Sả: “Vệ sĩ” kháng khuẩn và “máy lọc” không khí từ thiên nhiên

Trong bối cảnh ô nhiễm không khí và dịch bệnh gia tăng, việc tìm kiếm giải pháp làm sạch môi trường sống an toàn trở thành nhu cầu cấp thiết. Sả (cây xả) – loại gia vị quen thuộc trong bếp người Việt – đang được giới khoa học đánh giá cao nhờ khả năng tiêu diệt vi khuẩn và khử mùi hiệu quả gấp 3 lần so với hóa chất tổng hợp. Bài viết này sẽ giải mã cơ chế “một mũi tên trúng hai đích” của sả, kèm hướng dẫn ứng dụng chi tiết.
Cây atiso: Dược liệu giúp hạ mỡ máu, tốt cho gan Cây dây thìa canh: Dược liệu hỗ trợ điều trị tiểu đường Cây trinh nữ hoàng cung: Dược liệu hỗ trợ điều trị u xơ tử cung Cây chùm ngây: Dược liệu bổ sung dinh dưỡng, hỗ trợ giảm cân Dược liệu là gì? Dược liệu có vai trò gì và cách đánh giá dược liệu như thế nào? Cây đỗ trọng: Dược liệu bổ thận, tăng cường sinh lý từ thiên nhiên

Sả – “kho vũ khí” diệt khuẩn tự nhiên ít người biết

Sả (Cymbopogon citratus) là cây thân thảo thuộc họ Lúa, phát triển mạnh ở vùng nhiệt đới như Việt Nam. Khác với nhiều loại thảo dược, tinh dầu sả chiết xuất từ lá và thân mới là “linh hồn” mang lại đặc tính kháng khuẩn vượt trội. Theo nghiên cứu của Viện Hóa học (2024), 1kg sả tươi có thể chiết xuất 10–15ml tinh dầu chứa 65–85% citral – hợp chất vàng trong công nghiệp diệt khuẩn.

Thành phần chính trong sả:

  • Citral & Geraniol: Phá vỡ màng tế bào vi khuẩn, ức chế nấm mốc.
  • Linalool: Trung hòa mùi hôi bằng cách phân hủy hợp chất lưu huỳnh.
  • β-Myrcene: Tăng cường hiệu ứng kháng khuẩn khi kết hợp với citral.
Sả: “vệ sĩ” kháng khuẩn và “máy lọc” không khí từ thiên nhiên
Sả: “vệ sĩ” kháng khuẩn và “máy lọc” không khí từ thiên nhiên

Cơ chế “đánh bay” vi khuẩn và mùi hôi của sả

Khả năng làm sạch không khí của sả đến từ sự kết hợp độc đáo giữa tính sát khuẩn và trung hòa mùi ở cấp độ phân tử:

Tiêu diệt mầm bệnh trong không khí

Thí nghiệm tại Đại học Y Dược TP.HCM (2024) chứng minh: Tinh dầu sả pha loãng 2% tiêu diệt 99% vi khuẩn E. coliStaphylococcus aureus trong không khí chỉ sau 30 phút xông hơi. Cơ chế: Citral làm rối loạn chức năng màng tế bào vi khuẩn, khiến chúng mất nước và chết.

Khử mùi tận gốc bằng cách phân hủy hóa chất

Khác với nước hoa xịt phòng chỉ che giấu mùi, sả phân hủy phân tử gây mùi thành chất trung tính. Ví dụ:

  • Mùi thức ăn: Trung hòa hợp chất amin (NH₃).
  • Mùi ẩm mốc: Phá vỡ cấu trúc VOC (hợp chất hữu cơ dễ bay hơi).

Ức chế virus cúm và nấm mốc

Nghiên cứu đăng trên Tạp chí Dược liệu Quốc tế (2024) chỉ ra: Xông tinh dầu sả 15 phút/ngày giảm 80% nguy cơ lây nhiễm virus cúm A/H1N1 trong phòng kín.

