Những công dụng chữa bệnh ít người biết về dược liệu mang tiêu
Mang tiêu là gì?
Mang tiêu hay còn được biết đến là một loại dược liệu được tinh chế lại từ natri sulfat thiên nhiên. Cụ thể, người ta sẽ đào cây mang tiêu thiên nhiên về rồi hòa tan với nước lọc để loại bỏ tạp chất. Sau đó, mang đi cô đặc để thu được kết tinh. Các bước này được lặp lại nhiều lần, đảm bảo nước chiết xuất từ mang tiêu đạt đủ độ trong. Lúc này, bạn để nguội cho cặn lắng đọng lại.
Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng phương pháp đun sôi mang tiêu cùng với nước sạch, để bay hơi cho đến khi chỉ còn bột trắng. Ở một số địa phương, người ta có thể thu được mang tiêu bằng cách bọc vào giấy, đem đi treo ở nơi thông gió để mang tiêu phân hóa thành bột trắng. Sản phẩm này được gọi là Huyền minh phấn hay Phong mang tiêu.
Trước đây, mang tiêu dược liệu chỉ có ở Trung Quốc. Tuy nhiên, đến năm 1958, nước ta đã có thể tự điều để phục vụ cho nhu cầu sử dụng ngày càng nhiều. Mang tiêu nguyên chất chỉ chứa muối natri sulfat. Nếu được điều chế thì nó còn có thêm nhiều tạp chất khác như: Canxi sulfat, natri clorua hay magie sulfat. Trong quá trình sử dụng, bạn bảo quản mang tiêu trong giấy bạc để giữ được độ ẩm phù hợp cho khoáng vật.
![]() |
| Những công dụng chữa bệnh ít người biết về dược liệu mang tiêu |
Mang tiêu có tác dụng gì?
Vì muối sulfat được điều chế thành tinh chất nên mang tiêu rất an toàn với sức khỏe của người dùng. Với đặc tính hút nước, mang tiêu thường được sử dụng để làm loãng phân ở những người mắc bệnh táo bón, giúp quá trình đại tiện dễ dàng hơn.
Hơn nữa, dung dịch muối loãng sulfat còn có đặc tính tẩy đặc trưng. Vì vậy, nó có tác dụng kích thích sự bài tiết đường ruột. Đồng thời, ức chế hiện tượng chống co bóp của ruột.
Nhiều sách Đông y đã ghi chép rằng, mang tiêu có vị mặn, đắng, tính hàn. Từ đó, phù hợp với 3 kinh vị đại tràng và tam tiêu. Vị thuốc này giúp tiêu tích, tà nhiệt, nhuận táo, làm mềm chất rắn, trị bách bệnh hàn nhiệt, tà khí, trục tích tụ trong ngũ tạng, hóa huyết bế đờm kết.
Với sự phát triển của y học hiện đại, các nhà khoa học còn tìm ra một số công dụng khác của mang tiêu, có thể kể đến là:
-
Chữa tiểu tiện không thông.
-
Trị bệnh đau đầu, đau nửa đầu không thuyên giảm.
-
Chữa các bệnh về đường ruột, gây chướng bụng, đầy hơi, ăn uống không tiêu.
-
Chữa bệnh về da liễu như: Chàm, mề đay.
Tuy nhiên, mang tiêu được khuyến cáo là tuyệt đối không sử dụng với phụ nữ đang mang thai.
![]() |
| Mang tiêu có tác dụng gì? |
Các bài thuốc chủ trị bằng mang tiêu
Ứng dụng lâm sàng của mang tiêu trong các bài thuốc như sau:
-
Điều hòa nhiệt tích trường vị, công hạ tích tụ, trị dương minh thực nhiệt biểu hiện táo bón: Dùng mang tiêu 12g, Đại hoàng 12g, Chỉ thực 16g, Hậu phác 10g sắc uống;
-
Trị táo bón do trường vị có thực nhiệt: Dùng mang tiêu 10g, Đại hoàng 10g, Chích thảo 3g sắc uống;
-
Trị khô miệng lưỡi, rộp, mọc mụn, đau họng, thổ ra máu, bí tiểu, tiểu máu: Dùng Đại hoàng 80g, Phác tiêu 80g, Cam thảo 80g, Chi tử 40g, Bạc hà 40g, Hoàng cầm 40g tán nhỏ mỗi lần dùng 8g mỗi vị sắc chung với 2 bát nước và lá trúc diệp;
-
Trị đại tiện phân khô cứng nhưng không bón: Dùng duy nhất mang tiêu;
-
Trị đau họng, loét miệng, đỏ mắt, mụn nhọt: Dùng mang tiêu với Bằng sa, Băng phiến tán nhuyễn thổi vào họng;
-
Trị chàm, mề đay: Dùng mang tiêu, Bạch phàn 30g hòa nước sôi rửa lúc nước còn nóng;
-
Trị bệnh ở hậu môn: Dùng dung dịch Huyền minh phấn 3% ngâm hậu môn, trị trĩ, nẻ, rò hậu môn thời kỳ viêm tấy;
-
Trị đau đầu: Dùng mang tiêu nhỏ thổi vào mũi;
-
Trị tiểu tiện không thông do bàng quang nhiệt: Dùng bột mang tiêu uống mỗi lần 4g, ngày 2-3 lần với nước pha Tiểu hồi;
-
Trị ăn không tiêu: Dùng mang tiêu 30g, Ngô thù du 40g sắc uống dần tới khi bớt.
