Cây hoàn ngọc: Cây thuốc quý với nhiều tác dụng chữa bệnh
Cây hoàn ngọc là cây gì
Cây hoàn ngọc còn được gọi là cây xuân hoa, cây nhật nguyện, cây con khỉ, có tên khoa học là Pseuderanthemum palatiferum (Wall.) Radlk – thuộc họ Ô rô (Acanthaceae). Đây là loại cây bụi sống nhiều năm và có những đặc điểm như sau:
Chiều cao cây từ 1 – 2m, thân màu xanh lục và phát triển phân nhánh thành nhiều cành, khi già sẽ hóa gỗ và có màu nâu;
Lá cây mọc đối có dạng hình mũi, chiều dài lá khoảng từ 12 – 17cm, cuống lá có chiều dài khoảng từ 1,5 – 2,5cm. Đầu lá nhọn, mép nguyên và phần gốc lá thuôn;
Hoa cây màu trắng pha tím, mọc thành cụm và thường mọc ở đầu cành, hoa thuộc loại lưỡng tính có 5 đài tách rời nhau. Thông thường 5 cánh hoa chia thành 2 môi, môi trên 3 thùy và môi dưới 2 thùy, giữa các thùy có một chút chấm tím. Hoa có 4 nhị, trong đó có 2 nhị kép, chỉ nhị ngắn và bao phấn có màu tím;
Quả cây thuộc loại quả nang có chứa 4 hạt.
![]() |
| Cây hoàn ngọc: Cây thuốc quý với nhiều tác dụng chữa bệnh |
Loại cây này được chia thành 2 nhóm và công dụng của cây hoàn ngọc đối với sức khỏe ở mỗi nhóm là khác nhau, có thể phân biệt các nhóm dựa vào đặc điểm cây như sau:
- Cây hoàn ngọc đỏ: Khi còn non đầu lá cây có màu hơi nâu hoặc nâu đỏ, vị chát và hơi chua. Trên bề mặt lá được bao phủ bởi một lớp lông tơ. Khi già lá cây chuyển thành màu xanh và mặt trên sẽ có màu đậm hơn;
- Cây hoàn ngọc trắng: Nhóm cây này có lá màu xanh nhạt ở cả 2 mặt, trong lá chứa nhiều dịch nhớt tiết ra và khi phơi khô lá cây có thể giữ nguyên màu hoặc chuyển sang màu xám, màu bạc trắng. Cây hoàn ngọc trắng có chứa nhiều hoạt chất có lợi đối với sức khỏe con người nên được trồng và sử dụng nhiều làm thuốc.
Lá và rễ cây là các bộ phận được sử dụng làm thuốc. Dược liệu được thu hái quanh năm, đặc biệt là vào mùa mưa. Sau khi thu hái dược liệu đem rửa sạch, để ráo nước và có thể dùng tươi hoặc phơi khô dưới bóng râm và bảo quản ở môi trường khô ráo, thoáng mát.
Các nghiên cứu khoa học cho thấy cây hoàn ngọc chứa nhiều thành phần hóa học gồm flavonoid, sterol, saponin, axit hữu cơ, carotenol, đường khử có tác dụng kháng viêm, khử trùng, ngăn ngừa hình thành các gốc tự do gây bệnh ung thư. Lá cây tươi chứa 2,65mg/g diệp lục toàn phân; 30,08% protein toàn thần và 4,9% Nito toàn phần ở lá cây khô.
![]() |
| Có cây hoàn ngọc đỏ và cây hoàn ngọc trắng |
Bài thuốc chữa bệnh từ cây hoàn ngọc
Hỗ trợ chữa u xơ, u nang: Lá hoàn ngọc tươi từ 10 - 12 lá, rửa sạch rồi cho vào cối giã nát, đổ một bát nước sôi để nguội vào lọc lấy nước thuốc, cho vài hạt muối vào hòa tan. Ngày làm và uống 3 lần, uống xa bữa ăn khoảng 1 giờ. Người bệnh nên kiên trì dùng bài thuốc liên tục khoảng 3 tháng sẽ có kết quả.