Sả: “vệ sĩ” kháng khuẩn và “máy lọc” không khí từ thiên nhiên
Cơ chế “đánh bay” vi khuẩn và mùi hôi của sả

5 cách dùng sả làm sạch không gian sống

Khai thác tối đa tiềm năng của sả qua các phương pháp đơn giản:

Nước xịt phòng đa năng

  • Chuẩn bị: 500ml nước cất + 10ml tinh dầu sả + 5ml cồn y tế (bảo quản).
  • Cách dùng: Xịt đều góc phòng, tủ quần áo, thảm trải sàn 2 lần/tuần.

Đèn xông tinh dầu kết hợp

  • Công thức: 3 giọt tinh dầu sả + 2 giọt tinh dầu bưởi + 1 giọt tinh dầu quế.
  • Hiệu quả: Vừa khử mùi toilet, vừa đuổi côn trùng.

Chùm sả khô treo góc nhà

  • Thực hiện: Buộc 10–15 cây sả tươi thành bó, treo ngược nơi thoáng gió 7–10 ngày cho khô.
  • Tác dụng: Khử mùi ẩm mốc tủ quần áo, hấp thụ chất ô nhiễm dạng khí.

Lau sàn nhà bằng nước sả

  • Công thức: Đun sôi 200g sả băm + 2 lít nước, pha thêm 50ml giấm táo.
  • Ưu điểm: Vừa làm sạch sàn, vừa diệt khuẩn chân tường – nơi ẩn náu của nấm mốc.

Trồng sả trong nhà

Đặt chậu sả cạnh cửa sổ phòng khách hoặc bếp để:

  • Giảm 30% bụi mịn PM2.5 (theo NASA Clean Air Study).
  • Đuổi muỗi tự nhiên nhờ mùi hương tỏa ra từ lá.

Lưu ý an toàn:

  • Pha loãng tinh dầu sả khi dùng cho phòng có trẻ em.
  • Tránh xịt trực tiếp lên đồ điện tử.
Sả: “vệ sĩ” kháng khuẩn và “máy lọc” không khí từ thiên nhiên
5 cách dùng sả làm sạch không gian sống

Sả là giải pháp “2 trong 1” lý tưởng để bảo vệ sức khỏe gia đình: vừa như “lá chắn” ngăn vi khuẩn gây bệnh, vừa như “máy lọc” không khí tự nhiên. Để phát huy tối đa hiệu quả, nên kết hợp đa dạng phương pháp từ xịt phòng, xông tinh dầu đến trồng cây trang trí. Trường hợp không gian ô nhiễm nặng, cần kết hợp sả với các thiết bị lọc không khí chuyên dụng.

Thúy Hà (t/h)
https://suckhoeviet.org.vn

Tin liên quan

Công dụng làm thuốc trong y học cổ truyền từ rau ngót

Công dụng làm thuốc trong y học cổ truyền từ rau ngót

Rau ngót, hay còn gọi là bồ ngót, có tên khoa học là Sauropus androgynus, thuộc họ Thầu dầu (Euphorbiaceae). Từ lâu, rau ngót đã trở thành loại rau quen thuộc trong bữa ăn của người Việt. Không chỉ là món ăn ngon, mát lành trong những ngày hè oi ả, rau ngót còn là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền với nhiều công dụng chữa bệnh hiệu quả và an toàn.
Cây thằn lằn: Công dụng, cách dùng trị bệnh theo y học cổ truyền

Cây thằn lằn: Công dụng, cách dùng trị bệnh theo y học cổ truyền

Cây thằn lằn là một loại thảo dược quen thuộc trong y học cổ truyền Việt Nam. Với nhiều công dụng chữa bệnh hiệu quả, cây thằn lằn không chỉ được sử dụng trong ẩm thực mà còn có vai trò quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về công dụng và cách dùng cây thằn lằn để trị bệnh theo y học cổ truyền

