong trường hợp hệ thống thần kinh thỉnh thoảng cảm thấy bị áp lực và cần được hỗ trợ toàn thân, các chất thích nghi là một nhóm thảo dược hữu ích khác. Theo đó, chữa rối loạn thần kinh thực vật bằng đông y với các chất thích nghi như linh chi, xương cựa và ashwagandha rất hữu ích khi được sử dụng theo thời gian để xây dựng sức chịu đựng và đưa cơ thể mau chóng trở lại trạng thái cân bằng. Nhờ đó, người bệnh có thể bảo vệ cơ thể tốt hơn khỏi những tác động tiêu cực của những căng thẳng gây rối loạn thần kinh thực vật tạo ra.

Tất nhiên, các cây thuốc chữa bệnh rối loạn thần kinh thực vật nêu trên chỉ là một khía cạnh của quy trình tổng thể để làm dịu thần kinh. Ngoài ra, người bệnh có thể tắm nước ấm, bồi bổ cơ thể bằng thực phẩm, thiền định và dành thời gian hòa mình vào thiên nhiên đều là những cách thức đơn giản không dùng thuốc giúp giảm căng thẳng thần kinh và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Bài thuốc chữa rối loạn thần kinh thực vật
Bài thuốc chữa rối loạn thần kinh thực vật

Bài thuốc chữa rối loạn thần kinh thực vật

Thể tâm huyết hư: Biểu hiện tim đập nhanh, hồi hộp, ngủ ít, trằn trọc, hay nằm mê, chất lưỡi đỏ, mạch tế nhược. Phép chữa là dưỡng huyết, kiện tỳ, an thần. Dùng một trong các bài thuốc:

-Bố chính sâm 20g, củ mài 12g, rau má 12g, long nhãn 12g, bá tử nhân 8g, hạt sen 12g, hà thủ ô 12g, quả dâu chín 12g, táo nhân 8g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.

-Đẳng sâm 12g, bạch truật 12g, hoàng kỳ 12g, táo nhân 8g, long nhãn 8g, đương quy 8g, mộc hương 6g, viễn chí 8g, phục linh 8g, đại táo 8g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.

Thể âm hư hỏa vượng: Hay gặp ở bệnh nhân bị rối loạn thần kinh chức năng, tăng huyết áp, rối loạn tiền mãn kinh... Dùng một trong các bài thuốc:

-Thiên môn 12g, mạch môn 12g, thạch hộc 12g, thục địa 12g, hạt sen 12g, huyền sâm 12g, bá tử nhân 12g, táo nhân 8g, bố chính sâm 12g, hà thủ ô 12g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.

-Toan táo nhân 8g, đan sâm 12g, sa sâm 12g, thục địa 12g, viễn chí 8g, long nhãn 12g, thiên môn 12g, mạch môn 12g, ngũ vị tử 6g, đẳng sâm 12g, bá tử nhân 8g. Sắc uống ngày 1 thang hoặc tán bột làm hoàn uống 20-30g một ngày.

Thể dương hư: Hay gặp ở người già suy nhược thần kinh thể giảm hưng phấn, xơ vữa động mạch. Dùng một trong các bài thuốc:

-Thục địa 12g, hoài sơn 16g, trạch tả 8g, liên nhục 8g, phụ tử (chế) 8g, nhục quế 7g, hạt sen 12g, táo nhân 8g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần.

-Đan bì 9g, thục địa 24g, bạch linh 9g, sơn thù 12g, trạch tả 9g, hoài sơn 12g, phụ tử (chế) 8g, nhục quế 6g. Tất cả tán mịn, luyện mật làm hoàn ngày uống từ 8-12g chia 2-3 lần, uống với nước sôi để nguội hoặc nước muối nhạt.

Thúy Hà (t/h)
https://suckhoeviet.org.vn

Cùng chuyên mục

Cây dâm bụt: Khắc tinh của viêm họng và ho kéo dài

Cây dâm bụt: Khắc tinh của viêm họng và ho kéo dài

Cây dâm bụt (Hibiscus rosa-sinensis), loài hoa quen thuộc trong vườn nhà Việt, đang được giới y học quan tâm nhờ khả năng đặc trị các bệnh đường hô hấp. Nghiên cứu từ Viện Dược liệu Trung ương (2024) chỉ ra: dịch chiết hoa dâm bụt ức chế 85% vi khuẩn Streptococcus – thủ phạm chính gây viêm họng. Bài viết tổng hợp cách ứng dụng thảo dược này để xử lý ho dai dẳng và viêm họng cấp an toàn, hiệu quả.
Củ nghệ đen: Bí quyết vàng cho xương khớp và hệ tiêu hóa