Hoặc có thể sử dụng lá cây hoàn ngọc khô tán thành bột mịn, sau đó trộn với bột tam thất theo tỉ lệ 1:1. Hỗn hợp bột thuốc đem dùng với nước lọc trước bữa ăn, mỗi lần dùng 1 thìa cà phê (tốt cho người bệnh bị xơ gan cổ trướng).
Hỗ trợ điều trị ung thư: Một trong những công dụng của cây hoàn ngọc đối với sức khỏe con người là hỗ trợ điều trị ung thư. Đối với giai đoạn đầu của bệnh ung thư, người bệnh sử dụng 10 lá cây hoàn ngọc tươi đem rửa sạch và dùng nhai kỹ 5 lần mỗi ngày. Người bệnh cần duy trì dùng bài thuốc liên tục đến khi những triệu chứng đau nhức, khó chịu thuyên giảm. Đối với các giai đoạn sau của bệnh ung thư, người bệnh sử dụng 15 lá cây hoàn ngọc tươi đem rửa sạch, nhai kỹ 6 lần mỗi ngày kết hợp với uống một cốc nước lá hoàn ngọc vào mỗi sáng, ăn một nắm lá cây hoàn ngọc được nấu chín và mỗi buổi tối.
Chữa u xơ phổi, bệnh tiền liệt tuyến: Sử dụng khoảng 1 nắm lá cây Hoàn ngọc đem rửa sạch và cho vào máy xay nhuyễn với 300ml nước lọc. Chia nước thuốc làm 3 lần uống mỗi ngày trước bữa ăn. Người bệnh nên dùng bài thuốc liên tục trong 1 tháng.
Chữa các bệnh lý liên quan đến gan (xơ gan, bệnh gan, viêm gan): Đem 10 lá cây hoàn ngọc tươi rửa sạch, nhai 3 lần mỗi ngày khi bụng đói. Dùng bài thuốc liên tục trong thời gian 3 tuần. Hoặc có thể sử dụng lá cây hoàn ngọc khô tán thành bột mịn, sau đó trộn với bột tam thất theo tỉ lệ 1:1. Hỗn hợp bột thuốc đem dùng với nước lọc trước bữa ăn, mỗi lần dùng 1 thìa cà phê. Đặc biệt người bệnh bị xơ gan cổ trướng sử dụng bài thuốc này rất có hiệu quả.
Chữa viêm đường tiết niệu, viêm thận: Đem khoảng từ 14 – 20 lá cây hoàn ngọc tươi rửa sạch với nước, sau đó cho vào cối giã nát. Vắt lấy nước uống mỗi ngày. Người bệnh nên kiên trì dùng bài thuốc mỗi ngày để giúp thuyên giảm tình trạng bệnh.
Chữa sẹo lồi, mụn lồi: Dùng 1 nắm lá Hoàn ngọc tươi rửa sạch, cho vào cối giã nát cùng với một ít muối. Đắp vào vùng bị sẹo lồi, mụn lồi cho đến khi da phẳng thì dừng lại.
Chữa tiểu rắt, tiểu ra máu: Sử dụng 15 – 25 lá cây hoàn ngọc đem rửa sạch và cho vào cối nhỏ giã nát. Sau đó vắt lấy nước cốt dùng uống mỗi ngày.
Chữa tả, lỵ, tiêu chảy: Sử dụng 5 – 15 lá cây hoàn ngọc tươi đem rửa sạch, nhai 2 lần mỗi ngày. Dùng bài thuốc liên tục trong 7 ngày để đạt hiệu quả điều trị cao.
Cầm máu do trĩ, xuất huyết tiêu hóa, ho ra máu: Dùng khoảng 7 – 9 lá cây hoàn ngọc tươi đã được rửa sạch nhai kỹ 2 lần mỗi ngày. Hoặc có thể sử dụng lá cây hoàn ngọc khô đem sắc với 500ml nước lọc, nước thuốc thu được đem dùng trong ngày.
