Cây tầm sét: Công dụng, cách dùng trị bệnh theo y học cổ truyền
Giới thiệu về cây tầm sét
Cây tầm sét hay còn gọi là khoai xiêm, bìm tay thuộc họ khoai lang là loài cây leo thân quấn, cành trụ, lá xòe như hình bàn tay, cuống dài. Hoa thường nằm theo cụm ở nách lá, màu hồng, quả hình cầu chứa 4 hạt có lông màu vàng hung.
Tầm sét là loài liên nhiệt đới, mọc ở bờ bụi nhiều nơi khắp Việt Nam, nhất là ở độ cao 700-1000m. Vào mùa đông, cây tầm sét thường chỉ được đào lấy rễ củ, lá rửa sạch, thái mỏng hay sấy hoặc phơi khô để sử dụng làm dược liệu.
![]() |
| Cây tầm sét: Công dụng, cách dùng trị bệnh theo y học cổ truyền. Ảnh https://tracuuduoclieu.vn/ |
Công dụng của cây tầm sét
Cây tầm sét có vị đắng, tính hàn, có độc có tác dụng tán kết, giải độc, trục thủy tiêu thũng. Theo lịch sử, cây tầm sét đã được dùng để điều trị mụn nhọt từ thế kỷ 14, đến khoảng thế kỷ 18 dân gian dùng củ tầm sét làm thuốc điều trị đau xương khớp tê thấp bằng cách giã nát rồi đem chưng với đồng tiện, sau để nguội rồi xoa bóp ngoài da. Hiện nay, ở nước ta củ tầm sét thường chỉ được dùng bằng cách giã nát rồi đắp lên da để trị mụn mủ. Một số công dụng khác của cây tầm sét gồm có:
Thuốc lợi sữa, tẩy nhẹ, giảm đau, nhuận gan và chữa nhọt mủ: dùng liều 8-18g dạng thuốc sắc
Chữa thủy thũng, trướng bụng, đái dắt, dùng ngoại trị viêm tuyến sữa, ung sang, sưng hạch: rễ củ tầm sét cạo sạch vỏ, thải mỏng giã nát rồi trộn với mật ong ăn trực tiếp giúp bồi bổ, tăng lực
Củ tầm sét nấu với đường ăn thường xuyên có thể điều kinh và tránh béo bệu
Ở Ấn Độ còn dùng cây tầm sét làm thuốc nhuận tẩy nhẹ, thuốc chữa suy yếu, rong kinh, ngoài ra còn lợi sữa và thông mật
Tuy có tác dụng điều trị hiệu quả nhưng cần lưu ý không sử dụng vị thuốc cây tầm sét cho phụ nữ có thai cơ thể yếu vì có tính độc có thể gây ảnh hưởng tới thai nhi. Tốt nhất, bạn chỉ nên sử dụng khi có sự tư vấn của bác sĩ, lương y có chuyên môn y học cổ truyền để tránh những ảnh hưởng tới sức khỏe.
![]() |
| Công dụng của cây tầm sét |
Các bài thuốc chữa bệnh từ cây tầm sét
Củ Tầm sét đã được dùng từ thế kỷ XIV. Theo Phú thuốc Nam của Tuệ Tĩnh và Nam dược thần hiệu, ông cha ta đã dùng củ Tầm sét đắp vết thương tên đạn và mụn nhọt. Thời Tây Sơn, người ta dùng củ Tầm sét giã ra chưng với đồng tiện để xoa bóp chữa tê thấp, đau xương.
Nhân dân dùng nó làm thuốc bổ và dùng như Cát căn, nên cũng gọi nó là Cát căn. Nay dân gian thường dùng làm thuốc lợi sữa, tẩy nhẹ, giảm đau, nhuận gan và chữa nhọt mủ. Liều dùng 8-18g, dạng thuốc sắc. Dùng ngoài, không kể liều lượng.
Ở Trung Quốc, người ta dùng chữa thủy thũng trướng bụng, đái dắt, dùng ngoài trị viêm tuyến sữa, ung sang, sưng hạch. Không dùng cho phụ nữ có thai cơ thể yếu.
Cách dùng: Rễ củ Tầm sét cạo sạch vỏ, thái mỏng, giã nát, trộn với mật ong dùng ăn cho bổ, tăng lực. Nấu với đường ăn thường xuyên có tác dụng điều kinh và tránh béo bệu. Sắc uống hàng ngày lợi sữa, tẩy nhẹ và nhuận gan. Rễ giã tươi đắp hoặc làm cao dán chữa mụn nhọt.
![]() |
| Các bài thuốc chữa bệnh từ cây tầm sét. Ảnh https://tracuuduoclieu.vn/ |
Lưu ý khi sử dụng cây tầm sét
Mặc dù cây tầm sét mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cũng cần lưu ý một số điều sau:
Tham khảo ý kiến bác sĩ: Đặc biệt là cho những người có bệnh lý nền hoặc đang sử dụng thuốc.