Củ nghệ đen: Bí quyết vàng cho xương khớp và hệ tiêu hóa

Củ nghệ đen (Curcuma zedoaria), còn gọi là nga truật, là "khắc tinh" của các bệnh viêm khớp và rối loạn tiêu hóa theo y học cổ truyền Á Đông. Nghiên cứu mới từ Đại học Dược Hà Nội (2024) chỉ ra: hoạt chất curcuminoid trong nghệ đen mạnh gấp 1.5 lần nghệ vàng thông thường, đồng thời sở hữu cơ chế kháng viêm đặc biệt. Bài viết phân tích chi tiết cách ứng dụng loại thảo dược này để chăm sóc sức khỏe toàn diện.
Lá dứa: Thần dược tự nhiên cho hệ tiêu hóa và giải nhiệt cơ thể

Lá dứa: Thần dược tự nhiên cho hệ tiêu hóa và giải nhiệt cơ thể

Lá dứa (pandanus amaryllifolius), loài thực vật nhiệt đới quen thuộc tại việt nam, không chỉ tạo hương thơm đặc trưng cho ẩm thực mà còn là "bảo bối" trong y học cổ truyền. Với khả năng cân bằng hệ vi sinh đường ruột và thanh lọc cơ thể, lá dứa đã được tổ chức y tế thế giới (who) ghi nhận tiềm năng dược liệu từ năm 2023. Bài viết khám phá cách ứng dụng lá dứa để xử lý các vấn đề tiêu hóa và giải nhiệt một cách an toàn, hiệu quả.
Cây mơ: Giải pháp tự nhiên cho hệ tiêu hóa và thanh lọc cơ thể

Cây mơ: Giải pháp tự nhiên cho hệ tiêu hóa và thanh lọc cơ thể

Cây mơ (Prunus mume), loài cây quen thuộc ở vùng núi phía Bắc Việt Nam, không chỉ cho trái ngọt mà còn là "dược liệu vàng" trong y học cổ truyền. Với hàm lượng chất chống oxy hóa cao cùng khả năng cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cây mơ đã được ứng dụng rộng rãi để hỗ trợ tiêu hóa và giải độc cơ thể. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách tận dụng các bộ phận của cây mơ để cải thiện sức khỏe một cách an toàn và hiệu quả.
Cây vông nem: “Thần dược” cho giấc ngủ sâu và tâm trí an yên

Cây vông nem: “Thần dược” cho giấc ngủ sâu và tâm trí an yên

Cây vông nem (Erythrina orientalis), loài thảo dược quen thuộc với lá xanh mướt và hoa đỏ rực, đang được giới khoa học đánh giá cao nhờ khả năng đặc trị chứng mất ngủ kinh niên và rối loạn lo âu. Nghiên cứu từ Trung tâm Dược liệu Cổ truyền Việt Nam (2024) chỉ ra: dịch chiết lá vông nem kích hoạt 92% thụ thể GABA-A – chìa khóa dẫn truyền giấc ngủ tự nhiên. Bài viết phân tích chi tiết cách ứng dụng loại cây này để lấy lại nhịp sinh học và cân bằng cảm xúc.
Cây xô thơm: Bí quyết vàng cho hệ tiêu hóa và giảm đau bụng hiệu quả

Cây xô thơm: Bí quyết vàng cho hệ tiêu hóa và giảm đau bụng hiệu quả

Cây xô thơm (Salvia officinalis), một loại thảo dược Địa Trung Hải, đã trở thành "trợ thủ đắc lực" trong y học cổ truyền nhờ khả năng điều trị đau bụng và cải thiện tiêu hóa. Với hơn 160 hợp chất hoạt tính sinh học, loại cây này không chỉ là gia vị mà còn là dược liệu quý được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công nhận từ năm 2022. Bài viết khám phá cách tận dụng cây xô thơm để xử lý các vấn đề tiêu hóa thường gặp một cách an toàn.

Các tin khác

Cây ngải dại: Cách sử dụng trong điều trị bệnh ngoài da

Cây ngải dại: Cách sử dụng trong điều trị bệnh ngoài da

Cây ngải dại (tên khoa học: Artemisia vulgaris) là một loại thảo dược quen thuộc trong y học cổ truyền Việt Nam. Với nhiều công dụng nổi bật, cây ngải không chỉ được sử dụng trong chế biến món ăn mà còn được biết đến như một vị thuốc quý trong điều trị nhiều loại bệnh, đặc biệt là các bệnh ngoài da. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về cách sử dụng cây ngải trong điều trị bệnh ngoài da, giúp độc giả hiểu rõ hơn về loại thảo dược này.
Rễ cây ngũ gia bì: Dược liệu đánh bay đau nhức và phong thấp