Chữa sốt cao, cảm cúm: Sử dụng 8 lá cây hoàn ngọc tươi đem rửa sạch, dùng nhai kỹ và nhai tiếp sau 1 giờ. Người bệnh dùng bài thuốc liên tục 3 lần sẽ giúp giảm đau đầu, hạ sốt.
Chữa chấn thương có chảy máu: Giã nát lá cây hoàn ngọc tươi (nên sử dụng lá cây đã già) đắp lên vết thương sau đó dùng băng gạc cố định lại. Sau 2 – 3 giờ mở băng gạc và thay lá mới.
Chữa tăng huyết áp tái phát: Sử dụng 9 lá cây hoàn ngọc tươi đem rửa sạch, nhai kỹ với tốc độ chậm đến khi nước cốt trong lá cây tiết ra hết thì ngừng và nằm nghỉ ngơi.
Chữa tiêu chảy, tả, lỵ: Dùng 5 – 15 lá hoàn ngọc tươi rửa sạch, nhai 2 lần/ngày. Sử dụng liên tục trong 7 ngày.
Chữa bệnh đường ruột: Sử dụng từ 7 – 9 lá cây hoàn ngọc đem tráng sơ qua với nước sôi, dùng ăn trực tiếp 4 lần mỗi ngày. Người bệnh nên dùng bài thuốc liên tục từ 3 – 5 ngày sẽ giúp thuyên giảm triệu chứng bệnh.
Chữa viêm đại tràng: Sử dụng 40g thân và lá hoàn ngọc khô, 10g khổ sâm đem sắc với 800ml nước lọc. Chia nước thuốc thu được thành nhiều lần uống trong ngày.
Chữa đau ứ máu, đau mắt: Sử dụng 3 lá hoàn ngọc tươi đắp vào mắt và để qua đêm sẽ hết triệu chứng đau.
Chữa viêm đại tràng co thắt: Sử dụng từ 7 – 10 lá cây hoàn ngọc tươi đem nhai kỹ hoặc giã nát lấy nước. Nước lá thu được dùng uống mỗi ngày kết hợp với ăn lá mơ lông mỗi ngày trong bữa ăn. Người bệnh nên kiên trì dùng bài thuốc từ 1 – 2 tháng để đạt hiệu quả điều trị cao.
Điều trị viêm loét dạ dày tá tràng: Dùng khoảng 7 lá cây hoàn ngọc tươi đã được rửa sạch ăn cùng rau sống 2 lần mỗi ngày. Sử dụng bài thuốc liên tục trong 7 ngày sẽ giúp giảm triệu chứng bệnh.
Điều trị viêm nhiễm đường tiêu hóa: Dùng khoảng 7 – 9 lá cây hoàn ngọc tươi đã được rửa sạch nhai 2 – 3 lần mỗi ngày. Sử dụng bài thuốc liên tục từ 5 – 7 ngày để đạt hiệu quả điều trị cao.
Giúp ổn định huyết áp: Dùng rễ cây hoàn ngọc có tuổi thọ trên 7 năm và lá hoàn ngọc được rửa sạch. Đem các dược liệu phơi khô dưới ánh nắng mặt trời, sau đó dùng sắc với nước uống thay trà mỗi ngày.
Giúp cải thiện sức khỏe: Dùng 5 – 7 lá hoàn ngọc tươi nhai chậm, kỹ và nuốt. Sử dụng trước khi ăn sáng và mỗi buổi tối trước khi đi ngủ trong 7 ngày.
Sa dạ con: Dùng 10 – 20 lá hoàn ngọc tươi rửa sạch, nhai kỹ hoặc cho vào cối giã nát, vắt lấy nước cốt uống. Lưu ý người bệnh chỉ nên dùng lá để không làm ảnh hưởng đến sữa của mẹ.