Không lạm dụng: Sử dụng với liều lượng hợp lý để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
Chọn nguồn gốc rõ ràng: Nên mua lá tầm sét từ những nguồn uy tín để đảm bảo chất lượng.
Cây tầm sét là một loại thảo dược quý giá với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Từ việc chống viêm, hỗ trợ tiêu hóa đến tăng cường sức đề kháng, cây tầm sét thực sự là một lựa chọn tuyệt vời cho những ai muốn bảo vệ sức khỏe của mình. Hy vọng rằng bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và giúp bạn hiểu rõ hơn về công dụng cây tầm sét. Hãy chia sẻ bài viết này để nhiều người cùng biết đến lợi ích của cây tầm sét!
Xem thêm: Những Cây thuốc và vị thuốc Việt Nam (TS Đỗ Tất Lợi)
Tin liên quan
Bài thuốc xông giải cảm cúm từ thảo dược thiên nhiên
19:13 | 22/11/2025 Khỏe - Đẹp
Kỷ niệm 15 năm Trung tâm Thuốc Dân Tộc: Hành trình gieo mầm tinh hoa Y học cổ truyền Việt Nam
07:00 | 17/11/2025 Tin tức
Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng
17:00 | 09/11/2025 Hoạt động hội
Cùng chuyên mục
Bài 3: Những lưu ý khi dùng dây gắm chữa bệnh
14:42 | 05/12/2025 Y học cổ truyền
Bài 2: Một số bài thuốc Đông y từ cây gắm phổ biến
14:41 | 05/12/2025 Y học cổ truyền
Bài 1: Những lợi ích tuyệt vời của cây gắm
11:09 | 05/12/2025 Y học cổ truyền
Bài 3: Những lưu ý khi dùng cây chìa vôi làm thuốc chữa bệnh thoát vị đĩa đệm
09:42 | 05/12/2025 Y học cổ truyền
Bài 2: Có thể dùng cây chìa vôi chữa thoát vị đĩa đệm theo các cách sau
09:14 | 04/12/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 2: Công dụng – cách dùng và các bài thuốc từ cây bầu đất tím
09:22 | 03/12/2025 Y học cổ truyền
Các tin khác
Bài thuốc dân gian đơn giản, dễ thực hiện để chăm sóc sức khỏe mùa đông
18:18 | 02/12/2025 Thông tin đa chiều
Các loại thảo dược tăng cường đề kháng và lợi ích sức khỏe vượt trội
18:18 | 02/12/2025 Thông tin đa chiều
Những tác dụng của cây chìa vôi trong chữa bệnh thoát vị đĩa đệm
09:58 | 01/12/2025 Y học cổ truyền
Kỳ cuối: Bài thuốc ngoài da và lưu ý khi sử dụng cây bầu đất tím
09:55 | 01/12/2025 Y học cổ truyền
Trà phổ nhĩ: Tinh hoa trà Á Đông và những lợi ích sức khỏe
07:41 | 29/11/2025 Y học cổ truyền
Kỳ 1: Tìm hiểu chung về cây bầu đất tím
08:34 | 28/11/2025 Y học cổ truyền
Hạt cau trị giun sán, đầy trướng bụng
16:07 | 27/11/2025 Y học cổ truyền
Những cây thuốc nam giúp làm sạch phổi, giảm ho, long đờm tự nhiên
11:37 | 27/11/2025 Thông tin đa chiều
Nấm hương - "Trợ thủ cho sức khỏe" từ gian bếp
11:20 | 27/11/2025 Y học cổ truyền
Các bài thuốc từ cây cau
09:52 | 26/11/2025 Y học cổ truyền
Diễn đàn quốc tế Lạc Bệnh Học lần thứ 21: Hội Nam Y Việt Nam làm cầu nối đưa Lạc Bệnh Học vươn tầm thế giới
23-11-2025 07:00 Tin tức
Hội thảo khoa học “Sức khỏe não bộ: Phòng ngừa suy giảm và tăng cường trí nhớ” - Cùng hành động và chăm sóc sức khỏe cộng đồng
09-11-2025 17:00 Hoạt động hội
Chi hội Nam y Trà Vinh tổ chức thành công đại hội đại biểu lần thứ II, nhiệm kỳ 2025-2030
04-11-2025 10:14 Hoạt động hội
Chi hội Nam y tỉnh An Giang lan tỏa yêu thương – trao gửi niềm tin tới người dân khó khăn khóm Long Thạnh
17-10-2025 21:58 Hoạt động hội
“Trái tim yêu thương” – Chi hội Nam y Kon Tum mang Trung thu về thôn nghèo Đăk Hà
05-10-2025 14:21 Hoạt động hội





