Bài thuốc từ cây thài lài trắng giúp giải nhiệt, chống viêm

Đặc điểm thài lài trắng

Tên tiếng Việt: Thài lài trắng.

Tên khác: Trai thường; Thài lài; Rau trai; Cỏ lài trắng; Rau trai trắng; Cỏ chân vịt; đạm trúc diệp; rau trai ăn; chích thảo; trúc diệp thái; nhi hoán thảo.

Tên khoa học: Commelina communis L.

Thài lài trắng là cây thân thảo, mọc bò, cao từ 30 – 60 cm hoặc cao hơn. Thân cây nhẵn, gần như không có lông, có rễ ở các mấu.

Lá mọc so le thành hai hàng, lá thon, chóp nhọn, bẹ có rìa lông ôm lấy thân, dài 2 – 6 cm, rộng 1 – 2 cm. Cụm hoa là một lá bắc rộng như mo, mỗi mo chứa 3 - 5 hoa nhỏ, xếp thành xim có cuống. Hoa nhỏ có màu lam.

Quả nang, chứa 5 hạt đen. Mùa ra hoa và quả: Tháng 5 – 11.

Đặc điểm thài lài trắng

Phân bố, thu hái, chế biến

Trên thế giới, có nhiều loài thuộc chi Commelina L. khác nhau. Có khoảng 100 loài, ở Việt Nam, hiện nay đã xác định được 8 loài, trong đó có thài lài trắng.

Thài lài trắng có nguồn gốc ở Trung Quốc, sau lan sang đến Nhật Bản, Ấn Độ, Việt Nam, Lào, Malaysia và Philippin. Ngoài ra, còn có ở Nam Âu, Nga, Bắc Mỹ... Thài lài trắng là cây ưa ẩm, ưa sáng và có thể hơi chịu bóng, cây mọc nhiều ở những nơi có đất ẩm và ruộng vườn bãi hoang. Cây có biên độ sinh thái rộng nên có thể tồn tại được trong nhiệt độ, từ 38 đến 39°C ở vùng nhiệt đối và dưới 10°C về mùa đông ở vùng cận nhiệt đới (Trung Quốc). Cây Thài lài trắng ra hoa quả nhiều hàng năm; sau khi bị cắt, cây vẫn có khả năng tái sinh khoẻ.

Bộ phận sử dụng

Bộ phận sử dụng của cây Thài lài trắng: Toàn cây.

Cây Thài lài trắng được thu hái quanh năm, sau đó rửa sạch, có thể dùng tươi hay phơi hoặc sấy khô.

Ngọn non của Thài lài trắng có thể dùng để luộc hoặc nấu canh.

Thành phần hoá học

Thài lài trắng có 7,8% nitơ, 59,75% chất không có nitơ, 0,90% chất béo, 20,15% cellulose, 12,8% tro. Hoa Thà lài trắng có chứa acid p. coumaric và awobanol, chất màu của hoa chứa delphinin diglucosid là chủ yếu.

Bài thuốc từ cây thài lài trắng

Bài thuốc từ cây thài lài trắng

Chữa phỏng rạ (thủy đậu): Lấy cả cây 40-60 g, cắt bỏ rễ và hoa, rửa sạch, phơi hay sấy khô. Lấy 20-30 g thái nhỏ, sắc với 400 ml nước còn 100 ml, uống làm 2 lần trong ngày. Đồng thời, lấy nửa còn lại đốt thành than, tán nhỏ, rồi rắc và xoa đều vào chỗ bị phỏng rạ. Ngày làm một lần.

Điều trị viêm họng, viêm amidan: Dùng 90 – 120 g cây tươi, giã nát, vắt lấy nước uống.

Hoặc thài lài trắng 30 g phơi khô sắc nước uống.

Chữa viêm phần trên đường hồ hấp: Thài lài 30g, bồ công anh, dâu tằm 30g, sắc nước uống.

Điều trị quai bị:Thài lài trắng tươi 60 g, sắc lấy nước uống trong ngày. Các quan sát lâm sàng cho thấy, trung bình sau 1 - 2 ngày hết nôn; 1 - 4 ngày khỏi đau đầu; 2 - 6 ngày hết sưng và sốt; 4 - 6 ngày có thể khỏi.

Trị yết hầu sưng đau: Dùng thài lài tươi đem dược liệu rửa sạch, giã nát rồi vắt lấy nước cốt. Mỗi lần nhỏ vào họng, ngậm và nuốt từ từ.

Điều trị thổ huyết:thài lài trắng tươi 60 - 90g, giã nát, vắt lấy nước cốt uống.

Điều trị viêm cầu thận cấp, phù thũng, tiểu ít: Lấy thài lài trắng 30 g, cỏ xước 30 g, mã đề 30 g, đem sắc nước uống, mỗi ngày dùng 1 thang cho đến khi khỏi.

Điều trị phong thấp, viêm khớp và phù tim: Thài lài trắng 40 g, rửa sạch, thái nhỏ và đậu đỏ 40 g. Đổ 800 ml nước ninh cho nhừ, sau đó cho Thài lài trắng vào rồi đun lửa nhỏ trong 10 phút, thêm chút đường, ăn cả cái và nước. Điều trị trong 5 - 10 ngày.

Hỗ trợ chữa tăng huyết áp: Thài lài trắng tươi 60 - 90 g, hoa cây đậu tằm 12 g, đem rửa sạch, sắc với 800 ml nước còn 300 ml, uống trong ngày. Điều trị trong 10 - 15 ngày.

Chữa viêm gan vàng da: Thài lài trắng tươi 120 g, thịt lợn nạc 60 g, nấu canh, ăn cả cái lẫn nước, dùng một lần hoặc chia ra nhiều phần ăn trong ngày.

Điều trị kiết lỵ: Thài lài trắng tươi 30 g (hoặc Thài lài trắng khô 10 g), đem rửa sạch, sắc với 700 ml nước, sắc còn 150 ml nước, chia 2 - 3 lần uống trong ngày, điều trị trong 5 ngày.

Điều trị bí tiểu: Thài lài trắng tươi, mã đề tươi, mỗi vị 30 g, đem rửa sạch, giã nát và vắt lấy nước cốt, sau đó cho thêm chút mật ong vào, uống lúc đói bụng. Dùng liền trong 5 ngày.

Chữa khí hư, tiểu tiện vàng: Lấy cả cây thài lài trắng bỏ rễ phối hợp với lá bạc thau, lá tiết dê, lá lõi tiền mỗi loại 40 g đem giã nát, sắc uống trong ngày.

Chữa rắn cắn: Thài lài trắng 16g rửa sạch, nhai nuốt nước, bã đắp lên chỗ rắn cắn, ngày làm 1-2 lần.

Chữa mụn nhọt sưng đau (chưa vỡ mủ): 1 nắm thài lài trắng tươi đem rửa sạch, giã nát, thêm chút rượu nóng, trộn đều và đắp vào chỗ sưng đau rồi băng cố định lại trong 2 giờ, mỗi ngày thay thuốc 1 lần.

Bài thuốc từ cây thài lài trắng giúp giải nhiệt, chống viêm

Lưu ý

Không dùng Thài lài trắng cho người Những người tỳ vị hư hàn không nên dùng.

Thài lài trắng có tính hàn, vì vậy không nên dùng cho người có tỳ vị hư hàn hoặc chỉ dùng ở liều thấp.

Một số cách chữa bệnh từ cây Thài lài trắng vẫn chưa được chứng minh về tính an toàn và hiệu quả. Để hạn chế các rủi ro khi sử dụng cần tham vấn y khoa trước khi áp dụng.