![]() |
| Bài thuốc chữa bệnh từ cây hoàn ngọc |
Lưu ý khi sử dụng cây hoàn ngọc
Khi dùng lá cây hoàn ngọc để nhai người bệnh cần nhai thật chậm và nhai kỹ. Bởi điều này sẽ giúp tuyến nước bọt phát huy được hết công dụng của dược liệu.
Đối với những bệnh nhân đang dùng thuốc điều trị cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ, không bỏ điều trị cơ bản mà chuyển sang dùng các loại thuốc nam khi chưa có ý kiến của bác sĩ./.
Tin liên quan
Những lợi ích tuyệt vời từ hoa đậu biếc đối với sức khỏe
15:08 | 30/11/2025 Khỏe - Đẹp
Những cây thuốc nam giúp làm sạch phổi, giảm ho, long đờm tự nhiên
11:37 | 27/11/2025 Thông tin đa chiều
Ai không nên dùng trà gừng - quế khi mùa đông về?
16:53 | 24/11/2025 Thông tin đa chiều
Cùng chuyên mục
Bài 3: Những lưu ý khi dùng dây gắm chữa bệnh
14:42 | 05/12/2025 Y học cổ truyền
Bài 2: Một số bài thuốc Đông y từ cây gắm phổ biến
14:41 | 05/12/2025 Y học cổ truyền
Bài 1: Những lợi ích tuyệt vời của cây gắm
11:09 | 05/12/2025 Y học cổ truyền
Bài 3: Những lưu ý khi dùng cây chìa vôi làm thuốc chữa bệnh thoát vị đĩa đệm
09:42 | 05/12/2025 Y học cổ truyền
Bài 2: Có thể dùng cây chìa vôi chữa thoát vị đĩa đệm theo các cách sau
09:14 | 04/12/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 2: Công dụng – cách dùng và các bài thuốc từ cây bầu đất tím
09:22 | 03/12/2025 Y học cổ truyền
Các tin khác
Bài thuốc dân gian đơn giản, dễ thực hiện để chăm sóc sức khỏe mùa đông
18:18 | 02/12/2025 Thông tin đa chiều
Các loại thảo dược tăng cường đề kháng và lợi ích sức khỏe vượt trội
18:18 | 02/12/2025 Thông tin đa chiều
Những tác dụng của cây chìa vôi trong chữa bệnh thoát vị đĩa đệm
09:58 | 01/12/2025 Y học cổ truyền
Kỳ cuối: Bài thuốc ngoài da và lưu ý khi sử dụng cây bầu đất tím
09:55 | 01/12/2025 Y học cổ truyền
Trà phổ nhĩ: Tinh hoa trà Á Đông và những lợi ích sức khỏe
07:41 | 29/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 1: Tìm hiểu chung về cây bầu đất tím
08:34 | 28/11/2025 Y học cổ truyền
Hạt cau trị giun sán, đầy trướng bụng
16:07 | 27/11/2025 Y học cổ truyền
Nấm hương - "Trợ thủ cho sức khỏe" từ gian bếp
11:20 | 27/11/2025 Y học cổ truyền
Các bài thuốc từ cây cau
09:52 | 26/11/2025 Y học cổ truyền
Bụp Giấm – Loại thảo dược đỏ sẫm hỗ trợ đường huyết, giảm mỡ máu
16:53 | 24/11/2025 Thông tin đa chiều
Diễn đàn quốc tế Lạc Bệnh Học lần thứ 21: Hội Nam Y Việt Nam làm cầu nối đưa Lạc Bệnh Học vươn tầm thế giới
23-11-2025 07:00 Tin tức
Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng
09-11-2025 17:00 Hoạt động hội
Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030
04-11-2025 10:14 Hoạt động hội
Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh
17-10-2025 21:58 Hoạt động hội
“Trái tim yêu thương” – Chi hội Nam y Kon Tum mang Trung thu về thôn nghèo Đăk Hà
05-10-2025 14:21 Hoạt động hội





