Nguyên nhân gây chuột rút bắp chân và cách xử lý hiệu quả

1. Tuần hoàn máu kém

Cơ bắp chân nằm xa tim và thường chịu ảnh hưởng của quá trình lưu thông máu. Những người đứng lâu hoặc mắc các bệnh lý về mạch máu như xơ vữa động mạch, giãn tĩnh mạch, xơ gan hoặc viêm khớp dễ gặp tình trạng tuần hoàn máu kém. Điều này cản trở quá trình chuyển hóa canxi, dẫn đến chuột rút cơ. Đặc biệt, vào ban đêm, nhiệt độ thấp khiến tuần hoàn máu chậm hơn, làm tăng nguy cơ chuột rút.

2. Tập luyện quá sức

Vận động cường độ cao, dù trong thời gian ngắn hay kéo dài, có thể khiến cơ bắp bị quá tải và mệt mỏi. Khi cơ bị căng thẳng quá mức, quá trình lưu thông máu bị cản trở, các chất thải chuyển hóa tích tụ, ảnh hưởng đến chức năng canxi và dẫn đến co thắt cơ bất thường. Những hoạt động như chạy marathon hoặc đi bộ đường dài có thể làm mất nước và khoáng chất qua mồ hôi, làm tăng nguy cơ chuột rút.

3. Thiếu canxi và rối loạn chuyển hóa

Người cao tuổi thường gặp khó khăn trong việc hấp thụ canxi, trong khi thanh niên đang phát triển nhanh có nhu cầu canxi cao nhưng đôi khi không đáp ứng đủ. Cả hai nhóm đối tượng này đều có nguy cơ cao bị chuột rút do thiếu hụt canxi. Ngoài ra, các bệnh mạn tính như suy giáp, tiểu đường và suy thận cũng làm suy yếu chức năng cơ, mạch máu và thần kinh, góp phần gây ra chuột rút.

Nguyên nhân gây chuột rút bắp chân và cách xử lý hiệu quả

4. Rối loạn thần kinh và tác dụng phụ của thuốc

Các bệnh lý thần kinh như Parkinson hoặc rối loạn chức năng hệ thần kinh thực vật có thể gây co cơ bất thường và chuột rút. Một số loại thuốc như thuốc hạ huyết áp và thuốc lợi tiểu cũng có thể gây mất nước và mất cân bằng điện giải, làm tăng nguy cơ chuột rút.

5. Tư thế cơ thể và yếu tố bên ngoài

Tư thế không đúng hoặc dị tật ở chi dưới như bàn chân bẹt, đầu gối cong quá mức hoặc mắt cá chân bị lệch có thể làm tăng áp lực lên cơ bắp chân. Ngoài ra, các yếu tố bên ngoài như chăn nặng đè lên bàn chân khi ngủ cũng có thể khiến cơ bị căng thẳng liên tục, dẫn đến chuột rút.

Cách xử lý khi bị chuột rút bắp chân

Khi gặp tình trạng chuột rút, nhiều người thường xoa bóp mạnh vùng bị co thắt. Tuy nhiên, Giáo sư Lưu khuyến cáo không nên làm như vậy vì kích thích quá mức có thể khiến cơ co thắt nặng hơn. Thay vào đó, bạn nên thực hiện các bước sau:

- Kéo ngón chân lên trên: Dùng tay kéo các ngón chân hướng lên để làm giãn cơ bụng chân. Động tác này giúp giảm đau nhanh chóng và cắt cơn co thắt.

- Hỗ trợ bằng tay: Nếu cơn co thắt chưa hết, bạn có thể dùng tay nhẹ nhàng thu gọn các ngón chân rồi kéo về phía đầu gối. Thực hiện chậm rãi để tránh làm cơn co thắt nghiêm trọng hơn.

- Thư giãn cơ: Sau khi cơn co thắt dịu lại, hãy duỗi thẳng chân từ từ để cơ được thư giãn hoàn toàn.

Phòng ngừa chuột rút bắp chân

Để giảm nguy cơ bị chuột rút, bạn nên:

- Tăng cường tuần hoàn máu bằng cách vận động nhẹ nhàng.

- Bổ sung đủ canxi và các khoáng chất cần thiết qua chế độ ăn uống.

- Tránh tập luyện quá sức và nghỉ ngơi hợp lý.

- Điều chỉnh tư thế ngủ và sử dụng các vật dụng hỗ trợ như gối mềm để nâng đỡ bàn chân.

Chuột rút bắp chân tuy không phải là tình trạng nguy hiểm nhưng có thể gây nhiều phiền toái. Hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các cách xử lý đúng sẽ giúp bạn giảm thiểu đau đớn và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Tham khảo: Lý Luận Cơ Bản Y Học Cổ Truyền và Y học Cổ Truyền Cơ sở Và Bệnh Học Y Học Cổ Truyền