Cây một dược: Công dụng, cách dùng trị bệnh theo y học cổ truyền
Giới thiệu về cây một dược
Một dược còn được biết đến với tên khác là mạt dược, thuộc họ Trám. Đây vốn là dạng cây nhỡ, cao khoảng 3m, phân ít cành, nhánh, các cành đều có gai.
Theo y học cổ truyền, bộ phận được sử dụng của cây là nhựa chảy từ kẽ nứt của cây. Ban đầu, khi nhựa mới chảy ra thành giọt, sền sệt như dầu đặc, màu trắng hoặc màu vàng nhạt. Sau đó, chúng sẽ dần dần biến thành màu vàng sẫm rồi đỏ nhạt, cuối cùng là đỏ sẫm. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy hình ảnh cây một dược trên internet.
![]() |
| Cây một dược: Công dụng, cách dùng trị bệnh theo y học cổ truyền |
Công dụng của cây một dược
Theo các tài liệu Đông y cổ truyền, một dược có vị đắng, tính ôn, quy vào kinh tâm, can và tỳ để mang đến công dụng tán huyết, khứ ứ, tiêu thực, chỉ thống. Từ đây, cây được sử dụng phổ biến để giảm đau, giảm sưng tấy và các chứng đau gân xương, đau toàn thân hoặc đau khớp nguyên nhân do phong hàn hoặc đau do chấn thương
Một dược cũng được dùng để làm nhanh lành vết thương, hỗ trợ điều trị lở độc, bệnh trĩ, bệnh lậu, làm lành vết thương kim khí, trị đau dạ dày.
Theo tài liệu y học cổ, chiết xuất Myrrh từ cây một dược có khả năng giảm đau và chữa lành vết thương, nhất là trong các bệnh xương khớp. Bởi thế, đây được mệnh danh vị thuốc thiết yếu trong dược điển các nước Trung Quốc, Ấn Độ. Đặc biệt tại nhiều nước ở châu Âu, trước khi phát minh ra Morphin, Myrrh được sử dụng như 1 vị thuốc giảm đau phổ biến.
Theo y học hiện đại, một dược giúp chống viêm, giảm đau, hạ đường huyết, chống oxy hóa, kháng virus và vi khuẩn...
![]() |
| Công dụng của cây một dược |
Cách dùng cây một dược trị bệnh
Điều trị chấn thương cơ xương khớp: Sử dụng bột gạo 4 lượng sao vàng, mạt dược 0,5 lượng, nhũ hương 0,5 lượng để trộn với rượu và tán nhỏ.
Trị chấn thương gân đau nhức: Sử dụng các nguyên liệu gồm mạt dược, nhũ hương, xuyên khung, xuyên tiêu, xích thược, đương quy để tán bột sau đó trộn với sáp ong làm viên.
Trị đau dạ dày, phụ nữ bế kinh, thống kinh ở phụ nữ: Sử dụng nguyên liệu gồm một dược 5g, ngũ linh chi 6g, diên hồ sách 10g, hương phụ 6g để tán thành bột mịn. Sau đó, dùng hỗn hợp này để uống 8-10g, ngày uống 2-3 lần với nước nóng hoặc rượu nóng.
Trị mụn nhọt sưng đau: Sử dụng nguyên liệu gồm nhũ hương 5g, mạt dược 5g, xạ hương 0,1g, hùng hoàng 3g để tán bột mịn, mỗi lần uống 3-6g, ngày 2 lần với nước ấm.
Làm sạch mủ, mau lành miệng vết thương: Sử dụng nguyên liệu gồm nhũ hương 10g, một dược 10g để tán bột mịn và đắp vào vết thương.
![]() |
| Cách dùng cây một dược trị bệnh |
Lưu ý khi sử dụng cây một dược
Mặc dù cây một dược mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cũng cần lưu ý một số điều sau:
Tham khảo ý kiến bác sĩ: Đặc biệt là cho những người có bệnh lý nền hoặc đang sử dụng thuốc.
Không lạm dụng: Sử dụng với liều lượng hợp lý để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
Chọn nguồn gốc rõ ràng: Nên mua cây một dược từ những nguồn uy tín để đảm bảo chất lượng.