Cùng chuyên mục

Cây Diếp cá: Loại rau có nhiều tác dụng chữa bệnh

Cây Diếp cá: Loại rau có nhiều tác dụng chữa bệnh

Trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, nhiều loại cây mọc hoang, quen thuộc trong vườn nhà lại mang trong mình những công dụng chữa bệnh tuyệt vời. Một trong số đó là cây dép cá, còn được biết đến rộng rãi với tên gọi khác là rau diếp cá. Với mùi vị đặc trưng khó lẫn, loại cây này không chỉ là món rau ăn kèm trong bữa ăn hằng ngày mà còn là một vị thuốc dân gian quý được sử dụng để chữa nhiều bệnh thường gặp.
Cây rau dền – Vị thuốc dân gian quý trong vườn nhà

Cây rau dền – Vị thuốc dân gian quý trong vườn nhà

Rau dền, loại rau dân dã quen thuộc trong bữa ăn hằng ngày của người Việt, không chỉ ngon miệng mà còn chứa đựng nhiều giá trị y học quý báu. Từ xa xưa, ông bà ta đã sử dụng rau dền như một vị thuốc Nam để hỗ trợ điều trị nhiều loại bệnh. Với y học hiện đại, cây rau dền cũng được công nhận là nguồn dược liệu tự nhiên chứa nhiều hoạt chất sinh học có lợi cho sức khỏe.
Hỗ trợ điều trị mất ngủ, suy nhược thần kinh từ cây Đinh lăng

Hỗ trợ điều trị mất ngủ, suy nhược thần kinh từ cây Đinh lăng

Trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, cây đinh lăng từ lâu đã được biết đến như một “nhân sâm của người nghèo”. Không chỉ được trồng làm cảnh, làm rau ăn sống, cây đinh lăng còn là một vị thuốc quý với nhiều công dụng chữa bệnh và bồi bổ sức khỏe. Với đặc điểm dễ trồng, dễ chăm sóc, đinh lăng ngày càng được người dân tin dùng và ứng dụng rộng rãi trong đời sống hằng ngày.
Rau sắn – Vị thuốc dân gian quý trong y học cổ truyền

Rau sắn – Vị thuốc dân gian quý trong y học cổ truyền

Rau sắn (tên gọi khác: lá mì, lá khoai mì, lá sắn) là phần lá của cây sắn (Manihot esculenta Crantz), một loại cây lương thực phổ biến ở các vùng nông thôn Việt Nam. Từ lâu, rau sắn đã được sử dụng như một loại rau ăn quen thuộc trong bữa cơm của người dân, đặc biệt ở vùng trung du và miền núi phía Bắc. Tuy nhiên, ít ai biết rằng bên cạnh giá trị ẩm thực, rau sắn còn mang trong mình nhiều công dụng y học, được coi là một vị thuốc dân gian có tác dụng hỗ trợ chữa trị một số bệnh thường gặp.
Bài thuốc từ lá chanh giúp giải cảm, giảm ho, thanh nhiệt

Bài thuốc từ lá chanh giúp giải cảm, giảm ho, thanh nhiệt

Tạp chí Sức khỏe Việt trân trọng giới thiệu tới quý độc giả về một bài thuốc dân gian đơn giản và hiệu quả từ lá chanh, được sử dụng phổ biến trong y học cổ truyền Việt Nam để hỗ trợ điều trị cảm cúm, ho, giải độc, và tăng cường sức khỏe:
Lá mơ trong Đông y: Thảo dược dân dã chữa nhiều bệnh hiệu quả

Lá mơ trong Đông y: Thảo dược dân dã chữa nhiều bệnh hiệu quả

Trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, nhiều loại cây cỏ dân dã lại có công dụng chữa bệnh tuyệt vời mà ít ai ngờ tới. Một trong số đó là lá mơ lông – một loại cây mọc hoang phổ biến ở vùng quê, thường được dùng làm rau ăn kèm trong bữa cơm. Tuy vậy, lá mơ không chỉ dừng lại ở vai trò một loại rau gia vị mà còn là vị thuốc quý trong Đông y, giúp điều trị nhiều chứng bệnh một cách hiệu quả và an toàn.