Rễ cây ngũ gia bì: Dược liệu đánh bay đau nhức và phong thấp

Rễ cây ngũ gia bì (Acanthopanax gracilistylus) – dược liệu quý trong kho tàng Y học cổ truyền – đang được giới khoa học quan tâm nhờ khả năng giảm đau gốc thực vật và tái tạo sụn khớp. Nghiên cứu từ Đại học Y Dược TP.HCM (2024) chứng minh: Dịch chiết ngũ gia bì ức chế 92% cytokine gây viêm (IL-6, TNF-α) – hiệu quả vượt trội so với nhiều thuốc Tây thông dụng. Khám phá bí quyết sử dụng “thần dược xanh” này qua hướng dẫn chuyên sâu.
Cỏ roi ngựa: Thảo dược quý trong điều trị viêm họng và cảm cúm

Cỏ roi ngựa: Thảo dược quý trong điều trị viêm họng và cảm cúm

Cỏ roi ngựa (tên khoa học: Equisetum arvense), còn được gọi là cây đuôi ngựa hay thạch vĩ, là một loại thảo dược quý đã được sử dụng từ lâu đời trong y học cổ truyền. Với thành phần giàu khoáng chất và hoạt chất sinh học, cỏ roi ngựa ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong hỗ trợ điều trị các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là viêm họng và cảm cúm.
Các bài thuốc chữa bệnh từ cỏ roi ngựa

Các bài thuốc chữa bệnh từ cỏ roi ngựa

Cỏ roi ngựa còn có tên gọi khác là mã tiền thảo, nhả tháng én (Tày), Rgồ mí (Cơ Ho), Verveine (Pháp)… có vị đắng, tính mát. Trong dân gian, cỏ roi ngựa thường được sử dụng để giải độc, hoạt huyết, tán ứ, thông kinh, tiêu trùng... Sau đây là một số bài thuốc có sử dụng cỏ roi ngựa.
Bạch thược: Thảo dược vàng cho phụ nữ bổ huyết và điều hòa kinh nguyệt

Bạch thược: Thảo dược vàng cho phụ nữ bổ huyết và điều hòa kinh nguyệt

Bạch thược (Paeonia lactiflora) là một trong những dược liệu quý của y học cổ truyền, được mệnh danh là "thần dược của phụ nữ". Với lịch sử sử dụng hơn 2,000 năm trong Đông y, bạch thược nổi tiếng với khả năng bổ huyết, điều hòa kinh nguyệt và chăm sóc sức khỏe sinh lý nữ. Ngày nay, khoa học hiện đại đã chứng minh nhiều tác dụng dược lý đặc biệt của loại thảo dược này.
Bài thuốc chữa bệnh thần kỳ từ quả cóc

Bài thuốc chữa bệnh thần kỳ từ quả cóc

Quả cóc là loại trái cây chứa nhiều vitamin và khoáng chất… có vị hơi chua, ngọt, có tác dụng giải nhiệt, kích thích vị giác. Đây là loại quả giàu chất xơ và protein có giá trị về mặt dinh dưỡng cao và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Sau đây là công dụng chữa bệnh thần kỳ từ quả cóc mời bà con tham khảo.
Cây mùi: Thảo dược đa năng cho hệ tiêu hóa và kháng khuẩn

Cây mùi: Thảo dược đa năng cho hệ tiêu hóa và kháng khuẩn

Cây mùi (Coriandrum sativum), còn gọi là ngò rí, không chỉ là gia vị quen thuộc trong ẩm thực mà còn là dược liệu quý trong y học cổ truyền. Với hàm lượng tinh dầu, vitamin và khoáng chất dồi dào, loại cây này đã được ứng dụng rộng rãi để hỗ trợ tiêu hóa, kháng viêm và chống lại vi khuẩn gây bệnh. Bài viết này sẽ khám phá chi tiết cách tận dụng cây mùi để cải thiện sức khỏe một cách tự nhiên.
Cây bồ đề: Giải pháp thiên nhiên cho giấc ngủ ngon

Cây bồ đề: Giải pháp thiên nhiên cho giấc ngủ ngon

Cây bồ đề (Ficus religiosa), còn gọi là cây đề, là loài thực vật linh thiêng trong văn hóa Á Đông. Không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, bồ đề còn được y học cổ truyền và hiện đại đánh giá cao về khả năng hỗ trợ điều trị mất ngủ. Nghiên cứu cho thấy các hoạt chất trong lá và vỏ cây bồ đề có tác dụng an thần, giảm căng thẳng, giúp ngủ sâu và ngon giấc tự nhiên.
Cà tím: Thực phẩm vàng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường

Cà tím: Thực phẩm vàng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường

Cà tím (Solanum melongena) là một loại rau quả quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của người Việt. Không chỉ là nguyên liệu nấu ăn ngon, cà tím còn được biết đến với nhiều lợi ích sức khỏe, đặc biệt là khả năng hỗ trợ kiểm soát đường huyết, giảm nguy cơ biến chứng tiểu đường. Nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng cà tím chứa nhiều hoạt chất có tác dụng tích cực trong việc điều hòa glucose máu, giúp người bệnh tiểu đường sống khỏe mạnh hơn.
Cây gấc: Thần dược vàng cho làn da rạng rỡ và sức khỏe toàn diện

Cây gấc: Thần dược vàng cho làn da rạng rỡ và sức khỏe toàn diện

Cây gấc (Momordica cochinchinensis) là loại thực vật quen thuộc trong vườn nhà người Việt, được mệnh danh là "loại quả đến từ thiên đường" nhờ giá trị dinh dưỡng vượt trội. Không chỉ là nguyên liệu ẩm thực, gấc còn được y học cổ truyền và hiện đại đánh giá cao về khả năng chăm sóc sắc đẹp và tăng cường sức khỏe. Nghiên cứu cho thấy hàm lượng beta-carotene trong gấc cao gấp 70 lần cà rốt, cùng nhiều hoạt chất quý hiếm khác.
Xem thêm
Chi Hội Nam Y An Giang tổ chức trao quà thiện nguyện tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước

Chi Hội Nam Y An Giang tổ chức trao quà thiện nguyện tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước

SKV – Ngày 16/4/2025, thực hiện kế hoạch công tác quý II năm 2025, Chi Hội Nam Y tỉnh An Giang đã tổ chức đoàn thiện nguyện đến trao quà cho các hộ dân có hoàn cảnh khó khăn tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước, huyện An Phú. Hoạt động diễn ra trong không khí ấm áp, nghĩa tình và đầy tính nhân văn.
Hội Nam Y TP. HCM tổ chức khám chữa bệnh và tặng quà cho người khiếm thị tại chùa Chánh Giác

Hội Nam Y TP. HCM tổ chức khám chữa bệnh và tặng quà cho người khiếm thị tại chùa Chánh Giác

SKV - ngày 29/03/2025, Chi Hội Nam Y TP. HCM cùng các đơn vị đồng hành đã tổ chức chương trình khám chữa bệnh và tặng quà cho bà con tại chùa Chánh Giác Suối Rao, huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Trong chương trình, gần 200 người, bao gồm người khiếm thị, bà con nghèo và tăng ni Phật tử, đã được khám chữa bệnh miễn phí. Đồng thời, gần 300 phần quà thiết thực đã được trao tận tay những hoàn cảnh khó khăn. Sự kiện này thể hiện vai trò tiên phong của Hội Nam Y TP. HCM trong việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng và lan tỏa tinh thần nhân ái.
Hợp tác chiến lược toàn diện cùng kế thừa, bảo tồn và phát triển tinh hoa y dược cổ truyền

Hợp tác chiến lược toàn diện cùng kế thừa, bảo tồn và phát triển tinh hoa y dược cổ truyền

Chiều 26/3, tại Khu du lịch sinh thái Tuần Châu (Sài Sơn, Quốc Oai, Hà Nội) đã diễn ra lễ ký kết hợp tác chiến lược toàn diện giữa Hội Nam y Việt Nam và Tập đoàn Đông y dược Việt Nam.
Ứng dụng y học cổ truyền với y học hiện đại và dinh dưỡng vào phòng ngừa đột quỵ

Ứng dụng y học cổ truyền với y học hiện đại và dinh dưỡng vào phòng ngừa đột quỵ

Sáng 25/3/2025, tại Ao Vua, Ba Vì (TP Hà Nội), đã diễn ra Hội thảo khoa học “Ứng dụng y học cổ truyền với y học hiện đại và dinh dưỡng vào phòng ngừa đột quỵ”.
Chi hội Nam y Sóc Trăng lan tỏa yêu thương đến với bà con có hoàn cảnh khó khăn tại Tịnh xá Ngọc Châu Như

Chi hội Nam y Sóc Trăng lan tỏa yêu thương đến với bà con có hoàn cảnh khó khăn tại Tịnh xá Ngọc Châu Như

SKV - Ngày 23/03, Chi hội Nam y Sóc Trăng phối hợp cùng các mạnh thường quân tổ chức chương trình trao quà cho bà con khó khăn tại Tịnh xá Ngọc Châu Như (TX Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng).
Phiên bản di động