Các bài thuốc từ cây một dược chống chỉ định với phụ nữ mang thai do có nguy cơ ảnh hưởng đến thai kỳ.
Bệnh nhân bị bệnh dạ dày cần thận trọng khi sử dụng một dược.
Không dùng cho phụ nữ sau sinh, người bị ung nhọt, mụn nhọt đã vỡ bọc nước.
Cây một dược là một loại thảo dược quý giá với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Từ việc giảm đau, chống viêm đến hỗ trợ điều trị bệnh tim mạch, cây một dược thực sự là một lựa chọn tuyệt vời cho những ai muốn bảo vệ sức khỏe của mình. Hy vọng rằng bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và giúp bạn hiểu rõ hơn về cây một dược. Hãy chia sẻ bài viết này để nhiều người cùng biết đến lợi ích của cây một dược!
Xem thêm: Những Cây thuốc và vị thuốc Việt Nam (TS Đỗ Tất Lợi)
Tin liên quan
Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng
17:00 | 09/11/2025 Hoạt động hội
Tổng quan hiệu quả điều trị đau thần kinh tọa bằng các phương pháp y học cổ truyền
15:54 | 03/10/2025 Bài báo Khoa học
Kết hợp đông - tây y trong điều trị hội chứng kiệt sức nghề nghiệp
09:05 | 18/09/2025 Tư vấn
Cùng chuyên mục
Kỳ 1: Súp lơ – Rau quen, vị thuốc quý trong bữa ăn hàng ngày
09:41 | 14/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 2: Cách dùng su hào chữa bệnh – Bài thuốc dân gian hiệu nghiệm
14:36 | 13/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 1: Su hào – Rau quen, thuốc quý trong vườn nhà
11:29 | 13/11/2025 Y học cổ truyền
Củ niễng: Thực phẩm dân dã, vị thuốc quý từ thiên nhiên
21:54 | 12/11/2025 Sức khỏe
Cây rau khúc và những lợi ích bất ngờ với sức khỏe
10:00 | 11/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 3: Giữ gìn và phát huy giá trị cây thuốc Nam – Từ cây Chỉ Thiên đến kho báu dược liệu Việt
09:11 | 11/11/2025 Y học cổ truyền
Các tin khác
Kỳ 2: Những bài thuốc dân gian quý từ cây Chỉ Thiên
10:43 | 10/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 1: Cây Chỉ Thiên – Dược liệu quý trong vườn nhà
09:16 | 10/11/2025 Y tế 24h
Trà táo đỏ - Thức uống dưỡng huyết, an thần theo y học cổ truyền
08:00 | 09/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 3: Bí quyết làm đẹp từ cây kinh giới – Dưỡng da, trị mụn và chăm sóc sắc đẹp tự nhiên
13:59 | 07/11/2025 Y học cổ truyền
Bài thuốc xông giải cảm: Tinh hoa của dược liệu cổ truyền
07:00 | 07/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 2: Những bài thuốc dân gian từ cây kinh giới – Từ chữa cảm cúm, hạ sốt đến làm đẹp da
08:48 | 06/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 1: Lá hẹ – Bí quyết làm đẹp và chữa bệnh quen thuộc trong dân gian
08:47 | 06/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 1: Cây kinh giới – Rau gia vị quen thuộc, vị thuốc quý trong dân gian
14:02 | 05/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 2: Lá hẹ – Vị thuốc giúp xương chắc, tiêu hóa khỏe
10:32 | 05/11/2025 Y học cổ truyền
Củ cải đường – Thực phẩm bổ dưỡng nhưng cần thận trọng với người bị sỏi thận
14:12 | 04/11/2025 Y học cổ truyền
Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng
5 ngày trước Hoạt động hội
Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030
04-11-2025 10:14 Hoạt động hội
Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh
17-10-2025 21:58 Hoạt động hội
“Trái tim yêu thương” – Chi hội Nam y Kon Tum mang Trung thu về thôn nghèo Đăk Hà
05-10-2025 14:21 Hoạt động hội
Hội Nam Y Việt Nam tổ chức Hội nghị Ban Thường vụ lần thứ VIII: Đổi mới, ổn định tổ chức và phát triển bền vững
29-09-2025 21:00 Hoạt động hội