Các tin khác

Ăn rau muống có tác dụng gì với sức khỏe

Ăn rau muống có tác dụng gì với sức khỏe

Rau muống (tên khoa học: Ipomoea aquatica) là một loại rau quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của người Việt. Không chỉ là thực phẩm dễ chế biến, rau muống còn có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe nhờ hàm lượng dinh dưỡng phong phú. Dưới đây là những lợi ích nổi bật của rau muống:
Lá ổi non – Vị thuốc quý trong vườn nhà

Lá ổi non – Vị thuốc quý trong vườn nhà

Trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, cây ổi (Psidium guajava) không chỉ là loại cây ăn quả quen thuộc mà còn là một vị thuốc quý.
Tác dụng của cây kim ngân hoa

Tác dụng của cây kim ngân hoa

Kim ngân hoa còn có tên gọi khác là nhẫn đông hoa, nhị bảo hoa, song bào hoa, kim đằng…có tính hàn, vị ngọt, không độc. Đây là thảo dược quý với nhiều tác dụng như kháng viêm, chống khuẩn, trị tiêu chảy, lở ngứa, sốt xuất huyết…Sau đây là công dụng và bài thuốc từ cây kim ngân hoa mời các bạn tham khảo.
Tác dụng dược lý của cây sài đất

Tác dụng dược lý của cây sài đất

Tác dụng của cây Sài đất – một dược liệu quen thuộc trong y học cổ truyền Việt Nam – rất phong phú, đặc biệt là trong việc thanh nhiệt, giải độc và điều trị các bệnh ngoài da. Dưới đây là thông tin đầy đủ về công dụng và cách sử dụng cây sài đất trong điều trị bệnh:
Cây Mã Đề – Vị Thuốc Quý Từ Thiên Nhiên

Cây Mã Đề – Vị Thuốc Quý Từ Thiên Nhiên

Trong kho tàng dược liệu phong phú của Đông y, cây mã đề (hay còn gọi là xa tiền thảo) từ lâu đã được coi là một vị thuốc quý, gần gũi với đời sống người dân Việt Nam. Loài cây nhỏ bé, mọc hoang ở ven đường, bờ ruộng ấy lại ẩn chứa trong mình nhiều công dụng trị bệnh quý giá, được cả y học cổ truyền và hiện đại công nhận.
Rau mồng tơi bảo vệ mắt, tăng cường thị lực

Rau mồng tơi bảo vệ mắt, tăng cường thị lực

Rau mồng tơi (tên khoa học: Basella alba) là loại rau quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam, đặc biệt vào mùa hè. Không chỉ thanh mát, dễ ăn, rau mồng tơi còn chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe. Dưới đây là những tác dụng nổi bật của rau mồng tơi đối với cơ thể:
Công dụng chữa bệnh tuyệt vời của cây ngải cứu

Công dụng chữa bệnh tuyệt vời của cây ngải cứu

Ngải cứu (tên khoa học: Artemisia vulgaris), còn được dân gian gọi là cây thuốc cứu, cây ngải diệp, là một loại cây thảo dược quen thuộc trong y học cổ truyền Việt Nam. Không chỉ là một loại rau gia vị trong bữa ăn hằng ngày, ngải cứu còn là một vị thuốc quý, được sử dụng từ hàng ngàn năm nay trong các bài thuốc Đông y nhờ những công dụng đa dạng và hiệu quả đối với sức khỏe.
Trắc bách diệp – Vị thuốc quý từ thiên nhiên

Trắc bách diệp – Vị thuốc quý từ thiên nhiên

Trắc bách diệp, còn được gọi là bách diệp, lá thuỷ tùng, hay lá trắc bá, là một loại cây phổ biến ở Việt Nam và nhiều nước châu Á. Không chỉ là cây cảnh được trồng làm hàng rào, bờ rào hay tạo bóng mát, Trắc bách diệp còn là vị thuốc quý trong y học cổ truyền, được sử dụng từ hàng trăm năm nay để điều trị nhiều loại bệnh khác nhau.
Cây Kim Chỉ Thiên – Vị thuốc quý giúp thanh nhiệt, giải độc, chống viêm

Cây Kim Chỉ Thiên – Vị thuốc quý giúp thanh nhiệt, giải độc, chống viêm

Trong kho tàng y học cổ truyền Việt Nam, nhiều loài cây mọc hoang dại lại sở hữu những giá trị chữa bệnh vô cùng quý giá.
Tác dụng của cây tía tô: Vị thuốc dân gian quý từ thiên nhiên