![]() |
| Lưu ý khi sử dụng cây mang tiêu |
Lưu ý khi sử dụng mang tiêu
Mặc dù cây mang tiêu có nhiều công dụng, nhưng người dùng cần lưu ý những điều sau:
-
Tham khảo ý kiến bác sĩ: Trước khi sử dụng cây mang tiêu để trị bệnh, nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế, đặc biệt là đối với những người có bệnh lý nền hoặc đang sử dụng thuốc điều trị.
-
Không lạm dụng: Việc sử dụng quá nhiều có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn. Nên sử dụng theo liều lượng khuyến nghị.
-
Kiểm tra dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với cây mang tiêu. Nếu có triệu chứng bất thường, nên ngừng sử dụng ngay lập tức.
Tóm lại, mang tiêu là dược liệu giúp tiêu tích, tà nhiệt, nhuận táo, làm mềm chất rắn, trị bách bệnh hàn nhiệt, tà khí, trục tích tụ trong ngũ tạng, hóa huyết bế đờm kết. Để sử dụng an toàn và hiệu quả, người dùng nên tham khảo thầy thuốc về liều lượng và cách sử dụng.
Tin liên quan
Cây một dược: Công dụng, cách dùng trị bệnh theo y học cổ truyền
14:33 | 26/05/2025 Y học cổ truyền
Cây lụa: Công dụng, cách dùng trị bệnh theo y học cổ truyền
14:33 | 26/05/2025 Y học cổ truyền
Cây máu chó: Công dụng, cách dùng trị bệnh theo y học cổ truyền
14:33 | 26/05/2025 Y học cổ truyền
Cùng chuyên mục
Những loại cây chữa đau nhức xương khớp
08:23 | 18/12/2025 Y học cổ truyền
Việt Nam - Ấn Độ và cơ hội định hình chuỗi giá trị y học cổ truyền toàn cầu
06:30 | 18/12/2025 Thông tin đa chiều
Cải cúc - Loại rau bình dị, vị thuốc trong vườn nhà
07:00 | 17/12/2025 Y học cổ truyền
Vườn thuốc nam tại gia: 7 loại cây dễ trồng và công dụng chữa bệnh thông thường
07:00 | 16/12/2025 Y học cổ truyền
Bài thuốc dân gian từ cốt khí củ
10:02 | 15/12/2025 Y học cổ truyền
Lá lốt - Vị thuốc dân gian giúp giảm đau xương khớp hiệu quả
07:00 | 15/12/2025 Y học cổ truyền
Các tin khác
Hội đông Y Việt Nam: Lương y Hoàng Nguyên Cát và những bài thuốc quý của Thái Y viện triều Nguyễn
18:00 | 12/12/2025 Thông tin đa chiều
Kỳ 3: Công dụng và các bài thuốc từ cây cúc tần
08:37 | 10/12/2025 Y tế 24h
Bạn có biết: Lợi ích sức khỏe và bài thuốc từ quả trám
08:00 | 10/12/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 2 – Thành phần hóa học và cách thức khai thác dược liệu cây cúc tần
16:12 | 09/12/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 1: Đặc điểm sinh học của cây cúc tần
09:40 | 08/12/2025 Y học cổ truyền
10 loại thảo dược giúp an thần, giảm căng thẳng theo y học cổ truyền
08:00 | 07/12/2025 Y học cổ truyền
Rau củ mùa đông: Những “vị thuốc” quen thuộc giúp bồi bổ và tăng cường sức khỏe
08:00 | 06/12/2025 Khỏe - Đẹp
Bài 3: Những lưu ý khi dùng dây gắm chữa bệnh
14:42 | 05/12/2025 Y học cổ truyền
Bài 2: Một số bài thuốc Đông y từ cây gắm phổ biến
14:41 | 05/12/2025 Y học cổ truyền
Bài 1: Những lợi ích tuyệt vời của cây gắm
11:09 | 05/12/2025 Y học cổ truyền
Hội Nam Y Việt Nam và hành trình lan tỏa yêu thương đến 280 hộ đồng bào Rục ở Kim Phú (Quảng Trị)
4 ngày trước Hoạt động hội
Diễn đàn quốc tế Lạc Bệnh Học lần thứ 21: Hội Nam Y Việt Nam làm cầu nối đưa Lạc Bệnh Học vươn tầm thế giới
23-11-2025 07:00 Tin tức
Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng
09-11-2025 17:00 Hoạt động hội
Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030
04-11-2025 10:14 Hoạt động hội
Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh
17-10-2025 21:58 Hoạt động hội