Tác dụng của cây tía tô: Vị thuốc dân gian quý từ thiên nhiên

Tía tô là loại cây thân thảo quen thuộc trong các bữa ăn hàng ngày của người Việt Nam. Không chỉ là một loại rau gia vị phổ biến với hương thơm đặc trưng, tía tô còn được y học cổ truyền và hiện đại ghi nhận là một vị thuốc có nhiều công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe. Trong bối cảnh người dân ngày càng quan tâm đến việc sử dụng dược liệu tự nhiên, cây tía tô đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong việc phòng và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý.
Xem thêm
Chi hội Nam Y An Giang: Lan tỏa yêu thương, chung tay vì cộng đồng

Chi hội Nam Y An Giang: Lan tỏa yêu thương, chung tay vì cộng đồng

An Giang, ngày 17/5 - Với tinh thần "Một nắm khi đói bằng một gói khi no", Chi hội Nam y An Giang đã tổ chức thành công buổi trao quà thiện nguyện tại Khóm An Định B, Thị trấn Ba Chúc, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang. Đây là một trong những hoạt động trọng tâm nằm trong kế hoạch công tác Quý II năm 2025, thể hiện cam kết bền bỉ của Chi hội trong công tác thiện nguyện và chăm lo đời sống nhân dân tại địa phương.
Hội Nam Y Việt Nam: Dâng hương tưởng niệm Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh tại di tích Đền Bia

Hội Nam Y Việt Nam: Dâng hương tưởng niệm Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh tại di tích Đền Bia

Sáng 27/4/2025, Hội Nam Y Việt Nam phối hợp cùng UBND huyện Cẩm Giàng đã long trọng tổ chức Lễ dâng hương tưởng niệm Đại danh y - Thiền sư Tuệ Tĩnh.
Thanh Oai, Hà Nội: Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi - Lan tỏa giá trị y học cổ truyền trong cộng đồng

Thanh Oai, Hà Nội: Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi - Lan tỏa giá trị y học cổ truyền trong cộng đồng

Sáng 19/4, tại hội trường UBND xã Cự Khê (huyện Thanh Oai, TP Hà Nội), chương trình “Chăm sóc sức khỏe cộng đồng - Dưỡng Sinh Viện chăm sóc người cao tuổi” đã được tổ chức thành công tốt đẹp.
Chi Hội Nam Y An Giang tổ chức trao quà thiện nguyện tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước

Chi Hội Nam Y An Giang tổ chức trao quà thiện nguyện tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước

SKV – Ngày 16/4/2025, thực hiện kế hoạch công tác quý II năm 2025, Chi Hội Nam Y tỉnh An Giang đã tổ chức đoàn thiện nguyện đến trao quà cho các hộ dân có hoàn cảnh khó khăn tại khóm Phước Quản, thị trấn Đa Phước, huyện An Phú. Hoạt động diễn ra trong không khí ấm áp, nghĩa tình và đầy tính nhân văn.
Hội Nam Y TP. HCM tổ chức khám chữa bệnh và tặng quà cho người khiếm thị tại chùa Chánh Giác

Hội Nam Y TP. HCM tổ chức khám chữa bệnh và tặng quà cho người khiếm thị tại chùa Chánh Giác

SKV - ngày 29/03/2025, Chi Hội Nam Y TP. HCM cùng các đơn vị đồng hành đã tổ chức chương trình khám chữa bệnh và tặng quà cho bà con tại chùa Chánh Giác Suối Rao, huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Trong chương trình, gần 200 người, bao gồm người khiếm thị, bà con nghèo và tăng ni Phật tử, đã được khám chữa bệnh miễn phí. Đồng thời, gần 300 phần quà thiết thực đã được trao tận tay những hoàn cảnh khó khăn. Sự kiện này thể hiện vai trò tiên phong của Hội Nam Y TP. HCM trong việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng và lan tỏa tinh thần nhân ái.
Phiên bản di động